Μελατονίνη για καλύτερο ύπνο: Μύθος ή αλήθεια;

Το τελευταίο διάστημα σίγουρα θα έχετε παρατηρήσει ότι η αγορά έχει κατακλυστεί από συμπληρώματα μελατονίνης που υπόσχονται να λύσουν το πρόβλημα του ύπνου, και μάλιστα σε όποια μορφή μπορεί να φανταστεί κανείς. Στο χώρο του φαρμακείου μπορεί να τη βρει διαθέσιμη σε:

• ζελεδάκια
• κάψουλες
• spray
• μασώμενα δισκία 
• μέχρι και σε μορφή σκονής που διαλύεται στο νερό

Το ερώτημα που δικαίως  προκύπτει στον καταναλωτή, ο οποίος και παρατηρεί αυτόν τον κατακλυσμό στην αγορά, είναι αν όντως τα συμπληρώματα αυτά βοηθάνε ή είναι ένα ακόμα marketing τρικ.

Ας τα πάρουμε όμως από την αρχή…

Η μελατονίνη, γνωστή και ως η «ορμόνη του σκότους»  είναι μια ορμόνη στο σώμα μας που επηρεάζει και ρυθμίζει τον ύπνο. Η παραγωγή και η απελευθέρωση της μελατονίνης στον εγκέφαλο εξαρτάται από την ώρα της ημέρας. Αυξάνεται δηλαδή όταν είναι σκοτάδι , ενώ αντίστοιχα μειώνεται κατά τη διάρκεια της ημέρας. Επιπλέον, η  μελατονίνη που παράγει ο οργανισμός μας μειώνεται σταδιακά με την ηλικία.

Πότε είναι χρήσιμη η μελατονίνη;

Σύμφωνα με τις έρευνες, η χρήση της μελατονίνης μπορεί να βοηθήσει συγκεκριμένες καταστάσεις όπως:

• Διαταραχές κιρκάδιου ρύθμου κατά τη διάρκεια του ύπνου. H μελατονίνη λειτουργεί ως ρυθμιστής του κιρκάδιου ρυθμού. Ο κιρκάδιος ρυθμός, ή το «βιολογικό ρολόι», όπως τον ξέρουμε οι περισσότεροι ρυθμίζει σε κάθε ζωντανό οργανισμό κάποιες  απαραίτητες και  πολύ σημαντικές βιολογικές λειτουργίες, συμπεριλαμβανομένων  του κύκλου ύπνου-αφύπνισης, της έκκρισης ορμονών, ακόμη και του  μεταβολισμού. Η αϋπνία, αποτελεί ένα από τα κυριότερα συμπτώματα που υποδηλώνουν διαταραχή του κιρκάρδιου ρυθμού.
• Σύνδρομο καθυστερημένης φάσης ύπνου. Όσοι πάσχουν από αυτή τη διαταραχή, έχουν ένα μοτίβο ύπνου, το οποίο καθυστερεί κατά τουλάχιστον  δύο ή και περισσότερες ώρες από ένα συμβατικό μοτίβο ύπνου, με αποτέλεσμα οι ασθενείς να κοιμούνται αργότερα και να ξυπνάνε αντίστοιχα πιο αργά . Η μελατονίνη μειώνει το χρόνο που απαιτείται για να αποκοιμηθεί ο πάσχων, πρόσφεροντας σημαντική βοήθεια σε όσους ταλαιπωρούνται από το συγκεκριμένο σύδρομο.
• Αϋπνία. Όπως αναφέραμε παραπάνω, η  μελατονίνη μπορεί να μειώσει ελαφρώς τον χρόνο που χρειάζεται για να αποκοιμηθεί κανείς, αποτελώντας ένα αποκούμπι σε όσους  υποφέρουν από αϋπνίες.  Βέβαια, δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε κατά πόσο βοηθάει στην ποιότητα του ύπνου και στον συνολικό χρόνο ύπνου.
• Jet Lag. Αν και δεν είναι τόσο γνωστό, η μελατονίνη μπορεί να βελτιώσει τα συμπτώματα που προκύπτουν και από το jet lag.

Τελικά όμως είναι ασφαλής ή όχι η χρήση της;

Η μελατονίνη όταν λαμβάνεται σε κατάλληλες ποσότητες είναι γενικά ασφαλής. Ωστόσο όπως και κάθε συμπλήρωμα διατροφή μπορεί να έχει κάποιες πιθανές παρενέργειες. Μεταξύ αυτών εντοπίζονται οι παρακάτω:

• Πονοκέφαλος
• Αίσθημα ζαλάδας
• Υπνηλία
• Ναυτία 

Λιγότερο πιθανές  παρενέργειες της μελατονίνης μπορεί να είναι οι εξής:

• Βραχυχρόνια συναισθήματα κατάθλιψης
• Ήπιο αίσθημα άγχους 
• Ευερεθιστότητα
• Μειωμένη εγρήγορση
• Σύγχυση

Φυσικά, είναι απαραίτητο να τονιστεί ότι η μελατονίνη επειδή ενδέχεται να προκαλέσει υπνηλία- εάν ειδικά ληφθεί κατά τη διάρκεια της ημέρας-  θα πρέπει να μην οδηγήσετε ή να χρησιμοποιείτε μηχανήματα εντός πέντε ωρών από τη λήψη του συμπληρώματος. 

Επιπλέον, η λήψη συμπληρώματος μελατονίνης αντενδείκνυται σε περίπτωση που πάσχετε από κάποιο αυτοάνοσο νόσημα.

Καταλήγοντας, το σώμα όλων μας είναι πολύ πιθανό να παράγει από μόνο του αρκετή μελατονίνη για την εξυπηρέτηση των γενικών μας αναγκών. Άρα, τα συμπληρώματα μελατονίνης, ναι, βοηθούν τον ύπνο και είναι ασφαλή για βραχυπρόθεσμη χρήση. Φυσικά, όμως όπως ισχύει με όλα τα συμπληρώματα θα πρέπει να συμβουλεύεστε το γιατρό ή τον φαρμακοποιό σας πριν τη λήψη του.