Θεραπεία καρκίνου: Νέα ένωση αφαιρεί τα γηρασμένα κύτταρα και μειώνει την τοξικότητα

Κατά τη γήρανση, τα  κύτταρα σταματούν μόνιμα να διαιρούνται, εμποδίζοντας έτσι τη διάδοση κατεστραμμένων και δυσλειτουργικών κυττάρων.  Ωστόσο, μια τεράστια ποσότητα γηρασμένων κυττάρων συσσωρεύεται σε διάφορους ιστούς του σώματος, προκαλώντας πολλές διαταραχές υγείας, όπως διαβήτη, καρδιαγγειακές παθήσεις, ίνωση των πνευμόνων, νευρολογικές διαταραχές και καρκίνο.

Συγκεκριμένα μάλιστα, στην περίπτωση του καρκίνου, αρκετές χημειοθεραπείες οδηγούν στην γήρανση των κυττάρων, τα οποία συσσωρεύονται ευνοώντας την μετάσταση και την επανεμφάνιση διαφορετικών τύπων καρκίνου. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η αναζήτηση νέων φαρμάκων, που αφαιρούν τα γηρασμένα κύτταρα που προκαλούνται από τις θεραπείες του καρκίνου, είναι ένα βασικό ζητούμενο, προκειμένου να διασφαλιστεί η ολική εξάλειψη του όγκου και να αποφευχθεί η επανεμφάνισή του.

Σε αυτό το πλαίσιο, τα φάρμακα senolytic (ενώσεις που σκοτώνουν τα γηρασμένα κύτταρα, χρησιμοποιώντας διάφορους μηχανισμούς), αποτελούν μια πολλά υποσχόμενη θεραπευτική εναλλακτική λύση στην ογκολογία και για τη θεραπεία άλλων ασθενειών που σχετίζονται με τη συσσώρευση των γηρασμένων κυττάρων. Ωστόσο, τα senolytics έχουν χαμηλή στόχευση, και την ίδια στιγμή βλάπτουν και τα υγιή κύτταρα, άρα η τοξικότητα τους είναι αυξημένη, πράγμα που μειώνει τα θεραπευτικά τους οφέλη.

Πώς μπορεί να μειωθεί η τοξικότητα και να προληφθούν παράπλευρες ζημιές;

Σε αυτήν τη νέα μελέτη, η οποία δημοσιεύθηκε στο Aging Cell, οι ερευνητές του CIBER-BBN, του Universitat Politècnica de València (UPV) και του Principe Felipe Research Center, σε συνεργασία με ερευνητές από το CRUK, στο Πανεπιστήμιο του Cambridge, προσπάθησαν να σχεδιάσουν ένα senolytic φάρμακο δεύτερης γενιάς, το οποίο θα ήταν λιγότερο τοξικό. Έτσι επικεντρώθηκαν στο Navitoclax, ένα φάρμακο το οποίο σε προκλινικά μοντέλα αποδείχθηκε ότι καταστρέφει με επιτυχία τα γηρασμένα κύτταρα, τροποποιώντας τα με ακετυλιωμένη γαλακτόζη.

Η νέα ένωση που ανακάλυψαν οι ερευνητές, ονομάζεται Nav-Gal, η οποία θα μπορούσε να οδηγήσει στη δημιουργία ενός φαρμάκου το οποίο θα σκοτώνει τα γηρασμένα κύτταρα επιλεκτικά, ενώ παράλληλα θα διατηρεί απείρακτη την λειτουργεία των υγιών κύτταρων.  Στην πραγματικότητα, οι ερευνητές προτείνουν τον συνδυασμό της γαλακτόζης με ορισμένα φάρμακα, ως μια ευπροσάρμοστη μεθοδολογία για την ανάπτυξη φαρμάκων δεύτερης γενιάς, με υψηλή σενολυτική δραστηριότητα (senolytic) και μειωμένη τοξικότητα.

Οι ερευνητές δοκίμασαν αυτή την ένωση σε συνδυασμό με τη χημειοθεραπεία σε ανθρώπινα καρκινικά κύτταρα του πνεύμονα, διαπιστώνοντας ότι η χημειοθεραπεία σε συνδυασμό με την ένωση Nav-Gal, έχει ως αποτέλεσμα την εξάλειψη των γηρασμένων καρκινικών κυττάρων του πνεύμονα και τη σημαντική μείωση της ανάπτυξης του όγκου. Επιπλέον, είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι η ένωση Nav-Gal μείωσε και την τοξικότητα των αιμοπεταλίων και τη θρομβοπενία (μείωση της κυκλοφορίας των αιμοπεταλίων στην κυκλοφορία του αίματος), που προκαλούσε το φάρμακο Navitoclax.