Μικρά και συνεχή γεύματα ή διαλείπουσα νηστεία; Τι προτείνουν οι ειδικοί;

Μικρά και συνεχή γεύματα ή διαλείπουσα νηστεία; Τι είναι καλύτερο για την διατήρηση της υγείας και την πρόληψη νοσημάτων;

Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι τα είδη των τροφίμων που τρώει ένας άνθρωπος επηρεάζουν την υγεία του. Τι γίνεται όμως με το χρονοδιάγραμμα; Σύμφωνα με τους ειδικούς, ο τρόπος που τρώει ένας άνθρωπος είναι τόσο σημαντικός για την γενική του υγεία, όσο είναι και το τι τρώει.

Κατά την αρχαιότητα, οι άνθρωποι, περιπλανώμενοι για να βρουν τροφή, έμεναν νηστικοί για μέρες και όταν έβρισκαν την τροφή τους, αναγκάζονταν να φάνε μια φορά και γρήγορα πριν χαλάσει. Σήμερα, όπως εξηγεί ο Δρ. Valter Longo, ερευνητής μακροζωίας στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας, που η τεχνολογία έχει εξελιχθεί, οι καταψύκτες βοηθούν τους ανθρώπους να έχουν φαγητό όποτε πεινάσουν. Η Δρ. Vicki Catenacci, ερευνήτρια διατροφής στο Πανεπιστήμιο του Κολοράντο, συμπληρώνει ότι αυτό έχει ως αποτέλεσμα την μετατόπιση των προτύπων κατανάλωσης και έτσι οι άνθρωποι πλέον τρώνε κατά μέσο όρο για 14 ώρες την ημέρα. Ωστόσο, οι μελέτες δείχνουν ότι αυτή η συνεχής πρόσληψη τροφής μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα υγείας, οπότε οι ερευνητές έχουν αρχίσει να εξετάζουν το εάν η διαλείπουσα νηστεία μπορεί να ωφελήσει τελικά τους ανθρώπους.

Τι είναι διαλείπουσα νηστεία;

Η διαλείπουσα νηστεία, που σήμερα υπάρχουν πολλά διαφορετικά είδη της,  επικεντρώνεται κυρίως στον χρόνο κατά τον οποίο καταναλώνονται οι τροφές και όχι τόσο στο είδος της τροφής. Συγκεκριμένα, κατά την διαλείπουσα νηστεία, μπορείτε να φάτε καθημερινά, αλλά μόνο για περιορισμένο αριθμό ωρών. Με αυτό τον τρόπο περιορίζεται η διατροφή σε 6-8 ώρες την ημέρα. Για παράδειγμα, μπορείτε να φάτε πρωινό και μεσημεριανό, αλλά να παραλείψετε το δείπνο την μια ημέρα. Την επόμενη μπορεί να επιλέξετε να φάτε πολύ λίγες θερμίδες ή και καθόλου. Ενώ ένας άλλος τύπος, περιορίζει τις θερμίδες όλη την εβδομάδα, ενώ τα Σαββατοκύριακα υπάρχει το ελεύθερο για όσες θερμίδες θέλετε.

Πώς επιδρά η διαλείπουσα νηστεία στο ανθρώπινο σώμα;

Οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν ακόμη πολλά για το πώς η διαλείπουσα νηστεία επιδρά στο ανθρώπινο σώμα, καθώς οι περισσότερες έρευνες έχουν γίνει σε ζωικά μοντέλα σε εργαστηριακό περιβάλλον. Ωστόσο, αυτή η έρευνα έχει δώσει πρώιμες ενδείξεις για τον τρόπο που οι περίοδοι νηστείας επηρεάζουν το σώμα.

Όσον αφορά τα ζωτικά μοντέλα, η έρευνα έδειξε ότι ορισμένες δίαιτες νηστείας φαίνεται να προστατεύουν από τον διαβήτη, τις καρδιακές παθήσεις, τη γνωστική παρακμή, τον καρκίνο και να επιβραδύνουν τη διαδικασία της γήρανσης. Σύμφωνα με το Δρ. Longo, στα ποντίκια έχει παρατηρηθεί ότι ένα από τα αποτελέσματα της νηστείας είναι η εξόντωση των γηρασμένων κυττάρων ή των κυττάρων που έχουν υποστεί βλάβες και η επακολουθεί ενεργοποίηση των βλαστοκυττάρων. Να υπενθυμίσουμε ότι τα κατεστραμμένα κύτταρα που παραμένουν στο σώμα, επιταχύνουν την γήρανση και οδηγούν πολλές φορές σε καρκίνο αν δεν υποστούν απόπτωση. Η ενεργοποίηση των βλαστοκυττάρων, βοηθά στην αντικατάσταση των κατεστραμμένων κυττάρων με υγιή κύτταρα.

Σήμερα, μελέτες που έχουν μελετήσει τα αποτελέσματα της διαλείπουσας νηστείας στους ανθρώπους, διαπίστωσαν ότι ορισμένοι τύποι έχουν θετικές επιδράσεις σε διάφορες πτυχές της υγείας, όπως ο έλεγχος του σακχάρου στο αίμα, της αρτηριακής πίεσης και της φλεγμονής. Σημειώνεται ωστόσο, ότι η νηστεία ευνοεί την απώλεια βάρους, οπότε οι ερευνητές προσπάθησαν να ελέγξουν εάν τελικά οι ευεργετικές επιπτώσεις που παρατηρούνται είναι αποτέλεσμα της ίδιας της νηστείας ή επακόλουθο της απώλειας βάρους.

Διαλείπουσα νηστεία ή περιορισμός θερμίδων για καλύτερη απώλεια βάρους;

Για τους περισσότερους ανθρώπους, το βασικό κίνητρο για να αρχίσουν τη διαλείπουσα νηστεία είναι το να χάσουν βάρος. Σύμφωνα, ωστόσο με την Δρ. Catenacci, αυτό δεν λειτουργεί σε όλους τους ανθρώπους με τον ίδιο τρόπο. Όπως εξηγεί, για μερικούς ανθρώπους, ο καθημερινός περιορισμός των θερμίδων μπορεί να είναι η καλύτερη προσέγγιση. Για άλλους, ίσως είναι ευκολότερο το να μην μετρούν τις καθημερινές θερμίδες και έτσι στρέφονται στη διαλείπουσα νηστεία περιορίζοντας το καθημερινό τους φαγητό. Η καλύτερη επιλογή για τον καθένα είναι εκείνη που θα μπορέσει να τηρηθεί μακροπρόθεσμα, εξάλλου, δεν υπάρχει ένα συγκεκριμένο καλούπι που μπορεί να ταιριάξει σε όλους.

Μελέτη, μάλιστα, που διεξήγαγε η ίδια, έδειξε ότι, σε διάστημα δύο μηνών, οι ενήλικες που ήταν υπέρβαροι ή παχύσαρκοι ήταν εξίσου πιθανό να χάσουν περίπου 6 κιλά, είτε όταν δεν έτρωγαν καθόλου κάθε δεύτερη μέρα, είτε όταν περιόριζαν τις θερμίδες τους κάθε μέρα.

Τα οφέλη της διαλείπουσας νηστείας προέρχονται από την ίδια την νηστεία ή από την απώλεια βάρους;

Υπάρχει μια μεγάλη συζήτηση γύρω από το εάν τα οφέλη της διαλείπουσας νηστείας οφείλονται στην ίδια ή στην απώλεια βάρους που προκαλεί. Έτσι, ο Δρ. Courtney Peterson, ερευνητής διατροφής στο Πανεπιστήμιο της Αλαμπάμα, πραγματοποίησε μια μελέτη σε προ-διαβητικούς άντρες, η οποία σχεδιάστηκε ώστε να μην προκαλέσει απώλεια βάρους, για να μπορέσει να ελεγχθεί το εάν από μόνη της η διαλείπουσα νηστεία θα είχε θετική επίδραση στην υγεία.

Οι άντρες ακολουθούσαν μια περιορισμένη διατροφή για πέντε εβδομάδες, κατά την οποία μπορούσαν να τρώνε μόνο μεταξύ των ωρών 8 π.μ. – 2 μ.μ. Έπειτα νήστευαν για τις επόμενες 18 ώρες. Στη συνέχεια, κατανάλωναν την ίδια ποσότητα τροφής, αλλά μόνο κατά τη διάρκεια 12 ωρών την ημέρα, για πέντε εβδομάδες.

Ο Δρ. Peterson λοιπόν, διαπίστωσε ότι η διαλείπουσα νηστεία από μόνη της, βελτίωσε τον έλεγχο του σακχάρου στο αίμα και μείωσε την αρτηριακή πίεση των συμμετεχόντων, όπως ακριβώς η φαρμακευτική αγωγή. Αυτά τα ευρήματα, υποδηλώνουν ότι το χρονοδιάγραμμα που ακολουθεί κάποιος στη διατροφή του, ακόμη και αν δεν χάνει βάρος, έχει σημαντικά οφέλη στην υγεία του.

Οι ερευνητές, ωστόσο, προειδοποιούν ότι υπάρχουν πολλά πράγματα που δεν γνωρίζουν ακόμη για τη διαλείπουσα νηστεία, τονίζοντας ότι σε μερικούς η νηστεία μπορεί να προκαλέσει προβλήματα υγείας. Για παράδειγμα, μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι οι άνθρωποι που έτρωγαν τακτικά για περισσότερες από 16 ή 18 ώρες την ημέρα και μετά νηστεύαν, είχαν υψηλότερο κίνδυνο να παρουσιάσουν πέτρες στη χολή. Ήταν επίσης πιο πιθανό να χρειαστούν χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση της χοληδόχου κύστης. Σε κάθε περίπτωση ο Δρ. Longo σημειώνει ότι η κατανάλωση τροφής για 12 ώρες και στη συνέχεια η νηστεία για 12 ώρες είναι ασφαλής για τους περισσότερους ανθρώπους, ωστόσο τονίζει ότι όσοι θέλουν να ακολουθήσουν μια τέτοια δίαιτα, θα πρέπει πρώτα να μιλήσουν με τον γιατρό τους, ώστε να λάβουν εξατομικευμένες συμβουλές.