Νόσος του Graves: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε γύρω από την ασθένεια

Τι είναι η νόσος του Graves;

Η νόσος του Graves, που σχετίζεται με τον υπερθυρεοειδισμό, είναι μια αυτοάνοση ασθένεια του θυρεοειδούς αδένα που προκύπτει από τη μη φυσιολογική διέγερσή του, από συγκεκριμένα συστατικά του αίματος που ονομάζονται ανοσοσφαιρίνες διέγερσης του θυρεοειδούς (TSIs), οι οποίες δεσμεύονται και ενεργοποιούν τους υποδοχείς της θυρεοτροπίνης. Ουσιαστικά, με την εν λόγω ασθένεια, το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στον θυρεοειδή, προκαλώντας τον να παράξει περισσότερη θυρεοειδική ορμόνη από αυτήν που πραγματικά χρειάζεται το σώμα. Να υπενθυμίσουμε ότι ο θυρεοειδής είναι ένας μικρός πεταλόμορφος αδένας, στο μπροστινό μέρος του λαιμού και οι ορμόνες που εκκρίνει ελέγχουν τον τρόπο με τον οποίο το σώμα χρησιμοποιεί την ενέργεια, επηρεάζοντας έτσι όλα τα όργανα του σώματος.

Στην περίπτωση μάλιστα που η νόσος του Graves δεν θεραπευτεί, μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα στην καρδιά, τα οστά, τους μυς του σώματος, στα μάτια, το δέρμα, ανωμαλίες στον εμμηνοριακό κύκλο και προβλήματα γονιμότητας. Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μάλιστα, μπορεί να προκαλέσει προβλήματα υγείας, τόσο στη μητέρα, όσο και στο έμβρυο.

Ποια είναι τα συμπτώματα της νόσου του Graves;

• Κόπωση ή μυϊκή αδυναμία
• Προβλήματα στην εγκυμοσύνη
• Ελαφρύτερη εμμηνορροϊκή ροή και λιγότερο συχνές περιόδους
• Απώλεια βάρους
• Συχνές κινήσεις του εντέρου ή διάρροια
• Αυξημένος καρδιακός ρυθμός ή ακανόνιστοι καρδιακοί παλμοί
• Αραίωση μαλλιών
• Εύθραυστα μαλλιά
• Τρέμουλο χεριών
• Προβλήματα ύπνου
• Δυσανεξία στη θερμότητα
• Αυξημένη εφίδρωση
• Προβλήματα στα μάτια

Πιο σπάνια, τα άτομα με νόσο του Graves, αναπτύσσουν μια κοκκινωπή πάχυνση του δέρματος στις κνήμες, μια κατάσταση που ονομάζεται μυοσκελετικό προτίβιο ή δερματίτιδα του Graves, η οποία είναι συνήθως ανώδυνη, ωστόσο για μερικούς ανθρώπους είναι επώδυνη. Επιπρόσθετα, η νόσος του Graves, μπορεί να επηρεάσει τα μάτια (οφθαλμοπάθεια Graves) προκαλώντας απόσυρση των βλεφάρων, διόγκωση των οφθαλμών, διπλή όραση και οίδημα γύρω από τα μάτια.

Ποια είναι η αιτία της νόσου του Graves;

Παρότι οι ερευνητές δεν γνωρίζουν με σιγουριά το γιατί μερικοί άνθρωποι εμφανίζουν αυτοάνοσες διαταραχές, όπως η νόσος του Graves, πιθανολογούν ότι είναι αποτέλεσμα του συνδυασμού ενός γονίδιου και ενός εξωτερικού ερεθίσματος, όπως είναι ένας ιός. Η νόσος του Graves, σύμφωνα με τους ερευνητές, σχετίζεται με πολλούς παράγοντες, όπως τα γονίδια, το φύλο, το άγχος, η εγκυμοσύνη και οι λοιμώξεις.

Ποιους ανθρώπους επηρεάζει συνήθως η νόσος του Graves;

Η νόσος του Graves είναι η πιο συνηθισμένη αιτία υπερθυρεοειδισμού στις Ηνωμένες Πολιτείες, καθώς επηρεάζει περίπου 1 στους 200 ανθρώπους, τόσο άνδρες όσο και γυναίκες. Ωστόσο, η εν λόγω ασθένεια επηρεάζει περίπου 7-8 φορές πιο συχνά τις γυναίκες.

Παράλληλα, πιο επιρρεπείς φαίνεται να είναι άτομα 30-50 ετών, ωστόσο η νόσος μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία. Μάλιστα, εάν ένας άνθρωπος έχει στην οικογένεια του ασθενείς με την συγκεκριμένη νόσο, έχει περισσότερες πιθανότητες να προσβληθεί και ο ίδιος.

Τέλος, τα άτομα που έχουν άλλες αυτοάνοσες διαταραχές είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν και νόσο του Graves, συγκριτικά με τα άτομα που δεν έχουν. Ασθένειες που συνδέονται με τη νόσο του Graves είναι: η λεύκη, η ρευματοειδής αρθρίτιδα, η νόσος του Addison, ο διαβήτης τύπου 1, η κακοήθης αναιμία, η κοιλιοκάκη και ο λύκος.

Πώς γίνεται διάγνωση της νόσου;

Ο γιατρός για να κάνει διάγνωση της νόσου του Graves θα προβεί αρχικά σε μια φυσική εξέταση και στη συνέχεια θα εξετάσει συμπτώματα όπως ο διευρυμένος θυρεοειδής και τυχόν προβλήματα στα μάτια. Επιπρόσθετα, θα ελέγξει το ιατρικό ιστορικό της οικογένειας σε ότι αφορά αυτοάνοσα νοσήματα και προβλήματα με τον θυρεοειδή.

Στην περίπτωση που ο γιατρός δεν μπορέσει να προσδιορίσει με βεβαιότητα εάν έχετε νόσο του Graves, μετά από τις προαναφερθείσες εξετάσεις, τότε θα προβεί σε περαιτέρω εξετάσεις αίματος και απεικονίσεις. Η εξέταση αίματος μπορεί να ανιχνεύσει την ανοσοσφαιρίνη, ωστόσο, σε ήπιες περιπτώσεις της νόσου του Graves, η ανοσοσφαιρίνη μπορεί να μην εμφανίζεται στο αίμα. Ως εκ τούτου, το επόμενο βήμα είναι δυο εξετάσεις απεικόνισης που χρησιμοποιούν μικρές, ασφαλείς δόσεις ραδιενεργού ιωδίου.

• Δεδομένου ότι ο θυρεοειδής συλλέγει ιώδιο από την κυκλοφορία του αίματος και το χρησιμοποιεί για την παραγωγή θυρεοειδικών ορμονών, η πρώτη εξέταση ιωδίου, μετρά την ποσότητα του ιωδίου που συλλέγει ο θυροειδής από την κυκλοφορία του αίματος. Εάν διαπιστωθεί ότι ο θυρεοειδής σας συλλέγει μεγάλες ποσότητες ιωδίου, τότε μάλλον έχετε νόσο του Graves.
• Η δεύτερη εξέταση ιωδίου, ονομάζεται σάρωση του θυρεοειδή και δείχνει το πώς και το που διανέμεται το ιώδιο στον θυρεοειδή. Στη νόσο του Graves, εμπλέκεται ολόκληρος ο θυρεοειδής, έτσι το ιώδιο εμφανίζεται σε όλο τον αδένα, σε αντίθεση με άλλες καταστάσεις, πχ τα οζίδια, όπου το ιώδιο εμφανίζεται με διαφορετικό μοτίβο στον θυρεοειδή.

Πώς θεραπεύεται η νόσος του Graves;

Οι θεραπείες για τη νόσο του Graves, περιλαμβάνουν α) ραδιενεργά ιωδιούχα, β) αντιθυρεοειδικά φάρμακα, όπως η μεθαμαζόλη (Tapazole) και η propylthiouracil (PTU) και γ) β-αναστολείς. Μάλιστα, σε μερικές περιπτώσεις απαιτείται χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση του θυρεοειδούς.

Σημειώνεται ότι τα άτομα με την εν λόγω νόσο, ενδέχεται να είναι ευαίσθητα στις βλαβερές παρενέργειες του ιωδίου και ως εκ τούτου η κατανάλωση τροφίμων που περιέχουν μεγάλες ποσότητες ιωδίου – όπως τα φύκια- μπορεί να προκαλέσει ή να επιδεινώσει τον υπερθυρεοειδισμό τους. Το ίδιο αποτέλεσμα μπορεί να έχει και η λήψη συμπληρωμάτων ιωδίου, οπότε φροντίστε να ενημερώσετε κατάλληλα τον γιατρό σας.

1. Θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο

Η θεραπεία με ραδιοϊό, περιλαμβάνει τη λήψη ραδιενεργού ιωδίου-131 (I-131), το οποίο καταστρέφει αργά τα κύτταρα του θυρεοειδούς αδένα που παράγουν θυρεοειδική ορμόνη. Ωστόσο, η δόση I-131 που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία, δεν επηρεάζει άλλους ιστούς του σώματος. Το ραδιενεργό ιώδιο-131, παρέχεται τόσο σε μορφή κάψουλας, όσο και σε υγρή μορφή και παρόλο που είναι απίθανο, κάποιοι ασθενείς χρειάζονται περισσότερες από μια θεραπείες για να φέρουν τα επίπεδα των ορμονών του θυρεοειδούς τους στο κανονικό επίπεδο.

Σημειώνεται επίσης, ότι σχεδόν όλοι όσοι ακολουθούν αυτή την θεραπεία, αναπτύσσουν αργότερα υποθυρεοειδισμό, λόγω της καταστροφής των κυττάρων που παράγουν θυρεοειδικές ορμόνες. Ωστόσο, ο υποθυρεοειδισμός είναι ευκολότερος στη θεραπεία και προκαλεί λιγότερα μακροχρόνια προβλήματα υγείας, συγκριτικά με τον υπερθυρεοειδισμό. Τα άτομα με υποθυρεοειδισμό μπορούν να ελέγξουν εντελώς την κατάσταση τους με την ημερήσια χρήση θυρεοειδικής ορμόνης.

Τέλος, υπογραμμίζεται ότι αυτή η θεραπεία δεν συνιστάται σε έγκυες και σε μητέρες που θηλάζουν, γιατί το ραδιενεργό ιώδιο μπορεί να βλάψει τον θυρεοειδή του εμβρύου και να περάσει από τη μητέρα στο παιδί μέσω του μητρικού γάλακτος.

2. Β- αναστολείς

Οι Β- αναστολείς, δεν εμποδίζουν την παραγωγή της θυρεοειδικής ορμόνης από τον θυρεοειδή, αλλά μειώνουν τα συμπτώματα μέχρι να αρχίσουν να λειτουργούν οι υπόλοιπες θεραπείες που λαμβάνονται συνδυαστικά. Τα εν λόγω φάρμακα δρουν γρήγορα και ανακουφίζουν συμπτώματα όπως η ταχυπαλμία και η νευρικότητα. Μάλιστα, οι περισσότεροι ασθενείς αισθάνονται καλύτερα μόλις σε λίγες ώρες από την λήψη τους.

3. Αντιθυρεοειδικά φάρμακα

Τα αντιθυρεοειδικά φάρμακα αναγκάζουν τον θυρεοειδή να μειώσει την ορμόνη που παράγει. Σημειώνεται ότι τα συγκεκριμένα φάρμακα δεν παρέχουν μόνιμη θεραπεία, ωστόσο σε πολλούς ανθρώπους τα αποτελέσματα τους διαρκούν για μεγάλο χρονικό διάστημα μετά τη διακοπή τους.

Στην αρχή της θεραπείας ενδέχεται τα επίπεδα των ορμονών να μην πέφτουν στα φυσιολογικά επίπεδα για αρκετές εβδομάδες ή και μήνες, ωστόσο, κατά μέσο όρο η συγκεκριμένη θεραπεία χρειάζεται περίπου 12-18 μήνες για να λειτουργήσει απόλυτα αποτελεσματικά.

Σημειώνεται ότι τα αντιθυρεοειδικά φάρμακα επιτρέπονται για χρήση από έγκυες και θηλάζουσες γυναίκες, καθώς είναι ασφαλέστερα συγκριτικά με άλλες θεραπείες.

Ποιες παρενέργειες μπορεί να προκαλέσουν τα αντιθυρεοειδικά φάρμακα;

• Αλλεργικές αντιδράσεις, όπως εξανθήματα και φαγούρα
• Πτώση των λευκών αιμοσφαιρίων, γεγονός που μειώνει την αντίσταση του σώματος στις λοιμώξεις
• Ηπατική ανεπάρκεια (σε σπάνιες περιπτώσεις)

Επικοινωνήστε αμέσως με το γιατρό σας, εάν έχετε κάποιο από τα παρακάτω συμπτώματα:

• Πυρετός
• Συνεχής πονόλαιμος
• Κόπωση
• Αδυναμία
• Πόνος στην κοιλιά
• Απώλεια όρεξης
• Δερματικό εξάνθημα ή φαγούρα
• Εύκολο μελάνιασμα
• Κίτρινο δέρμα ή μάτια (ίκτερος)

4. Χειρουργική επέμβαση

Η λιγότερο χρησιμοποιούμενη θεραπεία για τη νόσο του Graves είναι η χειρουργική επέμβαση, για την αφαίρεση του θυρεοειδούς αδένα. Η χειρουργική επέμβαση χρησιμοποιείται σε άτομα με άλλες σοβαρές ασθένειες και σε έγκυες γυναίκες που είναι αλλεργικές ή έχουν παρενέργειες από τα αντιθυρεοειδικά φάρμακα.

Πριν από τη χειρουργική επέμβαση συνταγογραφούνται αντιθυρεοειδικά φάρμακα, ώστε τα επίπεδα των θυρεοειδικών ορμονών να έρθουν σε κανονικά επίπεδα. Μετά την χειρουργική επέμβαση εμφανίζεται υποθυρεοειδισμός, ο οποίος αντιμετωπίζεται με την καθημερινή λήψη θυρεοειδικής ορμόνης.

Τι μπορεί να συμβεί εάν η νόσος του Graves δεν θεραπευτεί;

Η αθεράπευτη νόσος του Graves, μπορεί να οδηγήσει σε θυρεοτοξίκωση, μια σοβαρή πάθηση του θυρεοειδούς, η οποία μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στα μάτια και την καρδία, αδυναμία, εύθραυστα οστά, θρόμβους αίματος, εγκεφαλικά επεισόδια ακόμη και θάνατο.

Μάλιστα, η εναπαρκής αντιμετώπιση της νόσου του Graves κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, μπορεί να προκαλέσει πρόωρο τοκετό, αποβολή, καρδιακή ανεπάρκεια στην έγκυο ή αποκόλληση του πλακούντα, την ίδια στιγμή που μπορεί να προκληθούν προβλήματα και στο νεογέννητο, όπως μειωμένο βάρος, προβλήματα στον θυρεοειδή του και θνησιμότητα.