Είναι πιο πιθανό οι ευφυείς άνθρωποι να έχουν αρνητικές απόψεις για την ανθρώπινη φύση; Φανταστικοί χαρακτήρες, όπως ο Σέρλοκ Χολμς, ο δρ Χάουζ και ο Φρανκ Άντεργουντ έχουν εκλαϊκεύσει την ιδέα της κυνικής ιδιοφυΐας. Η κυνική ιδιοφυΐα είναι κάποιος που είναι υπερ-ευφυής και, μέσω αυτής της ευφυΐας, έχει καταλάβει ότι οι περισσότεροι άνθρωποι στον κόσμο είναι εγωιστές, δόλιοι και πρόθυμοι να κάνουν τα πάντα για να προοδεύσουν. Ο τύπος χαρακτήρα βασίζεται στην πεποίθηση ότι η εμπιστοσύνη στους άλλους είναι αφελής και ανόητη και ότι ο κυνισμός είναι ένδειξη ευφυΐας και εκλέπτυνσης. Βασίζεται όμως αυτή η πεποίθηση στην πραγματικότητα; Είναι ο κυνισμός στην πραγματικότητα ένα σημάδι ικανότητας;
Οι έρευνες δείχνουν ότι παρόλο που οι άνθρωποι πιστεύουν ότι ο κυνισμός και η ευφυΐα συμβαδίζουν, υπάρχει ελάχιστη ή καθόλου επιστημονική υποστήριξη για αυτό. Πρώτον, οι κυνικοί δεν είναι στην πραγματικότητα πιο έξυπνοι- αν μη τι άλλο, οι άνθρωποι που εμπιστεύονται τους άλλους είναι συχνά πιο έξυπνοι και πιο ικανοί από εκείνους που είναι κυνικοί για την ανθρώπινη φύση.
Ποια είναι η ρίζα του κυνισμού;
Οι Stavrova και Ehlebracht (2019) διεξήγαγαν μια σειρά μελετών για να διερευνήσουν τις πεποιθήσεις των ανθρώπων σχετικά με τις ικανότητες των κυνικών (έναντι των μη κυνικών) ατόμων. Διαπίστωσαν ότι οι άνθρωποι πιστεύουν ότι οι κυνικοί είναι καλύτεροι σε γνωστικά καθήκοντα (όπως η επίλυση προβλημάτων ή η εκτέλεση υπολογισμών), αλλά χειρότεροι σε κοινωνικά καθήκοντα (ιδίως, καθήκοντα που αφορούν τη φροντίδα των άλλων). Με άλλα λόγια, διαπίστωσαν ότι οι περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν στην ιδέα της κυνικής ιδιοφυΐας. Όταν βλέπουμε κάποιον που δεν εμπιστεύεται τους άλλους, υποθέτουμε ότι το άτομο αυτό είναι έξυπνο, αν όχι ιδιαίτερα ευγενικό.
Στη συνέχεια, οι ερευνητές ρώτησαν αν αυτές οι πεποιθήσεις υποστηρίζονται από την πραγματικότητα. Με άλλα λόγια, είναι τα κυνικά άτομα στην πραγματικότητα πιο έξυπνα; Αντιθέτως δεν ήταν αλήθεια. Σε γενικές γραμμές, ο κυνισμός συσχετίστηκε αρνητικά με την ευφυΐα και τη γνωστική ικανότητα. Είναι ενδιαφέρον ότι η σχέση μεταξύ κυνισμού και νοημοσύνης εξαρτιόταν κάπως από τις πολιτισμικές διαφορές. Σε πιο διεφθαρμένες κοινωνίες, υπήρχε λιγότερο αρνητική συσχέτιση μεταξύ κυνισμού και ικανότητας. Αλλά ακόμη και τότε, δεν υπήρχαν ποτέ πειστικά στοιχεία για θετική συσχέτιση μεταξύ νοημοσύνης και κυνισμού. Σε σχετική εργασία, οι Stavrova και Ehlebracht (2018) διαπίστωσαν ότι η απόκτηση περισσότερης εκπαίδευσης, με την πάροδο του χρόνου, μειώνει τον κυνισμό.
Ποτέ μην υποτιμάτε έναν κυνικό
Γιατί οι άνθρωποι έχουν την (λανθασμένη) πεποίθηση ότι ο κυνισμός είναι ένδειξη ευφυΐας;
Θα μπορούσε να βασίζεται, εν μέρει, σε χαρακτήρες από τη λαϊκή κουλτούρα. Εναλλακτικά, θα μπορούσε να αποτελεί παράδειγμα του φαινομένου της αντιστάθμισης. Όταν μαθαίνουμε ότι κάποιος σημειώνει καλή βαθμολογία σε ένα χαρακτηριστικό, μερικές φορές τείνουμε να υποθέτουμε ότι υστερεί σε κάποιον άλλο τομέα. Έτσι, αν κάποιος εμφανίζεται ως κυνικός και ψυχρός, μπορεί να υποθέσουμε ότι το αντισταθμίζει αυτό με κάποιον άλλο τρόπο (με το να είναι έξυπνος ή καλός στο να κάνει σπάνιες ιατρικές διαγνώσεις). Μια άλλη εξήγηση είναι ότι είναι επικίνδυνο να υποτιμήσουμε έναν κυνικό. Κάποιος με κυνικές πεποιθήσεις είναι πιο πιθανό να πει ψέματα, να εξαπατήσει και να κλέψει για να πετύχει τους στόχους του. Έτσι, αν έχετε να κάνετε με έναν κυνικό, ίσως είναι καλή ιδέα να υποθέσετε ότι είναι έξυπνος και ικανός. Υποθέτουμε ότι τα κυνικά άτομα είναι έξυπνα επειδή θα ήταν πολύ επικίνδυνο να υποτιμήσουμε τις ικανότητές τους.
Η εμπιστοσύνη είναι σημάδι ευφυΐας;
Οι έρευνες δείχνουν ότι η εμπιστοσύνη, και όχι ο κυνισμός, είναι σημάδι ευφυΐας. Τείνει να υπάρχει θετική σχέση μεταξύ της εμπιστοσύνης στους ανθρώπους και της γνωστικής ικανότητας. Αναμφισβήτητα, η σχέση αυτή υπάρχει επειδή οι κυνικοί άνθρωποι σταματούν να μαθαίνουν για τον κόσμο και κλείνονται σε νέες ιδέες και ευκαιρίες. Για να παραθέσουμε τα λόγια του Stephen Colbert: “Ο κυνισμός μεταμφιέζεται σε σοφία, αλλά είναι το πιο μακρινό πράγμα από αυτήν. Επειδή οι κυνικοί δεν μαθαίνουν τίποτα. Επειδή ο κυνισμός είναι μια αυτοεπιβαλλόμενη τύφλωση, μια απόρριψη του κόσμου επειδή φοβόμαστε ότι θα μας πληγώσει ή θα μας απογοητεύσει”.
Η ειρωνεία της έρευνας των Stavrova και Ehlebracht είναι ότι παρόλο που το να εμπιστεύεσαι τους άλλους είναι το έξυπνο πράγμα που πρέπει να κάνεις, μπορεί να μην αποδίδει πάντα το να φαίνεσαι άνθρωπος που εμπιστεύεται. Οι περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν ανακριβώς ότι οι κυνικοί είναι πιο έξυπνοι από εκείνους που εμπιστεύονται τους άλλους.
Αυτό σημαίνει ότι ίσως πρέπει να εμπιστεύεστε τους ανθρώπους, αλλά να μην τους αφήνετε να καταλάβουν πόσο πολύ τους εμπιστεύεστε.
+ 4 πηγές
©2022 WikiHealth All Rights ReservedKervyn, N., Yzerbyt, V., & Judd, C. M. (2010). Compensation between warmth and competence: Antecedents and consequences of a negative relation between the two fundamental dimensions of social perception. European Review of Social Psychology, 21(1), 155-187. https://psycnet.apa.org/record/2011-26750-005
Stavrova, O., & Ehlebracht, D. (2018). Education as an antidote to cynicism: A longitudinal investigation. Social Psychological and Personality Science, 9(1), 59-69. https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/1948550617699255
Stavrova, O., & Ehlebracht, D. (2019). The cynical genius illusion: Exploring and debunking lay beliefs about cynicism and competence. Personality and Social Psychology Bulletin, 45(2), 254-269 https://journals.sagepub.com/doi/full/10.1177/0146167218783195
Sturgis, P., Read, S., & Allum, N. (2010). Does intelligence foster generalized trust? An empirical test using the UK birth cohort studies. Intelligence, 38(1), 45-54. https://psycnet.apa.org/record/2009-24627-005