Όλα όσα θέλετε να ξέρετε για την διπολική διαταραχή

Η διπολική διαταραχή είναι μια κατάσταση ψυχικής υγείας που περιλαμβάνει ακραίες αλλαγές στη διάθεση και τα επίπεδα δραστηριότητας. Είναι μια πολύπλοκη κατάσταση, αλλά συχνά ανταποκρίνεται καλά στη θεραπεία.

Εάν πάσχετε από διπολική διαταραχή, να ξέρετε ότι δεν είστε μόνοι. Υπάρχει μια μεγάλη κοινότητα ανθρώπων που ζουν με διπολική διαταραχή, ο καθένας με μοναδικές εμπειρίες.

Στην πραγματικότητα, το Εθνικό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας (NIMH) αναφέρει ότι περίπου το 4,4% των ενηλίκων θα εμφανίσουν διπολική διαταραχή κατά τη διάρκεια της ζωής τους. (εδώ θα βρείτε 4 μύθους για τη διπολική διαταραχή και τι πρέπει να προσέξετε)

Οι ειδικοί ερευνούν και βελτιώνουν συνεχώς τις θεραπείες. Με τις σωστές θεραπείες και μεθόδους αντιμετώπισης, τα άτομα με διπολική διαταραχή μπορούν συνήθως να διαχειριστούν καλά τα συμπτώματά τους και να ζήσουν μια πλήρη, υγιή και ικανοποιητική ζωή.

Τι είναι η διπολική διαταραχή;

Η διπολική διαταραχή είναι μια κατάσταση ψυχικής υγείας που περιλαμβάνει ακραίες εναλλαγές της διάθεσης. Μπορεί να εμφανίζετε διαθέσεις υψηλής ενέργειας (μανία ή υπομανία), διαθέσεις χαμηλής ενέργειας (κατάθλιψη) ή και τα δύο.

Η διπολική διαταραχή ονομαζόταν παλαιότερα “μανιοκατάθλιψη“, αλλά οι επαγγελματίες υγείας δεν χρησιμοποιούν πλέον αυτόν τον όρο.

Κάθε άτομο έχει μια μοναδική εμπειρία της διπολικής διαταραχής. Για ορισμένους, τα επεισόδια διάθεσης διαρκούν μόνο λίγες ώρες ή ημέρες. Για άλλους, μπορεί να διαρκέσουν εβδομάδες ή μήνες.

Ένα γεγονός ή μια εμπειρία μπορεί να πυροδοτήσει ένα επεισόδιο διάθεσης. Οι εκλυτικοί παράγοντες μπορεί να περιλαμβάνουν το άγχος, τη διαταραχή του ύπνου, τη χρήση αλκοόλ και τη χρήση ουσιών.

Όλοι οι τύποι διπολικής διαταραχής ανταποκρίνονται καλά στη θεραπεία. Οι θεραπείες έχουν ως στόχο να σας βοηθήσουν να διαχειριστείτε τα συμπτώματά σας. Μπορεί να περιλαμβάνουν φάρμακα, ψυχοθεραπεία και καθημερινές μεθόδους αντιμετώπισης.

Η μέση ηλικία που οι άνθρωποι αναπτύσσουν διπολική διαταραχή είναι τα 25 έτη.

Η διπολική διαταραχή είναι συχνά παρεξηγημένη και υπάρχουν πολλοί μύθοι σχετικά με τη διπολική διαταραχή. Ευτυχώς, η κατάσταση έχει αρχίσει να αλλάζει.

Υπάρχουν πολλές ομάδες υποστήριξης που βοηθούν τους ανθρώπους να κατανοήσουν και να διαχειριστούν την κατάσταση, ώστε να μην χρειάζεται να το περάσετε μόνοι σας.

Ποιοι είναι οι τύποι διπολικής διαταραχής;

Υπάρχουν τρεις κύριοι τύποι διπολικής διαταραχής:

Διπολική διαταραχή Ι: Οι γιατροί διαγιγνώσκουν τη διπολική Ι μετά από τουλάχιστον ένα μανιακό επεισόδιο. Πολλά άτομα με διπολική διαταραχή Ι εμφανίζουν επίσης υπομανιακά και καταθλιπτικά επεισόδια.

Διπολική διαταραχή ΙΙ: Οι γιατροί διαγιγνώσκουν τη διπολική διαταραχή ΙΙ μετά από τουλάχιστον ένα καταθλιπτικό επεισόδιο και τουλάχιστον ένα υπομανιακό επεισόδιο.

Κυκλοθυμική διαταραχή: Μπορεί να λάβετε αυτή τη διάγνωση εάν έχετε συμπτώματα που μοιάζουν με διπολικά για τουλάχιστον 2 χρόνια, αλλά τα συμπτώματά σας δεν πληρούν ακριβώς τα κριτήρια της διπολικής διαταραχής.

Ο γιατρός σας μπορεί επίσης να χρησιμοποιήσει άλλους προσδιορισμούς για να βοηθήσει στην περιγραφή των συμπτωμάτων σας. Αυτοί μπορεί να περιλαμβάνουν:

• διπολική διαταραχή με αγχώδη διαταραχή
• διπολική διαταραχή με μικτά χαρακτηριστικά, όπου έχετε ταυτόχρονα συμπτώματα μανίας και κατάθλιψης
• διπολική διαταραχή με ταχεία εναλλαγή, όπου έχετε τέσσερα ή περισσότερα επεισόδια μανίας ή κατάθλιψης σε 1 έτος

Στα παιδιά, η διάγνωση που ισοδυναμεί με τη διπολική διαταραχή είναι η διαταραχή διαταραγμένης απορρύθμισης της διάθεσης.

Εάν πιστεύετε ότι μπορεί να έχετε διπολική διαταραχή, το καλύτερο που έχετε να κάνετε είναι να απευθυνθείτε σε έναν επαγγελματία υγείας για υποστήριξη και συμβουλές.

Ποια είναι τα συμπτώματα της διπολικής διαταραχής;

Εάν ζείτε με διπολική διαταραχή, το πιθανότερο είναι ότι γνωρίζετε ήδη αρκετά καλά τα δικά σας συμπτώματα. Τα συμπτώματα της διπολικής διαταραχής διαφέρουν από άνθρωπο σε άνθρωπο και μπορεί να διαφέρουν από το ένα επεισόδιο διάθεσης στο άλλο.

Μπορεί να είναι χρήσιμο να παρακολουθείτε τα συμπτώματά σας με την πάροδο του χρόνου για να εντοπίζετε τυχόν μοτίβα στις αλλαγές της διάθεσής σας. Η καλύτερη κατανόηση αυτών των μεταβολών είναι ένα μεγάλο πρώτο βήμα για να μάθετε να τις αντιμετωπίζετε.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας διαγιγνώσκουν τη διπολική διαταραχή με βάση τα συμπτώματα που περιγράφονται στην πιο πρόσφατη έκδοση του Διαγνωστικού και Στατιστικού Εγχειριδίου Ψυχικών Διαταραχών (DSM-5).

Η διπολική διαταραχή χαρακτηρίζεται από μανιακά επεισόδια, υπομανιακά επεισόδια και καταθλιπτικά επεισόδια. Μπορεί να εμφανίσετε μία ή δύο από αυτές τις καταστάσεις ή και τις τρεις, ανάλογα με τον τύπο και τη σοβαρότητα της κατάστασής σας.

1. Μανιακά επεισόδια

Κατά τη διάρκεια ενός μανιακού επεισοδίου ή μανίας, μπορεί να αισθάνεστε σαν να είστε στην κορυφή του κόσμου. Μπορεί να νιώθετε ότι μπορείτε να κάνετε ή να επιτύχετε τα πάντα. Από την άλλη πλευρά, μπορεί να αισθάνεστε πολύ ευερέθιστοι, ειδικά με τους άλλους που δεν μοιράζονται τη νοοτροπία σας εκείνη τη στιγμή.

Ένα μανιακό επεισόδιο είναι μια περίοδος διάρκειας 1 εβδομάδας ή περισσότερο κατά την οποία βιώνετε τα εξής:

• αυξημένη αυτοεκτίμηση ή αισθήματα μεγαλοπρέπειας
• αίσθημα απεριόριστης ενέργειας
• ακραία ευτυχία, ευφορία ή ακραίος εκνευρισμός
• ανάγκη για λιγότερο ύπνο
• γρήγορος, δυνατός και μερικές φορές αποδιοργανωμένος λόγος
• αγωνιώδεις σκέψεις και ταχέως μεταβαλλόμενες ιδέες
• αίσθημα ή φαινόμενο πολύ αφηρημάδας
• να κάνει πολλές δραστηριότητες ταυτόχρονα, όπως να αναλαμβάνει έργα εργασίας, να οργανώνει κοινωνικές εκδηλώσεις ή να κάνει φαινομενικά άσκοπες κινήσεις
• εμπλοκή σε επικίνδυνες συμπεριφορές, όπως υπερκατανάλωση χρημάτων, επικίνδυνη σεξουαλική συμπεριφορά ή επικίνδυνες οικονομικές επενδύσεις

Εξ ορισμού, τα συμπτώματα ενός μανιακού επεισοδίου είναι αρκετά ακραία ώστε να παρεμποδίζουν την καθημερινή σας ζωή. Μπορεί να κάνετε πράγματα που δεν θα κάνατε διαφορετικά, και οι κοντινοί σας άνθρωποι μπορούν συνήθως να παρατηρήσουν τις αλλαγές. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η μανία μπορεί να απαιτεί ένα ταξίδι στο νοσοκομείο για να είστε ασφαλής.

2. Υπομανιακά επεισόδια

Ένα υπομανιακό επεισόδιο, ή αλλιώς υπομανία, περιλαμβάνει παρόμοια συμπτώματα με ένα μανιακό επεισόδιο. Η διαφορά είναι ότι τα συμπτώματα:

• είναι λιγότερο σοβαρά από ό,τι σε ένα μανιακό επεισόδιο
• έχουν μικρότερο αντίκτυπο στην καθημερινή σας ζωή
• δεν απαιτούν επίσκεψη στο νοσοκομείο
• είναι παρόντα για τουλάχιστον 4 συνεχόμενες ημέρες
• Εάν έχετε υπομανιακά επεισόδια αλλά όχι μανιακά επεισόδια, μπορεί να λάβετε τη διάγνωση

της διπολικής διαταραχής ΙΙ.

3. Καταθλιπτικά επεισόδια

Εάν έχετε καταθλιπτικό επεισόδιο ή επεισόδιο κατάθλιψης, μπορεί να βιώνετε τα εξής:

• καταθλιπτική διάθεση, η οποία μπορεί να μοιάζει με ακραία θλίψη, απελπισία ή αδυναμία
• απώλεια της ευχαρίστησης σε πράγματα που συνήθως σας ευχαριστούν
• αίσθημα αναξιότητας ή υπερβολικές ή ακατάλληλες ενοχές
• κόπωση ή έλλειψη ενέργειας
• δυσκολία στη σκέψη ή στη συγκέντρωση
• απώλεια ή αύξηση βάρους
• αλλαγές στην όρεξη
• αυτοκτονικές σκέψεις ή ενέργειες

Όταν δεν λαμβάνετε θεραπεία, οι κρίσεις διάθεσης μπορεί να είναι σοβαρές. Κατά τη διάρκεια των καταθλιπτικών επεισοδίων, μπορεί να παρατηρήσετε ότι έχετε σκέψεις για θάνατο ή αυτοκτονία. Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι αυτά τα συναισθήματα θα περάσουν και ότι δεν χρειάζεται να τα περάσετε μόνοι σας.

Ποιες είναι οι αιτίες της διπολικής διαταραχής;

Όπως συμβαίνει με τις περισσότερες καταστάσεις ψυχικής υγείας, οι ερευνητές δεν είναι ακόμη σίγουροι για το τι προκαλεί τη διπολική διαταραχή. Πιθανότατα πρόκειται για ένα πολύπλοκο μείγμα γενετικής-χημείας του εγκεφάλου και εμπειριών ζωής.

Η διπολική διαταραχή εμφανίζεται σε οικογένειες. Στην πραγματικότητα, η Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία αναφέρει ότι το 80% έως 90% των ατόμων με διπολική διαταραχή έχουν έναν συγγενή είτε με κατάθλιψη είτε με διπολική διαταραχή.

Η δομή του εγκεφάλου σας και η λειτουργία των χημικών αγγελιοφόρων, όπως η σεροτονίνη και η ντοπαμίνη, πιθανώς παίζουν ρόλο.

Η έρευνα δείχνει επίσης ότι το παιδικό τραύμα αποτελεί παράγοντα κινδύνου για τη διπολική διαταραχή και για πιο σοβαρά συμπτώματα. Το παιδικό τραύμα μπορεί να περιλαμβάνει σωματική ή σεξουαλική κακοποίηση, παραμέληση ή άλλες τραυματικές εμπειρίες.

Πώς πραγματοποιείται η διάγνωση της διπολικής διαταραχής;

Η διπολική διαταραχή, όπως και οι περισσότερες καταστάσεις ψυχικής υγείας, διαγιγνώσκεται καλύτερα από έναν εκπαιδευμένο επαγγελματία ψυχικής υγείας, όπως ψυχολόγο, ψυχίατρο ή κλινικό κοινωνικό λειτουργό.

Ενώ ένας οικογενειακός γιατρός ή ένας γενικός γιατρός μπορεί να προσφέρει μια προκαταρκτική διάγνωση, μόνο ένας ειδικός ψυχικής υγείας προσφέρει την εμπειρία και τις δεξιότητες που απαιτούνται για την αξιόπιστη διάγνωση της διπολικής διαταραχής.

Ποια είναι η θεραπεία της διπολικής διαταραχής;

Παρόλο που οι ειδικοί δεν είναι ακόμη σίγουροι για τα ακριβή αίτια της διπολικής διαταραχής, έχουν καταφέρει να αναπτύξουν μια σειρά αποτελεσματικών θεραπειών που βοηθούν τους ανθρώπους να διαχειρίζονται τα επεισόδια διάθεσης.

Για πολλούς ανθρώπους, η θεραπεία περιλαμβάνει έναν συνδυασμό ψυχοθεραπείας και φαρμακευτικής αγωγής.

Η εύρεση της καλύτερης θεραπείας για εσάς μπορεί να χρειαστεί κάποια δοκιμή και σφάλμα. Ορισμένα φάρμακα λειτουργούν καλύτερα για ορισμένους ανθρώπους από ό,τι για άλλους. Μπορεί να χρειαστούν ένας ή δύο μήνες προτού αρχίσετε να αισθάνεστε τα πλήρη οφέλη του θεραπευτικού πλάνου.

Οι στρατηγικές αυτοβοήθειας για την κατάσταση αυτή ποικίλλουν ως προς την αποτελεσματικότητά τους, ανάλογα με το άτομο και τη σοβαρότητα της διαταραχής. Ορισμένοι άνθρωποι θεωρούν ότι είναι ωφέλιμο να ενταχθούν σε μια ομάδα υποστήριξης, να διαβάσουν βιβλία που εξηγούν αποτελεσματικές στρατηγικές αυτοβοήθειας ή να κρατούν ημερολόγιο. Μπορείτε να κρατάτε ημερολόγιο σε χαρτί ή μέσω μιας εφαρμογής διάθεσης ή ημερολογίου.

Μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της θεραπείας της διπολικής διαταραχής είναι η εύρεση και η διατήρηση μιας θεραπευτικής ρουτίνας που λειτουργεί καλύτερα για εσάς μακροπρόθεσμα.

Οι περισσότεροι άνθρωποι με αυτή την πάθηση λαμβάνουν φάρμακα για μεγάλο μέρος της ζωής τους, αλλά μπορεί να είναι πρόκληση να επιμείνετε στα φάρμακα όταν όλα φαίνονται καλά μετά από χρόνια.

Τα φάρμακα που συνήθως συνταγογραφούνται για αυτή τη διαταραχή περιλαμβάνουν σταθεροποιητές της διάθεσης, όπως το λίθιο. Ορισμένες θεραπείες μπορεί επίσης να περιλαμβάνουν τη χρήση πρόσθετων φαρμάκων, όπως αντισπασμωδικά, άτυπα αντιψυχωσικά ή αντικαταθλιπτικά.