Θεραπεία

Οπιοειδή παυσίπονα: Είναι ασφαλής η χρήση τους;

Τα οπιοειδή παυσίπονα όπως:

  • η κωδεΐνη
  • η κο-κοδαμόλη
  • η τραμαδόλη

θα αρχίσουν να φέρουν προειδοποιητικές ετικέτες, οι οποίες θα εξηγούν τον κίνδυνο εθισμού σε όσους σκέφτονται να ξεκινήσουν τη χρήση τους.

Στις ΗΠΑ παρατηρήθηκε τεράστια αύξηση του αριθμού των ανθρώπων που εθίστηκαν στα οπιοειδή παυσίπονα που διατίθενται με ιατρική συνταγή και υπάρχει ανησυχία ότι κι άλλες χώρες μπορεί να αντιμετωπίσουν το ίδιο. Πρόσφατη έκθεση του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης συνέστησε επείγουσα δράση, λόγω του γεγονότος ότι οι θάνατοι από υπερβολική δόση οπιοειδών αυξάνονται κατακόρυφα στην Αγγλία, την Ιρλανδία και την Ουαλία. Πέρυσι μια έρευνα του BBC διαπίστωσε ότι οι γενικοί ιατροί στην Αγγλία συνταγογράφησαν 23,8 εκατομμύρια παυσίπονα με βάση τα οπιοειδή το 2017, 10 εκατομμύρια περισσότερες συνταγές από ό,τι το 2007.

Τα οπιοειδή παυσίπονα συνταγογραφούνται, γενικά, για τον οξύ και όχι για τον χρόνιο πόνο: πόνος με σαφές τέλος, όπως μετά από χειρουργική επέμβαση ή τραυματισμό. Ορισμένες φορές χρησιμοποιούνται, συχνά για μικρά χρονικά διαστήματα, σε χρόνιες παθήσεις όπως ο πόνος στην πλάτη και η οστεοαρθρίτιδα, και μπορεί επίσης να συνταγογραφούνται αντί της ναπροξένης ή της δικλοφενάκης (αντιφλεγμονώδη παυσίπονα, όπως η ασπιρίνη ή η ιβουπροφαίνη), εάν ο ασθενής διατρέχει υψηλότερο από τον κανονικό κίνδυνο γαστρεντερικής αιμορραγίας.


Πώς μπορεί να εθιστεί κάποιος στα οπιοειδή παυσίπονα;

Η εξάρτηση από τα οπιοειδή ορίζεται ως το σημείο στο οποίο ένα άτομο δεν μπορεί να σταματήσει να παίρνει τα παυσίπονα χωρίς να αντιμετωπίσει σωματικά ή ψυχολογικά συμπτώματα.

Αν τα παίρνετε για μεγάλο χρονικό διάστημα και τα σταματήσετε ξαφνικά, μπορεί να έχετε κάποια πραγματικά δυσάρεστα συμπτώματα όπως: κράμπες στα πόδια και την κοιλιά, που συνδέονται με διάρροια και έμετο. Μπορεί να είναι δύσκολο να κοιμηθείτε και οι άνθρωποι συχνά αισθάνονται αρκετά καταθλιπτικοί.

Δεδομένων των παρενεργειών αυτών των φαρμάκων μπορεί να είναι δύσκολο για τους ασθενείς να σταματήσουν τα οπιοειδή παυσίπονα, αλλά η συνταγογράφηση για μικρά χρονικά διαστήματα (δέκα ημέρες έως δύο εβδομάδες) μπορεί να διευκολύνει την παρατήρηση και τη διαχείριση του τρόπου δράσης των φαρμάκων.

Αν δεν έχετε το όφελος σε τρεις έως τέσσερις εβδομάδες, τότε σταματήστε τα. Αλλά αυτό είναι συχνά ένα δύσκολο βήμα για τους ασθενείς.

Τι να περιμένετε όταν σταματήσετε τα οπιοειδή παυσίπονα;

Οι άνθρωποι με άγχος και κατάθλιψη μπορεί να διαπιστώσουν ότι τα οπιοειδή παυσίπονα τους δίνουν ένα αίσθημα ηρεμίας και ευεξίας, το οποίο, εάν το άγχος ή η κατάθλιψη δεν αντιμετωπίζονται ή δεν παρακολουθούνται στενά, μπορεί να καταστήσουν δύσκολη τη διακοπή αυτών των φαρμάκων.

Όταν τα σταματήσετε, ξαφνικά, όλα αυτά επανέρχονται. Και αυτό μπορεί να είναι πραγματικά τρομακτικό.

Δεδομένης της ηρεμιστικής τους δράσης, τα οπιοειδή παυσίπονα μπορούν συχνά να κάνουν τον ύπνο ευκολότερο και ορισμένοι ασθενείς διαπιστώνουν μετά από μεγαλύτερο χρονικό διάστημα (π.χ. έξι εβδομάδες) ότι θα δυσκολεύονταν να κοιμηθούν χωρίς αυτά.

Οι πονοκέφαλοι μπορεί να αποτελούν πρόβλημα για ορισμένους ασθενείς που λαμβάνουν κωδεΐνη ιδίως προς το τέλος της συνταγογράφησης.

Όταν οι ασθενείς σταματούν, πιθανώς ο πονοκέφαλος να χειροτερεύει για μια εβδομάδα περίπου. Αυτή είναι μια αρκετά δύσκολη διαδικασία. Μόλις αποσυρθείτε από τα οπιούχα, μια βδομάδα περίπου μετά η κατάσταση βελτιώνεται, αλλά σίγουρα, μερικές φορές οι άνθρωποι παίρνουν όλο και περισσότερο επειδή προσπαθούν να αντιμετωπίσουν τον πονοκέφαλο.

Για τους ηλικιωμένους ασθενείς τα οπιοειδή παυσίπονα μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο πτώσεων. Εμφανίζεται στις στατιστικές. Αυτό δεν σημαίνει ότι κάθε ασθενής πέφτει, αλλά σύμφωνα με την έρευνα ίσως υπάρχει 20-30% αύξηση των πτώσεων, ιδίως σε πιο εύθραυστους και πιο ηλικιωμένους ανθρώπους. Δεδομένου ότι οι ηλικιωμένοι άνθρωποι διατρέχουν εξαρχής σημαντικά υψηλότερο κίνδυνο πτώσεων, επομένως η αύξηση αυτού του κινδύνου κατά ένα τρίτο αποτελεί μείζον πρόβλημα.

Πόσο σημαντική είναι η ανακούφιση που προσφέρουν τα παυσίπονα;

Ο χρόνιος πόνος αποτελεί μια μεγάλη πρόκληση, καθώς ορισμένες πηγές αναφέρουν ότι σχεδόν ο μισός ενήλικας πληθυσμός παγκοσμίως έχει κάποιο είδος χρόνιου πόνου. Τα τελευταία χρόνια, υπήρξε μια σημαντική στροφή στην ιατρική σκέψη από τη διαχείριση του χρόνιου πόνου με παυσίπονα προς μια πιο ολοκληρωμένη προσέγγιση που περιλαμβάνει μη φαρμακευτικά μέτρα. Για τα άτομα που ζουν με χρόνιο πόνο, οι εξειδικευμένες κλινικές πόνου μπορούν να προσφέρουν ένα ευρύ φάσμα λύσεων, όπως φυσιοθεραπεία, συμβουλευτική και συμβουλές για τη διαχείριση του πόνου μέσα στη ζωή σας.

Ορισμένοι ασθενείς θα συνεχίσουν να βασίζονται στα παυσίπονα, ακόμη και αν παραπέμπονται σε υπηρεσίες αντιμετώπισης του χρόνιου πόνου. Όπως αναφερθήκαμε νωρίτερα η συνταγογράφηση συνταγών δύο εβδομάδων δίνει στους γιατρούς και τους ασθενείς μια ευκαιρία να ελέγξουν αν τα παυσίπονα λειτουργούν και με αυτόν τον τρόπο ο ασθενής αποφεύγει την εξάρτηση.

Φυσικά, εάν ένας ασθενής υποψιάζεται ότι έχει αρχίσει να εξαρτάται, τότε ο παθολόγος του είναι ο καταλληλότερος για να διαχειριστεί τη στέρηση. Αλλά αν ένας ασθενής δεν έχει τελειώσει ακόμη τη συνταγή ή δεν μπορεί να φτάσει στον παθολόγο του οι τοπικοί φαρμακοποιοί μπορούν να αποτελέσουν μια καλή πηγή συμβουλών. Όποιες κι αν είναι οι ανησυχίες σας, δεν χρειάζεται να τις αντιμετωπίζετε μόνοι σας.