Όταν η δίαιτα δεν λειτουργεί: Τι πρέπει να κάνετε;

Όλοι οι άνθρωποι, ειδικά αν έχουν λίγα περισσότερα κιλά, σε κάποια στιγμή της ζωής τους ακολουθούν μια συγκεκριμένη δίαιτα απώλειας βάρους. Οι περισσότεροι ωστόσο, θα απογοητευτούν γιατί ακόμη και όταν η δίαιτα επιτύχει τον σκοπό της, το χαμένο βάρος θα επανέλθει μέσα σε λίγους μήνες. Αυτό συμβαίνει για διάφορους λόγους. Μερικά άτομα δεν ακολουθούν προσεκτικά τη διατροφή τους και δεν χάνουν πολύ βάρος ακόμη και από την αρχή. Άλλοι μπορεί να εγκαταλείψουν τη δίαιτα τους εντελώς μετά από λίγο, επειδή είναι πολύ περιοριστική ή επειδή τα τρόφιμα που περιλαμβάνει δεν τους αρέσουν. Μερικοί μπορεί να ασκούνται λιγότερο σωματικά σε σχέση με όσο θα έπρεπε βάσει των θερμίδων που καταναλώνουν. Σίγουρα όμως, όλοι έχουμε ακούσει και για κάποιον που κάνει τα πάντα σωστά αλλά χάνει ελάχιστο βάρος ή ανάκτησε το χαμένο βάρος του με την πάροδο του χρόνου. Γιατί συμβαίνει αυτό;

Οι δημοφιλείς δίαιτες δεν λειτουργούν για όλους. Τι έδειξε η μελέτη;

Ακόμα και στις περιπτώσεις που όλα γίνονται σωστά, οι θερμίδες ελέγχονται προσεχτικά, ο τύπος των τροφίμων ελέγχεται ενδελεχώς και η σωματική άσκηση είναι επαρκής, το χαμένο σωματικό βάρος και ότι συνεπάγεται αυτό για την υγεία, τείνουν να εξαφανίζονται μετά την διακοπή της δίαιτας.

Σύμφωνα με μια νέα μελέτη, οι δημοφιλείς δίαιτες, απλά δεν λειτουργούν για τη συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων, ή καλύτερα είναι μέτρια αποτελεσματικές για λίγο χρονικό διάστημα, αλλά μετά από ένα χρόνο περίπου, τα οφέλη εξαφανίζονται σε μεγάλο βαθμό.

Σε μια μεγάλη συστηματική ανασκόπηση και μετα-ανάλυση, που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο ιατρικό περιοδικό The BMJ, οι ερευνητές ανέλυσαν 121 δοκιμές, στις οποίες συμμετείχαν περίπου 22.000 υπέρβαροι ή παχύσαρκοι ενήλικες, που ακολούθησαν μία από τις 14 δημοφιλείς δίαιτες, ανάμεσα τους οι δίαιτες Atkins, Weight Watchers, Jenny Craig, DASH και η μεσογειακή διατροφή, για μέσο όρο έξι μηνών. Οι δίαιτες ομαδοποιήθηκαν σε μία από τις ακόλουθες τρεις κατηγορίες: χαμηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες, χαμηλά λιπαρά και μέτρια μακροθρεπτικά συστατικά (οι δίαιτες σε αυτήν την ομάδα ήταν παρόμοιες με αυτές της ομάδας χαμηλών λιπαρών, αλλά με ελαφρώς περισσότερο λίπος και ελαφρώς λιγότερους υδατάνθρακες). Τα άτομα που συμμετείχαν σε αυτές τις δίαιτες συγκρίθηκαν μεταξύ τους για την απώλεια βάρους και για καρδιαγγειακά θέματα (όπως η χοληστερίνη και η αρτηριακή πίεση), ενώ σε μία από αυτές τις δίαιτες, τα άτομα συγκρίθηκαν με άλλες δίαιτες ή με συνήθεις διατροφές (δίαιτες στις οποίες τα άτομα συνέχισαν να τρώνε όπως συνήθως).

Παρατηρήθηκε ότι το βάρος, η αρτηριακή πίεση και η χοληστερίνη βελτιώθηκαν σε γενικές γραμμές μέσα σε αυτούς τους έξι μήνες, ωστόσο, τα αποτελέσματα στους 12 μήνες ήταν απογοητευτικά.

Συγκεκριμένα, ενώ οι δίαιτες χαμηλών υδατανθράκων και χαμηλών λιπαρών είχαν ως αποτέλεσμα την απώλεια βάρους περίπου 10 κιλών σε έξι μήνες, το μεγαλύτερο μέρος του χαμένου βάρους ανακτήθηκε εντός ενός έτους. Επίσης τα άτομα στη ομάδα μέτριων μακροθρεπτικών συστατικών, έχασαν λιγότερο βάρος από τα άτομα που ακολουθούσαν τις άλλες δίαιτες. Αναφορικά με την αρτηριακή πίεση και την χοληστερίνη, τα αποτελέσματα έδειξαν μέτρια βελτίωση στους έξι μήνες, αλλά γενικά τα επίπεδα και των δύο θεμάτων επέστρεψαν στο σημείο που ήταν όταν ξεκίνησε η μελέτη, μετά από ένα χρόνο, με εξαίρεση τα άτομα που ακολουθούσαν μεσογειακή διατροφή, στα οποία τα επίπεδα χοληστερίνης LDL («κακή») παρέμειναν μειωμένα. Τέλος, αναφορικά με τα άλλα οφέλη που παρέχουν οι δίαιτες αυτές στην υγεία δεν υπήρξαν σημαντικές διαφορές.

Αυτό σημαίνει πως δεν πρέπει να ακολουθείται καμία δίαιτα;

Όλα όσα προαναφέρθηκαν, δεν σημαίνουν ότι δεν πρέπει να ακολουθείται καμία δίαιτα. Αλλά, πρέπει να γνωρίζετε ότι μάλλον έχει λιγότερο σημασία το ποια δίαιτα θα επιλέξετε (είτε χαμηλής περιεκτικότητας σε υδατάνθρακες, χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά ή κάτι ενδιάμεσο) και πολύ περισσότερη σημασία το αν θα την τηρήσετε.

Δεδομένου ότι η μέση διάρκεια των μελετών, που περιλαμβάνονται σε αυτήν την ανάλυση, ήταν έξι μήνες, εύλογα μπορεί να αναρωτηθεί κανείς το τι θα συνέβαινε αν διαρκούσαν 12 μήνες, ή δύο χρόνια ή μια ζωή. Το όφελος πιθανότατα θα ήταν μεγαλύτερο και μακροχρόνιο.

Το κόλπο για να επιτύχετε ένα μακροπρόθεσμο αποτέλεσμα είναι να επιλέξετε μια διατροφή με τρόφιμα που σας αρέσουν πραγματικά, ώστε να μην σας είναι τόσο δύσκολο να την τηρήσετε. Επιπλέον, υπάρχουν και άλλοι παράγοντες εκτός από τη διατροφή, που έχουν μεγάλο αντίκτυπο στο βάρος. Για παράδειγμα, η καθημερινή σωματική δραστηριότητα και ο ύπνος είναι σημαντικά στοιχεία για τη διατήρηση ενός υγιούς βάρους.

Συμπερασματικά και σύμφωνα με τους ειδικούς, αντί να ακολουθείτε μια πολύ περιοριστική και επώνυμη δίαιτα, ακολουθείστε τη μεσογειακή διατροφή, η οποία είναι από τις καλύτερα μελετημένες, είναι πιο αποτελεσματική σε σύγκριση με άλλες δίαιτες και είναι η μόνη δίαιτα σε αυτήν την ανάλυση, που είχε μακροχρόνιες επιδράσεις στα επίπεδα χοληστερίνης LDL.