Πέτρες στη χολή: Τι τις προκαλεί και πώς θεραπεύονται;

Χολολιθίαση είναι η κατάσταση κατά την οποία υπάρχει ανισορροπία στη σύνθεση της χολής, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται σκληρές πέτρες που αποτελούνται από κρυσταλλωμένη χοληστερίνη, χρωστική ουσία ή ένα μείγμα και των δύο. Οι πέτρες στη χολή μπορεί να είναι τόσο μικρές όσο ένας κόκκος άμμου ή τόσο μεγάλες όσο μια μπάλα του γκολφ.

Ποιοι τύποι χολόλιθων υπάρχουν;

Υπάρχουν δύο τύποι χολόλιθων:

• Χοληστερινικές πέτρες: Οι χοληστερινικές πέτρες είναι το αποτέλεσμα της χολής που αποτελείται από υπερβολική χοληστερίνη ή χολερυθρίνη και όχι από αρκετά χολικά άλατα. Επιπρόσθετα, υπάρχει περίπτωση να σχηματιστούν όταν η χοληδόχος κύστη αποτυγχάνει να αδειάσει κατά τη διάρκεια της πέψης. Οι εν λόγω πέτρες έχουν κιτρινοπράσινο χρώμα και αποτελούν τον πιο κοινό τύπο χολόλιθων.
• Χρωστικές πέτρες: Χρωστικές πέτρες αναπτύσσουν συνήθως τα άτομα με κύρωση του ήπατος, λοιμώξεις της χοληφόρου οδού και κληρονομικές διαταραχές του αίματος, όπως η δρεπανοκυτταρική αναιμία. Αυτές οι καταστάσεις προκαλούν υπερβολική χολερυθρίνη, από την οποία αποτελούνται οι πέτρες. Οι χρωστικές πέτρες τείνουν να έχουν πιο σκούρο καφέ ή μαύρο χρώμα.

Ποια συμπτώματα προκαλούν οι πέτρες στη χολή;

Οι πέτρες στη χολή, δεν προκαλούν στην αρχή συμπτώματα. Ως εκ τούτου, ο καθένας μπορεί να έχει πέτρες για μεγάλο χρονικό διάστημα και να μην το γνωρίζει. Οι χολόλιθοι, όμως, τείνουν να ταξιδεύουν και να φράσσουν τους πόρους της χοληφόρου οδού προκαλώντας ένα οξύ πόνο στο πάνω δεξί τμήμα ή στο κέντρο της κοιλιάς. Ο εν λόγω πόνος είναι συνήθως έντονος και διαρκεί από λίγα λεπτά έως αρκετές ώρες.

Ποιες οι βασικότερες αιτίες των χολόλιθων;

Η χοληφόρος οδός είναι η οδός μεταξύ του ήπατος και του παγκρέατος που οδηγεί στο πρώτο μέρος του λεπτού εντέρου. Η χοληδόχος κύστη, που αποτελεί μέρος αυτής της οδού, είναι ένα μικρό όργανο σε σχήμα αχλαδιού που βρίσκεται κάτω από το συκώτι, στην πάνω δεξιά πλευρά του σώματος, μεταξύ του στήθους και των γοφών. Λειτουργεί ως αποθήκη για τη  χολή, που στην ουσία είναι ένα υγρό που παράγεται από το συκώτι. Η χολή βοηθά το σώμα να αφομοιώνει τα λίπη και τις λιποδιαλυτές βιταμίνες. Μετά την κατανάλωση του λίπους, η χοληδόχος κύστη συστέλλεται, ωθώντας την αποθηκευμένη χολή στον χοληδόχο πόρο, ο οποίος την στέλνει στο λεπτό έντερο για να βοηθήσει την πέψη. (Η βαθιά αναπνοή μπορεί να βελτιώσει την πέψη;)

Η χολή που αποθηκεύεται στη χοληδόχο κύστη περιέχει νερό, χολικά άλατα, χοληστερίνη, λίπη, πρωτεΐνες και χολερυθρίνη. Τα χολικά άλατα διασπούν το λίπος που καταναλώνεται από τα τρόφιμα. Η χολερυθρίνη δίνει στη χολή το κιτρινοπράσινο χρώμα της και στα κόπρανα το καφέ τους χρώμα.

Υπάρχουν διάφοροι πιθανοί λόγοι για τους οποίους μπορούν να δημιουργηθούν χολόλιθοι όπως:

• Παχυσαρκία
• Δίαιτες υψηλής περιεκτικότητας σε επεξεργασμένους υδατάνθρακες
• Δίαιτες χαμηλών θερμίδων
• Γρήγορη απώλεια βάρους
• Μεγαλύτερη ηλικία

Σημειώνεται ότι οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να έχουν χολόλιθους, σε σύγκριση με τους άνδρες, λόγω ορμονικών παραγόντων.

Πώς θεραπεύονται οι χολόλιθοι;

Η θεραπεία των χολόλιθων προτείνεται μόνο εάν υπάρχουν συμπτώματα. Εάν υπάρχουν – ειδικά εάν υπάρχει έντονος πόνος – η χειρουργική αφαίρεση της χοληδόχου κύστης  (λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή) είναι η πιο κοινή θεραπευτική επιλογή.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να χρησιμοποιηθούν μη χειρουργικές προσεγγίσεις, αλλά λαμβάνονται υπόψη μόνο όταν η χειρουργική επέμβαση δεν συνιστάται. Διαδικασίες όπως η θεραπεία διάλυσης από το στόμα και η εξωσωματική λιθοτριψία κρουστικών κυμάτων (EWSL), είναι ορισμένες από αυτές, αλλά είναι κατάλληλες μόνο για τη θεραπεία των χοληστερινικών λίθων. (Πέτρες στη χολή: Αντιμετωπίστε με φυσικούς τρόπους τους χολόλιθους)