Βιοηθική

Πλαστικά μικροσωματίδια απ’ το περιβάλλον επιβαρύνουν την υγεία μας

Η πρώτη Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος εορτάστηκε το 1974, και έκτοτε κάθε χρόνο, στις 5 Ιουνίου, οργανώνονται εκστρατείες για την ευαισθητοποίηση του κοινού για τα περιβαλλοντικά ζητήματα. Aυτό που οι περιβαλλοντικές οργανώσεις αποτυγχάνουν συχνά να κάνουν, είναι να μεταδώσουν το μήνυμα ότι η υγεία του περιβάλλοντος σχετίζεται άμεσα με την δική μας.

Ας δούμε λοιπόν κάποιες έρευνες που φανερώνουν πώς η μόλυνση του περιβάλλοντος επιδρά άμεσα στην υγείας μας:

Τα πλαστικά απορρίμματα αυξάνουν την μικροβιακή ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά;

Το πλαστικό σαν υλικό είναι αδιαμφισβήτητα χρήσιμο, όταν όμως το εφηύραμε δεν σκεφτήκαμε έναν αποτελεσματικό τρόπο να το καταστρέφουμε όταν πια δεν το χρειαζόμασταν. Αυτό οδήγησε σε μια χρόνια συσσώρευση πλαστικού, η οποία φτάνει σήμερα και στο πιο βαθύ σημείο του ωκεανού. Δεν θα αναλύσουμε την ιδιότητα του πλαστικού υλικού να απελευθερώνει στην ατμόσφαιρα αέρια που ενισχύουν έως και 488 φορές περισσότερο το φαινόμενο του θερμοκηπίου, αλλά θα εστιάσουμε σε άλλες, άμεσα βλαβερές για εμάς, ιδιότητες του.

Γενικότερα γνωρίζουμε ότι τα ανθεκτικά στελέχη μικροβίων μπορούν να αναπτυχθούν μέσα σε νοσοκομεία ή στους πληθυσμούς όπου τα αντιβιοτικά χρησιμοποιούνται αλόγιστα. Γενικότερα όμως, πολυανθεκτικά βακτήρια υπάρχουν και στην φύση, μην ξεχνάμε ότι τα γονίδια ανθεκτικότητας στα αντιβιοτικά υπάρχουν ήδη σε κάποια βακτήρια. Τα πλαστικά υλικά, δοχεία, μπουκάλια, τάπερ, τα οποία καταλήγουν στους ωκεανούς, είναι το τέλειο υπόστρωμα για τον πολλαπλασιασμό των βακτηρίων. Και όσο διασπώνται, η επιφάνεια πάνω στην οποία τα βακτήρια μπορούν να πολλαπλασιαστούν, αυξάνεται. Το 2020 μια ομάδα ερευνητών στην Βόρεια Ιρλανδία, συνέλλεξε δείγμα βακτηρίων από πλαστικά που είχαν ξεβραστεί στις ακτές και προσπάθησαν να απαλείψουν τους πληθυσμούς χρησιμοποιώντας κοινά αντιβιοτικά. Το 98% των βακτηρίων αυτών ήταν ανθεκτικά στην αμπικιλλίνη, ένα αντιβιοτικό ευρέος φάσματος, και ένα 16% ήταν ανθεκτικά στην μινοκυκλίνη.

Τα μικροπλαστικά διαπερνούν τις στιβάδες των κυττάρων μας;

Όσο τα πλαστικά διασπώνται σε όλο και μικρότερα κομμάτια, φτάνουν σε ένα μέγεθος όπου αναφέρονται ως ‘’νανοσωματίδια’’. Αυτά τα κομμάτια πλαστικού είναι της τάξεως του νανόμετρου, και φαίνεται να μπορούν να προκαλέσουν και την μεγαλύτερη ζημιά στο σώμα μας. Αυτά τα σωματίδια εισέρχονται στην κυκλοφορία του αίματος, σε διάφορους ιστούς και συσσωρεύονται σε όργανα όπως τα νεφρά, το έντερο και το συκώτι. Επιπλέον, μπορούν να διαπεράσουν ακόμα και τον αιμοτοεγκεφαλικό φραγμό, την στοιβάδα κυττάρων που φιλτράρουν επικίνδυνες ουσίες πριν φτάσουν στον εγκέφαλο. Έρευνα που πραγματοποιήθηκε το 2017 στην Σουηδία, απέδειξε ότι τα νανοσωματίδια από τα πλαστικά, μπορούν να φτάσουν μέσω της τροφικής αλυσίδας και σε ψάρια, να συσσωρευτούν στον εγκέφαλο τους, επηρεάζοντας αρνητικά την συμπεριφορά τους. Καταλαβαίνουμε ότι εφόσον βρισκόμαστε στην κορυφή της τροφικής αλυσίδας, αυτά τα νανοσωματίδια φτάνουν τελικά και σε εμάς.

H ποιότητα του αέρα καθορίζει το ρίσκο εμφάνισης καρδιαγγειακών προβλημάτων

Το 2020, στις πιο επιβαρυμένες μεγάλες πόλεις όσον αφορά την ατμοσφαιρική ρύπανση, 160.000 άτομα έχασαν την ζωή τους. Επιπλέον, υπάρχει συσχέτιση της κακής ποιότητας του αέρα με αυξημένο ρίσκο μόλυνσης από κορωνοϊό, καθώς και εμφάνισης καρδιαγγειακών προβλημάτων. Τέσσερις οργανώσεις, με ηγετική θέση στην έρευνα της διατήρησης της καλής υγείας του καρδιαγγειακού συστήματος (World Heart Federation, American Hert Association, European Society of Cardiology, American College of Cardiology), ανακοίνωσαν την ανάγκη ενημέρωσης και προστασίας των πολιτών από την ατμοσφαιρική ρύπανση, καθώς αναγνωρίζεται ως παράγοντας-κλειδί για την αύξηση των πιθανοτήτων καρδιακού επεισοδίου και εγκεφαλικού. Στην ανακοίνωση τους επικεντρώνονται στην ανάγκη λήψης μέτρων για την μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης σε συνεργασία με το αντίστοιχο Υπουργείο Περιβάλλοντος κάθε χώρας, αλλά και στις οδηγίες που πρέπει να δίνουν πια οι γιατροί στους ασθενείς, όπως η τοποθέτηση συστημάτων καθαρισμού του αέρα σε εσωτερικούς χώρους και η ενθάρρυνση των ασθενών να περνάνε περισσότερο χρόνο σε εξωτερικούς χώρους με πολύ πράσινο.

Ακόμα και η πανδημία που περνάμε τα τελευταία 2 χρόνια, οφείλεται στην ολοένα και αυξανόμενη αλληλεπίδραση του ανθρώπου με τα άγρια ζώα. Δεν είναι τυχαίο που οι ζωολόγοι ή οικολόγοι όταν βγαίνουν στο πεδίο για να μελετήσουν οργανισμούς, είναι πάντα εξοπλισμένοι με γάντια και αντισηπτικές ουσίες. Η καταστροφή του ενδιαιτήματος των ζώων, μας φέρνει σε ολοένα και πιο κοντινή επαφή μαζί τους καθώς και με τους μικροοργανισμούς που φέρουν. Η αποτροπή μιας επερχόμενης πανδημίας είναι κυριολεκτικά στο χέρι μας.

Φέτος, την ημέρα του Περιβάλλοντος, ας καταναλώσουμε κρέας αν θέλουμε ή ας χρησιμοποιήσουμε άλλη μια πλαστική σακούλα στο σουπερμάρκετ. Αλλά να κατανοήσουμε ότι η κάθε πράξη μας, όσο μικρή και ασήμαντη και αν φαίνεται, θα έχει συνέπειες στην υγεία μας.


+ 15 πηγές

©2022 WikiHealth All Rights Reserved

Five things to know this Earth Day about how the environment affects health https://medicalxpress.com/news/2021-04-earth-day-environment-affects-health.html?fbclid=IwAR0ETfqpD7PnD08wx4aZl0sL8lfiNo2D8wDlXSw4oUgvd2bEiMSCgswW1kA

Leading cardiovascular organizations call for urgent action to reduce air pollution https://medicalxpress.com/news/2021-01-cardiovascular-urgent-action-air-pollution.html

Covid and pollution: intimately linked, compound threat https://phys.org/news/2020-11-covid-pollution-intimately-linked-compound.html

Air pollution caused 160,000 deaths in big cities last year: NGO https://phys.org/news/2021-02-air-pollution-deaths-big-cities.html

Antimicrobial resistance (AMR) and marine plastics: Can food packaging litter act as a dispersal mechanism for AMR in oceanic environments? https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0025326X19308586

Brain damage and behavioural disorders in fish induced by plastic nanoparticles delivered through the food chain https://www.nature.com/articles/s41598-017-10813-0

The vertical distribution and biological transport of marine microplastics across the epipelagic and mesopelagic water column https://www.nature.com/articles/s41598-019-44117-2

Plastic waste inputs from land into the ocean https://science.sciencemag.org/content/347/6223/768?ijkey=BXtBaPzbQgagE&keytype=ref&siteid=sci

Microplastics in the marine environment https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0025326X11003055

Production of methane and ethylene from plastic in the environment https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371%2Fjournal.pone.0200574

Pathways for degradation of plastic polymers floating in the marine environment https://pubs.rsc.org/en/content/articlehtml/2015/em/c5em00207a

Nanoplastic should be better understood https://www.nature.com/articles/s41565-019-0437-7

Transport and Burial of Microplastics in Deep-Marine Sediments by Turbidity Currents https://pubs.acs.org/doi/10.1021/acs.est.9b07527

Dispersion, Accumulation, and the Ultimate Fate of Microplastics in Deep-Marine Environments: A Review and Future Directions https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/feart.2019.00080/full

Blood-Brain Delivery Methods Using Nanotechnology https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6321434/