Πονοκέφαλος & ημικρανία: Ποια είναι η διαφορά μεταξύ τους;

Με τον όρο «διαταραχή κεφαλαλγίας» περιγράφεται μια μεγάλη ποικιλία καταστάσεων του νευρικού συστήματος που προκαλούν συμπτώματα πόνου στο κεφάλι και επηρεάζουν περίπου το 50% των ανθρώπων παγκοσμίως. Ο πονοκέφαλος και η ημικρανία ανήκουν στις διαταραχές κεφαλαλγίας, αλλά πολλοί άνθρωποι δυσκολεύονται να τα διαφοροποιήσουν.

Ποια είναι η βασική διαφορά μεταξύ του πονοκεφάλου και της ημικρανίας;

Ο κοινός πονοκέφαλος προκαλεί πόνο στο κεφάλι, στο πρόσωπο ή στον αυχένα, ο οποίος μπορεί να ποικίλει σε συχνότητα και ένταση κάθε φορά.

Αντιθέτως, η ημικρανία είναι μια εξαιρετικά επώδυνη χρόνια πάθηση με πιο έντονα και εξουθενωτικά συμπτώματα από έναν πονοκέφαλο. Επιπλέον, ορισμένα είδη ημικρανίας δεν προκαλούν πόνο στο κεφάλι.

Ποια είναι τα είδη πονοκεφάλου;

Υπάρχουν διάφορα είδη πονοκεφάλων, τα οποία έχουν ταξινομηθεί από τους ειδικούς σε δύο κατηγορίες: τους πρωτοπαθείς και δευτεροπαθείς πονοκεφάλους.

Οι πρωτοπαθείς πονοκέφαλοι εμφανίζονται ανεξάρτητα, χωρίς δηλαδή να οφείλονται σε κάποιο εξωγενή παράγοντα ή υποκείμενο νόσημα, και προκαλούν πόνο στο κεφάλι, το πρόσωπο ή τον αυχένα.

Οι δευτεροπαθείς πονοκέφαλοι οφείλονται στην ύπαρξη κάποιας ιατρικής πάθησης, όπως το άγχος και οι αγχώδεις διαταραχές, κάποια λοίμωξη ή η υπερβολική χρήση φαρμάκων.

Πρωτοπαθείς πονοκέφαλοι

1. Κεφαλαλγία τάσης

Η κεφαλαλγία τάσης είναι μια κοινή πρωτοπαθής διαταραχή, η οποία επηρεάζει ένα μεγάλο ποσοστό ανθρώπων παγκοσμίως. Χαρακτηρίζεται από την αίσθηση μιας έντονης πίεσης γύρω από το κεφάλι.

Η κεφαλαλγία τάσης μπορεί να ταξινομηθεί ως επεισοδιακή ή χρόνια. Η επεισοδιακή κεφαλαλγία τάσης εμφανίζεται 10 έως 15 μέρες το μήνα, ενώ η χρόνια κεφαλαλγία εμφανίζεται πιο συχνά και μπορεί να προκαλέσει επιπλέον πόνο στο τριχωτό της κεφαλής.

Ορισμένοι παράγοντες που μπορεί να προκαλέσουν κεφαλαλγία τάσης είναι οι εξής:

• Σφίξιμο του σαγονιού
• Πείνα
• Κατάθλιψη ή άγχος
• Στέρηση ύπνου
• Υπνική άπνοια
• Αρθρίτιδα
• Κακή στάση του σώματος
• Ψυχολογικό στρες

2. Αθροιστική κεφαλαλγία

Η αθροιστική κεφαλαλγία προκαλεί έντονο πόνο στη μία πλευρά του κεφαλιού, συνήθως πίσω από το μάτι και αποτελεί μια από τις πιο επώδυνες καταστάσεις για έναν άνθρωπο. Χαρακτηριστικό της αθροιστικής κεφαλαλγίας είναι η τάση της να εμφανίζεται κατά χρονικές περιόδους διάρκειας εβδομάδων ή μηνών, οι οποίες ακολουθούνται από περιόδους χωρίς πονοκεφάλους. Η συχνότητα μιας αθροιστικής κεφαλαλγίας μπορεί να ποικίλει από μία έως και πολλαπλές φορές μέσα στην ημέρα.

Η συνήθης διάρκεια της αθροιστικής κεφαλαλγίας είναι 6 έως 12 εβδομάδες, ενώ στατιστικά έχει παρατηρηθεί πως προσβάλει πιο συχνά τους άντρες από τις γυναίκες.

Τα συμπτώματα μιας αθροιστικής κεφαλαλγίας περιλαμβάνουν τα εξής:

• Έντονος πόνος στη μία πλευρά του κεφαλιού
• Πόνος πίσω από το μάτι
• Κόκκινα, υγρά μάτια
• Εφίδρωση
• Συμφόρηση
• Έντονη ανησυχία
• Αλλαγές στον καρδιακό ρυθμό

3. Ημικρανία

Ο πονοκέφαλος ημικρανικού τύπου ποικίλει σε βαρύτητα και συνήθως επηρεάζει μόνο τη μία πλευρά του κεφαλιού. Η συχνότητα εμφάνισης της ημικρανίας επίσης ποικίλει, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις εμφανίζεται 1 έως 4 φορές το μήνα.

Η ημικρανία συνήθως συνοδεύεται από συμπτώματα, όπως:

• Ναυτία και έμετος
• Ευαισθησία στο φως και τον ήχο
• Υγρά μάτια
• Ερυθρότητα ή ερεθισμός των ματιών
• Εφίδρωση
• Συμφόρηση
• Πρησμένα βλέφαρα

Δευτεροπαθείς πονοκέφαλοι

Οι δευτεροπαθείς πονοκέφαλοι οφείλονται σε διάφορες ασθένειες ή χρόνιες ιατρικές καταστάσεις, οι οποίες επηρεάζουν το νευρικό σύστημα.

Μερικές από τις πιο κοινές αιτίες εμφάνισης δευτεροπαθών πονοκεφάλων είναι οι εξής:

• Προβλήματα ύπνου
• Όγκος στον εγκέφαλο
• Εγκεφαλικό επεισόδιο
• Τραύμα στο κεφάλι
• Φλεγμονή
• Επιληπτικές κρίσεις
• Διαρροή νωτιαίου υγρού
• Απεξάρτηση από φαρμακευτικές και ναρκωτικές ουσίες

Τι είναι η ημικρανία;

Η ημικρανία, όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, είναι ένα είδος πρωτοπαθούς διαταραχής κεφαλαλγίας, το οποίο μπορεί να προκαλέσει έντονο πόνο συνοδευόμενο από άλλα συμπτώματα.

Ο πονοκέφαλος είναι ένα μόνο από τα συμπτώματα της ημικρανίας και μπορεί να ποικίλει σε βαρύτητα, αλλά και διάρκεια (από μερικές ώρες έως και μέρες). Τα άτομα με ημικρανία συνήθως εμφανίζουν επαναλαμβανόμενα συμπτώματα που ονομάζονται επεισόδια ή κρίσεις ημικρανίας. Το κάθε επεισόδιο ή κρίση ημικρανίας μπορεί να διαχωριστεί σε 4 φάσεις, χωρίς όμως όλοι να βιώνουν κάθε μια από αυτές.

Ποια είναι τα στάδια ενός επεισοδίου ημικρανίας;

1. Προειδοποιητική φάση

Η προειδοποιητική φάση ενός επεισοδίου ημικρανίας ονομάζεται προ-κεφαλαλγία και περιλαμβάνει συμπτώματα που εμφανίζονται μερικές ώρες ή ημέρες πριν την εμφάνιση του πονοκεφάλου. Αυτά μπορεί να είναι:

• Ανεξήγητες αλλαγές στη διάθεση
• Λιγούρες
• Δυσκαμψία του λαιμού
• Συχνό χασμούρημα
• Δυσκοιλιότητα ή διάρροια
• Ευαισθησία στο φως, τον ήχο ή τις μυρωδιές

2. Φάση της αύρας

Η αύρα είναι ένα νευρολογικό φαινόμενο κατά το οποίο εμφανίζονται αισθητηριακές διαταραχές, που επηρεάζουν την όραση, την αφή ή την ομιλία ενός ατόμου.

Η οπτική αύρα είναι η συνηθέστερη και χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση, στο ένα ή και στα δύο μάτια, συμπτωμάτων όπως η θολή όραση, φωτεινές γραμμές σε σχήμα ζιγκ-ζαγκ, «φώτα» που αναβοσβήνουν και τυφλά σημεία που επεκτείνονται με την πάροδο του χρόνου.

Η αισθητική αύρα προκαλεί μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα, το οποίο ξεκινά από το χέρι και επεκτείνεται στο πρόσωπο.

Τέλος, η κινητική αύρα επηρεάζει την ικανότητα επικοινωνίας και καθαρής σκέψης ενός ατόμου. Ενδεικτικά συμπτώματα είναι η μπερδεμένη ομιλία, η δυσκολία κατανόησης, η δυσκολία στη σύνταξη προτάσεων και η δυσκολία καθαρής σκέψης.

3. Φάση του πονοκεφάλου

Ο πονοκέφαλος ημικρανικού τύπου ποικίλει σε σοβαρότητα από ήπια έως και σοβαρή. Η έκθεση στο φως, ήχο και μυρωδιές ή η σωματική δραστηριότητα μπορεί να επιδινόσουν τον πόνο. Ωστόσο, μερικοί άνθρωποι μπορεί να μην βιώσουν καθόλου πονοκέφαλο κατά τη διάρκεια μιας κρίσης ημικρανίας.

4. Μεταδρομική φάση

Η μεταδρομική φάση είναι αυτή που ακολουθεί μετά την υποχώρηση του πονοκεφάλου και μπορεί να διαρκέσει από μερικές ώρες έως αρκετές ημέρες. Στη φάση αυτή ένα άτομο μπορεί να νιώσει εξάντληση ή γενική αδιαθεσία.

Ποια είναι τα είδη της ημικρανίας;

Ανάλογα με τα συμπτώματα που εμφανίζονται, η ημικρανία μπορεί να χαρακτηριστεί ως:

• Ημικρανία χωρίς αύρα

Η κοινή ημικρανία ή ημικρανία χωρίς αύρα προκαλεί έντονο, παλλόμενο πονοκέφαλο στη μια πλευρά του κεφαλιού, ο οποίος διαρκεί από 4 έως 72 ώρες. Συνήθως τα άτομα με αυτό το είδος ημικρανίας δεν βιώνουν συμπτώματα πριν από την έναρξη μιας κρίσης ημικρανίας.

• Ημικρανία με αύρα

Η ημικρανία με αύρα, όπως υποδηλώνει και το όνομα, είναι αυτή κατά την οποία εμφανίζονται συμπτώματα αύρας πριν τον πονοκέφαλο.

• Κοιλιακή ημικρανία

Η κοιλιακή ημικρανία προκαλεί κοιλιακό άλγος, ναυτία και έμετο, ενώ συνήθως συνοδεύεται από ήπιο ή καθόλου πονοκέφαλο. Οι κοιλιακές ημικρανίες επηρεάζουν συνήθως παιδιά ηλικίας 3 έως 10 ετών.

• Ημιπληγική ημικρανία

Η ημιπληγική ημικρανία είναι ένα σπάνιο είδος ημικρανίας που προκαλεί προσωρινή παράλυση πριν ή κατά τη διάρκεια του πονοκεφάλου, συνοδευόμενη από άλλα συμπτώματα, όπως ο ίλιγγος, τα προβλήματα όρασης, η δυσκολία στην ομιλία, κλπ.