Εγκέφαλος και Νευρικό Σύστημα

Πονοκέφαλος: Γιατί πονάει το κεφάλι σας την ίδια ώρα κάθε μέρα!

Πονοκέφαλος, είναι όπως υποδηλώνει και το όνομά του, ο πόνος στο κεφάλι. Ο πόνος αυτός διαφέρει σημαντικά ανάλογα με:

  • τον τύπο του πονοκέφαλου
  • το μέρος του κεφαλιού που επηρεάζει
  • τη συχνότητα
  • τη σοβαρότητά του

Πρόκειται για μια ιδιαίτερα κοινή κατάσταση που επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους, πολλές φορές κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Παρόλο που οι περισσότεροι τύποι πονοκεφάλου δεν είναι επικίνδυνοι, υπάρχουν και ορισμένοι που αποτελούν σημάδι κάποιας σοβαρής ασθένειας και χρήζουν ιατρικής παρέμβασης. (Πονοκέφαλος & ημικρανία: Ποια είναι η διαφορά μεταξύ τους;)

Ποιοι τύποι πονοκεφάλου υπάρχουν;

Υπάρχουν πολλοί τύποι πονοκεφάλου, οι οποίοι χωρίζονται σε δύο βασικές κατηγορίες και συγκεκριμένα σε πρωτοπαθείς πονοκεφάλους και δευτεροπαθείς πονοκεφάλους.

Α. Πρωτοπαθείς πονοκέφαλοι

Οι πρωτοπαθείς πονοκέφαλοι δεν προκύπτουν από κάποια υποκείμενη ιατρική κατάσταση. Βασικό ρόλο στην εμφάνισή τους παίζει η χημική δραστηριότητα του εγκεφάλου, τα νεύρα, τα αιμοφόρα αγγεία και οι μυς του κρανίου, όπως επίσης και ορισμένα κληρονομικά γονίδια.

Στους πρωτοπαθείς πονοκεφάλους συμβάλλουν επίσης καταστάσεις που σχετίζονται με τον τρόπο ζωής, όπως το αλκοόλ, το κάπνισμα, η στάση του σώματος, η παράληψη γευμάτων και η κατανάλωση ορισμένων τροφίμων, όπως τα επεξεργασμένα κρέατα που είναι πλούσια σε αλάτι.

Οι πιο κοινοί τύποι πρωτοπαθών πονοκεφάλων είναι:

Σημειώνεται ότι οι πρωτοπαθείς πονοκέφαλοι είναι μεν ενοχλητικοί, αλλά συνήθως δεν είναι επικίνδυνοι.

Β) Δευτεροπαθείς πονοκέφαλοι

Οι δευτεροπαθείς πονοκέφαλοι είναι αποτέλεσμα κάποιας υποκείμενης ιατρικής κατάστασης, της οποίας αποτελούν σύμπτωμα. 

Οι τύποι των δευτεροπαθών πονοκεφάλων που δεν είναι επικίνδυνοι είναι οι ακόλουθοι:

  • Πονοκέφαλος αφυδάτωσης
  • Πονοκέφαλος των κόλπων
  • Πονοκέφαλος κατάχρησης φαρμάκων

Οι δευτεροπαθείς πονοκέφαλοι που θεωρούνται επικίνδυνοι είναι οι ακόλουθοι:

  • Νωτιαίος πονοκέφαλος: Έντονος πονοκέφαλος που εμφανίζεται λόγω διαρροής του νωτιαίου υγρού από την μεμβράνη που καλύπτει το νωτιαίο μυελό.
  • Κεραυνοβόλος πονοκέφαλος: Εξαιρετικά έντονος πονοκέφαλος που εμφανίζεται ξαφνικά σαν ένας κεραυνός. Φτάνει στο αποκορύφωμά του περίπου σε 1 λεπτό και διαρκεί περίπου 5 λεπτά. Τέτοιου είδους πονοκέφαλοι αποτελούν ένδειξη τραύματος στο κεφάλι, εγκεφαλικής αιμορραγίας, αυξημένης αρτηριακής πίεσης ή συνδρόμου αναστρέψιμης εγκεφαλικής αγγειοσύσπασης.

Ποια άτομα υποφέρουν συχνότερα από πονοκεφάλους;

Οι πονοκέφαλοι μπορούν να επηρεάσουν τον οποιονδήποτε άνθρωπο, ενήλικα, παιδί ή έφηβο, σε οποιαδήποτε φάση της ζωής του. Περίπου το 96% των ανθρώπων σε παγκόσμιο επίπεδο, εμφανίζουν πονοκεφάλους πολλές φορές κατά τη διάρκεια της ζωής τους. (Χρόνιος καθημερινός πονοκέφαλος: Ποιοι οι τύποι του; Τι πρέπει να γνωρίζετε;)

Οι εργαζόμενοι σε χώρους με έντονη ηχορύπανση ή χημικές αναθιμυάσεις υποφέρουν βέβαια συχνότερα από πονοκεφάλους, όπως και αυτοί που βιώνουν έντονο στρες ή αυτοί που δεν κοιμούνται σωστά ή καταναλώνουν πολύ αλκοόλ.(Πώς σχετίζεται ο πονοκέφαλος με το αλκοόλ;)

Γιατί έχετε πονοκέφαλο κάθε μέρα την ίδια ώρα;

Οι πρωτοπαθείς πονοκέφαλοι, όπως οι ημικρανίες και οι αθροιστικοί πονοκέφαλοι, στους οποίους, όπως είπαμε πιο πάνω, βασικό ρόλο παίζει η χημική δραστηριότητα του εγκεφάλου, συσχετίζονται με τον κιρκάδιο ρυθμό του σώματος (εσωτερικό ρολόι του σώματος). Όταν η κορτιζόλη και η μελατονίνη, οι δυο βασικές ορμόνες που ρυθμίζουν τον ύπνο, δεν βρίσκονται σε ισορροπία, διαταράσσουν τον ύπνο και προκαλούν πονοκεφάλους. (Μελατονίνη: Δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ως «φυσικό» υπνωτικό χάπι)

Οι επαναλαμβανόμενοι πονοκέφαλοι, τείνουν να εμφανίζονται κάθε μέρα την ίδια ώρα και σύμφωνα με τους επιστήμονες, έχουν άμεση σχέση με τον ύπνο. Το σωστό πρότυπο ύπνου, κατά συνέπεια, μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση αυτών των πονοκεφάλων. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη, οι επαναλαμβανόμενοι καθημερινοί πονοκέφαλοι τύπου ημικρανίας ή οι αθροιστικοί πονοκέφαλοι, συνδέονται σημαντικά με τον κιρκάδιο ρυθμό του σώματος. 

Η συγκεκριμένη μελέτη, η οποία δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Neurology, ανέλυσε τις υπάρχουσες μελέτες που εξέτασαν τον χρόνο εμφάνισης των αθροιστικών πονοκεφάλων και των ημικρανιών και μελέτες στις οποίες η κορτιζόλη και η μελατονίνη, συσχετίστηκαν με τους πονοκεφάλους.

Μετά την ανάλυση των δεδομένων τους, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το 71% των συμμετεχόντων εμφάνιζαν επαναλαμβανόμενους αθροιστικούς πονοκεφάλους αργά το βράδυ ή νωρίς το πρωί, πράγμα που δείχνει ότι οι αθροιστικοί πονοκέφαλοι έχουν άμεση σχέση με τον κιρκάδιο ρυθμό του σώματος, ο οποίος ρυθμίζεται από την έκκριση της κορτιζόλης και της μελατονίνης. 

Σύμφωνα με τον συγγραφέα της μελέτης, Mark Joseph Burish, MD, PhD και επίκουρος καθηγητής νευρολογίας στο Κέντρο Επιστημών Υγείας του Πανεπιστημίου του Τέξας, η ημικρανία και οι αθροιστικοί πονοκέφαλοι, έχουν άμεση σχέση με τον ύπνο και τον κιρκάδιο ρυθμό του σώματος. Με βάση αυτό, ανοίγει ο κύκλος μελλοντικών ερευνών για την αντιμετώπιση του προβλήματος μέσω φαρμάκων που θα στοχεύουν τις κιρκάδιες αλλαγές που παρατηρούνται όταν προκύπτουν αθροιστικοί πονοκέφαλοι και ημικρανίες.

Πώς ρυθμίζεται το πρόγραμμα του ύπνου από το ανθρώπινο σώμα;

Το πρόγραμμα του ύπνου, ελέγχεται και ρυθμίζεται από τον υποθάλαμο του εγκεφάλου. Ο υποθάλαμος είναι ευαίσθητος στο φως και ανάλογα με το αν ο άνθρωπος εκτίθεται στο φως ή στο σκοτάδι, εκκρίνει και τις κατάλληλες ορμόνες. Συγκεκριμένα, η μελατονίνη, είναι η ορμόνη του ύπνου, που εκκρίνεται όταν υπάρχει έλλειψη φωτός. Όταν αρχίσει να εκκρίνεται από τον υποθάλαμο, ο άνθρωπος νυστάζει. Η κορτιζόλη, είναι η ορμόνη της εγρήγορσης (αφύπνισης) που εκκρίνεται με την έκθεση στον ήλιο. Όταν εκκρίνεται από τον υποθάλαμο, ο άνθρωπος καταλαβαίνει ότι ήρθε η ώρα να ξυπνήσει. Η διατάραξη αυτού του εσωτερικού ρολογιού, επηρεάζει το πρόγραμμα του ύπνου (κύκλος ύπνου-αφύπνισης). (5 τρόποι να φτιάξετε το ιδανικό πρόγραμμα ύπνου για εσάς)

Πώς το πρόγραμμα του ύπνου προκαλεί πονοκεφάλους;

Οι αθροιστικοί πονοκέφαλοι, χαρακτηρίζονται από έντονο πόνο, που επηρεάζει τη μια πλευρά του κεφαλιού. Αυτός ο τύπος πονοκεφάλου, μπορεί να επηρεάσει τους ανθρώπους μέχρι και 8 φορές κατά τη διάρκεια της μέρας, αλλά κάνει την εμφάνισή του πολύ πιο συχνά κατά τη διάρκεια της νύχτας, διαταράσσοντας τον ύπνο.

Σύμφωνα με τη μελέτη, τα άτομα που επηρεάζονταν συχνότερα από αθροιστικούς πονοκεφάλους, είχαν αυξημένα επίπεδα κορτιζόλης στο σώμα τους και χαμηλά επίπεδα μελατονίνης, πράγμα που διατάρασσε τον ύπνο τους και οδηγούσε σε πονοκεφάλους. Φυσιολογικά, όταν η κορτιζόλη αυξάνεται στο σώμα ενός ανθρώπου, σύμφωνα με τον Yohannes Woldeamanuel, MD, καθηγητή στο τμήμα νευρολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Στάνφορντ, η μελατονίνη μειώνεται, ενώ όταν η κορτιζόλη μειώνεται, η μελατονίνη αυξάνεται. Η μελατονίνη τείνει να αυξάνεται το βράδυ, ενώ η κορτιζόλη την ημέρα. Κάποιοι παράγοντες όμως, όπως η αυξημένη πρόσληψη καφεΐνης, η έκθεση στο τεχνητό φως, η άσκηση και το άγχος, μπορούν να επηρεάσουν αυτόν τον κύκλο, οδηγώντας σε υπνηλία κατά τη διάρκεια της μέρας, απώλεια συγκέντρωσης, εστίασης και εγρήγορσης (κόπωση) και πονοκέφαλο.

Παρόλο που οι ερευνητές δεν κατανοούν ακόμη πλήρως το πώς η διαταραχή του ύπνου επηρεάζει την ανθρώπινη υγεία και προκαλεί πονοκεφάλους, ευελπιστούν ότι μελλοντική έρευνα θα ξεκαθαρίσει το τοπίο και θα οδηγήσει στη ανάπτυξη φαρμάκων που θα στοχεύουν και θα ρυθμίζουν το κιρκάδιο σύστημα του σώματος και κατά συνέπεια, ρυθμίζοντας τις ορμόνες, θα βελτιώνουν τον ύπνο και θα μειώνουν το ενδεχόμενο πονοκεφάλων. 

Πώς θα βελτιώσετε τον ύπνο σας και θα ελαχιστοποιήσετε τους πονοκεφάλους σας;

Αν έχετε πονοκέφαλο την ίδια ώρα κάθε μέρα, υπάρχουν διάφορες πρακτικές, τις οποίες μπορείτε να εφαρμόσετε για να βελτιώσετε την ποιότητα του ύπνου σας και να ελαχιστοποιήσετε το ενδεχόμενο πονοκεφάλου, που όπως περιγράψαμε πιο πάνω, είναι αποτέλεσμα κακού ύπνου, που προκύπτει από τη διατάραξη του κιρκάδιου ρυθμού του σώματος.

Σύμφωνα με τον Woldeamanuel, ο επιπολασμός των πρωτοπαθών πονοκεφάλων, τείνει να αυξάνεται σε παγκόσμιο επίπεδο και αυτό φαίνεται να σχετίζεται με συνήθειες, όπως το κάπνισμα, το αλκοόλ, οι ώρες που πάει κάποιος για ύπνο, η χρήση κινητού πριν τον ύπνο και η έλλειψη άσκησης. Η βελτίωση λοιπόν, αυτών των συνηθειών, μπορεί να συμβάλει στη μείωση των πρωτοπαθών πονοκεφάλων.

Για να βελτιώσετε το κιρκάδιο ρυθμό του σώματός σας, τον ύπνο σας και κατά συνέπεια να μειώσετε το ενδεχόμενο πονοκεφάλων, εφαρμόστε τις ακόλουθες πρακτικές:

  • Σταθερό πρόγραμμα ύπνου: Δημιουργήστε ένα σταθερό πρόγραμμα ύπνου. Φροντίστε να πηγαίνετε περίπου την ίδια ώρα κάθε βράδυ στο κρεβάτι σας και να ξυπνάτε περίπου την ίδια ώρα.
  • Έκθεση στον ήλιο: Αυξήστε την πρωινή σας έκθεση στον ήλιο, για να βοηθήσετε τον εγκέφαλό σας να μάθει πότε πλησιάζει η ώρα να εκκρίνει περισσότερη κορτιζόλη, που βοηθά στην αφύπνιση και την εγρήγορση.
  • Χρόνος έκθεσης στις ηλεκτρικές συσκευές: Μειώστε τον βραδινό χρόνο έκθεσής σας σε ηλεκτρονικές συσκευές, για να βοηθήσετε τον εγκέφαλό σας να μάθει πότε πλησιάζει η ώρα να εκκρίνει μεγαλύτερη ποσότητα μελατονίνης, που βοηθά στον ύπνο.
  • Μην παραλείπετε γεύματα: Φροντίστε να τρώτε περίπου την ίδια ώρα κάθε μέρα και να μην παραλείπετε τα γεύματά σας. Η παράληψη γευμάτων αυξάνει τον κίνδυνο πονοκεφάλων.
  • Μελατονίνη: Συζητήστε με τον γιατρό σας το ενδεχόμενο λήψης μελατονίνης πριν τον ύπνο. Μελέτες δείχνουν ότι η λήψη 2-3 σταγόνων βελτιώνει τον ύπνο και αποτρέπει τον πονοκέφαλο.

Πώς θα διαχειριστείτε τους πονοκεφάλους σας;

Για να διαχειριστείτε τους πονοκεφάλους σας, εκτός από την προσπάθειά σας να ρυθμίσετε το εσωτερικό ρολόι του σώματός σας, θα πρέπει επίσης:

  • Να πίνετε άφθονο νερό
  • Να διαχειρίζεστε το άγχος σας
  • Να παίρνετε παυσίπονα, όπως παρακεταμόλη ή ιβουπροφαίνη
  • Να μην καταναλώνετε μεγάλες ποσότητες αλκοόλ
  • Να μειώσετε ή να διακόψετε το κάπνισμα

Σε περίπτωση που καμία από τις πιο πάνω στρατηγικές δεν έχει θετικά αποτελέσματα, επικοινωνήστε άμεσα με τον γιατρό σας. (Πονοκέφαλος που χειροτερεύει; Πότε χρειάζεται μια εξέταση απεικόνισης εγκεφάλου;)

Πότε πρέπει να επισκεφτείτε τον γιατρό σας αν έχετε καθημερινούς πονοκεφάλους;

Αν έχετε καθημερινό πονοκέφαλο, θα πρέπει να επισκεφτείτε τον γιατρό σας σε περίπτωση που:

1. Ο πονοκέφαλος είναι νέος και σοβαρός

2. Ο πονοκέφαλος προέκυψε μετά από ατύχημα ή τραύμα στο κεφάλι

3. Μαζί με τον πονοκέφαλο εμφανίζονται συμπτώματα όπως:


+ 12 πηγές

©2022 WikiHealth All Rights Reserved

Why Do You Get a Headache at the Same Time Every Day? https://www.verywellhealth.com/headache-at-the-same-time-everyday-7482269

Why Do You Get a Headache at the Same Time Every Day? https://www.yahoo.com/lifestyle/why-headache-same-time-every-172738976.html?guccounter=1&guce_referrer=aHR0cHM6Ly93d3cuZ29vZ2xlLmNvbS8&guce_referrer_sig=AQAAAMySAWwnjbniBzGn9xnQ3GclD2RN4h59nTe8r9PmwHBSEX8St8dAtgitqxc2emCRdM2I03mN9hNR4vGpDm65c3ZrhnBKVTywX4YvOjbDEmvr99D-gvZR5IHWpMiRe1rHWzowZk2EbBtX3MwVtWXtWLQQmWv1rs2Kx4sCp0AHzo-X

What is a headache? https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/9639-headaches

Headache Basics https://www.webmd.com/migraines-headaches/migraines-headaches-basics

Headaches https://www.nhs.uk/conditions/headaches/

Headaches https://www.mayoclinic.org/symptoms/headache/basics/causes/sym-20050800

Managing cluster headache https://pn.bmj.com/content/19/6/521

DO YOUR HEADACHES HAPPEN AT THE SAME TIME OF DAY? https://www.aan.com/PressRoom/Home/PressRelease/5067

Interactions between sleep, stress, and metabolism: From physiological to pathological conditions https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1984006315000607?via%3Dihub

Cluster headache is, in part, a circadian disorder https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6390835/

UNDERSTANDING CLUSTER HEADACHE https://americanmigrainefoundation.org/resource-library/cluster-headache-2/?utm_medium=ppc&utm_campaign=&utm_source=adwords&utm_term=cluster%20migraines&hsa_mt=p&hsa_acc=9944686358&hsa_tgt=kwd-301322794217&hsa_kw=cluster%20migraines&hsa_ad=553866031141&hsa_src=g&hsa_ver=3&hsa_net=adwords&hsa_cam=12257825030&hsa_grp=122627724692&gclid=CjwKCAjw__ihBhADEiwAXEazJtplWydiZUZo8St2IYhNsx_vWmIUni2aSF5kAdaYiqjuLepc8e5eBBoCrH8QAvD_BwE

Circadian Features of Cluster Headache and Migraine: A Systematic Review, Meta-analysis, and Genetic Analysis https://n.neurology.org/content/early/2023/03/29/WNL.0000000000207240