Πώς ακριβώς επιδρά η COVID-19 στους πνεύμονες;

Η COVID-19 είναι μια αναπνευστική ασθένεια, η οποία καταφέρνει να επηρεάσει τους πνεύμονες, προκαλώντας μια σειρά από αναπνευστικά προβλήματα που κυμαίνονται από ήπια μέχρι πολύ σοβαρά. Να υπενθυμίσουμε ότι τα ηλικιωμένα άτομα και τα άτομα με άλλες υποκείμενες καταστάσεις υγείας, όπως οι καρδιοπάθειες, ο καρκίνος και ο διαβήτης συγκαταλέγονται στις ομάδες υψηλού κίνδυνου, διότι είναι πιο πιθανόν να εμφανίσουν σοβαρές επιπλοκές.

Πώς ακριβώς επιδρά η COVID-19 στους πνεύμονες;

Α. SARS-CoV-2 και πνεύμονες

Ο SARS-CoV-2, ο ιός που προκαλεί την νόσο COVID-19, ανήκει στην οικογένεια των κορωνοϊών. Για να εισέλθει στο σώμα χρησιμοποιεί τους βλεννογόνους που καλύπτουν τη μύτη, το στόμα και τα μάτια. Ακολούθως, εισέρχεται σε ένα υγιές κύτταρο, το οποίο χρησιμοποιεί για να δημιουργήσει αντίγραφα του εαυτού του, μολύνοντας τα κοντινά κύτταρα και ταξιδεύοντας στο αναπνευστικό σύστημα. Φανταστείτε την αναπνευστική σας οδό σαν ένα ανάποδο δέντρο. Ο κορμός του δέντρου είναι η τραχεία (ο σωλήνας ανάμεσα στους πνεύμονες), η οποία χωρίζεται σε μικρότερα κλαδιά στους πνεύμονες. Στο τέλος κάθε κλαδιού, υπάρχουν μικροσκοπικοί αερόσακοι που ονομάζονται κυψελίδες, από τους οποίους μεταφέρεται το οξυγονωμένο αίμα και εξέρχεται το διοξείδιο του άνθρακα. Ο νέος κορωνοϊός, λοιπόν, μπορεί να μολύνει τόσο το ανώτερο, όσο και το κατώτερο μέρος της αναπνευστικής οδού. Ταξιδεύει στους αεραγωγούς, ερεθίζει την επένδυση τους και προκαλεί φλεγμονή, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις καταφέρνει να φτάσει μέχρι και τις κυψελίδες.

Να υπενθυμίσουμε ότι η COVID-19 είναι μια νέα κατάσταση υγείας, για την οποία οι επιστήμονες μαθαίνουν καθημερινά και κάτι νέο για το πώς ακριβώς επιδρά στους πνεύμονες. Ωστόσο, κυριαρχεί η πεποίθηση ότι ο SARS-CoV-2 επιδρά με παρόμοια τρόπο όπως δύο άλλοι κορωνοϊοί, που προκαλούν εξίσου σοβαρές αναπνευστικές ασθένειες, το σοβαρό οξύ αναπνευστικό συδρομο (SARS) και το αναπνευστικό σύνδρομο της Μέσης Ανατολής (MERS).

Β. Ήπιες και μέτριες περιπτώσεις

Όταν ο ιός αρχίσει να αναπαράγεται στο σώμα και η λοίμωξη αρχίσει να ταξιδεύει κατά μήκος της αναπνευστικής οδού, το ανοσοποιητικό σύστημα αντιστέκεται, οπότε οι πνεύμονες και οι αεραγωγοί αρχίζουν να διογκώνονται και να φλεγμαίνουν. Η μόλυνση μέχρι αυτό το σημείο προκαλεί ήπια συμπτώματα στους ασθενείς.

Περίπου το 80% των ατόμων που νοσούν με COVID-19 εμφανίζουν ήπια έως μέτρια συμπτώματα, όπως ξηρός βήχας και πονόλαιμος. Μερικοί ενδέχεται να εμφανίσουν ήπια πνευμονία, όπου οι κυψελίδες των πνευμόνων αρχίζουν να εμφανίζουν λοίμωξη.

Σημειώνεται ότι οι γιατροί μπορούν να δουν τα σημάδια της αναπνευστικής φλεγμονής μέσω ακτινογραφίας θώρακα ή αξονικής τομογραφίας.

Γ. Σοβαρές περιπτώσεις

Περίπου το 14% των περιπτώσεων που νοσούν με COVID-19 είναι σοβαρές, με λοίμωξη που προσβάλλει και τους δύο πνεύμονες.

Όπως είπαμε πιο πάνω, το ανοσοποιητικό σύστημα στην προσπάθεια του να καταστρέψει τον ιό, προκαλεί πρήξιμο στους πνεύμονες. Όταν όμως το πρήξιμο αρχίσει να επιδεινώνεται, τότε οι πνεύμονες αρχίζουν να γεμίζουν με υγρά, βλέννα και κύτταρα που προσπαθούν να καταπολεμήσουν την μόλυνση. Αυτή η κατάσταση οδηγεί σε δύσπνοια και ανεπαρκή οξυγόνωση του σώματος. Οι ασθενείς που φτάνουν μέχρι αυτό το σημείο, θεωρούνται σοβαρά νοσούντες.

Πέραν από την αξιολόγηση των συμπτωμάτων, ο γιατρός μπορεί να διαπιστώσει την σοβαρότητα της κατάστασης και μέσω αξονικής τομογραφίας.

Δ. Πολύ σοβαρές περιπτώσεις (κρίσιμες)

Σε πολύ σοβαρές περιπτώσεις COVID-19 – περίπου το 5% των συνολικών περιπτώσεων – η λοίμωξη μπορεί να βλάψει τα τοιχώματα και τις επενδύσεις των αερόσακων των πνευμόνων.

Συγκεκριμένα, η φλεγμονή που επιδεινώνεται περισσότερο από το πιο πάνω στάδιο, προκαλεί περεταίρω συσσώρευση υγρού στους πνεύμονες, δυσκολεύοντας την ανταλλαγή  οξυγόνου και διοξειδίου του άνθρακα. Οι ασθενείς που φτάνουν σε αυτό το σημείο έρχονται αντιμέτωποι με σοβαρή πνευμονία (σύνδρομο οξείας αναπνευστικής δυσχέρειας – ARDS), με αποτέλεσμα οι πνεύμονες τους να χρειάζονται μηχανική υποστήριξη για να λειτουργήσουν σωστά.

Μάλιστα, υπάρχουν ενδείξεις που υποδηλώνουν ότι το 20-30% των ασθενών που νοσούν πολύ σοβαρά μπορεί να αναπτύξουν θρόμβους στους πνεύμονες, την καρδιά, τον εγκέφαλο και τα πόδια, πράγμα που αυξάνει τις πιθανότητες θανάτου, ενώ άλλοι χρειάζονται ακόμη και μεταμόσχευση πνευμόνων λόγω της σοβαρής βλάβης που προκαλείται στους ιστούς των πνευμόνων τους.

Ε. Επιπλοκές COVID-19

Επιπλοκές της νόσου COVID-19, που παρατηρούνται ακόμη και μετά την ανάρρωση είναι:

• Ασυνήθιστη κόπωση
• Πνευμονία
• Αδυναμία άσκησης
• Βήχας
• Ουλές στους πνεύμονες

Σημειώνεται ότι είναι ακόμη υπό μελέτη το κατά πόσο οι ουλές στους πνεύμονες είναι μόνιμες ή επουλώνονται με την πάροδο του χρόνου.