Πώς αντιμετωπίζεται η ήπια αποφρακτική άπνοια ύπνου;

Η αποφρακτική άπνοια ύπνου (OSA), είναι μια διαταραχή που χαρακτηρίζεται από επανειλημμένα επεισόδια μερικής ή ολικής απόφραξης των άνω αεραγωγών, που έχουν ως αποτέλεσμα το συχνό ξύπνημα και αλλαγές στα επίπεδα οξυγόνου κατά τη διάρκεια του ύπνου.

«Η αποφρακτική άπνοια ύπνου είναι μια από τις πιο κοινές καταστάσεις, που αντιμετωπίζω ως ειδικός για τον ύπνο», αναφέρει η Melanie Pogach, MD. «Αυτό δεν μου προκαλεί έκπληξη, δεδομένου ότι η αποφρακτική άπνοια ύπνου, εκτιμάται ότι επηρεάζει περίπου το 20% του γενικού πληθυσμού και είναι ακόμη πιο διαδεδομένη σε ασθενείς που είναι παχύσαρκοι ή που αντιμετωπίζουν καρδιακές ή μεταβολικές καταστάσεις, όπως ο διαβήτης», προσθέτει.

Σε αυτό το σημείο πρέπει να αναφέρουμε, ότι η αποφρακτική άπνοια ύπνου, όταν δεν τύχει θεραπείας, επηρεάζει αρνητικά την καρδιακή και μεταβολική υγεία, την ποιότητα ζωής και οδηγεί σε υπερβολική υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας, αϋπνία, προβλήματα σκέψης, κατάθλιψη και άγχος.

Πώς διαγιγνώσκεται η αποφρακτική άπνοια ύπνου;

Η σοβαρότητα της αποφρακτικής άπνοιας ύπνου, βασίζεται στον αριθμό των διαταραχών του αναπνευστικού ανά ώρα ύπνου, κατά τη διάρκεια μιας μελέτης ύπνου, που ονομάζεται δείκτης άπνοιας-υποπνοίας (AHI). Βασικά, όσο υψηλότερος είναι ο δείκτης άπνοιας-υποπνοίας, τόσο πιο σοβαρή είναι η άπνοια ύπνου.

Οι περισσότερες μελέτες, δείχνουν ότι περίπου το 60% των ατόμων με αποφρακτική άπνοια ύπνου, εμπίπτουν στην ήπια κατηγορία. Σε γενικές γραμμές, πολλές μελέτες καταδεικνύουν μια γραμμική σχέση μεταξύ του δείκτη άπνοιας-υποπνοίας και των δυσμενών αποτελεσμάτων στην υγεία, προσφέροντας ισχυρή υποστήριξη στη θεραπεία της μέτριας και σοβαρής αποφρακτικής άπνοιας ύπνου και λιγότερο σαφή υποστήριξη στη θεραπεία της ήπιας αποφρακτικής άπνοιας ύπνου.

Η σοβαρότητα της αποφρακτικής άπνοιας ύπνου ορίζεται με βάση τα συμπτώματα;

Ανεξάρτητα από τα κριτήρια που κατηγοριοποιούν την αποφρακτική άπνοια ύπνου ως ήπια, μέτρια ή σοβαρή, η σοβαρότητα της νόσου δεν συσχετίζεται πάντα με την έκταση των συμπτωμάτων. Με άλλα λόγια, ορισμένα άτομα με πολύ ήπια νόσο (με βάση το δείκτη άπνοιας-υποπνοίας) μπορεί να είναι εξαιρετικά συμπτωματικά, με υπερβολική υπνηλία ή σοβαρή αϋπνία, ενώ άλλα με σοβαρή ασθένεια μπορεί να έχουν καλή ποιότητα ύπνου.

Οι διαταραχές του ύπνου, τείνουν επίσης, να αλληλεπικαλύπτονται και οι ασθενείς με αποφρακτική άπνοια ύπνου, μπορεί να υποφέρουν από συνυπάρχουσα αϋπνία, διαταραχές του κιρκαδικού ρυθμού (το εσωτερικό ρολόι του σώματος), διαταραχές ύπνου (όπως το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών) ή από καταστάσεις υπερυπνίας (όπως η ναρκοληψία). Για να βελτιωθεί πραγματικά ο ύπνος του ασθενούς, απαιτείται ένα λεπτομερές ιστορικό ύπνου. Τα προβλήματα ύπνου πρέπει να αντιμετωπιστούν μέσω μιας ολοκληρωμένης, πολυδιάστατης και εξατομικευμένης προσέγγισης.

Ποια είναι η θεραπεία για την μέτρια και σοβαρή άπνοια ύπνου;

Όταν η άπνοια ύπνου είναι μέτρια ή σοβαρή, η συσκευή συνεχούς θετικής πίεσης των αεραγωγών (CPAP), θεωρείται ως η πρωταρχική θεραπεία και συνιστάται από την Αμερικανική Ακαδημία Ιατρικής ύπνου (AASM).

Η συσκευή CPAP, εξαλείφοντας το ροχαλητό, τις αναπνευστικές διαταραχές και τις διακυμάνσεις του οξυγόνου, ουσιαστικά ομαλοποιεί την αναπνοή κατά τη διάρκεια του ύπνου. Ωστόσο, για να είναι πιο ευεργετική αυτή η θεραπεία, πρέπει να χρησιμοποιείται σταθερά καθ’ όλη τη διάρκεια του ύπνου.

Τι γίνεται με την ήπια άπνοια ύπνου;

Δεν υπάρχουν σταθερά δεδομένα σχετικά τη θεραπεία της ήπιας άπνοιας ύπνου. Παρ ‘όλα αυτά, υπάρχουν αρκετές μελέτες που έδειξαν ότι η χρήση της συσκευής θετικής πίεσης των αεραγωγών, είχε θετικό αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής των ασθενών.

Μια πρόσφατη μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο The Lancet και πραγματοποιήθηκε από 11 επιστημονικά κέντρα  του Ηνωμένου Βασίλειου, περιελάμβανε 301 ασθενείς με ήπια αποφρακτική άπνοια ύπνου, οι οποίοι τυχαιοποιήθηκαν σε δύο ομάδες. Στην μία ομάδα οι ασθενείς χρησιμοποίησαν συσκευή θετικής πίεσης των αεραγωγών (CPAP) μαζί με συμβουλευτική για υγιή ύπνο, ενώ η δεύτερη ομάδα έλαβε μόνο συμβουλευτική. Οι ασθενείς παρακολουθήθηκαν για τρεις μήνες και διαπιστώθηκε ότι όσοι ανήκαν στην ομάδα που χρησιμοποιούσε τη συσκευή CPAP, είδαν βελτίωση στην ποιότητα ζωής τους με βάση ένα ερωτηματολόγιο που συμπλήρωσαν.

Αυτή η μελέτη υποστηρίζει μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για την αξιολόγηση και τη θεραπεία της ήπιας άπνοιας ύπνου, δεδομένου ότι πολλά άτομα με ήπια άπνοια ύπνου δεν θα χρειαστούν θεραπεία με CPAP, ενώ άλλοι ασθενείς θα επωφεληθούν σε μεγάλο βαθμό.

Όταν η άπνοια ύπνου είναι ήπια, οι συστάσεις θεραπείας είναι λιγότερο σαφείς και θα πρέπει να καθορίζονται με βάση τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων, των προτιμήσεων και ανάλογα με το αν υπάρχουν άλλα προβλήματα υγείας.

Πώς μπορείτε να διαχειριστείτε την ήπια αποφρακτική άπνοια ύπνου, στο σπίτι;

• Κοιμηθείτε περισσότερο σε πλάγια θέση. Προσπαθήστε να μην κοιμάστε ανάσκελα.
• Μειώστε το βάρος σας εάν είστε υπέρβαροι ή παχύσαρκοι. Ακόμη και η απώλεια 5- 10 κιλών μπορεί να κάνει τη διαφορά στην ήπια αποφρακτική άπνοια ύπνου.
• Αντιμετωπίστε ρινικές αλλεργίες – συμφόρηση.
• Αποφύγετε το αλκοόλ ή τα αναπνευστικά ναρκωτικά κοντά στην ώρα που θα πάτε για ύπνο.
• Βεβαιωθείτε ότι κοιμάστε αρκετά και διατηρείστε ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα ύπνου.

Εάν έχετε ενοχλητικά συμπτώματα που σχετίζονται με αποφρακτική άπνοια ύπνου, όπως ενοχλητικό ροχαλητό, μεγάλες παύσεις στην αναπνοή, ξυπνάτε επανειλημμένα το βράδυ, νιώθετε ότι δεν μπορείτε να ξεκουραστείτε, υποφέρετε από αϋπνία ή υπερβολική υπνηλία, αντιμετωπίζετε προβλήματα συγκέντρωσης κατά τη διάρκεια της ημέρας, ή διαπιστώνετε ότι κάποια προβλήματα υγείας επιδεινώνονται εξαιτίας της άπνοιας ύπνου, όπως αρρυθμία, υψηλή αρτηριακή πίεση, εγκεφαλικό επεισόδιο ή σοβαρή διαταραχή της διάθεσης, τότε πρέπει να σκεφτείτε πολύ σοβαρά το ενδεχόμενο θεραπείας. Μιλήστε με τον γιατρό σας.

Ποιες είναι οι ιατρικές θεραπείες για ήπια αποφρακτική άπνοια ύπνου;

• Συσκευή συνεχούς θετικής πίεσης αεραγωγών (CPAP)
• Μια οδοντιατρική συσκευή για τη θεραπεία της άπνοιας του ύπνου
• Αξιολόγηση από έναν ωτορινολαρυγγολόγο για να διαπιστωθεί εάν υπάρχει κάποιο ανατομικό ζήτημα (όπως σοβαρή ρινική απόφραξη) που ενδεχομένως να προκαλεί αποφρακτική άπνοια ύπνου ή να την επιδεινώνει.