Πώς επηρεάζει η κατάθλιψη την περίοδο των γυναικών;

Ορισμένοι άνθρωποι βιώνουν πιο έντονα την κατάθλιψη πριν ή κατά τη διάρκεια της περιόδου τους. Όταν αυτή η κατάθλιψη παρεμβαίνει στην καθημερινή λειτουργικότητα, μεταξύ άλλων παραγόντων, μπορεί να οφείλεται στη διαταραχή της διάθεσης προεμμηνορροϊκή δυσφορική διαταραχή (PMDD).

Όμως, η λιγότερο σοβαρή κατάθλιψη μπορεί επίσης να επηρεάσει την έμμηνο ρύση επιδεινώνοντας τα συμπτώματα όπως ο πόνος και η αιμορραγία– καθυστερώντας, μειώνοντας ή επιμηκύνοντας τον κύκλο- ή σταματώντας εντελώς την έμμηνο ρύση – μια κατάσταση γνωστή ως αμηνόρροια.

Όταν ένα άτομο που βιώνει κατάθλιψη χάνει την περίοδο, θα μπορούσε να έχει ένα υποκείμενο ιατρικό πρόβλημα που μπορεί να προκαλεί και τα δύο. Για παράδειγμα, το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS) μπορεί να επηρεάσει τον εμμηνορροϊκό κύκλο και τα συμπτώματα της κατάθλιψης.

Τα προβλήματα με τον θυρεοειδή μπορεί επίσης να επηρεάσουν τόσο την κατάθλιψη όσο και την περίοδο. Αν κάποιος βιώνει υψηλά επίπεδα χρόνιου στρες που σχετίζεται με την κατάθλιψη, αυτό μπορεί να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο απελευθερώνεται μια συγκεκριμένη ορμόνη του στρες ,που ονομάζεται κορτιζόλη, η οποία μπορεί επίσης να προκαλέσει χαμένες περιόδους.

Πώς να εντοπίσετε την αιτία μιας χαμένης περιόδου;

Η αμηνόρροια μπορεί να εμφανιστεί για διαφορετικούς λόγους. Η εγκυμοσύνη και η εμμηνόπαυση είναι οι πιο συνηθισμένες φυσικές αιτίες.

Άλλες πιθανές αιτίες περιλαμβάνουν:

• Χρωμοσωμικές και γενετικές ανωμαλίες
• Ορμονικές καταστάσεις, όπως το PCOS
• Γυναικολογικές παθήσεις, όπως η ενδομητρίωση
• Ορισμένα φάρμακα, όπως τα ορμονικά αντισυλληπτικά χάπια και ορισμένα αντικαταθλιπτικά
• Χημειοθεραπεία και ακτινοθεραπείες για αιματολογικούς, μαστικούς και γυναικολογικούς καρκίνους
• Ουλώδης ιστός στη μήτρα
• Δυσλειτουργία του υποθαλάμου ή της υπόφυσης – μερικές φορές προκαλείται από υποσιτισμό ή έντονο στρες
• Διαταραχές του θυρεοειδούς

Εάν η περίοδός σας καθυστερεί και ήσασταν σεξουαλικά ενεργή, κάντε ένα τεστ εγκυμοσύνης. Εάν είναι αρνητικό και η περίοδός σας δεν έρχεται ή ο κύκλος σας συνεχίζει να είναι ακανόνιστος, μιλήστε με τον γιατρό σας.

Πιθανότατα θα πραγματοποιήσει πρώτα ένα άλλο τεστ εγκυμοσύνης, με λήψη αίματος. Εάν είναι αρνητικό, μπορεί να ζητήσει μία ή περισσότερες εξετάσεις αίματος, ανάλογα με το ιατρικό ιστορικό και τα συμπτώματά σας. Πιθανώς θα κάνουν επίσης μια πυελική εξέταση για να ελέγξουν για σωματικά προβλήματα με τα αναπαραγωγικά σας όργανα.

Ποιες εξετάσεις είναι απαραίτητες για τις χαμένες περιόδους;

Μετά από αυτή την αρχική εξέταση, ο γιατρός σας μπορεί να πραγματοποιήσει περισσότερες διαγνωστικές εξετάσεις για να αποκλείσει ή να επιβεβαιώσει συγκεκριμένες καταστάσεις.

Αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν γενετικές και χρωμοσωμικές εξετάσεις για τον έλεγχο καταστάσεων όπως το σύνδρομο Turner και μια υστεροσκόπηση για να δείτε το εσωτερικό της μήτρας σας. Ο γιατρός σας μπορεί επίσης να πραγματοποιήσει μαγνητική τομογραφία για να ελέγξει για όγκους της υπόφυσης, εάν υπάρχει υποψία για κάποιον όγκο.

Πώς να ξέρετε αν το πρόβλημα είναι η κατάθλιψη;

Η υποθαλαμική αμηνόρροια προκύπτει όταν το χρόνιο σωματικό ή ψυχολογικό στρες προκαλεί προσωρινή διακοπή λειτουργίας του αναπαραγωγικού συστήματος. Εμφανίζεται επειδή τα επίπεδα της κορτιζόλης -της “ορμόνης του στρες”- αυξάνονται κατά τη διάρκεια στρεσογόνων περιόδων. Αυτό επηρεάζει τον υποθάλαμο, μια περιοχή του εγκεφάλου που βοηθά στη ρύθμιση του αναπαραγωγικού συστήματος μέσω της υπόφυσης.

Όταν τα επίπεδα κορτιζόλης είναι υψηλά, ο υποθάλαμος μπορεί να μην δίνει σήμα στην υπόφυση να εκκρίνει ορμόνες που προτρέπουν τις ωοθήκες να απελευθερώσουν ένα ωάριο ή να το καθυστερήσει. Ως αποτέλεσμα, η περίοδός σας μπορεί να καθυστερήσει ή να λείπει.

Έρευνες δείχνουν ότι οι άνθρωποι με χρόνιο στρες είναι πιο επιρρεπείς στην κατάθλιψη και τα άτομα με κατάθλιψη είναι πιο πιθανό να βιώνουν στρες. Τα άτομα που υποβάλλονται σε αναπαραγωγικές μεταβάσεις, όπως η εφηβεία ή η εγκυμοσύνη, μπορεί επίσης να είναι πιο ευάλωτα στο στρες και την κατάθλιψη.

Το άγχος -το οποίο μπορεί να εμφανιστεί με οποιαδήποτε κατάσταση ψυχικής υγείας- είναι αυτό που πιθανότατα επηρεάζει την κανονικότητα της εμμήνου ρύσεως.

Το άγχος θα ήταν πιθανότατα η κύρια αιτία των χαμένων περιόδων, παρά η κατάθλιψη.

Ορισμένα άτομα με κατάθλιψη, χρόνιο στρες ή και τα δύο μπορεί να χάσουν ή να πάρουν σημαντικό βάρος, γεγονός που μπορεί επίσης να επηρεάσει τα επίπεδα των ορμονών και την έμμηνο ρύση.

Πώς τα φάρμακα της κατάθλιψης επηρεάζουν τις περιόδους σας;

Τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα μπορεί επίσης να επηρεάσουν την έμμηνο ρύση και να συμβάλουν στην αμηνόρροια.

Μια μελέτη του 2012 με 1.432 συμμετέχοντες σε τέσσερα νοσοκομεία διαπίστωσε ότι το 24,6% των ατόμων που έπαιρναν αντικαταθλιπτικά είχαν διαταραχές της εμμήνου ρύσεως, σε σύγκριση με το 12,2% των ατόμων που δεν έπαιρναν αντικαταθλιπτικά. Σύμφωνα με τους συγγραφείς της μελέτης, το συνολικό ποσοστό διαταραχών της εμμήνου ρύσεως που προκλήθηκαν από αντικαταθλιπτικά ήταν 14,5%. Τα φάρμακα που συνδέθηκαν περισσότερο με διαταραχές της εμμήνου ρύσεως ήταν η σερτραλίνη (Zoloft), η βενλαφαξίνη (Effexor XR), η παροξετίνη (Paxil) και ο συνδυασμός τους με τη μιρταζαπίνη (Remeron).

Αν και οι λόγοι είναι ασαφείς, οι ερευνητές υποθέτουν ότι η σχέση μεταξύ της χρήσης αντικαταθλιπτικών και των διαταραχών της εμμήνου ρύσεως μπορεί να έχει να κάνει με τον τρόπο με τον οποίο αυτά τα φάρμακα επηρεάζουν τις ορμόνες.

Οι εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRI), το πιο κοινό είδος αντικαταθλιπτικών, αυξάνουν το επίπεδο της διαθέσιμης σεροτονίνης στον εγκέφαλο. Η σεροτονίνη είναι ένας νευροδιαβιβαστής που σχετίζεται κυρίως με τη διάθεση, αλλά επηρεάζει και άλλες σωματικές λειτουργίες, συμπεριλαμβανομένης της πήξης του αίματος. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ορισμένα άτομα που λαμβάνουν SSRIs εμφανίζουν έντονη αιμορραγία κατά τη διάρκεια της περιόδου τους.

Ορισμένοι SSRI, συμπεριλαμβανομένης της σερτραλίνης και της εσκιταλοπράμης, σχετίζονται επίσης με αμηνόρροια. Αν και οι μελέτες έχουν δώσει αντικρουόμενα αποτελέσματα, ορισμένοι υποστηρίζουν ότι αυτά τα φάρμακα μπορούν να αυξήσουν τα επίπεδα της προλακτίνης, μιας ορμόνης που εμποδίζει την απελευθέρωση της ορμόνης διέγερσης των ωοθυλακίων (FSH) στις ωοθήκες, εμποδίζοντας την εμμηνόρροια.

Ποιες είναι οι επιλογές των θεραπειών εάν η περίοδος σας χάθηκε λόγω της κατάθλιψης;

Η θεραπεία για την αμηνόρροια που σχετίζεται με την κατάθλιψη εξαρτάται από τη βασική της αιτία. Εάν ο γιατρός σας εντόπισε μια υποκείμενη ιατρική πάθηση, όπως PCOS ή διαταραχή του θυρεοειδούς, η αντιμετώπισή της είναι πιθανότατα η καλύτερη λύση.

Ο πάροχος υγειονομικής περίθαλψης μπορεί να σας συστήσει μεθόδους για την ανακούφιση της κατάθλιψης και του σχετικού στρες. Αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν αλλαγές στον τρόπο ζωής, θεραπεία συζήτησης, γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία, συνταγογραφούμενα φάρμακα ή θεραπεία διακρανιακής μαγνητικής διέγερσης.

Ποιες αλλαγές πρέπει να κάνετε στον τρόπο ζωής για την ανακούφιση από την κατάθλιψη;

Έρευνες έχουν δείξει ότι ορισμένες αλλαγές στον τρόπο ζωής -όπως η τακτική άσκηση- μπορεί να είναι εξίσου αποτελεσματικές με τα συνταγογραφούμενα φάρμακα για ορισμένα άτομα με κατάθλιψη ή χρόνιου στρες. Οι συνήθειες που ενισχύουν την ψυχική και σωματική ευεξία μπορούν επίσης να συμπληρώσουν θεραπείες όπως η θεραπεία και τα συνταγογραφούμενα φάρμακα.

Ορισμένες τεχνικές περιλαμβάνουν:

• Προτεραιότητα στον ύπνο
• Ισορροπημένη διατροφή
• Ασκήσεις βαθιάς αναπνοής
• Προοδευτική μυϊκή χαλάρωση
• Τακτική άσκηση
• Θέτοντας όρια
• Διακοπή του καπνίσματος
• Διαλογισμός
• Ημερολόγιο
• Να μιλάτε για τα συναισθήματά σας, είτε με έναν φίλο, είτε με μια ομάδα υποστήριξης, είτε με έναν σύμβουλο
• Γιόγκα

Εάν αντιμετωπίζετε αμηνόρροια και κατάθλιψη, μιλήστε με τον γιατρό σας για να προσδιορίσετε την αιτία και να βρείτε μια θεραπεία που σας ταιριάζει.