Πώς να μεγαλώσετε σωστά δίγλωσσα ή πολύγλωσσα παιδιά;

Αν εσείς, ο σύντροφός σας ή άλλα άτομα που σας βοηθούν να μεγαλώσετε το παιδί σας μιλούν άλλες γλώσσες εκτός από τα ελληνικά, ίσως θέλετε το παιδί σας να μεγαλώσει μαθαίνοντας αυτές τις γλώσσες. Η ανατροφή πολύγλωσσων ή δίγλωσσων παιδιών έχει πολλά οφέλη. Για παράδειγμα, μπορεί να βελτιώσει την επικοινωνία και τους δεσμούς στην άμεση και ευρύτερη οικογένειά σας.

Ποιες είναι οι επιλογές για την ανατροφή πολύγλωσσων ή δίγλωσσων παιδιών;

Οι αποφάσεις που θα πάρετε εσείς και ο σύντροφός σας σχετικά με το πώς θα βοηθήσετε το παιδί σας να μάθει να χρησιμοποιεί τις διαφορετικές γλώσσες εξαρτώνται από την οικογενειακή σας κατάσταση.

1. Ένα άτομο-μια γλώσσα

Εάν εσείς και ο σύντροφός σας έχετε διαφορετικές γλώσσες, το μοντέλο “ένα άτομο-μια γλώσσα” για την υποστήριξη της πολυγλωσσίας ή της διγλωσσίας μπορεί να σας εξυπηρετήσει. Για παράδειγμα, αν η δική σας γλώσσα είναι τα ελληνικά και η γλώσσα του συντρόφου σας είναι τα αγγλικά, μιλάτε ελληνικά στο παιδί σας και ο σύντροφός σας μιλάει αγγλικά. Αυτό το μοντέλο μπορεί να λειτουργήσει με περισσότερες από μία γλώσσες εκτός των αγγλικών. Για παράδειγμα, αν εσείς μιλάτε ισπανικά και ο σύντροφός σας ιταλικά, μιλάτε ο καθένας τη δική του γλώσσα στο παιδί σας στο σπίτι. Αν μιλάτε και οι δύο ελληνικά, μπορεί να επιλέξετε να χρησιμοποιείτε τα ελληνικά μαζί του εκτός σπιτιού. Το παιδί σας θα μάθει επίσης να χρησιμοποιεί την ελληνική γλώσσα στο σχολείο και στην κοινότητα. Είναι ιδανικό να καταλαβαίνετε και οι δύο τις γλώσσες του άλλου, ώστε κανείς σας να μην αισθάνεται παραμελημένος όταν μιλάτε τη γλώσσα σας στο παιδί σας.

2. Η γλώσσα της πολιτιστικής κληρονομιάς ως γλώσσα του σπιτιού

Εάν και εσείς και ο σύντροφός σας μιλάτε την ίδια γλώσσα, ίσως θελήσετε να κάνετε αυτή τη γλώσσα τη γλώσσα που χρησιμοποιείτε εσείς και η οικογένειά σας στο σπίτι σας. Για παράδειγμα, μπορεί να έχετε μεταναστεύσει από την Ελλάδα στην Αυστραλία και να μιλάτε ελληνικά στο παιδί σας στο σπίτι. Τα ελληνικά είναι η γλώσσα της κληρονομιάς σας. Το παιδί σας πηγαίνει επίσης στο σχολείο και μιλάει αγγλικά με τους φίλους και τους δασκάλους του. Ένα άλλο παράδειγμα είναι αν εσείς και ο σύντροφός σας έχετε προβλήματα ακοής και μεγαλώνετε ένα παιδί που ακούει. Τα παιδιά σας μπορεί να μαθαίνουν νοηματική στο σπίτι και ελληνικά στην κοινότητα των ακουόντων. Το μοντέλο της γλώσσας της κληρονομιάς σημαίνει ότι το παιδί σας ακούει, μιλάει και χρησιμοποιεί πολύ τη γλώσσα της κληρονομιάς σας, επειδή όλοι στην οικογένεια τη χρησιμοποιούν.

Τι μπορείτε να κάνετε μεγαλώνοντας πολύγλωσσα ή δίγλωσσα παιδιά;

Ακολουθούν ορισμένες πρακτικές συμβουλές για την υποστήριξη της πολύγλωσσης ή δίγλωσσης ανάπτυξης του παιδιού σας.

Παιχνίδι

• Διαβάζετε ιστορίες στη γλώσσα της κληρονομιάς σας και ενθαρρύνετε το παιδί σας να συμμετάσχει. Χρησιμοποιήστε και στολές και γίνετε δημιουργικοί!
• Παίξτε παιχνίδια στη γλώσσα της πολιτιστικής σας κληρονομιάς.
• Τραγουδήστε τραγούδια, χορέψτε και παίξτε μουσική στη γλώσσα της κληρονομιάς σας. Τα παιδιά αγαπούν τη μουσική και η μελωδία είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να τα βοηθήσετε να θυμούνται πράγματα.
• Ψάξτε για φιλικές προς τα παιδιά εφαρμογές παιχνιδιών λέξεων στη μητρική σας γλώσσα.

Κοινοτικές δραστηριότητες

• Αναζητήστε σχολεία, κέντρα παιδικής φροντίδας, ομάδες παιχνιδιού ή πολύγλωσσα και δίγλωσσα προγράμματα που υποστηρίζουν τη χρήση της μητρικής σας γλώσσας.
• Οργανώστε παιχνίδι με άλλα παιδιά που μιλούν την ίδια γλώσσα.
• Οργανώστε επισκέψεις σε ή από ομιλητές της γλώσσας σας. Αν είναι δυνατόν για εσάς, η επίσκεψη σε χώρες όπου οι άνθρωποι μιλούν τη γλώσσα σας μπορεί να ενισχύσει το ενδιαφέρον του παιδιού σας για τον πολιτισμό και την ικανότητα να μιλάει τη γλώσσα.
• Πηγαίνετε στη βιβλιοθήκη και δανειστείτε CD, DVD, εικονογραφημένα βιβλία, μυθιστορήματα και περιοδικά που είναι κατάλληλα για την ηλικία σας στη γλώσσα σας.
• Αναζητήστε πολιτιστικές δραστηριότητες που μπορείτε να κάνετε μαζί με το παιδί σας για να αξιοποιήσετε την πολιτιστική κληρονομιά και ταυτότητα της οικογένειάς σας.

Στο σπίτι

• Μιλήστε στα παιδιά σας στη γλώσσα της πολιτιστικής σας κληρονομιάς από τη γέννησή τους.
• Ακούστε ραδιοφωνικά προγράμματα στη γλώσσα σας, συμπεριλαμβανομένων δημοφιλών μουσικών προγραμμάτων και καναλιών για εφήβους.
• Εάν έχετε οικογένεια και φίλους που ζουν στο εξωτερικό, θα μπορούσατε να ενθαρρύνετε τα παιδιά σας να επικοινωνούν μαζί τους μέσω μηνυμάτων ή μέσω διαδικτύου.
• Σκεφτείτε τι ενδιαφέρει το παιδί σας – για παράδειγμα, το ποδόσφαιρο, η μουσική, οι τηλεοπτικές εκπομπές, η μαγειρική κ.ο.κ. Προσπαθήστε να ενσωματώσετε τη γλώσσα σας σε αυτά τα ενδιαφέροντα. Για παράδειγμα, θα μπορούσατε να βρείτε την αγαπημένη συνταγή του παιδιού σας ή μια τυπική συνταγή από την κοινότητά σας και να τη μαγειρέψετε μαζί χρησιμοποιώντας μόνο αυτή τη γλώσσα.
• Παρακολουθήστε ταινίες ή αθλήματα στη γλώσσα σας – για παράδειγμα, μέσω δορυφορικής τηλεόρασης ή διαδικτυακών υπηρεσιών. Μερικές φορές μπορείτε να αλλάξετε τον ήχο ή τους υπότιτλους του περιεχομένου σε άλλες γλώσσες.
• Βοηθήστε το μεγαλύτερο ή έφηβο παιδί σας να βρει ασφαλείς, βασισμένες στα ενδιαφέροντά του διαδικτυακές κοινότητες στη γλώσσα του. Απλώς να έχετε υπόψη σας την ασφάλεια στο διαδίκτυο για την προεφηβική και την εφηβική ηλικία.