Πώς συνδέεται το έντερο με τον εγκέφαλο και την ψυχική υγεία;

Το πεπτικό σύστημα (το έντερο) προκαλεί ενοχλήσεις όταν κάποιος αντιμετωπίζει προβλήματα, όπως φούσκωμα, δυσπεψία, ναυτία, κράμπες και προβλήματα στην κίνηση του εντέρου. Οι ειδικοί πλέον, όπως θα δούμε πιο κάτω, γνωρίζουν ότι το πεπτικό σύστημα και τα μικρόβια που ζουν μέσα του, επηρεάζουν περισσότερους τομείς της ανθρώπινης υγείας, από αυτές τις προφανείς λειτουργίες.

Ποιες άλλες λειτουργίες του σώματος μπορεί να επηρεάσει το πεπτικό σύστημα;

Σύμφωνα με την Tasneem Bhatia, μέλος του Συμβουλίου True Health Initiative, το έντερο και ο εγκέφαλος συνδέονται μεταξύ τους, όσο παράξενο και αν ακούγεται και για τον λόγο αυτό, όταν υπάρχουν προβλήματα στο πεπτικό σύστημα προκαλούνται καταστάσεις όπως:

• Άγχος
• Κατάθλιψη
• Μεταβολές της διάθεσης
• Θολή σκέψη
• Κόπωση

Από ποια μέρη αποτελείται το έντερο και ποιες οι λειτουργίες τους;

Το έντερο περιλαμβάνει τον γαστρεντερικό σωλήνα (GI), ο οποίος αποτελείται από μια σειρά κοίλων οργάνων που ενώνονται σε έναν μακρύ, περιστρεφόμενο σωλήνα και εκτείνονται από το στόμα μέχρι τον πρωκτό. Συγκεκριμένα, τα όργανα αυτά είναι το στόμα, ο οισοφάγος, το στομάχι, το λεπτό και παχύ έντερο και ο πρωκτός. Περιλαμβάνει επίσης το συκώτι, το πάγκρεας και τη χοληδόχο κύστη. Όλα αυτά τα μέρη, συνεργάζονται με τρισεκατομμύρια βακτήρια (το μικροβίωμα), για να καταφέρουν να μετατρέψουν τα τρόφιμα που καταναλώνετε στα καύσιμα που χρειάζεται το σώμα σας για να λειτουργήσει σωστά, διαχωρίζοντας τα από τα απόβλητα που δεν χρειάζεστε. Οι ειδικοί, τονίζουν ότι ένα υγιές έντερο, εκτός από την προφανή του λειτουργία, μαζί με τα βακτήρια του, μπορεί να προστατεύσει τους ανθρώπους από διάφορες ασθένειες, εξουδετερώνοντας επιβλαβείς τοξίνες και καταπολεμώντας επιβλαβή βακτήρια. Το έντερο μάλιστα, συνδέεται και με τον εγκέφαλο, επηρεάζοντας και άλλες λειτουργίες.

Πώς συνδέεται το έντερο με τον εγκέφαλο;

Σίγουρα, θα σας έχει τύχει να νιώθετε ανακατεμένο το στομάχι σας όταν είστε νευρικοί. Αυτό είναι ένα από τα πιο απλά παραδείγματα για το πώς συνδέεται ο εγκέφαλος με το έντερο σας. Σύμφωνα με τους ειδικούς, στο πεπτικό σύστημα υπάρχουν κριμένα εκατομμύρια νευρικά κύτταρα που επικοινωνούν με τον εγκέφαλο. Αυτά τα νευρικά κύτταρα είναι σε θέση να προκαλέσουν συναισθηματικές αλλαγές όταν το έντερο δεν είναι υγιές.

Για παράδειγμα, ας υποθέσουμε ότι τρώτε με τρόπο που ερεθίζει τον γαστρεντερικό σας σωλήνα, καταναλώνοντας πολλά επεξεργασμένα και ζαχαρούχα τρόφιμα που οδηγούν σε αύξηση του σακχάρου στο αίμα και στην παραγωγή διεγερτοτοξινών. Αυτή η αντίδραση προκαλεί τα νευρικά κύτταρα του εντέρου σας να στείλουν σήμα συναγερμού στον εγκέφαλο, βάζοντας σας σε κατάσταση εγρήγορσης. Το αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης είναι η πρόκληση άγχους.

Επιπρόσθετα, αν για κάποιο λόγο αισθανθείτε πολύ άγχος, ο εγκέφαλος και το σώμα σας απελευθερώνουν τις ορμόνες του στρες (αδρεναλίνη και κορτιζόλη), οι οποίες επικοινωνούν με τα νευρικά κύτταρα του εντέρου σας, προκαλώντας στομαχικές διαταραχές, φούσκωμα και διάρροια.

Πώς θα ισορροπήσετε έντερο, σώμα και εγκέφαλο;

Οι επιστήμονες αντιλαμβάνονται ότι αυτή η σχέση μεταξύ του εντέρου, του εγκεφάλου και του υπόλοιπου σώματος, σχετίζεται πολύπλοκα με πολλές καταστάσεις υγείας. Το σημαντικό είναι ότι υπάρχουν πολλές συνήθειες που μπορείτε να υιοθετήσετε για να βοηθήσετε το σώμα, τον εγκέφαλο και το έντερο σας, να συνεργαστούν ισορροπημένα. Μερικές από αυτές είναι οι ακόλουθες:

1. Χρησιμοποιήστε το φαγητό ως φάρμακο

Για να καταφέρετε να χρησιμοποιήσετε τα τρόφιμα ως φάρμακο, χωρίστε τα σε δύο κατηγορίες: σε αυτά που προκαλούν φλεγμονή και σε αυτά που δεν προκαλούν φλεγμονή. Στην περίπτωση που έχετε πολύ άγχος ή οποιαδήποτε πεπτική δυσφορία, κάντε ένα διάλειμμα από τα δύσπεπτα τρόφιμα, όπως το κόκκινο κρέας, τα γαλακτοκομικά προϊόντα, τη γλουτένη, τα εξευγενισμένα σάκχαρα και τους υδατάνθρακες, το αλκοόλ, τον καφές και άλλα μεταποιημένα τρόφιμα. Αυτή η «αποτοξίνωση», που συνιστάται να διαρκέσει μια βδομάδα, συνήθως είναι μια καλή αρχή. Ακολούθως, μπορείτε να αρχίσετε να επαναφέρετε αυτά τα τρόφιμα σιγά σιγά στη διατροφή σας, ενώ παράλληλα παρακολουθείτε το πώς αισθάνεστε. Επιπρόσθετα, οι ειδικοί προτείνουν να καταναλώνετε δημητριακά ολικής αλέσεως, όπως καστανό ρύζι, κινόα, όσπρια, λαχανικά και φρούτα, άφθονο νερό και τσάι.

Σύμφωνα με την Δρ. Bhatia, ακόμα κι αν ακολουθείτε μια υγιεινή διατροφή, υπάρχουν τρία συμπληρώματα που βοηθούν την πέψη να ισορροπήσει και να βελτιωθεί.

• Προβιοτικά: Αν και οι ειδικοί δεν συμφωνούν με την χρήση και την αποτελεσματικότητα των προβιοτικών, η Δρ. Bhatia, τα βρίσκει χρήσιμα στη ρύθμιση της πέψης και στη βελτίωση του μικροβιώματος του εντέρου. Συνιστά λοιπόν, να λαμβάνετε ένα υψηλής ποιότητας προβιοτικό κάθε πρωί, με τουλάχιστον 50 δισεκατομμύρια CFU (μονάδες σχηματισμού αποικιών).
• Πεπτικά ένζυμα: Αυτά τα ένζυμα διασπούν το οτιδήποτε τρώτε σε μικρότερα σωματίδια, καθιστώντας ευκολότερη την επεξεργασία του φαγητού και την απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών του. Η Δρ. Bhatia συνιστά να λαμβάνετε 1-2 συμπληρώματα πεπτικών ενζύμων μαζί με το κυρίως γεύμα. Επιλέξτε ένα πεπτικό ένζυμο με αμυλάση (που διασπά το άμυλο), λιπάση (που διασπά το λίπος) και πρωτεάση (που διασπά την πρωτεΐνη).
• Γλουταμίνη: Η κακή διατροφή και το άγχος, μπορούν να προκαλέσουν διαρροή στο έντερο. Μια κατάσταση που παρατηρείται όταν χαλαρώνουν οι συνδέσεις μεταξύ των κυττάρων της εντερικής επένδυσης. Αυτό επιτρέπει διαρροές ξένων ουσιών και τοξινών στην υπόλοιπη κυκλοφορία του αίματος, επηρεάζοντας ολόκληρο το σώμα. Η γλουταμίνη ενισχύει την επένδυση του εντέρου, συσφίγγοντας το έντερο. Συνιστώνται 2 γραμμάρια γλουταμίνης κάθε μέρα.

2. Εξασκήστε την προσοχή σας

Η μείωση του στρες μέσω εξάσκησης της προσοχής έχει ως αποτέλεσμα την μείωση της υπερπαραγωγής των ορμονών του στρες, γεγονός που θα ηρεμήσει τα προειδοποιητικά σήματα που στέλνει το έντερο στον εγκέφαλο για να σας κρατά σε εγρήγορση. Σύμφωνα με τους ειδικούς, υπάρχουν πολλοί τρόποι για να δουλέψετε με τη προσοχή σας. Ο ακολούθως απλός τρόπος διαλογισμού είναι ένας καλός τρόπος έναρξης:

• Καθίστε κάπου ήσυχα και ρυθμίστε ένα χρονόμετρο για 3 λεπτά.
• Πάρτε μια βαθιά αναπνοή και εκπνεύστε.
• Κλείστε τα μάτια σας. Εισπνεύστε και επικεντρωθείτε εξ΄ ολοκλήρου στην αναπνοή σας. Νιώστε τον αέρα να εισέρχεται βαθιά στην κοιλιά σας και στη συνέχεια εκπνεύστε, φυσώντας όλο τον αέρα αργά από το στόμα σας.
• Συνεχίστε εστιάζοντας σε κάθε εισπνοή και σε κάθε εκπνοή. Στην περίπτωση που το μυαλό σας αποσπαστεί από κάτι, απλά επαναφέρετε την προσοχή σας στην αναπνοή σας. Αφήστε τις σκέψεις σας να κινούνται ήσυχα στο μυαλό σας. Συνεχίστε αυτή την άσκηση για 3 λεπτά.

3. Κάντε ένα τεχνολογικό διάλειμμα

Η Δρ. Bhatia, προτείνει την «τεχνολογική αποτοξίνωση», δηλαδή την απομάκρυνση από τις τεχνολογικές συσκευές πριν κοιμηθείτε και το πρωί μόλις ξυπνήσετε. Όσο απαραίτητα και αν είναι πλέον στη ζωή μας τα smartphones, τα tablet, οι φορητοί υπολογιστές και η τηλεόραση, άλλο τόσο διεγερτικά είναι και προκαλούν άγχος όταν χρησιμοποιούνται υπερβολικά.

Συμπερασματικά

Το έντερο είναι  το βασικό θεμέλιο της καλής υγείας του ανθρώπου. Ουσιαστικά, το άγχος, η διατροφή και το περιβάλλον συνεργάζονται για να καθορίσουν την πεπτική υγεία, η οποία επηρεάζει τη συνολική υγεία του ανθρώπου. Χρησιμοποιήστε, λοιπόν, τις προαναφερθείσες συμβουλές, για να βοηθήσετε το έντερο σας να συνεργαστεί ισορροπημένα με το σώμα και τον εγκέφαλο σας, προάγοντας τη γενική σας υγεία.