Πώς θα αποφύγετε την τροφική δηλητηρίαση σε πικνίκ και υπαίθριες εκδηλώσεις;

Το καλοκαίρι πλησιάζει και τα πικνίκ γίνονται όλο και πιο συχνά. Το ψήσιμο στην αυλή, στη θάλασσα και σε άλλους υπαίθριους χώρους, είναι ένα από τα πιο αγαπημένα «σπορτ» των καλοφαγάδων και όχι μόνο. Ωστόσο, το κοινό θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικό με τις τροφικές δηλητηριάσεις, οι οποίες ευδοκιμούν κυρίως όταν ο καιρός είναι πιο ζεστός. Οι αυξημένες θερμοκρασίες, ευνοούν την γρήγορη ανάπτυξη των βακτηρίων. Η τροφική δηλητηρίαση είναι αποτέλεσμα μη ασφαλούς προετοιμασίας και αποθήκευσης του φαγητού.

Σύμφωνα με τον Δρ. Luther A. Bartelt, MD, καθηγητή στο UNC School of Medicine, τα τρόφιμα κινδυνεύουν γενικότερα περισσότερο να αναπτύξουν επιβλαβή βακτήρια, όταν βρίσκονται εκτός κατάλληλου περιβάλλοντος αποθήκευσης, δηλαδή όταν εκτίθενται σε μη ασφαλείς θερμοκρασίες. Πώς θα προστατεύσετε λοιπόν, τον εαυτό σας και τα αγαπημένα σας πρόσωπα από την τροφική δηλητηρίαση; Πάμε πιο κάτω να δούμε τι λένε οι ειδικοί.

Πώς θα αποφύγετε την τροφική δηλητηρίαση σε πικνίκ και υπαίθριες εκδηλώσεις;

1. Μαγειρέψτε το φαγητό σας στη σωστή θερμοκρασία

Οι θερμές εξωτερικές θερμοκρασίες, μπορούν να επηρεάσουν την ποιότητα των τροφίμων, καθώς, όπως είπαμε πιο πάνω, τα επιβλαβή βακτήρια τείνουν να αναπτύσσονται γρηγορότερα σε υψηλότερες θερμοκρασίες. Σύμφωνα με ανακοίνωση της Υπηρεσίας Ασφάλειας και Επιθεώρησης Τροφίμων (FSIS), το φαγητό αναπτύσσει επιβλαβή βακτήρια σε εξωτερικές θερμοκρασίες που κυμαίνονται από 4,4 έως 60 ℃. Ως εκ τούτου, οι θερμοκρασίες μαγειρέματος είναι πολύ σημαντικές για τη θανάτωση αυτών των βακτηρίων. Το φαγητό λοιπόν, πρέπει να μαγειρεύεται σε σωστές θερμοκρασίες, διότι η θερμότητα σκοτώνει τα κακά βακτήρια, μειώνοντας το ενδεχόμενο να καταναλωθούν και να οδηγήσουν σε τροφική δηλητηρίαση. Χρησιμοποιείστε ειδικό θερμόμετρο μαγειρέματος και μαγειρέψτε το φαγητό σας, ανάλογα με τον τύπο του, στις πιο κάτω θερμοκρασίες:

Βόειο κρέας και χάμπουργκερ στους 72 ℃
Κοτόπουλο στους 74 ℃
Χοιρινό κρέας και ψάρι στους 63 ℃

Τονίζεται ότι σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να ψήνετε μερικώς το κρέας σας και να τελειώνετε το μαγείρεμά του αργότερα, διότι με αυτόν τον τρόπο ευνοείτε, εν αγνοία σας, την ανάπτυξη βακτηρίων. (Τροφική δηλητηρίαση: Πώς να αποθηκεύσετε τα υπολείμματα φαγητού για να την αποφύγετε;)

2. Αποφύγετε τη μαγιονέζα ή διατηρήστε την στο ψυγείο

Η μαγιονέζα αρέσει σε πολλούς ανθρώπους διότι δίνει γεύση στις σαλάτες, τα σάντουιτς, τα ζυμαρικά και σε πολλά άλλα φαγητά. Ωστόσο, η μαγιονέζα είναι πλούσια σε αυγά, τα οποία, νοουμένου ότι δεν είναι παστεριωμένα, είναι ευάλωτα στην ανάπτυξη επιβλαβών βακτηρίων. Συγκεκριμένα, όταν η μαγιονέζα παραμένει εκτεθημένη για αρκετή ώρα σε ψηλές θερμοκρασίες και κυρίως όταν εκτίθεται κατευθείαν στον ήλιο, αναπτύσσει βακτήρια, τα οποία όταν καταναλωθούν οδηγούν σε τροφική δηλητηρίαση, με όλα τα δυσάρεστα συμπτώματα που την χαρακτηρίζουν (διάρροια, έμετος κλπ).

Αν έχετε σκοπό να μαγειρέψετε στην αυλή σας, διατηρήστε τη μαγιονέζα στο ψυγείο και προσθέστε την τελευταία στο φαγητό ή στο σάντουιτς σας. Αν θα φτιάξετε σαλάτα με μαγιονέζα, διατηρήστε τη σαλάτα στο ψυγείο μέχρι την κατανάλωσή της. Αν βρίσκεστε εκτός σπιτιού, προτιμήστε να μην προσθέσετε καθόλου μαγιονέζα στα εδέσματά σας. (4 τρόποι να αποφύγετε την τροφική δηλητηρίαση αυτό το καλοκαίρι)

3. Διαχωρίστε το ωμό κρέας από το μαγειρεμένο φαγητό

Το ωμό κρέας, περιέχει και μπορεί να μεταφέρει σε επιφάνειες και άλλα τρόφιμα, βακτήρια που προκαλούν τροφική δηλητηρίαση, γι΄ αυτό πρέπει να είστε πολύ προσεκτικοί με τον χειρισμό του. Βασικός κανόνας στις κουζίνες, είναι η διατήρηση των ωμών κρεάτων, μακριά από τα υπόλοιπα τρόφιμα. Συγκεκριμένα, για να αποφύγετε τη μεταφορά βακτηρίων από ωμά κρέατα σε άλλα τρόφιμα (διασταυρούμενη μόλυνση), θα πρέπει:

Να μην χρησιμοποιείτε τις ίδιες σανίδες κοπής για ωμό κρέας, λαχανικά και άλλα μαγειρεμένα τρόφιμα
Να μην χρησιμοποιείτε τα ίδια σκεύη για ωμά και μαγειρεμένα τρόφιμα
Να βάζετε πάντα το μαγειρεμένο κρέας σε καθαρό πιάτο

4. Μην αναβάλλετε την κατανάλωση φαγητού «για αργότερα»

Τα ευπαθή τρόφιμα, πρέπει να διατηρούνται στο ψυγείο και σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εκτίθενται στην εξωτερική θερμοκρασία (κυρίως το καλοκαίρι) για περισσότερο από δύο ώρες.

Όταν λοιπόν, είστε σε πικνίκ, μην αναβάλλετε την κατανάλωση του φαγητού σας για αργότερα, διότι ο κίνδυνος ανάπτυξης βακτηρίων αυξάνεται μετά τις δύο ώρες. Σε περίπτωση πικνίκ εκτός σπιτιού, φροντίστε να έχετε μαζί σας παγωνιέρα με πολλά παγάκια, για να τοποθετήσετε το φαγητό σας ή καταναλώστε το σε διάστημα δύο ωρών από την προετοιμασία του. Αν βρίσκεστε στην αυλή του σπιτιού σας, φροντίστε να είστε συνεπείς με την ώρα που αφήνετε το φαγητό εκτός ψυγείου. Για να είστε σίγουροι ότι δεν θα το ξεχάσετε για περισσότερη από την επιτρεπόμενη ώρα εκτός ψυγείου, ο Δρ. Bartelt, προτείνει να βάζετε υπενθύμιση στο κινητό σας. Υπογραμμίζεται ότι κατά τη διάρκεια των δύο ωρών, κατά τις οποίες το φαγητό θα βρίσκεται εκτός ψυγείου, δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να εκτίθεται στον ήλιο. (Τροφική δηλητηρίαση: Πότε πρέπει να πετάξετε ένα φαγητό και ποια είναι τα πιο επιρρεπή;)

5. Ακολουθήστε τους κανόνες υγιεινής κατά την προετοιμασία του φαγητού

Παρόλο που η σωστή αποθήκευση του φαγητού είναι το κλειδί για την αποφυγή των τροφικών δηλητηριάσεων, η σωστή υγιεινή κατά την προετοιμασία του φαγητού, είναι εξίσου σημαντική.

Σύμφωνα με την Δρ. Arlene C. Seña-Soberano MD, διευθύντρια στο Durham, North Carolina, County Health Department, πρέπει να ακολουθούνται οι κανόνες των Κέντρων Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) για την πρόληψη των τροφικών δηλητηριάσεων. Σύμφωνα με τους συγκεκριμένους κανόνες θα πρέπει:

Να πλένετε καλά τα χέρια σας αφού αγγίξετε ωμό κρέας, ψάρι ή πουλερικά και μετά μαγειρεμένο φαγητό (για αποφυγή διασταυρούμενης μόλυνσης)
Να πλένετε καλά τα χέρια σας πριν και κατά τη διάρκεια του μαγειρέματος
Να πλένετε καλά τις επιφάνειες προετοιμασίας του φαγητού (για αποφυγή διασταυρούμενης μόλυνσης)
Να μαγειρεύετε σε σωστές θερμοκρασίες τα τρόφιμά σας (όπως αυτές αναφέρονται πιο πάνω)
Να πλένετε πάντα τα φρέσκα φρούτα και τα λαχανικά σας
Να πλένετε καλά τα σκεύη που χρησιμοποιείτε για το μαγείρεμα

Τι είναι η τροφική δηλητηρίαση και ποια συμπτώματα προκαλεί;

Η τροφική δηλητηρίαση προκύπτει από την κατανάλωση μολυσμένων, από επιβλαβή βακτήρια, τροφίμων. Τα συμπτώματα της τροφικής δηλητηρίασης, τα οποία τείνουν να εμφανίζονται μια ή δύο μέρες μετά την κατανάλωση του μολυσμένου φαγητού, περιλαμβάνουν:

Ναυτία
Έμετος
Μυϊκοί πόνοι
Κράμπες στο στομάχι
Κοιλιακός πόνος
Διάρροια
Ρίγος
Πυρετός
Απώλεια όρεξης
Κόπωση και αδυναμία

Τα πιο πάνω συμπτώματα, τις περισσότερες φορές απομακρύνονται μόνα τους μέσα σε λίγες ημέρες. (Γρίπη του στομάχου Vs τροφικής δηλητηρίασης: Πώς να τις ξεχωρίσετε;)

Τι μπορείτε να κάνετε σε περίπτωση τροφικής δηλητηρίασης;

Οι περισσότερες περιπτώσεις τροφικής δηλητηρίασης δεν χρειάζονται ιατρική παρέμβαση και αντιμετωπίζονται στο σπίτι. Σε περίπτωση τροφικής δηλητηρίασης θα πρέπει:

Να ξεκουράζεστε καλά
Να πίνετε πολλά υγρά για να μειώσετε τον κίνδυνο αφυδάτωσης
Να καταναλώνετε (όποτε μπορείτε) μικρά και ελαφριά γεύματα, όπως κράκερ, τοστ, μπανάνες και ρύζι

Πότε πρέπει να επισκεφτείτε τον γιατρό σας αν έχετε τροφική δηλητηρίαση;

Αν έχετε τροφική δηλητηρίαση, θα πρέπει να επισκεφτείτε τον γιατρό σας εάν:

Τα συμπτώματά σας είναι σοβαρά (πχ επανειλημμένος εμετός ή πυρετός που δεν υποχωρεί)
Τα συμπτώματά σας δεν βελτιώνονται μετά το πέρας μερικών ημέρων (3-4 ημερών)
Έχετε συμπτώματα αφυδάτωσης (σύγχυση, ταχυκαρδία, λιγότερη από το συνηθισμένο ούρηση)
Είστε έγκυος
Είστε άνω των 60 ετών
Έχετε κατεσταλμένο ή αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα (πχ λόγω HIV ή φαρμακευτικής αγωγής για τον καρκίνο)