Πόσο καλά είστε ενυδατωμένοι; Μάθετε πώς η ενυδάτωση επηρεάζει τη γνωστική σας λειτουργία

Η αφυδάτωση μπορεί να προκαλέσει πονοκεφάλους και διάφορα φυσιολογικά προβλήματα και οι ηλικιωμένοι κινδυνεύουν περισσότερο να την αντιμετωπίσουν. Επηρεάζει όμως και τη γνωστική λειτουργία; Και μπορεί η υπερυδάτωση να επηρεάσει και την πνευματική απόδοση; Η αφυδάτωση μπορεί να προκαλέσει πονοκεφάλους, λήθαργο, ζάλη και πολλά άλλα προβλήματα, ανάλογα με το πόσο σοβαρή είναι. Οι μελέτες τείνουν να επικεντρώνονται στις επιπτώσεις της αφυδάτωσης σε νεότερους πληθυσμούς – ειδικά στο πλαίσιο του αθλητισμού και της γυμναστικής, όπου η υπερπροσπάθεια και η άφθονη εφίδρωση μπορεί να προκαλέσουν στους ανθρώπους απώλεια περισσότερων υγρών από ό,τι προσλαμβάνουν. Ωστόσο, ένα τμήμα του πληθυσμού είναι ιδιαίτερα ευάλωτο στην αφυδάτωση: οι ηλικιωμένοι. “Καθώς μεγαλώνουμε, τα αποθέματα νερού μειώνονται λόγω της μείωσης της μυϊκής μάζας, οι νεφροί μας γίνονται λιγότερο αποτελεσματικοί στη συγκράτηση του νερού και τα ορμονικά σήματα που προκαλούν δίψα και παρακινούν την πρόσληψη νερού αμβλύνονται”, εξηγεί η Hilary Bethancourt, Ph.D., από το Κολέγιο Υγείας και Ανθρώπινης Ανάπτυξης του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια στο State College. Οι ηλικιωμένοι έχουν επίσης υψηλότερο κίνδυνο γνωστικής εξασθένησης. Τα επίπεδα ενυδάτωσής τους και οι γνωστικές τους επιδόσεις συνδέονται με οποιονδήποτε τρόπο; Ο Bethancourt και οι συνεργάτες του έθεσαν ως στόχο να απαντήσουν σε αυτό το ερώτημα σε μια νέα μελέτη. Τα ευρήματά τους δημοσιεύονται τώρα στο European Journal of Nutrition. “Nιωσαμε ότι ήταν ιδιαίτερα σημαντικό να εξετάσουμε τη γνωστική απόδοση σε σχέση με την κατάσταση ενυδάτωσης και την πρόσληψη νερού μεταξύ των ηλικιωμένων, οι οποίοι μπορεί να υποενυδατώνονται σε τακτική βάση”, λέει ο Bethancourt, συγγραφέας της μελέτης.

Η υπο- και η υπερυδάτωση είναι αμφότερες μη ιδανικές

Στη μελέτη τους, οι ερευνητές ανέλυσαν τα δεδομένα 2.506 συμμετεχόντων – 1.271 γυναικών και 1.235 ανδρών – ηλικίας 60 ετών και άνω. Η έρευνα Nutrition and Health Examination Survey συνέλεξε τα δεδομένα αυτά την περίοδο 2011-2014. Όλοι οι συμμετέχοντες που συμμετείχαν στη μελέτη ήταν σε θέση να δώσουν δείγματα αίματος. Επίσης, παρείχαν πληροφορίες σχετικά με το τι είχαν καταναλώσει κατά τη διάρκεια της ημέρας που προηγήθηκε της συλλογής του δείγματος αίματος. Για να μετρήσουν τα επίπεδα ενυδάτωσης κάθε συμμετέχοντα, οι ερευνητές εξέτασαν τη συγκέντρωση διαφόρων ουσιών και ενώσεων – συμπεριλαμβανομένου του νατρίου, του καλίου, της γλυκόζης και του αζώτου της ουρίας – στο αίμα τους. Όλοι οι συμμετέχοντες υποβλήθηκαν επίσης σε τεστ γνωστικής λειτουργίας, συμπεριλαμβανομένων εργασιών που αποσκοπούσαν στην αξιολόγηση της λεκτικής ανάκλησης και της ευχέρειας, καθώς και ασκήσεων που επικεντρώνονταν στα επίπεδα προσοχής και στη μνήμη εργασίας. Με μια πρώτη ματιά, οι ερευνητές διαπίστωσαν μια συσχέτιση μεταξύ της κατάλληλης ενυδάτωσης και της καλής βαθμολογίας στα τεστ γνωστικής λειτουργίας. Ωστόσο, τα αποτελέσματα έγιναν λιγότερο σαφή όταν οι ερευνητές προσάρμοσαν την ανάλυσή τους για τους συγχυτικούς παράγοντες. “Μόλις συνυπολογίσαμε την ηλικία, την εκπαίδευση, τις ώρες ύπνου, το επίπεδο σωματικής δραστηριότητας και την κατάσταση διαβήτη και αναλύσαμε τα δεδομένα ξεχωριστά για άνδρες και γυναίκες, οι συσχετίσεις με την κατάσταση ενυδάτωσης και την πρόσληψη νερού μειώθηκαν”, λέει ο Bethancourt. Μετά από αυτές τις αναπροσαρμογές, μόνο ορισμένες από τις συνδέσεις παρέμειναν ενδιαφέρουσες. Συγκεκριμένα, οι ερευνητές είδαν ότι οι γυναίκες φάνηκε να εμφανίζουν χειρότερες γνωστικές επιδόσεις όταν ήταν υποενυδατωμένες. Το ίδιο ίσχυε και όταν ήταν υπερενυδατωμένες. “Η τάση για χαμηλότερη βαθμολογία σε ένα από τα τεστ γνωστικής λειτουργίας μεταξύ των γυναικών που κατηγοριοποιήθηκαν είτε ως υπο- είτε ως υπερ-υδατωμένες ήταν το πιο εμφανές εύρημα που παρέμεινε αφού συνυπολογίσαμε άλλους παράγοντες επιρροής”, εξηγεί ο Bethancourt. Η δοκιμασία στην οποία όσες ήταν υπερυδατωμένες ή υπουδατωμένες είχαν τις χειρότερες επιδόσεις ήταν “η δοκιμασία της προσοχής, της ταχύτητας επεξεργασίας και της μνήμης εργασίας”. “Ήταν ενδιαφέρον ότι, παρόλο που διαρκούσε μόνο λίγα λεπτά, ήταν αυτή που συσχετιζόταν πιο έντονα με τα χαμηλότερα επίπεδα ενυδάτωσης”, σημειώνει η Bethancourt. “Άλλες έρευνες έχουν ομοίως υποδείξει ότι η προσοχή μπορεί να είναι ένας από τους γνωστικούς τομείς που επηρεάζονται περισσότερο από την κατάσταση ενυδάτωσης. Αυτό μας άφησε να αναρωτηθούμε ποιες μπορεί να είναι οι επιπτώσεις της ανεπαρκούς ενυδάτωσης σε πιο δύσκολες εργασίες που απαιτούν μεγαλύτερες περιόδους συγκέντρωσης και εστίασης”. Ωστόσο, οι ερευνητές δεν μπόρεσαν να επιβεβαιώσουν αν τα μη ιδανικά επίπεδα ενυδάτωσης προκαλούσαν χειρότερες γνωστικές επιδόσεις ή αν τα άτομα που μπορεί να είχαν ήδη κάποιες γνωστικές διαταραχές ήταν επίσης πιο πιθανό να πίνουν πολύ λίγα ή πολλά υγρά. Η έλλειψη σχέσης μεταξύ των επιπέδων ενυδάτωσης και των γνωστικών επιδόσεων στους ηλικιωμένους άνδρες παραμένει επίσης ένα μυστήριο. Αν και πολλά ερωτήματα μένει να απαντηθούν, ο συν-συγγραφέας της μελέτης καθηγητής Asher Rosinger συμβουλεύει ότι οι ηλικιωμένοι δεν πρέπει να διακινδυνεύουν την υγεία τους παραβλέποντας τη σωστή ενυδάτωση.