Πότε αρχίζουν να δημιουργούν αναμνήσεις τα μωρά;

Έχουν τα μωρά αναμνήσεις;

Ναι, αλλά δεν λειτουργούν όπως οι μνήμες των ενηλίκων. Τα μωρά έχουν κυρίως βραχυπρόθεσμες αναμνήσεις που διαρκούν μόλις λίγα λεπτά. Μέχρι την ηλικία των 4 μηνών, το μωρό σας μπορεί να θυμάται ότι το πρόσωπό σας έχει εξαφανιστεί όταν παίζετε κρυφτό ή ότι μια μπάλα έχει φύγει από τα μάτια του. Η βραχυπρόθεσμη μνήμη βοηθά τα μωρά να εντοπίζουν αντικείμενα. Αλλά οι ερευνητές έχουν διαπιστώσει ότι τα μωρά ηλικίας 4 έως 6 μηνών μπορούν να θυμούνται μόνο ένα πράγμα κάθε φορά.

Η μνήμη του μωρού σας επεκτείνεται γρήγορα κατά τον πρώτο χρόνο της ζωής του. Μια μελέτη διαπίστωσε ότι τα μωρά 6 μηνών μπορούσαν να θυμούνται πώς να πατήσουν έναν μοχλό για να λειτουργήσει ένα τρενάκι για δύο έως τρεις εβδομάδες αφότου είδαν για τελευταία φορά το παιχνίδι.

Μέχρι τους 10 μήνες, η βραχυπρόθεσμη μνήμη του μωρού έχει βελτιωθεί τόσο πολύ που μπορεί να θυμάται μερικά πράγματα ταυτόχρονα, αλλά ακόμα μόνο για μικρά χρονικά διαστήματα. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι οι περιορισμοί στη βραχυπρόθεσμη μνήμη μπορεί να βοηθούν τα μωρά να αποφεύγουν να κατακλύζονται από τον μεγάλο κόσμο που συναντούν.

Οι μακροπρόθεσμες μνήμες χρειάζονται μερικά επιπλέον χρόνια για να αναπτυχθούν. Ο ιππόκαμπος, το τμήμα του εγκεφάλου όπου σχηματίζονται οι αναμνήσεις, δεν αναπτύσσεται πλήρως μέχρι την ηλικία των 7 ετών περίπου. Αυτός μπορεί να είναι ο λόγος για τον οποίο οι πρώτες μας αναμνήσεις δεν είναι συνήθως από τα πρώτα χρόνια της ζωής μας. Η απουσία πρώιμων παιδικών αναμνήσεων είναι ένα φαινόμενο που οι ερευνητές ονομάζουν “παιδική αμνησία“.

Πότε τα μωρά αναγνωρίζουν τα γνωστά πρόσωπα;

Η όραση των νεογέννητων είναι αρκετά θολή, αλλά μπορούν να αρχίσουν να αναγνωρίζουν τα πρόσωπα πολύ πιο γρήγορα από ό,τι άλλα αντικείμενα. Το μωρό σας θα είναι σε θέση να αναγνωρίσει το πρόσωπό σας μέχρι την ηλικία των 3 μηνών, αλλά μπορεί να σας ξεχωρίσει από το πλήθος πολύ νωρίτερα χρησιμοποιώντας τις άλλες αισθήσεις του.

Τα νεογέννητα αναγνωρίζουν τη φωνή της μαμάς τους κατά τη γέννηση, επειδή την άκουσαν στη μήτρα. Σύντομα θα αρχίσουν να αναγνωρίζουν τις φωνές των άλλων γονέων και των αδελφών τους.

Πότε τα μωρά αρχίζουν να θυμούνται τα πρόσωπα συγγενών και φίλων εκτός του σπιτιού;

Ο βαθμός έκθεσης έχει σημασία. Αν το παιδί σας βλέπει τους παππούδες και τις γιαγιάδες του μία φορά την εβδομάδα, πιθανότατα θα τους αναγνωρίσει από την ηλικία των 6 έως 9 μηνών. Αν όμως τους βλέπει καθημερινά, αυτό μπορεί να συμβεί νωρίτερα. Θα ξέρετε ποιανού τα πρόσωπα είναι οικεία στο μωρό σας, επειδή θα χαμογελάει και θα γουργουρίζει όταν βλέπει ανθρώπους που αναγνωρίζει.

Αν οι παππούδες και οι γιαγιάδες του παιδιού σας ή άλλα ιδιαίτερα μέλη της οικογένειας ζουν μακριά και δεν είναι δυνατές οι συχνές επισκέψεις, μπορεί να χρειαστεί ένα ή δύο χρόνια για να τους θυμάται πραγματικά το μικρό σας. Μπορείτε να διευκολύνετε αυτή τη διαδικασία για το μωρό σας, κάνοντας τακτικά βιντεοκλήσεις με τα μέλη της οικογένειας.

Μπορείτε επίσης να χρησιμοποιήσετε τους ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης για να μοιράζεστε φωτογραφίες και ενημερώσεις και να τις κοιτάτε μαζί με το μωρό σας, ενώ μιλάτε για το ποιος είναι στην οθόνη και για τα πράγματα που έχετε κάνει μαζί του. Ή σκεφτείτε να φτιάξετε ένα μικρό φωτογραφικό άλμπουμ με τα αγαπημένα σας πρόσωπα για να ξεφυλλίζει το μωρό σας.

Πόσο καιρό μπορεί ένα μωρό να θυμάται ένα πρόσωπο;

Τα μωρά θυμούνται τα πρόσωπα σχετικά καλά. Μπορούν να θυμούνται πρόσωπα για εκπληκτικά μεγάλο χρονικό διάστημα, και όχι μόνο αυτά των μελών της οικογένειας.

Σε μια μελέτη, σε παιδιά ηλικίας 3 ετών έδειξαν εικόνες δύο προσώπων – ενός προσώπου που είχαν συναντήσει μία φορά δύο χρόνια νωρίτερα και ενός αγνώστου. Τα παιδιά κοιτούσαν το πρόσωπο του ξένου για περισσότερο χρόνο, ένα παράδειγμα αυτού που οι ερευνητές αποκαλούν “προτίμηση καινοτομίας” ή την τάση να εστιάζουν σε νέα πράγματα. Αυτό υποδηλώνει ότι τα παιδιά ηλικίας 3 ετών αναγνώριζαν το πρόσωπο που είχαν συναντήσει στο παρελθόν.

Παρόλα αυτά, τα μωρά πρέπει να βλέπουν συχνά ανθρώπους για να τους θυμούνται. Μπορούν να θυμούνται για λίγα μόνο λεπτά κατά τους πρώτους μήνες και για μερικές εβδομάδες μέχρι την ηλικία του 1 έτους. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το μωρό σας θυμάται εύκολα την αγαπημένη του δασκάλα στον παιδικό σταθμό, αλλά όχι τη θεία Μάρθα που το συνάντησε τον προηγούμενο μήνα.

Πότε αρχίζουν οι αναμνήσεις στα μωρά;

Ακόμα και στους δύο πρώτους μήνες, το μωρό σας μπορεί να αναγνωρίσει γνωστά πρόσωπα και φωνές, ειδικά αυτές που βλέπει καθημερινά. Τα νεογέννητα μπορούν να αναγνωρίσουν τη φωνή της μητέρας τους κατά τη γέννησή τους και τα μωρά που θηλάζουν μπορούν να αναγνωρίσουν τη μυρωδιά της μητέρας τους. Αυτού του είδους η αναγνώριση είναι η πρώτη ένδειξη μνήμης, αν και διαφέρει πολύ από το να θυμάται τις λεπτομέρειες συγκεκριμένων επεισοδίων.

Η μνήμη αναγνώρισης του μωρού σας – η ικανότητα να αναγνωρίζει ανθρώπους και αντικείμενα που έχει ξαναδεί μετά από καθυστέρηση ή χρονική απόσταση – θα αυξηθεί δραματικά κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους. Μέχρι να γίνει 9 μηνών, το μωρό σας θα είναι σε θέση να θυμάται πιο συγκεκριμένες πληροφορίες, όπως πού βρίσκονται τα παιχνίδια του στο σπίτι σας.

Θα είναι επίσης σε θέση να μιμηθούν ενέργειες που έχουν δει μόλις μια εβδομάδα πριν. Αυτές οι δεξιότητες δείχνουν ότι τα μεγαλύτερα μωρά έχουν μνήμη ανάκλησης -την ικανότητα να θυμούνται κάποιες λεπτομέρειες μιας συγκεκριμένης εμπειρίας για μικρό χρονικό διάστημα- αν και δεν θυμούνται ακόμα τις περισσότερες εμπειρίες τους.

Πότε το παιδί σας θα έχει την πρώτη του μνήμη;

Η πρώτη μνήμη των περισσότερων ανθρώπων είναι από την ηλικία των 3 έως 4. Η δημιουργία μιας επεισοδιακής μνήμης ,η οποία περιλαμβάνει προσωπικά γεγονότα ή εμπειρίες απαιτεί τη συνεργασία διαφορετικών περιοχών του εγκεφάλου, η οποία απαιτεί χρόνο για να αναπτυχθεί.

Η απάντηση στην ερώτηση “Ποια είναι η πρώτη σας ανάμνηση;” μπορεί να διαφέρει ανάλογα με την ηλικία σας όταν σας ρωτούν. Οι πρώτες αναμνήσεις διαφέρουν μεταξύ παιδιών και ενηλίκων. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι μπορεί να έχουμε νωρίτερα αναμνήσεις από ό,τι μπορούμε να ανακαλέσουμε, κάποιες από αυτές ξεκινούν περίπου από την ηλικία των 2 ετών.

Οι πρώτες αναμνήσεις είναι συνήθως του σιωπηρού τύπου, όταν θυμάστε περισσότερο ένα συναίσθημα σχετικά με ένα γεγονός παρά το ίδιο το γεγονός. Οι σαφείς αναμνήσεις, το είδος που περιλαμβάνει γεγονότα, δεν είναι ισχυρές μέχρι την ηλικία των 6 ή 7 ετών περίπου. Για παράδειγμα, το παιδί σας μπορεί να έχει κάποιες γενικές πρώιμες αναμνήσεις από το πρωινό στο τραπέζι της κουζίνας πριν από την προσχολική ηλικία, αλλά δεν θα θυμάται πολλές λεπτομέρειες από τις τελευταίες καλοκαιρινές σας διακοπές μέχρι περίπου το νηπιαγωγείο ή την πρώτη δημοτικού.

Για να βοηθήσετε το παιδί σας να θυμάται τα πρώιμα γεγονότα, δείξτε του εικόνες και μιλήστε του για το τι συνέβη. Για παράδειγμα, αν θέλετε πραγματικά να θυμούνται εκείνο το ταξίδι οικογενειακής επανένωσης όταν ήταν 4 ετών, κοιτάξτε μαζί τις φωτογραφίες και μοιραστείτε αστείες ιστορίες από το ταξίδι. Το παιδί σας πιθανότατα δεν θα θυμάται όλες τις λεπτομέρειες, αλλά θα νιώθει ότι το θυμάται.

Είναι ενδιαφέρον ότι οι αναμνήσεις μας στην πραγματικότητα ενημερώνονται συνεχώς και “ξαναγράφονται” από τις νέες εμπειρίες μας. Οι χαρούμενες αναμνήσεις του παιδιού σας από την εξιστόρηση του ταξιδιού μαζί σας μπορεί να είναι ακόμη πιο πολύτιμες από τις όποιες αναμνήσεις του ίδιου του ταξιδιού.