Πότε το βλεφάρισμα υποδεικνύει πρόβλημα υγείας;

Το βλεφάρισμα είναι ένα φυσιολογικό φαινόμενο το οποίο είναι και σημαντικό στη φυσιολογία του ανθρώπου. Δεν είναι πολύ κοινό στα νεογέννητα μωρά, ωστόσο μεγαλώνοντας η συχνότητα σιγά-σιγά αυξάνεται. Αυτό οφείλεται στην ωρίμανση του νευρικού συστήματος και οι ενήλικες καταλήγουν να βλεφαρίζουν φυσιολογικά περίπου 14 με 17 φορές ένα λεπτό.

Γιατί όμως βλεφαρίζουμε;

Με το βλεφάρισμα αποτρέπεται η είσοδος σκόνης ή κάποιου ξένου σώματος μέσα στο μάτι, ενώ παράλληλα διώχνει και το πάρα πολύ φωτεινό έντονο φως όταν το μάτι δεν είναι έτοιμο να το δεχτεί. Είναι επιπλέον σημαντικό για την διατήρηση της υγρασίας και της υγείας του ματιού. Το πόσο συχνά βλεφαρίζει κάποιος αυξάνεται όταν μιλάμε ή όταν έχουμε άγχος, αισθανόμαστε πόνο ή αντικρίζουμε πολύ έντονα φώτα. Σε κάποιους ανθρώπους το πολύ συχνό βλεφάρισμα μπορεί να εμφανιστεί και σαν νευρικό τικ.

Τι μπορεί να προκαλέσει υπερβολικό βλεφάρισμα;

Το υπερβολικό βλεφάρισμα προκαλείται από την υπερδιέγερση του αντίστοιχου αντανακλαστικού και συμβαίνει συχνότερα εξαιτίας κάποιου ξένου σώματος που έχει μπει στο μάτι. Οτιδήποτε μπορεί να προκαλέσει τριβή στον κερατοειδή, προκαλεί και υπερβολικό βλεφάρισμα και ύγρανση του ματιού σε μια προσπάθεια να αφαιρεθεί φυσικά το ξένο σώμα, το οποίο μπορεί να είναι συχνά και κάποια βλεφαρίδα μας που μεγάλωσε στραβά ή “προς τα μέσα”, με αποτέλεσμα να πονάμε. Η εξωτροπία, μορφή στραβισμού στην οποία το ένα μάτι παρεκκλίνει προς τα έξω, καθώς και νευρολογικά (θα αναφέρουμε μερικά παρακάτω) και ψυχολογικά προβλήματα, μπορούν επίσης να προκαλέσουν έντονο βλεφάρισμα πέρα από το φυσιολογικό. Αλλεργικές αντιδράσεις μπορούν επίσης να προκαλέσουν υπερβολικό βλεφάρισμα και μαζί ύγρανση φαγούρα και τράχυνση της εσωτερικής μεμβράνης των βλεφάρων. 

Πολλά παιδάκια μπορεί να βλεφαρίζουν υπερβολικά και αυτό να τους γίνει συνήθεια, και ίσως να το χρησιμοποιήσουν και σαν έναν τρόπο για να προσελκύσουν την προσοχή των γονιών τους. Κανονικά η κατάσταση αυτή θα πρέπει να σταματήσει από μόνη της μετά από κάποιους μήνες. Εάν παρατηρήσετε άλλα συνοδά συμπτώματα όπως κόκκινα ή πολύ υγρά μάτια, πόνο και πρήξιμο, επικοινωνήστε με τον γιατρό σας. 

Άλλα αίτια υπερβολικού βλεφαρίσματος περιλαμβάνουν: ξηροφθαλμία, στρες, κούραση, φλεγμονή της μεμβράνης των βλεφάρων (βλεφαρίτιδα), ραγοειδίτιδα, μυωπία, έντονο φως, καταπόνηση των ματιών με παραμονή πολλών ωρών μπροστά σε οθόνη που τρεμοπαίζει, βλεφαρόσπασμος.

Υπάρχουν επίσης κάποιες διαταραχές του νευρικού συστήματος που περιλαμβάνουν κίνηση, οι οποίες σχετίζονται με υπερβολικό βλεφάρισμα. Τέτοιες είναι το σύνδρομο Tourette, η νόσος Parkinson, η όψιμη δυσκινησία, που προκαλείται από ορισμένα ψυχιατρικά φάρμακα και το εγκεφαλικό. Στις καταστάσεις αυτές, βέβαια, το βλεφάρισμα δεν είναι το μόνο σύμπτωμα, υπάρχουν πολύ πιο σοβαρά συμπτώματα που τις συνοδεύουν, όπως το μούδιασμα, η αδυναμία στη μία πλευρά του σώματος, ο προσανατολισμός, η σύγχυση σε συνδυασμό με δυσκολίες στην ομιλία και την όραση, ξαφνικοί έντονοι πονοκέφαλοι και έμετοι ή άλλα μυϊκά συμπτώματα.

Πότε πρέπει να μας ανησυχήσει το υπερβολικό βλεφάρισμα;

Εάν βλεφαρίζετε σε υπερβολικό βαθμό για αρκετές ώρες ή μέρες και αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να επηρεάζεται η καθημερινότητά σας, η ικανότητά σας να οδηγείτε και να χειρίζεστε μηχανήματα ή εάν εμφανίζετε κάποια από τα συμπτώματα που αναφέρθηκαν παραπάνω στις πιο σοβαρές νόσους, απευθυνθείτε στον γιατρό σας.

Ο γιατρός σας μπορεί να είναι σε θέση να διαγνώσει το πρόβλημά σας ακόμα και απλώς κοιτώντας στα μάτια σας για απλές περιπτώσεις, όπως είναι ο στραβισμός ή κάποια βλεφαρίδα που μεγαλώνει προς τα μέσα. Μπορεί ωστόσο να χρειαστεί να πραγματοποιήσει και μια σειρά οφθαλμολογικών εξετάσεων για να διαπιστώσει την πάθησή σας.

Συνήθως το υπερβολικό βλεφάρισμα σταματάει από μόνο του, εκτός αν συνδέεται με κάποιο υποκείμενο νόσημα, γι’ αυτό και πολλές φορές μπορεί να μη βρεθεί άμεσα το αίτιο που προκαλεί το βλεφάρισμα και να χρειαστεί τακτική παρακολούθηση από το γιατρό σας μέχρι να εκδηλωθεί, για να γίνει η διάγνωση.

Στις περιπτώσεις αυτές, η θεραπευτική οδός που θα ακολουθηθεί εξαρτάται από το εκάστοτε υποκείμενο νόσημα.