Πρωτεΐνη YAP: Ο κοινός παρονομαστής όλων των καρκίνων – πιθανός στόχος για θεραπεία

Συχνά οι άνθρωποι διερωτώνται:” Υπάρχει θεραπεία για τον καρκίνο;”, ” Έχει βρεθεί το φάρμακο για τον καρκίνο;”. Συνήθως η απάντηση από τους ειδικούς σε τέτοιου είδους ερωτήσεις, είναι  ότι μια θεραπεία εξαρτάται από πολλές παραμέτρους όπως το είδος του καρκίνου, το στάδιό του, την κατάσταση του ασθενούς, και πολλά άλλα. Παρόλα αυτά, επιστήμονες του Ερευνητικού Ινστιτούτου Lunenfeld-Tenenbaum (LTRI), Sinai Health, απέδειξαν σε νέα έρευνά τους, ότι όλοι οι καρκίνοι ενδέχεται να μπορούν να κατηγοριοποιηθούν σε δύο μόνο ομάδες. Μάλιστα, αυτή η κατηγοριοποίηση, αφορά και έναν πιθανό τρόπο αντιμετώπισης της ασθένειας, δίνοντας ελπίδα για θεραπεία ακόμη και των πιο επιθετικών και μη θεραπεύσιμων μορφών της νόσου.

Στην νέα έρευνα που κυκλοφόρησε αυτό το μήνα στο Cancer Cell, γίνεται διαχωρισμός όλων τους καρκίνων σε δύο ομάδες, με βάση την παρουσία ή την απουσία μιας πρωτεΐνης που ονομάζεται YAP.

Τι είναι η πρωτεΐνη YAP;

H πρωτεΐνη YAP είναι μια ογκο-πρωτεΐνη που κωδικοποιείται από το Yap γονίδιο. Σε συνεργασία με την πρωτεΐνη TAZ, είναι υπεύθυνες για τον έλεγχο πολλαπλασιασμού των κυττάρων και έχουν σημαντικές ρυθμιστικές λειτουργίες που αφορούν την αναγέννηση, την ανάπτυξη των οργάνων, και την αυτό-ανανέωση των  βλαστοκυττάρων.

Σε ποιες καταστάσεις απαντάται το γονίδιο YAP στους καρκίνους;

Σύμφωνα με τον Rod Bremner, ανώτερο επιστήμονα στο LTRI, έχει επιβεβαιωθεί ότι όλοι οι καρκίνοι ενέχουν την YAP λειτουργική ή μη λειτουργική. Το γεγονός αυτό καθιστά πιο εύκολη την πρόβλεψη της ευαισθησίας ή της αντίστασης σε συγκεκριμένες φαρμακευτικές αγωγές.

“Όχι μόνο το YAP είναι απενεργοποιημένο ή ενεργοποιημένο, αλλά έχει και αντίθετα προ- ή αντικαρκινικά αποτελέσματα αναλόγως της λειτουργίας του”, δήλωσε ο Bremner. “Έτσι, οι καρκίνοι YAPon (ενεργοποιημένο) χρειάζονται YAP για να αναπτυχθούν και να επιβιώσουν. Αντίθετα, οι καρκίνοι YAPoff (απενεργοποιημένο) σταματούν να αναπτύσσονται όταν ενεργοποιούμε το YAP.”

Πολλοί καρκίνοι του YAPoff είναι εξαιρετικά θανατηφόροι. Στη νέα τους έρευνα, ο Bremner και συνάδελφοι ερευνητές από το Roswell Park Comprehensive Cancer Center στο Μπάφαλο της Νέας Υόρκης, δείχνουν ότι ορισμένοι καρκίνοι όπως του προστάτη και του πνεύμονα μπορούν να μεταπηδήσουν από μια κατάσταση YAPon σε μια κατάσταση YAPoff για να αντισταθούν στη θεραπεία.

Ακόμη, είναι γνωστό ότι στις εργαστηριακές εξετάσεις, υπάρχει διάκριση μεταξύ των καρκινικών κυττάρων, σε αυτά που επιπλέουνκαι αναπτύσσονται απουσία προσκόλλησης στο εξωκυττάριο περιβάλλον και σε αυτά που προσκολλώνται. Στην έρευνα φάνηκε ότι το YAP είναι ο κύριος ρυθμιστής της ανεξάρτητης από την προσκόλληση ανάπτυξης ενός κυττάρου, όπου όλα τα κύτταρα που “επιπλέουν” είναι YAPoff και όλα τα προσκολλημένα είναι YAPon. Οι αλλαγές στη συγκολλητική συμπεριφορά είναι γνωστό ότι σχετίζονται με την αντοχή στα φάρμακα, έτσι τα ευρήματά αυτά δείχνουν το YAP στο επίκεντρο αυτού του διακόπτη.

Ο Joel Pearson, συν-επικεφαλής συγγραφέας και μεταδιδακτορικός συνεργάτης στο εργαστήριο Bremner στο LTRI, δήλωσε «Οι θεραπείες αντιμετώπισης αυτών των καρκίνων θα μπορούσαν να έχουν σημαντική επίδραση στην επιβίωση των ασθενών. Ο απλός δυαδικός κανόνας που ανακαλύψαμε μπορεί να βοηθήσει στην ανάπτυξη στρατηγικών για τη θεραπεία πολλών τύπων καρκίνου που εμπίπτουν είτε στη YAPoff είτε στη YAPon κατάταξη. Επιπλέον, δεδομένου ότι οι καρκίνοι μεταπηδούν από τη μία κατάσταση στην άλλη για να αποφύγουν τη θεραπεία, η παρουσία τρόπων θεραπείας είτε της κατάστασης YAPoff είτε της YAPon θα μπορούσε να παρέχει μια γενική προσέγγιση προκειμένου να αναστέλλεται η ικανότητα του καρκίνου να εναλλάσεται μεταξύ των καταστάσεων προκειμένου να είναι αποτελεσματικές οι θεραπείες.»

Το γεγονός ότι είναι γνωστά πλέον τα τρωτά σημεία των καρκίνων αυτού του είδους, δίνει ελπίδα για την ανάπτυξη νέων θεραπειών και προσεγγίσεων για τη βελτίωση των αποτελεσμάτων των ασθενών.