Rapid test Covid-19 IgG/IgM: Πώς ερμηνεύεται το αποτέλεσμα;

Για τη διάγνωση της νόσου Covid-19 υπάρχουν δύο τεχνικές. Η μία είναι μοριακή (RT-PCR) και αφορά την ανίχνευση μέρους της αλληλουχίας του γενετικού υλικού του ιού και έχει αναλυθεί σε άρθρο εδώ, ενώ η άλλη ανιχνεύει τα ειδικά αντισώματα που παράγει ο οργανισμός μας έναντι ειδικών αντιγονικών επιτόπων του κορωνοϊού. H τελευταία ονομάζεται και rapid test επειδή είναι γρήγορη μέθοδος και μπορεί να γίνει και στο σπίτι.

Τα διαγνωστικα rapid τεστ COVID-19 IgM / IgG είναι  χρωματογραφικές ανοσοδοκιμές (chromatographic immunoassay) για την ταχεία και διαφορική ανίχνευση της ανοσοσφαιρίνης Μ (lgM) και της ανοσοσφαιρίνης G (IgG) έναντι του κορωνοϊού COVID-19, με τη χρήση ορού, πλάσματος ή ολικού αίματος.

Πώς λειτουργούν;

Το δείγμα που πρόκειται να εξετασθεί, ορός-πλάσμα-ολικό αίμα, τοποθετείται στην θέση υποδοχής (πηγαδάκι) της συσκευής. Αν το προς εξέταση δείγμα περιέχει αντισώματα έναντι του κορωνοϊού SARS-CoV-2, αυτά συλλαμβάνονται από τα ακινητοποιημένα στη μεμβράνη ανασυνδυασμένα αντιγόνα του ιού και εν συνεχεία από τα αντισώματα έναντι του συμπλόκου αντιγόνο- αντίσωμα και χρωματίζεται το σημείο του τεστ.

Τα αντιγόνα του κορωνοϊού που χρησιμοποιούνται στα διάφορα τεστ είναι οι πρωτεϊνες NP (Nucleoplasmid Protein) και η SP (Spike Protein). Η πλειοψηφία των δοκιμών ανιχνεύει την NP πρωτεϊνη και είναι οικονομικότερα στην τιμή, ενώ κάποια ανιχνεύουν και τις δύο πρωτεϊνες, όπως αυτό της GenBody, όπου αυξάνει την ειδικότητα στους θετικούς ασθενείς.

Τι είναι οι NP και SP πρωτεϊνες του κορωνοϊού;

Η NP πρωτεϊνη αποτελεί δομικό συστατικό του καψιδίου που περιβάλλει το RNA του ιού και μέσω των αλληλεπιδράσεών της έχει φανεί ότι συμμετέχει στη συναρμολόγηση του ιού, στη σύνθεση και αναδίπλωση του γενετικού του υλικού, καθώς και στην επιρροή των αποκρίσεων (κυτταρικός κύκλος, μετάφραση) του κυττάρου ξενιστή.

Η SP πρωτεϊνη, γνωστή και ως πρωτεϊνη ακίδα, εκτελεί 2 βασικές λειτουργίες για την επιβίωση του ιού, που είναι η σύνδεσή του με τους ειδικούς υποδοχείς της επιφάνειας των κυττάρων μας και εν συνεχεία η σύντηξη των μεμβρανών του ιού και του κυττάρου ξενιστή, ώστε να ολοκληρωθεί η είσοδος του ιού στο κύτταρο.

Πώς ερμηνεύονται τα αποτελέσματα;

1. Αρνητικό Τεστ: Όταν στο παράθυρο των αποτελεσμάτων χρωματίζεται μόνο η ζώνη στη γραμμή ελέγχου (C – Control line), το τεστ είναι αρνητικό και δεν ανιχνεύονται αντισώματα ειδικά για τον κορωνοϊό (COVID-19-specific IgM and IgG). Στην περίπτωση που υπάρχει έντονη υποψία μόλυνσης από τον SARS-CoV-2 καλό θα ήταν σε 3-5 ημέρες να επαναληφθεί η εξέταση και να ληφθούν τα αυστηρά τα μέτρα πρόληψης για την Covid-19. Ένα ψευδώς αρνητικό αποτέλεσμα μπορεί να οφείλεται στην αρχή της μόλυνσης από τον ιό, που δεν έχουν προλάβει να παραχθούν οι εν λόγω ανοσοσφαιρίνες
2. Θετικό IgM: Θετικό για IgM αντισώματα είναι όταν χρωματιστεί η ζώνη που αναγράφει IgM  και η ζώνη ελέγχου (C – Control line). Τότε το δείγμα είναι θετικό για IgM αντισώματα έναντι των συγκεκριμένων αντιγονικού-ών επιτόπου-ων που περιέχει το τεστ. Τα αντισώματα IgM είναι τα πρώτα που παράγονται στο αίμα σε περίπτωση λοίμωξης από τον ιό. Εμφανίζονται μετά τη μόλυνση του ατόμου με τον ιό και συνήθως είναι ανιχνεύσιμα τις πρώτες  10-14 ημέρες μετά την μόλυνση. Μπορεί να ανιχνεύονται για 2-3 εμβομάδες.
3. Θετικό IgG: Θετικό για IgG αντισώματα είναι όταν χρωματιστεί η ζώνη που αναγράφει IgG  και η ζώνη ελέγχου (C – Control line). Τότε το δείγμα είναι θετικό για IgG αντισώματα έναντι των συγκεκριμένων αντιγονικού-ών επιτόπου-ων που περιέχει το τεστ. H παραγωγή των αντισωμάτων IgG ξεκινά αργότερα, συνήθως στην ύφεση της μόλυνσης/λοίμωξης , περίπου 14 ημέρες από την αρχική μόλυνση. Ανιχνεύονται στο αίμα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα (ενδεχομένως και 3-6 μήνες), αλλά είναι ακόμα άγνωστο/ασαφές από την υπάρχουσα βιβλιογραφία το ακριβές χρονικό διάστημα. Τα IgG είναι τα κύρια αντισώματα (ανοσοσφαιρίνες) της δευτερογενούς απόκρισης του ανοσιακού συστήματος, καθώς διευκολύνουν τη φαγοκυττάρωση και είναι ικανά δια μέσου του πλακούντα να περάσουν στο έμβρυο εν αντιθέσει με τις άλλες ανοσοσφαιρίνες
4. Θετικό IgG και IgM: Χρωματίζονται όλες οι ζώνες στις περιοχές C- IgG-IgM, στις γραμμές δοκιμής (T – Test) και στη γραμμή ελέγχου (C – Control line)
5. Μη έγκυρο αποτέλεσμα: Εάν μετά από κάποια λεπτά (~1ο’, αναγράφεται στο φύλλο οδηγιών κάθε τεστ)  δεν παρουσιαστεί χρωματισμός στη ζώνη γραμμής ελέγχου (C), το αποτέλεσμα θεωρείται άκυρο, καθώς η γραμμή στη ζώνη C αποτελεί τον εσωτερικό διαδικαστικό έλεγχο (ορθή διαδικασία, σωστή μεμβράνη κλπ). Εάν το τεστ δεν είναι έγκυρο, θα πρέπει να πραγματοποιήσετε νέα δοκιμή, με νέο δείγμα ασθενούς και νέα συσκευή τεστ. Ένα άκυρο τεστ μπορεί να οφείλεται σε ανεπαρκή ποσότητα δείγματος, σε ληγμένο τεστ ή σε σφάλμα κατά τη διαδικασία.

Η ένταση του χρωματισμού στις περιοχές δοκιμής IgG και IgM διαφέρει ανάλογα με τη συγκέντρωση των αντισωμάτων έναντι των αντιγόνων NP η/και SP που βρίσκονται στο δείγμα. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι ακόμα και ελαφρώς ροζ γραμμές στις περιοχές δοκιμής IgG και IgM πρέπει να θεωρούνται θετικές. Το τεστ αποτελεί κυρίως ποιοτική δοκιμή και δεν μπορεί να προσδιορίσει τη συγκέντρωση στο δείγμα. Να σημειώσουμε ότι υπάρχουν τεστ τα οποία με τη βοήθεια ενός αναλυτή ποσοτικοποιούν το αποτέλεσμα (πχ Confiscope G20), αλλά η χρήση τους είναι προαιρετική.

Τα τεστ αντισωμάτων δεν μπορούν να αποκλείσουν την πιθανότητα εμφάνισης ψευδώς θετικών ή αρνητικών αποτελεσμάτων που μπορεί να οφείλονται σε διάφορους παράγοντες. Για παράδειγμα, τα υψηλότερα ιικά φορτία συνδέονται με καλύτερα ποσοστά ανίχνευσης αντισωμάτων. Για να επιβεβαιώσετε το αποτέλεσμα του τεστ, θα πρέπει να ληφθούν υπόψη και τα αποτελέσματα άλλων εξετάσεων και να αξιολογηθούν μαζί με τα κλινικά ευρήματα από έναν ειδικευμένο ιατρό.