Σε τι διαφέρουν τα mRNA εμβόλια από τα παραδοσιακά;

Τα εμβόλια mRNA διαφέρουν από τα παραδοσιακά εμβόλια ως προς τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν, αλλά και τα δύο είδη παρουσιάζουν πλεονεκτήματα. Για παράδειγμα, τα εμβόλια mRNA μπορούν να παρασκευαστούν σε μικρότερο χρονικό διάστημα, ενώ ορισμένα παραδοσιακά εμβόλια μπορούν να προσφέρουν δια βίου ανοσία έναντι μιας λοίμωξης.

Παρακάτω παρατίθενται οι βασικές διαφορές μεταξύ των παραδοσιακών και mRNA εμβολίων, καθώς και τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα που παρουσιάζει το κάθε είδος.

Πώς λειτουργούν τα mRNA εμβόλια;

Τα εμβόλια mRNA είναι ένας σχετικά νέος τύπος εμβολίων, που περιέχουν γενετικό υλικό (mRNA), το οποίο καθοδηγεί το σώμα στην παραγωγή μιας πρωτεΐνης. Η πρωτεΐνη αυτή προκαλεί μια ανοσολογική απόκριση, η οποία διδάσκει στο σώμα πώς να προστατευτεί από ένα συγκεκριμένο ιό.

Για παράδειγμα, τα νέα εμβόλια mRNA που αναπτύχθηκαν για τη νόσο COVID-19 βοηθούν το σώμα να παράγει μια πρωτεΐνη ακίδα που έχει στην επιφάνειά του ο ιός SARS-CoV-2. Η παρουσία αυτής της πρωτεΐνης στο ανθρώπινο σώμα προκαλεί ανοσολογική απόκριση αντίστοιχη με αυτή που θα συνέβαινε στην περίπτωση λοίμωξης από το SARS-CoV-2.

Αυτή η ανοσολογική απόκριση περιλαμβάνει την απελευθέρωση αντισωμάτων για την καταπολέμηση του ιού, με αποτέλεσμα εάν ένα άτομο εκτεθεί στον ιό SARS-CoV-2 μετά τον εμβολιασμό, το ανοσοποιητικό του σύστημα να αναγνωρίζει και να επιτίθεται στον ιό πριν αυτός προκαλέσει σοβαρή ασθένεια.

Τα εμβόλια mRNA δεν περιέχουν ιούς ή άλλα μικρόβια και συνεπώς δεν μπορούν να προκαλέσουν μόλυνση σε ένα άτομο, αλλά ούτε και να αλλάξουν το DNA του.

Πώς λειτουργούν τα παραδοσιακά εμβόλια;

Τα παραδοσιακά εμβόλια λειτουργούν διαφορετικά από τα εμβόλια mRNA, αλλά ο ακριβής μηχανισμός εξαρτάται από τον τύπο του εμβολίου.

• Εξασθενημένα εμβόλια

Τα εξασθενημένα εμβόλια, όπως υποδηλώνει και το όνομά τους, χρησιμοποιούν μια εξασθενημένη μορφή ενός μικροβίου που προκαλεί μόλυνση. Το ανοσοποιητικό σύστημα ανταποκρίνεται ακόμη και σε εξασθενημένα μικρόβια, με αποτέλεσμα να παράγει μια ισχυρή και διαρκή προστασία από μελλοντικές λοιμώξεις που οφείλονται σε αυτά.

Πολλά εξασθενημένα εμβόλια παρέχουν δια βίου προστασία από μια συγκεκριμένη μόλυνση, αλλά λόγω του ότι περιέχουν μικρές ποσότητες ζωντανού ιού, μπορεί να μην είναι κατάλληλα για άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα.

Μερικά εξασθενημένα εμβόλια, που παρέχουν δια βίου ανοσία, είναι αυτά που προστατεύουν ενάντια στην ιλαρά, την ανεμοβλογιά και την ευλογιά.

• Αδρανοποιημένα εμβόλια

Τα αδρανοποιημένα εμβόλια χρησιμοποιούν νεκρά μικρόβια, με αποτέλεσμα να μην παρέχουν τόσο ισχυρή προστασία όσο τα εξασθενημένα εμβόλια και πιθανώς να χρειάζονται ενισχυτικές δόσεις για την επίτευξη συνεχούς ανοσίας ενάντια μιας λοίμωξης.

Τέτοιου είδους εμβόλια είναι αυτά που προστατεύουν από τη γρίπη, τη λύσσα και την πολιομυελίτιδα.

• Εμβόλια υπομονάδων, σύζευξης και ανασυνδυασμένου φορέα

Τα εμβόλια υπομονάδων, σύζευξης και ανασυνδυασμένου φορέα χρησιμοποιούν μόνο ένα μέρος του μικροβίου, όπως μια πρωτεΐνη ή ένα περίβλημα που περιβάλει το μικρόβιο. Ενώ παρέχουν ισχυρή ανοσολογική απόκριση, μπορεί να είναι απαραίτητες οι ενισχυτικές δόσεις αυτών για καλύτερη ανοσία.

Αυτά τα εμβόλια μπορούν να προστατέψουν από τον έρπητα, τον κοκκύτη και την πνευμονιοκοκκική νόσο.

Ποιο είδος εμβολίου είναι πιο ασφαλές;

Όσον αφορά την ανοσολογική απόκριση που παράγουν, τα εξασθενημένα εμβόλια παρέχουν την πιο ισχυρή και διαρκή προστασία. Ωστόσο, επειδή περιέχουν μικρές ποσότητες ζωντανού ιού, μπορεί να παρουσιάζουν ορισμένους κινδύνους. Γι’ αυτό τα εμβόλια αυτά δεν συνιστώνται κατά τη διάρκειας της εγκυμοσύνης, αλλά και σε άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα.

Επομένως, τα εμβόλια mRNA μπορεί να είναι ασφαλέστερα από τα παραδοσιακά εμβόλια, καθώς δεν περιέχουν ολόκληρα μικρόβια, ούτε σε ζωντανή ούτε σε νεκρή μορφή, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να μεταδώσουν κάποια μόλυνση.

Ποιο είδος εμβολίου είναι πιο αποτελεσματικό;

Τόσο τα mRNA εμβόλια όσο και τα παραδοσιακά εμβόλια μπορούν να είναι εξαιρετικά αποτελεσματικά. Ωστόσο, η προστασία που προσφέρουν τα παραδοσιακά εμβόλια ποικίλει σημαντικά. Για παράδειγμα, το εμβόλιο της γρίπης μειώνει τον κίνδυνο σοβαρής λοίμωξης κατά 40-60%. Αυτό οφείλεται στο ότι πολλοί διαφορετικοί ιοί μπορούν να προκαλέσουν γρίπη και αυτοί μεταλλάσσονται τακτικά, με αποτέλεσμα οι άνθρωποι να πρέπει να λαμβάνουν νέα εμβόλια γρίπης κάθε χρόνο.

Ποιες είναι οι βασικές διαφορές μεταξύ των mRNA και παραδοσιακών εμβολίων;

Τόσο τα mRNA όσο και τα παραδοσιακά εμβόλια έχουν πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Παρακάτω φαίνονται μερικές από τις βασικές διαφορές τους:

Έχουν κινδύνους τα mRNA εμβόλια;

Τα mRNA εμβόλια έχουν πολύ λίγους κινδύνους, καθώς δεν περιέχουν ζωντανά μικρόβια, όπως τα παραδοσιακά εμβόλια. Ωστόσο, όπως και άλλα είδη εμβολίων, τα mRNA εμβόλια μπορεί να προκαλέσουν παρενέργειες για μερικές μέρες μετά τη λήψη τους, οι οποίες όμως τείνουν να είναι ήπιες και προσωρινές.

Για παράδειγμα, όταν ένα άτομο κάνει ένα mRNA εμβόλιο, μπορεί να αισθανθεί πόνο ή πρήξιμο στο σημείου αυτό του χεριού, αλλά και να εμφανίσει συμπτώματα που μοιάζουν με αυτά της γρίπης, όπως τα εξής:

• Πονοκέφαλος
• Πυρετός
• Κούραση
• Μυϊκοί πόνοι

Όσον αφορά συγκεκριμένα το εμβόλιο ενάντια στη λοίμωξη COVID-19, υπάρχει ένας μικρός κίνδυνος εμφάνισης περικαρδίτιδας και μυοκαρδίτιδας, κυρίως σε έφηβα αγόρια και νεαρούς ενήλικες. Ωστόσο, αυτές οι επιπλοκές είναι σπάνιες και εάν εμφανιστούν μπορούν να αντιμετωπιστούν γρήγορα μέσω ξεκούρασης και λήψης ειδικής φαρμακευτικής αγωγής.

Μια ακόμη σπάνια επιπλοκή, που μπορεί να προκύψει από τα mRNA εμβόλια, είναι η αναφυλαξία, μια σοβαρή αλλεργική αντίδραση.