Σελήνιο: Γιατί είναι απαραίτητο για τον οργανισμό μας;

Το σελήνιο (Se) είναι ένα απαραίτητο ιχνοστοιχείο για την υποστήριξη πολλών βιολογικών διεργασιών στον ανθρώπινο οργανισμό. Τόσο η έλλειψη όσο και η υπερβολική ποσότητά του μπορεί να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα, ενώ η πρόσληψη του σεληνίου σε κατάλληλες ποσότητες από τη τροφή έχει πολλά σημαντικά οφέλη υγείας.

Πώς δρα ευεργετικά το σελήνιο;

• Καρδιαγγειακό σύστημα

Τα χαμηλά επίπεδα σεληνίου έχουν συνδεθεί με τον αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών ασθενειών, με αποτέλεσμα η επαρκής πρόσληψη σεληνίου από τη διατροφή να θεωρείται αρκετά σημαντική για τη διατήρηση της καλής υγείας του καρδιαγγειακού συστήματος.

Συγκεκριμένα, το σελήνιο μπορεί να μειώσει το οξειδωτικό στρες και τη φλεγμονή στο σώμα, τα οποία συνδέονται με την ανάπτυξη αθηροσκλήρωσης, που μπορεί να οδηγήσει σε διάφορες καρδιακές παθήσεις.

• Νευρολογικές παθήσεις

Το σελήνιο έχει αποδειχθεί πολύ σημαντικό για την υγεία του εγκεφάλου και τα χαμηλά επίπεδά του έχουν συνδεθεί με προβλήματα μνήμης, γνωστική δυσλειτουργία και χαμηλά επίπεδα νευροδιαβιβαστών στον εγκέφαλο.

Η κατανάλωση τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε σελήνιο, σύμφωνα με μελέτες, μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης της νόσου του Alzheimer, λόγω της σημαντικής αντιοξειδωτικής δράσης του.

• Καρκίνος

Μια ανασκόπηση 69 μελετών κατέληξε στο συμπέρασμα πως τα υψηλά επίπεδα σεληνίου στο αίμα (χωρίς αυτά να γίνονται τοξικά) σχετίζονται με το μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης ορισμένων ειδών καρκίνου, όπως ο καρκίνος του πνεύμονα, του μαστού, του παχέος εντέρου και του προστάτη.

Αυτό φαίνεται πως σχετίζεται με την ικανότητα του σεληνίου να μειώνει το οξειδωτικό στρες και τις βλάβες στο DNA, καθώς και να ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα και να καταστρέφει τα καρκινικά κύτταρα.

• Θυρεοειδής

Το σελήνιο είναι εξαιρετικά σημαντικό για την καλή λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα, καθώς βοηθά στην προστασία του από τις οξειδωτικές βλάβες και συμβάλει στην παραγωγή των θυρεοειδικών ορμονών. Η ανεπάρκεια σεληνίου στον ανθρώπινο οργανισμό έχει συνδεθεί μάλιστα με παθήσεις του θυρεοειδούς, όπως η θυρεοειδίτιδα Hashimoto.

• Ανοσοποιητικό σύστημα

Το σελήνιο παίζει σημαντικό ρόλο στην υγεία και λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, καθώς δρα ευεργετικά μειώνοντας το οξειδωτικό στρες και τη φλεγμονή στο σώμα.

Η λήψη συμπληρωμάτων σεληνίου, σύμφωνα με μελέτες, μπορεί να αναστείλει την εξέλιξη της HIV λοίμωξης και να βελτιώσει τα συμπτώματα των ατόμων που πάσχουν από αυτή, καθώς επίσης και να ενισχύσει το ανοσοποιητικό όσων νοσούν από γρίπη, φυματίωση και ηπατίτιδα C.

• Γονιμότητα

Τα ισορροπημένα επίπεδα σεληνίου φαίνεται πως είναι αρκετά σημαντικά για την αναπαραγωγική υγεία των αντρών αλλά και των γυναικών. Συγκεκριμένα, στους άντρες το σελήνιο μπορεί να σχετίζεται με τη βελτίωση της κινητικότητας του σπέρματος και των επιπέδων της τεστοστερόνης, ενώ στις γυναίκες η ανεπάρκεια σεληνίου έχει συνδεθεί με τον αυξημένο κίνδυνο αποβολής κατά την εγκυμοσύνη, σύμφωνα με μελέτες σε ζώα.

Ποιες τροφές περιέχουν σελήνιο;

Μερικές τροφές πλούσιες σε σελήνιο είναι οι εξής:

• Στρείδια
• Φιστίκια Βραζιλίας (Brazilian nuts)
• Κιτρινόπτερος τόνος
• Αυγά
• Σαρδέλες
• Ηλιόσποροι
• Στήθος κοτόπουλου
• Μανιτάρια Shiitake

Ποιοι κίνδυνοι προκύπτουν από την υπερβολική πρόσληψη σεληνίου;

Παρόλο που το σελήνιο είναι ένα απαραίτητο ιχνοστοιχείο για την υγεία του ανθρώπινου οργανισμού, η πρόσληψή του σε ποσότητες που ξεπερνούν τα 400 mcg ημερησίως μπορεί να προκαλέσει τοξικότητα και να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα υγείας.

Η τοξικότητα από σελήνιο είναι πιο πιθανό να συμβεί από τη λήψη συμπληρωμάτων διατροφής, παρά από την κατανάλωση τροφών πλούσιων σε σελήνιο. Ωστόσο, μερικές τροφές, όπως για παράδειγμα τα φιστίκια Βραζιλίας, έχουν πολύ μεγάλη περιεκτικότητα σε σελήνιο, με αποτέλεσμα η υπερβολική κατανάλωσή τους να μπορεί να οδηγήσει σε τοξικότητα.

Μερικές από τις ανεπιθύμητες παρενέργειες, που προκύπτουν ως αποτέλεσμα της τοξικότητας του σεληνίου είναι:

• Τριχόπτωση
• Ζάλη
• Ναυτία και έμετος
• Τρέμουλο
• Μυϊκός πόνος

Σε σοβαρές περιπτώσεις τοξικότητας μπορεί να εμφανιστούν και πιο επικίνδυνα γαστρεντερικά και νευρολογικά συμπτώματα, νεφρική ανεπάρκεια, καρδιακή προσβολή, ακόμη και θάνατος.