Σιδηροπενική αναιμία: Τι είναι, ποια είναι τα συμπτώματά της και πώς αντιμετωπίζεται;

Τι είναι η σιδηροπενική αναιμία;

Η αναιμία εμφανίζεται όταν η συγκέντρωση της αιμοσφαιρίνης ή των ερυθρών αιμοσφαιρίων είναι χαμηλότερη από το φυσιολογικό, με αποτέλεσμα να μην μεταφέρεται η απαραίτητη ποσότητα οξυγόνου στους ιστούς του σώματος.

Η σιδηροπενική αναιμία είναι ο πιο κοινός τύπος αναιμίας και εμφανίζεται όταν δεν υπάρχει αρκετός σίδηρος στο σώμα για να παραχθεί αιμοσφαιρίνη. Η αιμοσφαιρίνη είναι η πρωτεΐνη που είναι υπεύθυνη για τη μεταφορά οξυγόνου σε όλα τα μέρη του σώματος και ο σίδηρος είναι απαραίτητος για την παραγωγή της. Επομένως, στην περίπτωση της σιδηροπενικής αναιμίας το σώμα δεν μπορεί να παράγει την απαραίτητη ποσότητα οξυγόνου.

Ποια είναι τα συμπτώματα της σιδηροπενικής αναιμίας;

Πολλοί άνθρωποι μπορεί να μην γνωρίζουν πως έχουν σιδηροπενική αναιμία, μέχρι να κάνουν κάποια γενική εξέταση αίματος, καθώς τα συμπτώματα μπορεί να είναι αρκετά ήπια. Ωστόσο, μερικά από τα συμπτώματα της μέτριας ή πιο σοβαρής σιδηροπενικής αναιμίας είναι τα εξής:

• Κόπωση
• Αδυναμία
• Χλωμό δέρμα
• Αναπνευστικές δυσκολίες
• Ζάλη
• Μυρμήγκιασμα στα πόδια
• Οίδημα ή πόνος στη γλώσσα
• Κρύα άκρα
• Γρήγορος ή ακανόνιστος καρδιακός παλμός
• Εύθραυστα νύχια
• Πονοκέφαλος
• Παράξενες λιγούρες

Ποιες είναι οι αιτίες εμφάνισης της σιδηροπενικής αναιμίας;

Υπάρχουν αρκετοί λόγοι για τους οποίους ένα άτομο μπορεί να εμφανίσει έλλειψη σιδήρου, μερικοί από τους οποίους είναι οι εξής:

• Ανεπαρκής πρόσληψη σιδήρου

Η κατανάλωση ανεπαρκούς ποσότητας σιδήρου μέσω της διατροφής για μεγάλο χρονικό διάστημα, μπορεί να οδηγήσει σε έλλειψη αυτού στο σώμα. Τρόφιμα όπως το κόκκινο κρέας, τα αυγά και ορισμένα πράσινα φυλλώδη λαχανικά έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε σίδηρο, με αποτέλεσμα η κατανάλωσή τους να βοηθά στην πρόσληψη των απαραίτητων ποσοτήτων σιδήρου.

• Εγκυμοσύνη ή μεγάλη απώλεια αίματος λόγω της εμμήνου ρύσεως

Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, το σώμα της γυναίκας χρειάζεται περισσότερο σίδηρο για να μπορέσει να μεταφερθεί το απαραίτητο οξυγόνο στο έμβρυο. Επομένως, είναι απαραίτητη η αύξηση της πρόσληψης σιδήρου για να αποφευχθεί ο κίνδυνος σιδηροπενικής αναιμίας. Μια από τις πιο κοινές αιτίες έλλειψης σιδήρου στις γυναίκες είναι επίσης η έντονη αιμορραγία κατά την έμμηνο ρύση.

• Εσωτερική αιμορραγία

Διάφορα προβλήματα υγείας μπορεί να προκαλέσουν εσωτερική αιμορραγία, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε σιδηροπενική αναιμία. Μερικά παραδείγματα είναι τα έλκη στομάχου, οι πολύποδες του παχέος εντέρου ή ο καρκίνος του παχέος εντέρου.

• Αδυναμία απορρόφησης σιδήρου

Ακόμη και αν προσλαμβάνεται η απαραίτητη ποσότητα σιδήρου μέσω της διατροφής, μπορεί αυτή να μην απορροφάται σωστά στο σώμα λόγω ορισμένων γαστρεντερικών διαταραχών ή χειρουργικών επεμβάσεων στο έντερο, όπως η κοιλιοκάκη και η γαστρική παράκαμψη, αντίστοιχα.

• Ενδομητρίωση

Γυναίκες που έχουν ενδομητρίωση μπορεί να παρουσιάζουν μεγάλη απώλεια αίματος κατά την έμμηνο ρύση τους, με αποτέλεσμα να αυξάνονται οι πιθανότητες έλλειψης σιδήρου και σιδηροπενικής αναιμίας.

• Κληρονομικοί παράγοντες

Ορισμένες κληρονομικές ασθένειες, όπως η κοιλιοκάκη, μπορεί να δυσκολεύουν την απορρόφηση του σιδήρου, με αποτέλεσμα να αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης σιδηροπενικής αναιμίας.

Η μετάλλαξη TMRPSS6 μπορεί επίσης να οδηγήσει σε σιδηροπενική αναιμία, καθώς στην περίπτωση αυτή παράγεται υπερβολική ποσότητα εψιδίνης στο σώμα, μιας ορμόνης που εμποδίζει την απορρόφηση του σιδήρου από το έντερο.

Τέλος, ορισμένες κληρονομικές διαταραχές, όπως η νόσος Von Willebrand και η αιμορροφιλία, που προκαλούν μη φυσιολογική αιμορραγία, μπορεί να συμβάλουν στην εμφάνιση αναιμίας.

Ποια άτομα διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο σιδηροπενικής αναιμίας;

Μερικές ομάδες ανθρώπων διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο έλλειψης σιδήρου και επομένως εμφάνισης σιδηροπενικής αναιμίας. Αυτές είναι οι εξής:

• Γυναίκες σε αναπαραγωγική ηλικία
• Έγκυες γυναίκες
• Άτομα που ακολουθούν μια κακή διατροφή
• Άτομα που κάνουν συχνά αιμοδοσία
• Βρέφη και παιδιά, ιδιαίτερα αυτά που γεννήθηκαν πρόωρα
• Χορτοφάγοι που δεν λαμβάνουν σίδηρο από άλλες πηγές αντί του κρέατος
• Έφηβοι που έχουν υψηλότερες ανάγκες σιδήρου κατά την περίοδο ταχείας ανάπτυξης
• Ενήλικες άνω των 65 ετών
• Άτομα που εκτίθενται σε μόλυβδο από το περιβάλλον ή το νερό τους
• Αθλητές υψηλών επιδόσεων και αντοχής, όπως οι μαραθωνοδρόμοι

Γιατί η σιδηροπενική αναιμία εμφανίζεται συχνότερα στις γυναίκες;

Η εγκυμοσύνη, η βαριά εμμηνορροϊκή αιμορραγία, η ενδομητρίωση και τα ινομυώματα στη μήτρα είναι οι κυριότεροι λόγοι για τους οποίους οι γυναίκες εμφανίζουν συχνότερα από τους άνδρες έλλειψη σιδήρου και σιδηροπενική αναιμία.

Ποιες είναι οι επιπλοκές της σιδηροπενικής αναιμίας για την υγεία;

Οι περισσότερες περιπτώσεις σιδηροπενικής αναιμίας είναι ήπιες με αποτέλεσμα να μην υπάρχουν σοβαρές επιπλοκές για την υγεία. Ωστόσο, εάν η σιδηροπενική αναιμία αφεθεί χωρίς θεραπεία τότε μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα υγείας, όπως:

• Γρήγορος ή ακανόνιστος καρδιακός παλμός

Στα άτομα που έχουν σιδηροπενική αναιμία, προκειμένου να αναπληρωθεί η χαμηλή ποσότητα οξυγόνου, πρέπει η καρδιά να αντλήσει περισσότερο αίμα. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε γρήγορο ή ακανόνιστο καρδιακό παλμό, ενώ σε σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να οδηγήσει και σε καρδιακή ανεπάρκεια.

• Επιπλοκές εγκυμοσύνης

Σε περιπτώσεις σοβαρής σιδηροπενικής αναιμίας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, το βρέφος μπορεί να γεννηθεί πρόωρα ή να έχει χαμηλό βάρος γέννησης. Για την αποφυγή αυτού του ενδεχόμενου, οι περισσότερες γυναίκες λαμβάνουν συμπληρώματα σιδήρου στην εγκυμοσύνη.

• Καθυστερημένη ανάπτυξη βρεφών ή παιδιών

Τα βρέφη και τα παιδιά που έχουν σοβαρή σιδηροπενική αναιμία μπορεί να παρουσιάσουν καθυστερημένη ανάπτυξη και να είναι πιο επιρρεπή σε λοιμώξεις.

Πώς αντιμετωπίζεται η σιδηροπενική αναιμία;

Ανάλογα με το πόσο σοβαρή είναι η σιδηροπενική αναιμία και από το τι προκλήθηκε, αντιμετωπίζεται διαφορετικά. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η σιδηροπενική αναιμία εμφανίζεται λόγω της μη επαρκούς πρόσληψης σιδήρου μέσω της διατροφής ή της μη σωστής απορρόφησης αυτού από το σώμα.

Η λήψη συμπληρωμάτων σιδήρου είναι η πιο κοινή μέθοδος θεραπείας της ήπιας σιδηροπενικής αναιμίας, καθώς επίσης και η υιοθέτηση μιας δίαιτας πλούσιας σε τροφές με σίδηρο και βιταμίνη C, που βοηθά στην απορρόφησή του.

Εάν η αιτία εμφάνισης της σιδηροπενικής αναιμίας είναι η υπερβολική αιμορραγία, τότε η λήψη συμπληρωμάτων σιδήρου ή μια διατροφή πλούσια σε σίδηρο δεν μπορεί να βοηθήσει σε μεγάλο βαθμό. Ως εκ τούτου, είναι απαραίτητη πρώτα η αντιμετώπιση της κατάστασης υγείας που οδηγεί στην αιμορραγία αυτή.