Συμπληρώματα διατροφής και εγκυμοσύνη: Ποια είναι ασφαλή και ποια όχι;

Είναι γνωστό πως κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης, μια γυναίκα πρέπει να αποφεύγει ορισμένα πράγματα, όπως το κάπνισμα, η κατανάλωση θαλασσινών με υψηλή περιεκτικότητα σε υδράργυρο και το αλκοόλ.

Ορισμένα συμπληρώματα διατροφής είναι βοηθητικά και συνιστώνται από τους γιατρούς κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Ωστόσο υπάρχουν συγκεκριμένα συμπληρώματα διατροφής που πρέπει να αποφεύγονται από τις έγκυες γυναίκες, καθώς μπορεί να μην είναι ασφαλή και να οδηγούν σε ανεπιθύμητες παρενέργειες.

Είναι απαραίτητα τα συμπληρώματα διατροφής κατά την εγκυμοσύνη;

Η πρόσληψη επαρκών ποσοτήτων των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών είναι εξαιρετικά σημαντική κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, καθώς η γυναίκα εκτός από τον εαυτό της, έχει να θρέψει και το μωρό που μεγαλώνει μέσα της.

Οι ανάγκες μιας γυναίκας τόσο σε μακροθρεπτικά όσο και σε μικροθρεπτικά συστατικά αυξάνεται σημαντικά στην εγκυμοσύνη. Ιδιαίτερα οι ανάγκες σε μικροθρεπτικά συστατικά (βιταμίνες, μέταλλα, ιχνοστοιχεία) αυξάνονται σε τόσο μεγάλο βαθμό, που μερικές γυναίκες μπορεί να δυσκολευτούν να καλύψουν τις ανάγκες τους μέσω της διατροφής τους.

Έτσι, η λήψη συμπληρωμάτων διατροφής μπορεί να είναι χρειαστεί στις εξής περιπτώσεις:

• Ελλείψεις θρεπτικών συστατικών
• Υπερέμεση κύησης
• Διατροφικοί περιορισμοί (πχ. Vegan δίαιτα, τροφικές δυσανεξίες)
• Πολύδυμες εγκυμοσύνες
• Γενετικές μεταλλάξεις, όπως η μετάλλαξη του γονιδίου MTHFR
• Κακή διατροφή

Συνήθως, οι γυναικολόγοι συνιστούν σε όλες τις έγκυες γυναίκες τη λήψη προγεννητικών συμπληρωμάτων βιταμινών και ιδιαίτερα φυλλικού οξέος, για την πρόληψη αναπτυξιακών ανωμαλιών κατά τον τοκετό, όπως η δισχιδής ράχη.

Ποια συμπληρώματα διατροφής είναι ασφαλή κατά την εγκυμοσύνη;

Παρόλο που κάθε γυναίκα πρέπει να συμβουλευτεί το γιατρό της πριν τη λήψη οποιουδήποτε συμπληρώματος διατροφής, ορισμένα από αυτά που θεωρούνται γενικά ασφαλή για χρήση κατά την εγκυμοσύνη είναι τα εξής:

• Προγεννητικές βιταμίνες

Οι προγεννητικές βιταμίνες είναι σκευάσματα πολυβιταμινών που στοχεύουν συγκεκριμένα στην κάλυψη των αναγκών μιας γυναίκας σε μικροθρεπτικά συστατικά πριν τη σύλληψη, κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, αλλά και του θηλασμού.

Παρόλο που οι προγεννητικές βιταμίνες δεν προορίζονται για αντικατάσταση μιας υγιεινής διατροφής, μπορεί να βοηθήσουν μια γυναίκα στην πρόληψη διατροφικών ελλείψεων.

Επιπλέον, ορισμένες μελέτες παρατήρησης έχουν δείξει πως η λήψη προγεννητικών βιταμινών μπορεί να μειώνει τον κίνδυνο πρόωρου τοκετού και προεκλαμψίας.

• Φυλλικό οξύ

Το φολικό οξύ είναι μια βιταμίνη του συμπλέγματος Β, που παίζει σημαντικό ρόλο στη σύνθεση του DNA, την παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων και την ανάπτυξη του εμβρύου. Το φυλλικό οξύ είναι η συνθετική μορφή φολικού οξέος, που βρίσκεται σε πολλά συμπληρώματα διατροφής.

Η λήψη τουλάχιστον 600 mcg φυλλικού οξέος την ημέρα είναι απαραίτητη για τη μείωση του κινδύνου ελαττωμάτων του νευρικού σωλήνα και συγγενών ανωμαλιών, όπως οι καρδιακές ανωμαλίες.

Αν και το φολικό οξύ μπορεί να ληφθεί μέσω της διατροφής, πολλές γυναίκες δεν καταναλώνουν αρκετά τρόφιμα που έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε αυτό, με αποτέλεσμα να συνιστάται η λήψη συμπληρωμάτων.

• Σίδηρος

Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, οι ανάγκες μιας γυναίκας σε σίδηρο αυξάνονται, καθώς αυξάνεται ο όγκος του αίματός της. Δεδομένου ότι ο σίδηρος είναι απαραίτητος για τη σωστή ανάπτυξη του εμβρύου, η σιδηροπενική αναιμία στην εγκυμοσύνη έχει συσχετιστεί με τον πρόωρο τοκετό, τη βρεφική αναιμία και την κατάθλιψη της μητέρας.

Επομένως, γυναίκες που αντιμετωπίζουν ανεπάρκεια σιδήρου ή σιδηροπενική αναιμία μπορεί να χρειάζονται συμπληρώματα σιδήρου.

• Βιταμίνη D

Η ανεπάρκεια βιταμίνης D κατά την εγκυμοσύνη έχει συνδεθεί με τον αυξημένο κίνδυνο για καισαρική τομή, προεκλαμψία, πρόωρο τοκετό και διαβήτη κύησης. Επομένως, η λήψη συμπληρωμάτων βιταμίνης D από έγκυες γυναίκες μπορεί να είναι ιδιαίτερα ευεργετική.

• Μαγνήσιο

Το μαγνήσιο εμπλέκεται σε πολλές χημικές διεργασίες στο ανθρώπινο σώμα, με αποτέλεσμα η ανεπάρκειά του κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης να αυξάνει πιθανώς τον κίνδυνο χρόνιας υπέρτασης και πρόωρου τοκετού.

Ορισμένες μελέτες δείχνουν πως η λήψη συμπληρωμάτων μαγνησίου μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο επιπλοκών στην υγεία του εμβρύου, όπως τα προβλήματα στην ανάπτυξη και ο πρόωρος τοκετός.

• Τζίντζερ

Το τζίντζερ σε μορφή συμπληρώματος διατροφής μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία της ναυτίας και του εμέτου την περίοδο της εγκυμοσύνης. Ωστόσο, απαιτείται περισσότερη έρευνα για τον προσδιορισμό της ασφαλούς δοσολογίας των συμπληρωμάτων τζίντζερ κατά την εγκυμοσύνη.

• Ιχθυέλαιο

Το ιχθυέλαιο περιέχει δύο λιπαρά το οξέα, το δοκοσαεξανοϊκό (DHA) και εικοσαπεντανοϊκό οξύ (EPA), τα οποία είναι σημαντικά για την ανάπτυξη του εγκεφάλου του εμβρύου. Συνεπώς, η λήψη συμπληρωμάτων ιχθυελαίου κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης θεωρείται πως μπορεί να έχει οφέλη τόσο για τη μητέρα όσο και για το έμβρυο.

• Προβιοτικά

Πολλές μελέτες υποστηρίζουν πως η λήψη προβιοτικών συμπληρωμάτων κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι ασφαλής και μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο διαβήτη κύησης, επιλόχειας κατάθλιψης και βρεφικού εκζέματος.

• Χολίνη

Η χολίνη παίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη του εγκεφάλου του εμβρύου και στην πρόληψη ανωμαλιών του εγκεφάλου και της σπονδυλικής στήλης. Επομένως, είναι πολύ πιθανό ένας γιατρός να συστήσει τη λήψη συμπληρωμάτων χολίνης σε μια γυναίκα κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης.

Ποια συμπληρώματα διατροφής πρέπει να αποφεύγονται στην εγκυμοσύνη;

Παρόλο που αρκετά συμπληρώματα διατροφής είναι ασφαλή κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης, υπάρχουν μερικά που πρέπει να αποφεύγονται εξ’ ολοκλήρου ή να αποφεύγεται η πρόσληψη μεγάλων ποσοτήτων τους, διότι μπορεί να υπάρξουν ανεπιθύμητες παρενέργειες. Μερικά από αυτά τα συμπληρώματα είναι τα εξής:

• Βιταμίνη Α
• Βιταμίνη Ε
• Τσιμιτσιφούγκα (Black cohosh)
• Υδραστίδα (Goldenseal)
• Dong quai
• Yohimbe
• Saw palmetto
• Κόκκινο τριφύλλι
• Εφέδρα
• Αχιλλεία
• Λεβιθόχορτο