Οι σπασμοί των βλεφάρων ή μυοκυμία είναι ακούσιοι, επαναλαμβανόμενοι σπασμοί των μυών των βλεφάρων. Ο σπασμός συνήθως αφορά το άνω βλέφαρο αλλά μπορεί να συμβεί και στα δύο.

Για τους περισσότερους οι σπασμοί στα βλέφαρα είναι ήπιοι, αλλά κάποιοι μπορεί να βιώνουν τόσο δυνατούς σπασμούς που να κλείνουν τελείως τα βλέφαρα, μια διαφορετική κατάσταση γνωστή ως βλεφαρόσπασμος.

Συνήθως οι σπασμοί συμβαίνουν για λίγα δευτερόλεπτα κάθε ένα ή δύο λεπτά. Ωστόσο, τα επεισόδια μυοκυμίας μπορεί και να διαρκούν (σταματώντας και ξεκινώντας)  για εβδομάδες ή μήνες .

Τις περισσότερες φορές οι σπασμοί των βλεφάρων είναι μια ανώδυνη και αθώα κατάσταση που μπορεί να μη χρειάζεται θεραπεία. Σπάνια μπορεί να είναι σημείο μιας σοβαρότερης χρόνιας κινητικής διαταραχής, ειδικά αν συνυπάρχουν σπασμοί στο υπόλοιπο πρόσωπο ή ακούσιες κινήσεις.

Ποιες αιτίες προκαλούν σπασμούς στα βλέφαρα;

Οι σπασμοί στα βλέφαρα μπορεί να μην έχουν συγκεκριμένη αιτιολογία και στην περίπτωση που δεν υποδηλώνουν κάποια σοβαρότερη παθολογική κατάσταση, σπάνια ερευνάται.

Ωστόσο πιθανές αιτίες για την εμφάνισή τους μπορεί να είναι οι εξής:

• Ερεθισμός στο μάτι
• Κόπωση ματιού
• Έλλειψη ύπνου
• Παρενέργεια φαρμακευτικής αγωγής
• Στρες
• Μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ, καφεϊνης, καπνού

Στην περίπτωση που η εμφάνιση σπασμών καταστεί χρόνια μπορεί να πάσχετε από καλοήθη (ιδιοπαθή)  βλεφαρόσπασμο. Η ακριβής αιτία αυτής της κατάστασης δεν είναι γνωστή, ωστόσο τα ακόλουθα φαίνεται να επιδεινώνουν την κατάσταση:

• Βλεφαρίτιδα
• Επιπεφυκίτιδα
• Ξηροφθαλμία
• Ερεθιστικοί παράγοντες του περιβάλλοντος, π.χ σκόνη, ήλιος
• Κούραση
• Στρες
• Μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ ή καφεϊνης
• Κάπνισμα

Ο καλοήθης βλεφαρόσπασμος είναι πιο συνηθισμένος στις γυναίκες και εμφανίζεται συνήθως στις ηλικίες μεταξύ 40 και 60 ετών.  Σε προχωρημένες καταστάσεις μπορεί να προκαλέσει θολή όραση, αυξημένη ευαισθησία στο φως και σπασμούς στο πρόσωπο.

Επιπλοκές των ακούσιων σπασμών στα βλέφαρα

Πολύ σπάνια οι ακούσιοι σπασμοί των βλεφάρων είναι σημείο διαταραχής του εγκεφάλου ή του νευρικού συστήματος. Σε αυτή την περίπτωση βέβαια οι σπασμοί στα βλέφαρα δεν είναι το μοναδικό σύμπτωμα συνήθως.

Παθολογικές καταστάσεις που μπορεί να προκαλέσουν μυοκυμίες είναι οι εξής:

• Παράλυση Bell– Χαρακτηρίζεται από παράλυση στους μύες της μιας πλευράς του προσώπου.
• Δυστονία– Ακούσιοι σπασμοί μυών που προκαλούν τη συστροφή ή την υιοθέτηση μη φυσιολογικής στάσης του προσβεβλημένου μέλους.
• Aυχενική δυστονία– Προσβάλλει τον αυχένα προκαλώντας ακούσιους σπασμούς που φέρουν το κεφάλι σε κάμψη ή/και στροφή.
• Πολλαπλή σκλήρυνση– Πρόκειται για ασθένεια του κεντρικού νευρικού συστήματος που χαρακτηρίζεται από νοητικά και κινητικά προβλήματα.
• Νόσος του Πάρκινσον– Χαρακτηρίζεται από τρόμο (τρέμουλο), μυϊκή δυσκαμψία, προβλήματα στην ισορροπία και δυσκολία στην ομιλία.
• Σύνδρομο Tourette– Χαρακτηρίζεται από ακούσιες κινήσεις και φωνητικά τικ.

Τέλος, μη διαγνωσμένες εκδορές στον κερατοειδή μπορεί να προκαλέσουν ακούσιους σπασμούς των βλεφάρων. Αν υποψιάζεστε κάτι τέτοιο, επικοινωνήστε άμεσα με τον οφθαλμίατρο σας.

Πότε είναι απαραίτητη η επίσκεψη στο γιατρό;

Όπως αναφέραμε σπάνια οι σπασμοί των βλεφάρων είναι σοβαροί ώστε να χρειάζεται  επείγουσα ιατρική βοήθεια.

Χρειάζεται να επισκεφθείτε το γιατρό σας αν έχετε χρόνιους σπασμούς στα βλέφαρα μαζί με ένα από τα παρακάτω συμπτώματα:

• Tο μάτι σας είναι κόκκινο ή πρησμένο
• Το άνω βλέφαρο πέφτει
• Το βλέφαρό σας κλείνει τελείως με κάθε σπασμό
• Οι σπασμοί στο βλέφαρο συνεχίζονται για αρκετές εβδομάδες
• Οι σπασμοί επηρεάζουν και άλλα τμήματα του προσώπου σας

Πως θεραπεύονται οι σπασμοί των βλεφάρων;

Tις περισσότερες φορές οι σπασμοί στα βλέφαρα παύουν σε λίγες μέρες ή εβδομάδες χωρίς θεραπεία. Μπορείτε να ακολουθήσετε τις παρακάτω οδηγίες:

• Καταναλώνετε λιγότερη καφεϊνη
• Κοιμηθείτε αρκετά
• Ενυδατώστε τα μάτια σας με τεχνητά δάκρυα ή οφθαλμικές σταγόνες
• Χρησιμοποιείστε ζεστές κομπρέσες στα μάτια

Η χρήση Botox (βοτουλινικής τοξίνης) ενδείκνυται ορισμένες φορές για τη θεραπεία του καλοήθους βλεφαρόσπασμου. Η διάρκεια του είναι ωστόσο για μερικούς μήνες. Στις πιο σοβαρές περιπτώσεις καλοήθους βλεφαρόσπασμου μπορεί να κριθεί απαραίτητη χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση κάποιων μυών και νεύρων (μυεκτομή)  στα βλέφαρα.

Πως μπορούν να προληφθούν οι σπασμοί των βλεφάρων ;

Αν βιώνετε συχνά ακούσιους σπασμούς των βλεφάρων καλό θα ήταν να κρατήσετε ένα «ημερολόγιο» πότε σας συμβαίνουν. Πιθανώς να μπορείτε να το συσχετίσετε με την ποσότητα καφεϊνης που καταναλώνετε, πόσο κοιμάστε ή μια περίοδο αυξημένου στρες.