Τι είναι η ακράτεια ούρων;

Η ακράτεια ούρων συμβαίνει όταν χάνετε τον έλεγχο της ουροδόχου κύστης. Σε κάποιες περιπτώσεις, μπορεί να συμβαίνει πλήρης κένωση του περιεχομένου της ουροδόχου κύστης, ενώ άλλοτε να βιώνετε μόνο ήπια διαρροή. Η πάθηση μπορεί να είναι προσωρινή ή χρόνια, ανάλογα με την αιτία.

Σύμφωνα με το Ίδρυμα Ουρολογικής Φροντίδας των ΗΠΑ, εκατομμύρια ενήλικες στις Ηνωμένες Πολιτείες βιώνουν ακράτεια ούρων. Σύμφωνα με το Johns Hopkins Medicine, η πάθηση είναι περισσότερο κοινή σε γυναίκες άνω των 50 ετών. Ωστόσο, μπορεί να επηρεάσει οποιονδήποτε.

Καθώς μεγαλώνετε, οι μύες που υποστηρίζουν την ουροδόχο κύστη τείνουν να εξασθενούν, κάτι το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε ακράτεια ούρων.

Πολλά διαφορετικά προβλήματα υγείας μπορούν επίσης να προκαλέσουν την πάθηση. Τα συμπτώματα ποικίλλουν από ήπια έως σοβαρά και μπορεί να αποτελούν ένδειξη καρκίνου, νεφρικών λίθων, λοίμωξης ή διογκωμένου προστάτη.

Αν παρουσιάζετε ακράτεια ούρων, πραγματοποιήστε ένα ραντεβού με το γιατρό σας. Η ακράτεια ούρων μπορεί να παρεμποδίσει την καθημερινή σας ζωή και να οδηγήσει σε πιθανά «ατυχήματα». Ο γιατρός θα καθορίσει εάν κάποια πιο σοβαρή πάθηση αποτελεί την αιτία.

Ποιοι είναι οι τύποι της ακράτειας ούρων;

Η ακράτεια ούρων ταξινομείται σε τρεις γενικούς τύπους. Μπορείτε όμως να βιώνετε περισσότερο από έναν τύπους ταυτόχρονα.

Ακράτεια λόγω στρες ή ακράτεια κατά την προσπάθεια

Η ακράτεια λόγω στρες πυροδοτείται από συγκεκριμένους τύπους σωματικής δραστηριότητας.

Για παράδειγμα, μπορεί να χάσετε τον έλεγχο της ουροδόχου κύστης όταν:

• Αθλείστε
• Βήχετε
• Φτερνίζεστε
• Γελάτε

Τέτοιες δραστηριότητες ασκούν πίεση στο μυϊκό σφιγκτήρα που συγκρατεί τα ούρα στην ουροδόχο κύστη. Η επιπλέον πίεση μπορεί να προκαλέσει τη χαλάρωση του μυός και την απελευθέρωση των ούρων.

Ακράτεια επιτακτικού τύπου

Η ακράτεια επιτακτικού τύπου συμβαίνει όταν χάνετε τον έλεγχο της ουροδόχου κύστης μετά από ξαφνική και έντονη ανάγκη ούρησης. Μόλις εμφανιστεί αυτή η επείγουσα ανάγκη, μπορεί να μην προλάβετε να φτάσετε μέχρι την τουαλέτα.

Ακράτεια από υπερπλήρωση

Η ακράτεια από υπερπλήρωση συμβαίνει αν δεν μπορείτε να κενώσετε πλήρως την ουροδόχο κύστη όταν ουρείτε. Αργότερα, μέρος των ούρων που έχουν απομείνει εντός της ουροδόχου κύστης μπορεί να διαρρεύσουν.

Ποιες είναι οι αιτίες της ακράτειας ούρων;

Υπάρχουν πολλές πιθανές αιτίες της ακράτειας ούρων.

Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι τα εξής:

• Εξασθενημένοι μύες της ουροδόχου κύστης λόγω γήρανσης
• Βλάβη στους μύες του πυελικού εδάφους
• Διογκωμένος προστάτης
• Καρκίνος

Κάποιες από αυτές τις παθήσεις αντιμετωπίζονται εύκολα και προκαλούν μόνο προσωρινά προβλήματα ούρησης, ενώ άλλες είναι πιο σοβαρές και επίμονες.

Γήρανση

Καθώς μεγαλώνετε, οι μύες που υποστηρίζουν την ουροδόχο κύστη τυπικά εξασθενούν, κάτι που αυξάνει τον κίνδυνο ακράτειας.

Για να διατηρήσετε ισχυρούς μύες και υγιή ουροδόχο κύστη, είναι σημαντικό να εξασκείτε υγιεινές συνήθειες του τρόπου ζωής. Όσο πιο υγιείς είστε τόσο μεγαλύτερες οι πιθανότητες να αποφύγετε την ακράτεια καθώς γερνάτε.

Βλάβη στους μύες του πυελικού εδάφους

Οι μύες του πυελικού εδάφους υποστηρίζουν την ουροδόχο κύστη. Βλάβη σε αυτούς τους μύες μπορεί να προκαλέσει ακράτεια. Η βλάβη μπορεί να προκαλείται από χειρουργικές επεμβάσεις, όπως η υστερεκτομή. Είναι επίσης κοινό αποτέλεσμα της εγκυμοσύνης και του τοκετού.

Διογκωμένος προστάτης

Αν είστε άνδρας, ο προστάτης αδένας περιβάλλει τον αυχένα της ουροδόχου κύστης. Αυτός ο αδένας απελευθερώνει υγρά που προστατεύουν και θρέφουν το σπέρμα και τείνει να διογκώνεται με την ηλικία. Είναι κοινό για τους άντρες να παρουσιάζουν ακράτεια ως αποτέλεσμα.

Καρκίνος

Ο καρκίνος του προστάτη ή της ουροδόχου κύστης μπορεί να προκαλέσει ακράτεια. Σε κάποιες περιπτώσεις, η θεραπεία για τον καρκίνο μπορεί να καταστήσει ακόμη πιο δύσκολο τον έλεγχο της ουροδόχου κύστης. Ακόμη και καλοήθεις όγκοι μπορούν να προκαλέσουν ακράτεια αποφράσσοντας την ροή των ούρων.

Άλλες πιθανές αιτίες

Άλλες πιθανές αιτίες της ακράτειας περιλαμβάνουν:

• Δυσκοιλιότητα
• Λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος
• Λίθος στους νεφρούς ή την ουροδόχο κύστη
• Προστατίτιδα (φλεγμονή του προστάτη)
• Διάμεση κυστίτιδα (μία χρόνια πάθηση που προκαλεί φλεγμονή στην ουροδόχο κύστη)
• Παρενέργειες συγκεκριμένων φαρμάκων, όπως φάρμακα για την αρτηριακή πίεση, μυοχαλαρωτικά, ηρεμιστικά και ορισμένα φάρμακα για την καρδιά

Υπάρχουν παράγοντες του τρόπου ζωής που μπορεί να προκαλέσουν προσωρινά επεισόδια ακράτειας. Για παράδειγμα, η κατανάλωση υπερβολικής ποσότητας αλκοόλ, καφεϊνούχων ροφημάτων ή άλλων υγρών μπορούν να προκαλέσουν προσωρινή απώλεια ελέγχου της ουροδόχου κύστης.

Πότε πρέπει να αναζητήσετε ιατρική φροντίδα

Οποιοδήποτε επεισόδιο ακράτειας είναι λόγος να αναζητήσετε ιατρική φροντίδα. Μπορεί να αποτελεί σύμπτωμα μιας πιο σοβαρής πάθησης που πρέπει να αντιμετωπιστεί.

Ακόμη και αν η υποκείμενη αιτία δεν είναι σοβαρή, η ακράτεια μπορεί να διαταράξει την καθημερινή σας ζωή. Για αυτό, είναι σημαντικό να λάβετε έγκυρη διάγνωση και να συζητήσετε τις θεραπευτικές επιλογές με το γιατρό σας.

Σε κάποιες περιπτώσεις, η ακράτεια αποτελεί ένδειξη επείγοντος ιατρικού περιστατικού.

Θα πρέπει να αναζητήσετε άμεσα ιατρική φροντίδα αν χάνετε τον έλεγχο της ουροδόχου κύστης και βιώνετε οποιοδήποτε από τα ακόλουθα:

• Δυσκολία στην ομιλία ή τη βάδιση
• Αδυναμία ή αίσθηση μυρμηγκιάσματος σε οποιοδήποτε μέρος του σώματος
• Απώλεια όρασης
• Σύγχυση
• Απώλεια αισθήσεων
• Απώλεια ελέγχου του παχέος εντέρου

Τι να περιμένετε από το ραντεβού με το γιατρό σας

Κατά τη διάρκεια του ραντεβού, ο γιατρός θα σας κάνει ερωτήσεις αναφορικά με τα συμπτώματά σας. Θα πρέπει να γνωρίζει για πόσο καιρό έχετε ακράτεια, ποιους τύπους ακράτειας βιώνετε και άλλες λεπτομέρειες.

Θα σας ρωτήσει αναφορικά με τις καθημερινές σας συνήθειες, συμπεριλαμβανομένης της τυπικής σας δίαιτας και οποιαδήποτε φάρμακα ή συμπληρώματα λαμβάνετε.

Ανάλογα με τα συμπτώματα και το ιατρικό ιστορικό σας, ο γιατρός θα ζητήσει επιπλέον εξετάσεις, όπως:

• Ανάλυση ούρων για τον έλεγχο ενδείξεων λοίμωξης ή άλλων προβλημάτων.
• Μέτρηση της ποσότητας ούρων που απελευθερώνετε κατά την ούρηση, της ποσότητας που παραμένει εντός της ουροδόχου κύστης και της πίεσης στην ουροδόχο κύστη. Αυτές οι πληροφορίες συλλέγονται εισάγοντας έναν καθετήρα εντός της ουρήθρας και της ουροδόχου κύστης.
• Κυστεοσκόπηση. Σε αυτή την εξέταση μία μικρή κάμερα εισάγεται εντός της ουροδόχου κύστης για ενδελεχή εξέταση.

Πώς αντιμετωπίζεται η ακράτεια ούρων;

Το προτεινόμενο θεραπευτικό πλάνο του γιατρού θα εξαρτηθεί από την αιτία της ακράτειας. Μία υποκείμενη ιατρική πάθηση μπορεί να απαιτεί φαρμακευτική αγωγή, χειρουργική επέμβαση ή άλλες θεραπείες.

Ο γιατρός επίσης θα σας ενθαρρύνει να πραγματοποιείτε συγκεκριμένες ασκήσεις, όπως ασκήσεις πυελικού εδάφους ή εκπαίδευση της ουροδόχου κύστης, με στόχο την αύξηση του ελέγχου της κύστης σας.

Σε ορισμένες καταστάσεις, ο γιατρός μπορεί να μην είναι σε θέση να θεραπεύσει την ακράτεια ούρων. Όμως, ακόμη και τότε, μπορείτε να ακολουθήσετε τα παρακάτω βήματα για να διαχειριστείτε την πάθησή σας:

• Προσαρμόστε τη διατροφή σας ή την πρόσληψη υγρών
• Διατηρήστε τη διαδρομή μέχρι την τουαλέτα καθαρή και καλά φωτισμένη
• Χρησιμοποιείστε απορροφητικές πάνες ακράτειας
• Πραγματοποιήστε τακτικές επισκέψεις στην τουαλέτα

Πώς μπορεί να προληφθεί η ακράτεια ούρων;

Δεν μπορείτε να αποτρέψετε όλες τις περιπτώσεις ακράτειας ούρων, αλλά υπάρχουν ορισμένα βήματα που θα σας βοηθήσουν να μειώσετε τον κίνδυνο εμφάνισής της. Ένας υγιεινός τρόπος ζωής είναι το κλειδί.

Για παράδειγμα, προσπαθήστε:

• Να διατηρείτε το βάρος σας σε ένα υγιές εύρος
• Να αθλείστε τακτικά
• Να ακολουθείτε μία ισορροπημένη διατροφή
• Να περιορίσετε την πρόσληψη καφεΐνης και αλκοόλ
• Να αποφύγετε το κάπνισμα, εάν καπνίζετε

Βιβλιογραφία

Jung J, et al. (2012). Clinical and functional anatomy of the urethral sphincter. DOI:
10.5213/inj.2012.16.3.102

Mayo Clinic Staff. (2019). Urinary incontinence.
mayoclinic.org/diseases-conditions/urinary-incontinence/symptoms-causes/syc-20352808

Urinary incontinence in older adults. (2017).
nia.nih.gov/health/urinary-incontinence-older-adults

Urinary incontinence in women. (n.d.).
hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/urinary-incontinence/urinary-incontinence-in-women

What is urinary incontinence? (n.d.).
urologyhealth.org/urologic-conditions/urinary-incontinence