Μπορεί ένα άτομο να αλλάξει προσωπικότητα;

Η προσωπικότητα σταδιακά αλλάζει καθόλη τη διάρκεια της ζωής και οι διακυμάνσεις στη διάθεση είναι απολύτως φυσιολογικές. Ωστόσο, ασυνήθιστες αλλαγές στην προσωπικότητα μπορεί να αποτελούν ένδειξη σωματικής ή ψυχικής διαταραχής.

Οι αλλαγές στην προσωπικότητα παρουσιάζονται με πολλούς διαφορετικούς τρόπους.

Για παράδειγμα, η συμπεριφορά που δεν συνάδει με το πώς θα αντιδρούσατε τυπικά υπό δεδομένες συνθήκες υποδεικνύει αλλαγή στην προσωπικότητα.

Ένα άτομο που συμπεριφέρεται με μη τυπικό, κακοδιάθετο ή επιθετικό τρόπο, κάτι το οποίο δεν είναι χαρακτηριστικό της συνηθισμένης συμπεριφοράς του σε παρόμοιες καταστάσεις, επίσης υποδεικνύει αλλαγή στην προσωπικότητα.

Παραδείγματα αλλαγής της προσωπικότητας

Η ηρεμία σε καταστάσεις που φυσιολογικά προκαλούν στρες ή θυμό είναι ένα παράδειγμα αλλαγής της προσωπικότητας.

Ένα επιπλέον παράδειγμα είναι η χαρούμενη διάθεση στο άκουσμα τραγικών γεγονότων.

Τι μπορεί να προκαλέσει ξαφνική αλλαγή στην προσωπικότητα;

Παρόλο που μία σταδιακή αλλαγή στην προσωπικότητα δεν είναι ασυνήθιστη, μία ξαφνική αλλαγή μπορεί να προκαλείται από τραυματισμό ή ασθένεια.

Αναζητήστε τις παρακάτω ενδείξεις για να καθορίσετε αν η ασυνήθιστη ή περίεργη συμπεριφορά αποτελεί επείγον ιατρικό περιστατικό:

• Αδύναμος παλμός
• Ιδρωμένο δέρμα
• Ταχυπαλμία
• Ταχεία αναπνοή
• Ρηχή αναπνοή
• Χαμηλή πίεση
• Σύγχυση
• Ζάλη
• Δυσκολία στην ομιλία
• Διαπεραστικός πόνος στα χέρια ή τα πόδια
• Πόνος στο στήθος
• Αλλαγές στην όραση

Αν εσείς ή κάποιο κοντινό σας πρόσωπο βιώνει οποιοδήποτε από τα προαναφερθέντα συμπτώματα, αναζητήστε επείγουσα ιατρική φροντίδα. Μην οδηγήσετε μέχρι το νοσοκομείο. Καλέστε το 166.

Ποιες είναι οι αιτίες πίσω από την αλλαγή της προσωπικότητας;

Ο θρήνος, ένα δυσάρεστο γεγονός και η απογοήτευση μετατρέπουν φυσιολογικά ένα χαρούμενο άτομο σε θλιμμένο. Μερικές φορές, η διάθεση ενός ατόμου μπορεί να αλλάξει για εβδομάδες ή μήνες ύστερα από ένα συνταρακτικό γεγονός. Όμως, η αλλαγή στη διάθεση δεν είναι ταυτόσημη με την αλλαγή στην προσωπικότητα.

Βέβαια, κάποια άτομα παρουσιάζουν ασυνήθιστη ή περίεργη συμπεριφορά για χρόνια, κάτι που μπορεί να οφείλεται σε ασθένεια ή τραυματισμό. Ένα άτομο μπορεί να εκδηλώσει αλλαγή στη συμπεριφορά μετά από μία τραυματική εμπειρία.

Αυτές οι αλλαγές στη συμπεριφορά μπορεί να προκληθούν και από ψυχικές ασθένειες, όπως:

• Αγωνία: Η αγωνία εμφανίζεται όταν το άτομο αισθάνεται νευρικότητα αναφορικά με μία κατάσταση. Είναι φυσιολογικό να βιώνετε αγωνία περιστασιακά, αλλά όταν αυτή εκδηλώνεται σε τακτική βάση χωρίς κάποια προφανή αιτία μπορεί να αποτελεί ένδειξη γενικευμένης διαταραχής άγχους.
• Διαταραχές πανικού: Οι κρίσεις πανικού είναι περίοδοι εξαιρετικού φόβου. Μερικές φορές, ο φόβος φαίνεται να είναι παράλογος. Τέτοιες περιπτώσεις περιλαμβάνουν, για παράδειγμα, κρίση πανικού σε ασανσέρ ή όταν πρόκειται ένα άτομο να μιλήσει δημόσια.
• Διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD): Η διαταραχή μετατραυματικού στρες είναι μία ψυχική πάθηση που χαρακτηρίζεται από εξαιρετικό φόβο, επεισόδια αναβίωσης τραυματικών γεγονότων (flashbacks) και σε μερικές περιπτώσεις ψευδαισθήσεις. Πυροδοτείται από μνήμες τραυματικών συμβάντων, όπως τρομοκρατική επίθεση ή αυτοκινητιστικό δυστύχημα.
• Διπολική διαταραχή: Η διπολική διαταραχή προκαλεί εξαιρετικές διακυμάνσεις της διάθεσης στο άτομο. Οι διακυμάνσεις της διάθεσης μπορεί να περιλαμβάνουν ευφορία και πολύ βαθιά κατάθλιψη και να αλλάζουν τον τρόπο με τον οποίο το άτομο ανταποκρίνεται σε συγκεκριμένες καταστάσεις ανάλογα με τη διάθεσή του.
• Σχιζοφρένεια: Η σχιζοφρένεια καθιστά δύσκολη την καθαρή σκέψη, την αποτελεσματική κατανόηση καταστάσεων, τη φυσιολογική συμπεριφορά σε κοινωνικές περιστάσεις και τη διάκριση μεταξύ του τι είναι και τι δεν είναι πραγματικό.

Ιατρικές παθήσεις και καταστάσεις που προκαλούν διακυμάνσεις στα επίπεδα ορμονών μπορούν να προκαλέσουν περίεργη ή ασυνήθιστη συμπεριφορά. Τέτοιες παθήσεις/καταστάσεις είναι οι εξής:

• Εμμηνόπαυση
• Προεμμηνορροϊκό σύνδρομο (PMS)
• Ανδρόπαυση
• Υπερθυρεοειδισμός ή υποθυρεοειδισμός

Επείγουσες ιατρικές καταστάσεις μπορούν επίσης να προκαλέσουν ασυνήθιστη συμπεριφορά, όπως:

• Έμφραγμα
• Εγκεφαλικό
• Αφυδάτωση
• Κακή θρέψη

Άλλες καταστάσεις και παθήσεις που μπορεί να προκαλέσουν αλλαγές στην προσωπικότητα περιλαμβάνουν τα εξής:

Αλλαγές στην προσωπικότητα λόγω βλάβης μετωπιαίου λοβού

Ένας τραυματισμός στο μετωπιαίο λοβό του εγκεφάλου (που βρίσκεται πίσω από το μέτωπο) μπορεί να οδηγήσει σε συμπτώματα που περιλαμβάνουν αλλαγές στην προσωπικότητα.

Ο μετωπιαίος λοβός είναι το κέντρο ελέγχου της προσωπικότητάς μας. Επίσης είναι υπεύθυνος για:

• Το λόγο
• Την έκφραση των συναισθημάτων
• Τις γνωστικές δεξιότητες

Ο πιο κοινός τραυματισμός του εγκεφάλου είναι η βλάβη στο μετωπιαίο λοβό. Μεταξύ των πιθανών αιτιών συγκαταλέγονται:

• Χτυπήματα στο κεφάλι
• Πτώσεις
• Αυτοκινητιστικά δυστυχήματα

Αλλαγές στην προσωπικότητα μετά από εγκεφαλικό

Μετά από ένα εγκεφαλικό, κατά τη διάρκεια του οποίου ένα αιμοφόρο αγγείο στον εγκέφαλο διαρρηγνύεται ή η παροχή οξυγόνου στον εγκέφαλο διακόπτεται, μπορεί να παρουσιάσετε συμπτώματα, όπως αλλαγές στη συμπεριφορά.

Κάποιοι επιζώντες από εγκεφαλικό βιώνουν απάθεια, δηλαδή δεν φαίνεται να ενδιαφέρονται για τίποτα.

Άλλοι, ειδικά οι επιζώντες εγκεφαλικού που έχει συμβεί στο δεξιό ημισφαίριο του εγκεφάλου, μπορεί να αγνοούν τη μία πλευρά του σώματός τους ή τη μία πλευρά των αντικειμένων. Για παράδειγμα, μπορεί να αγνοούν το φαγητό στη μία πλευρά του πιάτου.

Ύστερα από ένα εγκεφαλικό στο μετωπιαίο λοβό ή στο δεξιό ημισφαίριο, κάποια άτομα παρουσιάζουν παρορμητική συμπεριφορά. Με άλλα λόγια, δεν είναι σε θέση να σκεφτούν ή να κατανοήσουν τις συνέπειες των πράξεών τους.

Αλλαγές στην προσωπικότητα λόγω όγκου στον εγκέφαλο

Ένας εγκεφαλικός όγκος στον μετωπιαίο λοβό, τον κροταφικό λοβό ή στον τελικό εγκέφαλο μπορεί να προκαλέσει αλλαγές στη συμπεριφορά.

Για παράδειγμα, ένα πράο άτομο μπορεί να γίνει περισσότερο ευερέθιστο ή ένα δραστήριο άτομο να γίνει πιο παθητικό.

Επιπλέον, μπορεί να εμφανιστούν εναλλαγές στη διάθεση, όπως έντονος θυμός αμέσως μετά από αίσθημα χαράς.

Αλλαγές στην προσωπικότητα λόγω άνοιας

Η άνοια, η οποία μπορεί να προκληθεί από ασθένεια ή τραυματισμό, είναι η βλάβη σε τουλάχιστον δύο γνωστικές εγκεφαλικές λειτουργίες.

Οι γνωστικές εγκεφαλικές λειτουργίες περιλαμβάνουν:

• Μνήμη
• Σκέψη
• Γλώσσα
• Κρίση
• Συμπεριφορά

Η απώλεια νευρώνων στο μετωπιαίο λοβό του εγκεφάλου μπορεί να προκαλέσει στα άτομα με ήπια άνοια αλλαγές στην προσωπικότητα, όπως απομόνωση ή κατάθλιψη.

Τα άτομα με μέτρια άνοια μπορεί να παρουσιάσουν πιο σημαντικές αλλαγές στην προσωπικότητα, όπως εκνευρισμό ή καχυποψία ως προς τους άλλους.

Adderall και αλλαγές στην προσωπικότητα

Το συνταγογραφούμενο φάρμακο Adderall είναι η εμπορική ονομασία του συνδυασμού δεξτροαμφεταμίνης και αμφεταμίνης. Χρησιμοποιείται κυρίως για την διαταραχή ελλειμματικής προσοχής-υπερκινητικότητας.

Στις αναφερόμενες παρενέργειες διεγερτικών όπως το Adderall είναι η αυξημένη εχθρικότητα και επιθετική συμπεριφορά. Ωστόσο, αυτό φαίνεται να σχετίζεται με κατάχρηση του φαρμάκου.

Τα παιδιά και οι έφηβοι μπορεί να έχουν νέα ψυχωτικά ή μανιακά επεισόδια.

Αλλαγές στην προσωπικότητα λόγω εθισμού στο αλκοόλ

Ο εθισμός στο αλκοόλ (αλκοολισμός) είναι μία ασθένεια που αλλάζει τον εγκέφαλο και τη νευροχημεία του. Αυτές οι αλλαγές προκαλούν με τη σειρά τους αλλαγές στην προσωπικότητα.

Τα άτομα με εθισμό στο αλκοόλ μπορεί να παρουσιάσουν έντονη κατάθλιψη και λήθαργο. Μπορεί να έχουν μειωμένες αναστολές και κρίση, καθώς επίσης να χρησιμοποιήσουν λεκτική ή σωματική βία.

Αλλαγές στην προσωπικότητα λόγω ηλικίας

Η προσωπικότητα συνεχίζει να αναπτύσσεται καθόλου τη διάρκεια της ζωής του ατόμου.

Μία μελέτη του 2011 αναφέρει ότι τα πέντε μεγάλα (“Big Five”) χαρακτηριστικά της προσωπικότητας – ευσυνειδησία, ευθυμία, νευρωτισμός, ειλικρίνεια και εσωστρέφεια/εξωστρέφεια – παραμένουν σταθερά μόλις άτομο φτάσει στην ενήλικη ζωή.

Σε μία μελέτη του 2016, οι ερευνητές συνέκριναν τα αποτελέσματα τεστ προσωπικότητας που έγιναν σε εφήβους το 1950 με αυτά που έγιναν στα ίδια άτομα σε ηλικία 77 ετών. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η προσωπικότητα σταδιακά αλλάζει κατά τη διάρκεια της ζωής του ατόμου και μπορεί να είναι αρκετά διαφορετική όταν το άτομο γεράσει. (Αυτή η μελέτη είχε ορισμένους περιορισμούς και χρειάζεται περισσότερη έρευνα στο συγκεκριμένο τομέα.)

Αλλαγές στην προσωπικότητα λόγω γήρανσης

Οι ήπιες αλλαγές στην προσωπικότητα στους ηλικιωμένους, όπως η ευερεθιστότητα ή ο εκνευρισμός, δεν είναι ασυνήθιστες. Όμως, οι εξαιρετικές αλλαγές στην προσωπικότητα, όπως για παράδειγμα ένα παθητικό άτομο να γίνει χειριστικό, μπορεί να αποτελούν ένδειξη άνοιας λόγω αλλαγών στο μετωπιαίο λοβό του εγκεφάλου.

Μία μελέτη του 2016 αναφέρει ότι οι ηλικιωμένοι έχουν διαφορετικά χαρακτηριστικά της προσωπικότητας από τα νεαρά άτομα. Για παράδειγμα, ο νευρωτισμός τείνει να αυξάνεται στους ηλικιωμένους άνω των 80 ετών.

Κάποια άτομα μπορεί να «επιστρέφουν» σε μικρότερη ηλικία καθώς μεγαλώνουν. Αυτό συνήθως αποτελεί ένδειξη κατάθλιψης ή ένα τρόπο αντιμετώπισης της γήρανσης.

Αλλαγές στην προσωπικότητα μετά από διάσειση

Η διάσειση είναι ένας ήπιος τραυματισμός του εγκεφάλου που προκαλείται από χτύπημα στην κεφαλή. Μερικές φορές, τα συμπτώματα συνδέονται με μία κατάσταση γνωστή ως μεταδιασεισικό σύνδρομο.

Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Ζάλη
• Πονοκέφαλο
• Αλλαγή στην προσωπικότητα, σε ορισμένες περιπτώσεις

Ένας τραυματισμός στον εγκέφαλο μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο που κατανοείτε και εκφράζετε τα συναισθήματα. Μπορεί επίσης να οδηγήσει σε αλλαγή της προσωπικότητας λόγω συναισθηματικής αντίδρασης στις αναπόφευκτες αλλαγές της ζωής που συνοδεύουν τον τραυματισμό του εγκεφάλου.

Η ψυχοθεραπεία ή η συμβουλευτική θα σας βοηθήσει να κατανοήσετε την αλλαγή στην προσωπικότητά σας.

Αλλαγές στην προσωπικότητα μετά από έμφραγμα

Παρόλο που δεν είναι ασύνηθες να αισθάνεστε αγωνία ή κατάθλιψη μετά από έμφραγμα, αυτά τα συναισθήματα είναι συνήθως προσωρινά. Ωστόσο, κάποια άτομα συνεχίζουν να αισθάνονται κατάθλιψη για εβδομάδες μετά το έμφραγμα.

Έως το 33% των ατόμων που έχουν υποστεί έμφραγμα βιώνουν κάποιου βαθμού κατάθλιψη.

Εάν η κατάθλιψη είναι σοβαρή, θα πρέπει να επισκεφτείτε το γιατρό σας. Χωρίς θεραπεία, μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένο κίνδυνο νέου εμφράγματος.

Μπορούν τα αντικαταθλιπτικά να αλλάξουν την προσωπικότητα;

Τα αντικαταθλιπτικά συνταγογραφούνται συχνά για την αντιμετώπιση της μείζονος καταθλιπτικής διαταραχής και της γενικευμένης διαταραχής άγχους. Στις παρενέργειες συγκαταλέγονται και αλλαγές στην προσωπικότητα.

Μία μελέτη του 2012 αναφέρει ότι τα άτομα που παίρνουν Paxil, έναν εκλεκτικό αναστολέα επαναπρόσληψης σεροτονίνης, όχι μόνο γίνονται λιγότερο καταθλιπτικά αλλά αποκτούν περισσότερη αυτοπεποίθηση και εξωστρέφεια.

Αλλαγές στην προσωπικότητα λόγω ασθένειας Lyme

Κάποια από τα συμπτώματα της ασθένειας Lyme, η οποία μεταδίδεται στους ανθρώπους από το τσίμπημα μολυσμένου κρότωνα, περιλαμβάνουν σωματικές ενδείξεις, όπως εξάνθημα, και ψυχολογικά συμπτώματα, όπως εναλλαγές της διάθεσης.

Σε μία μελέτη του 2012, σχεδόν το ένα τέταρτο των ατόμων (21%) σε πρώιμα στάδια της νόσου Lyme ανέφεραν ευερεθιστότητα. Σχεδόν το 10% των ατόμων ανέφεραν πως αισθάνονταν αγωνία.

Αλλαγές στην προσωπικότητα λόγω της νόσου του Parkinson

Η νόσος του Parkinson είναι μία νευρολογική διαταραχή που προκαλεί κινητικά προβλήματα, όπως τρόμο και ακαμψία. Μπορεί επίσης να οδηγήσει σε αυτό που μερικές φορές ονομάζεται «προσωπικότητα του Parkinson» λόγω των αλλαγών στον εγκέφαλο.

Τα άτομα με προχωρημένη νόσο του Parkinson μπορεί να γίνουν:

• Απαθή
• Αρνητικά
• Απρόσεκτα

Μπορεί επίσης να εμφανίσουν άνοια της νόσου του Parkinson.

Ακόμα και στα αρχικά στάδια της ασθένειας, τα άτομα μπορεί να παρουσιάσουν κατάθλιψη, εμμονή ή ισχυρογνωμοσύνη.

Αλλαγές στην προσωπικότητα κατά τη διάρκεια της εμμηνόπαυσης

Σε συνδυασμό με τις εξάψεις και την αύξηση βάρους, η εμμηνόπαυση μπορεί να προκαλέσει αλλαγές στην προσωπικότητα της γυναίκας.

Η μειωμένη παραγωγή οιστρογόνων κατά τη διάρκεια της εμμηνόπαυσης μειώνει τα επίπεδα σεροτονίνης που παράγονται στον εγκέφαλο. Η σεροτονίνη είναι μία χημική ουσία που βοηθά στη ρύθμιση της διάθεσης.

Ως αποτέλεσμα αυτών των χημικών αλλαγών, κάποιες γυναίκες μπορεί να αισθάνονται:

• Θυμό
• Θλίψη
• Αγωνία
• Πανικό

Τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης τυπικά συνεχίζονται έως και 4 χρόνια μετά την τελευταία περίοδο της γυναίκας.

Αλλαγές στην προσωπικότητα μετά από χειρουργική επέμβαση

Σύμφωνα με μία μελέτη του 2017, είναι πιθανό ότι οι αλλαγές στον εγκέφαλο μπορεί να διαρκέσουν μετά από τη χορήγηση ολικής αναισθησίας σε άτομα που υποβάλλονται σε χειρουργική επέμβαση. Για κάποια άτομα, οι αλλαγές στη συμπεριφορά είναι προσωρινές, ενώ για κάποια άλλα επιμένουν.

Μετά την επέμβαση, κάποιοι ασθενείς αισθάνονται σύγχυση ή αποπροσανατολισμό. Άλλοι, που είναι μεγαλύτερης ηλικίας, μπορεί να βιώνουν μετεγχειρητική γνωστική δυσλειτουργία (POCD). Τα προβλήματα μνήμης της μετεγχειρητικής γνωστικής δυσλειτουργίας μπορεί να προκαλούνται από τη χειρουργική επέμβαση και όχι από την αναισθησία.

Ποια είναι τα συμπτώματα των αλλαγών της προσωπικότητας;

Παρόλο που η διάθεση και η συμπεριφορά φυσιολογικά παρουσιάζουν διακυμάνσεις, ένα άτομο με αλλαγές στην προσωπικότητα δεν δρα όπως συνήθιζε και μπορεί να παρουσιάζει εξαιρετικές αλλαγές στη συμπεριφορά.

Κάποια από τα συμπτώματα αλλαγής της προσωπικότητας περιλαμβάνουν:

• Νέα συμπτώματα αγωνίας ή αλλαγές στη διάθεση
• Έντονο θυμό
• Αγενή συμπεριφορά
• Παρορμητική συμπεριφορά
• Παραισθήσεις

Πώς διαγιγνώσκεται η αλλαγή στην προσωπικότητα;

Εάν παρατηρήσετε αλλαγές στην προσωπικότητα, θα πρέπει να μιλήσετε στο γιατρό σας. Συγκεκριμένα θα πρέπει να αναφέρεται:

• Πότε ξεκίνησε η αλλαγή στη συμπεριφορά
• Ποια στιγμή της ημέρας την παρατηρείτε
• Τι πυροδοτεί την αλλαγή στη συμπεριφορά
• Αν η αλλαγή στη συμπεριφορά εκδηλώνεται μετά από λήψη συνταγογραφούμενων φαρμάκων
• Αν λαμβάνετε ουσίες
• Αν καταναλώνετε αλκοόλ
• Αν έχετε ιστορικό ψυχικών ασθενειών
• Αν έχετε οικογενειακό ιστορικό ψυχικών ασθενειών
• Οποιαδήποτε άλλα συμπτώματα βιώνετε
• Εάν έχετε κάποια υποκείμενη πάθηση

Οι απαντήσεις σε αυτές τις ερωτήσεις θα είναι εξαιρετικά χρήσιμες για το γιατρό και θα βοηθήσουν στη διάγνωση της αιτίας της ασυνήθιστης συμπεριφοράς. Επίσης, ο γιατρός θα καθορίσει εάν υπάρχει κάποιο ψυχικό ή σωματικό πρόβλημα.

Μπορεί να χρειαστεί να υποβληθείτε σε περαιτέρω εξετάσεις.

Στις εξετάσεις αυτές συνήθως περιλαμβάνεται ένα πλήρες αιμοδιάγραμμα, έλεγχος επιπέδων γλυκόζης, ορμονικό προφίλ και έλεγχος λοιμώξεων.

Ανάλογα με τις περιστάσεις, ο γιατρός μπορεί επίσης να ζητήσει απεικονιστικές τεχνικές, όπως αξονική ή μαγνητική τομογραφία.

Εάν δεν μπορέσει να ταυτοποιήσει κάποια ιατρική πάθηση, θα σας παραπέμψει σε έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας.

Πώς αντιμετωπίζονται οι αλλαγές στην προσωπικότητα;

Οι αλλαγές στην προσωπικότητα που προκαλούνται από κάποια ιατρική πάθηση θα υποχωρήσουν μόλις η αιτία αντιμετωπιστεί. Όμως, σε κάποιες περιπτώσεις αυτό δεν συμβαίνει.

Αν αυτό ισχύει και στη δική σας περίπτωση, η αλλαγές στην προσωπικότητα θα πρέπει να αντιμετωπιστούν ξεχωριστά με φάρμακα αλλαγής της διάθεσης.

Αν έχετε κάποια ορμονική διαταραχή, η αλλαγή στην προσωπικότητα μπορεί να υποχωρήσει μόλις λάβετε το κατάλληλο συνταγογραφούμενο φάρμακο. Η αποκατάσταση οιστρογόνων, τα αντισυλληπτικά δισκία χαμηλής δόσης και οι ενέσεις προγεστερόνης είναι κοινά συνταγογραφούμενα φάρμακα.

Οι ψυχικές παθήσεις αντιμετωπίζονται με ένα συνδυασμό φαρμάκων αλλαγής της διάθεσης και ψυχοθεραπείας. Οι γιατροί τυπικά συνταγογραφούν φάρμακα για την αντιμετώπιση παθήσεων, όπως η διαταραχή άγχους, η διαταραχή πανικού, η διαταραχή μετατραυματικού στρες και η διπολική διαταραχή.

Πέρα από τη φαρμακευτική αγωγή, η ψυχοθεραπεία θα σας βοηθήσει να αντιμετωπίσετε στρεσογόνες καταστάσεις.

 

Βιβλιογραφία

Aucott JN, et al. (2012). Post-treatment Lyme disease syndrome symptomatology and the impact on life functioning: Is there something here? DOI:
10.1007/s11136-012-0126-6

Bipolar disorder. (2016).
nimh.nih.gov/health/topics/bipolar-disorder/index.shtml

Campbell C. (2018). Why has my sister’s personality changed since her traumatic brain injury?
brainline.org/author/celeste-campbell/qa/why-has-my-sisters-personality-changed-her-traumatic-brain-injury

Cobb-Clark D, et al. (2011). The stability of big five personality tests. DOI: 10.1016/j.econlet.2011.11.015

Changes in personality. (n.d.).
apdaparkinson.org/what-is-parkinsons/symptoms/personality-change/

Colon E, et al. (2017). Anesthesia, brain changes, and behavior: Insights from neural systems biology. DOI:
10.1016/j.pneurobio.2017.01.005

Depression after a cardiac event or diagnosis. (2018). heart.org/HEARTORG/HealthyLiving/StressManagement/HowDoesStressAffectYou/Depression-After-A-Cardiac-Event-or-Daudit_UCM_440444_Article.jsp#.XdRFcOhKhPY

Harris AH, et al. (2016). Personality stability from age 14 to age 77 years. DOI:
10.1037/pag0000133

Irritability and mood swings in menopause. (n.d.).
womentowomen.com/understandyourbody/symptoms/moodswings.aspx

Kandler C, et al. (2015). Patterns and sources of personality development in old age. DOI:
10.1037/pspp0000028

Mayo Clinic Staff. Generalized anxiety disorder. (2017).
mayoclinic.org/diseases-conditions/generalized-anxiety-disorder/symptoms-causes/syc-20360803

Mayo Clinic Staff. (2017). Menopause.

mayoclinic.org/diseases-conditions/menopause/symptoms-causes/syc-20353397

Menopause. (2019).
womenshealth.gov/menopause/

Medication guide: Adderall XR. (2007). accessdata.fda.gov/drugsatfda_docs/label/2007/021303s015lbl.pdf

Pekka J, et al. (2012). Do antidepressants change personality? — a five-year observational study. DOI:
10.1016/j.jad.2012.04.026

Personality changes post stroke. (2018).

stroke.org/en/about-stroke/effects-of-stroke/emotional-effects-of-stroke/personality-changes-post-stroke

Pozuelo L. (2019). Depression & heart disease.
my.clevelandclinic.org/health/diseases/16917-depression–heart-disease

Rundshagen I. (2014). Postoperative cognitive dysfunction. DOI: 10.3238/arztebl.2014.0119

Traumatic brain injury and concussion. (2019).
cdc.gov/traumaticbraininjury/index.html

Widiger TA, et al. (2017). Neuroticism is a fundamental domain of personality with enormous public health implications. DOI:
10.1002/wps.20411

Διαβάστε περισσότερα