Τι είναι η απόκλιση κρανιακών ραφών;

Η απόκλιση των κρανιακών ραφών χαρακτηρίζεται από ασυνήθιστα μεγάλα κενά στις συνδέσεις μεταξύ των κρανιακών οστών, στα πρώτα στάδια της ζωής.

Στα πρώτα στάδια της ζωής το κρανίο είναι ιδιαίτερα εύπλαστο, καθώς η ανάπτυξη του εγκεφάλου είναι έντονη. Προκειμένου το κρανίο να μπορεί να ανταπεξέλθει σε αυτές τις αλλαγές, στα πρώτα στάδια της ζωής τα οστά του κρανίου δεν έχουν ακόμη ενωθεί, και συνδέονται με τις κρανιακές ραφές, οι οποίες είναι πιο εύκαμπτες. Όταν η ανάπτυξη του εγκεφάλου ολοκληρώνεται, οι ραφές κλείνουν, και τα οστά ενώνονται.

Σε περίπτωση που εντοπιστεί απόκλιση των κρανιακών ραφών, ζητήστε άμεση ιατρική παρακολούθηση.

Αίτια

Τα αίτια που μπορεί να προκαλέσουν την απόκλιση των κρανιακών ραφών μπορεί να είναι διάφορα.  Συχνός και μη απειλητικός λόγος, αποτελεί η γέννα, στην οποία μπορεί λόγω της πίεσης οι πλάκες του κρανίου να επικαλύπτονται, δημιουργώντας κάποια προεξοχή.  Συνήθως, σε αυτή την περίπτωση, η προεξοχή εξομαλύνεται μετά από μερικές ημέρες, και το κρανίο σχηματίζεται φυσιολογικά. Η απόκλιση στις ραφές του κρανίου, μπορεί να προκληθούν και από άλλες αιτίες, οι οποίες περιγράφονται παρακάτω. Μερικές μπορεί να είναι πολύ πιο σοβαρές, και να χρήζουν άμεσης παρακολούθησης.

Διατροφικές ελλείψεις

Είναι σημαντικό τα βρέφη και τα νήπια να τρέφονται σωστά, προκειμένου να έχουν τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά, που θα διατηρήσουν υγιείς τους συνδετικούς ιστούς και τις κρανιακές πλάκες. H έλλειψη σε κάποιες βιταμίνες και μέταλλα μπορεί να οδηγήσει σε απόκλιση των ραφών. Ακόμη η αφυδάτωση, μπορεί να προκαλέσει βύθιση του βρεγματικού οστού (οστό που σχηματίζει τις πλευρές και την οροφή του κρανίου), το οποίο μοιάζει με την απόκλιση κρανιακών ραφών.

Τραύμα

Το τραύμα στο κεφάλι χρήζει επείγουσας ιατρικής βοήθειας.

Επιτηδευμένη κακοποίηση στο παιδί, μπορεί να προκαλέσει τόσο απόκλιση των κρανιακών πλακών όσο και ανάπτυξη ενός μαλακού προεξέχοντος σημείου. Ακόμη, ένα χτύπημα μπορεί να προκαλέσει υποσκληρίδιο αιμάτωμα, μια μορφή εσωτερικής αιμορραγίας στον εγκέφαλο ή  συσσώρευσης αίματος στην επιφάνεια του εγκεφάλου.

Ασθένειες και άλλες κλινικές καταστάσεις

Η απόκλιση των κρανιακών ραφών μπορεί να προκληθεί από αυξημένη πίεση του κρανίου, η οποία μπορεί να προέρχεται από άλλες καταστάσεις, μερικές εκ των οποίων είναι:

• Μηνιγγίτιδα
• Υδροκεφαλία
• Όγκος στον εγκέφαλο
• Λοιμώξεις κατά την γέννα
• Σύνδρομο Down
• Δυσμορφία Dandy-Walker

Επείγουσες καταστάσεις

Εάν παρατηρήσετε στο νεογνό σας, διαχωρισμό των πλακών του εγκεφάλου ή κάποιο μαλακό σημείο που προεξέχει, επικοινωνήστε άμεσα με τον παιδίατρό σας. Ακόμη, σε περιπτώσεις που παρατηρείτε πρήξιμο, φλεγμονή, ή έκκριση υγρού από τις περιοχές των κρανιακών ραφών, ζητήστε άμεση ιατρική βοήθεια. Συχνά, πολλά αίτια που οδηγούν σε απόκλιση των ραφών, είναι επικίνδυνα για τη ζωή, και η άμεση θεραπεία τους είναι υψίστης σημασίας για την επιτυχή έκβασή της.

Αντιμετώπιση συμπτωμάτων

Δεν υπάρχουν πολλές επιλογές ως προς την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων καθώς είναι μια πολύ σοβαρή κατάσταση, της οποία ο χειρισμός πρέπει να γίνει από τον γιατρό.

Σε περιπτώσεις όπου το νήπιο κάνει εμετό, είναι ξαπλωμένο ή κλαίει, μπορεί να εμφανίζεται ένα μαλακό εξόγκωμα. Αν το εξόγκωμα δεν εξαφανίζεται όταν το παιδί κάθεται σε κανονική στάση, σχηματίζοντας μια ελαφρά καμπύλη προς τα μέσα, και παραμένει ως έχει, αναζητήστε ιατρική βοήθεια. Θα ωφελούσε να έχετε καταγεγραμμένα κάποια κομβικά σημεία στην ανάπτυξη του παιδιού καθώς και το ιατρικό του ιστορικό, τα οποία μπορεί να βοηθήσουν τον γιατρό σας να αξιολογήσει την κατάσταση και τα συμπτώματα του παιδιού σας. Το παραπάνω θα είναι ιδιαίτερα χρήσιμο, εάν τελικώς φανεί ότι το υποκείμενο αίτιο είναι χρόνιο.

Επίσκεψη στον γιατρό και διάγνωση

Η αρχική αξιολόγηση από τον γιατρό, γίνεται μέσω σωματικής εξέτασης, που μπορεί να περιλαμβάνει την οπτική παρατήρηση της μορφής του κρανίου, την ψηλάφησή του προκειμένου να εντοπίσει κενά μεταξύ των πλακών και να διαπιστώσει την απόσταση των ραφών, την παρατήρηση των μαλακών σημείων και των φλεβών στο κεφάλι. Μπορεί επιπλέον να σας ζητηθεί ιατρικό ιστορικό, καθώς και πληροφορίες που αφορούν την όρεξη του παιδιού, τα επίπεδα τη δραστηριότητάς του, τη διάρκεια και τη εξέλιξη του συμπτώματος, και άλλους παράγοντες που αφορούν την ανάπτυξη του παιδιού.

Ακόμη, μπορεί να σας ζητηθούν περαιτέρω εξετάσεις, όπως σάρωση CT (αξονική τομογραφία μέσω υπολογιστή), MRI (Απεικόνιση μαγνητικού συντονισμού) ή υπέρηχος, ώστε να γίνει εξέταση στο εσωτερικό του εγκεφάλου, και στην δομή των κοκάλων. Επιπλέον, μπορεί να χρειαστούν εξετάσεις αίματος, και οσφυονωτιαία παρακέντηση, καθώς και εξέταση της όρασης σε περίπτωση που έχει επηρεαστεί το οπτικό νεύρο.

Είναι υψίστης σημασίας να γίνει άμεση διάγνωση και θεραπεία, καθώς συχνά τα αίτια που οδήγησαν στην απόκλιση των ραφών μπορεί να είναι επικίνδυνα για τη ζωή.

Πρόληψη

Παρόλο που δεν είναι δυνατός κάποιος άμεσος τρόπος πρόληψης, υπάρχουν μερικά βήματα που μπορείτε να ακολουθήσετε για να μειωθούν οι πιθανότητες ανάπτυξης του συμπτώματος:

• Εμβολιάστε το παιδί σας, και ενημερωθείτε από τους ειδικούς για εμβόλια που αφορούν νά στελέχη της μηνιγγίτιδας
• Αποφύγετε την επαφή του παιδιού με άτομα που πέρασαν πρόσφατα, ή έχουν μηνιγγίτιδα
• Αποφύγετε τους τραυματισμούς στο κεφάλι, με την βοήθεια προστατευτικών μαξιλαριών στην κούνια, χρησιμοποιόντας ειδικό παιδικό κάθισμα στο αυτοκίνητο, και αφαιρώντας μη σταθερά αντικείμενα στο περιβάλλον του παιδιού.
• Παρέχετε στο παιδί σας σωστή διατροφή και με τα απαραίτητα θρεπτικά στοιχεία και υγρά
• Εάν παρατηρήσετε ασυνήθιστα συμπτώματα στο παιδί, επικοινωνήστε με τον γιατρό σας

Πηγές:

• Anatomy of the newborn skull. (n.d.)
  stanfordchildrens.org/en/topic/default?id=anatomy-of-the-newborn-skull-90-P01840
• Cephalohematoma. (n.d.)
  newborns.stanford.edu/PhotoGallery/Cephalohematoma1.html
• Head shape in infants: Synostosis and plagiocephaly.
  (n.d.)
  
• Mayo Clinic Staff. (2015, January 29). Baby’s head
  shape: What’s normal? Retrieved from
  mayoclinic.com/health/healthy-baby/PR00043
• Mayo Clinic Staff. (n.d.). Craniosynostosis: Cranial
  sutures and fontanels
  mayoclinic.org/diseases-conditions/craniosynostosis/multimedia/cranial-sutures-and-fontanels/img-20006785
• Sutures – Separated: MedlinePlus Medical Encyclopedia https://medlineplus.gov/ency/article/003307.htm