Τι είναι η δερματίτιδα;

Η δερματίτιδα είναι ένας γενικός όρος που χρησιμοποιείται για τη φλεγμονή του δέρματος. Στη δερματίτιδα, το δέρμα έχει ξηρή, πρησμένη και ερυθρή εμφάνιση. Ανάλογα με τον τύπο της δερματίτιδας, οι αιτίες ποικίλουν. Ωστόσο, δεν είναι μεταδοτική.

Η δερματίτιδα μπορεί σε κάποια άτομα να είναι δυσάρεστη. Ο κνησμός του δέρματος μπορεί να ποικίλει από ήπιος έως πολύ έντονος. Συγκεκριμένοι τύποι δερματίτιδας μπορεί να διαρκούν για μεγάλο χρονικό διάστημα, ενώ άλλοι παρουσιάζουν εξάρσεις ανάλογα με την εποχή, τους παράγοντες στους οποίους εκτίθεστε ή το άγχος.

Κάποιοι τύποι δερματίτιδας είναι περισσότερο κοινοί στα παιδιά, ενώ άλλοι στους ενήλικες. Μπορείτε να βρείτε ανακούφιση από τη δερματίτιδα με φαρμακευτική αγωγή και τοπικές κρέμες.

Πραγματοποιήστε ένα ραντεβού με τον γιατρό σας εάν το δέρμα σας παρουσιάζει ενδείξεις μόλυνσης, πόνου ή γενικά σάς προκαλεί δυσφορία ή αν η δερματίτιδά σας είναι εκτεταμένη και δεν βελτιώνεται.

Ποια είναι τα συμπτώματα της δερματίτιδας;

Τα συμπτώματα της δερματίτιδας ποικίλουν από ήπια έως πολύ έντονα και εμφανίζονται διαφορετικά στα διάφορα μέρη του σώματος. Βέβαια δεν εμφανίζουν συμπτώματα όλα τα άτομα με δερματίτιδα.

Γενικά, τα συμπτώματα της δερματίτιδας μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Εξανθήματα
• Φυσαλιδώδη εξανθήματα
• Ξηρό δέρμα με ρωγμές
• Κνησμωδες δέρμα
• Επώδυνο δέρμα με αίσθηση καψίματος
• Ερυθρότητα
• Πρήξιμο

Ποιοι είναι οι τύποι δερματίτιδας;

Υπάρχουν αρκετοί διαφορετικοί τύποι δερματίτιδας. Ακολουθούν οι πιο κοινοί:

• Ατοπική δερματίτιδα. Επίσης γνωστή ως έκζεμα, αυτή η δερματική πάθηση είναιι συνήθως κληρονομική και αναπτύσσεται κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας. Κάποια άτομα με έκζεμα έχουν σκληρές κηλίδες ξηρού, κνησμώδους δέρματος.
• Δερματίτιδα επαφής. Η δερματίτιδα επαφής συμβαίνει όταν μία ουσία αγγίζει το δέρμα σας και προκαλεί αλλεργική αντίδραση ή ερεθισμό. Αυτή η αντίδραση μπορεί να εξελιχθεί περαιτέρω σε εξανθήματα που συνοδεύονται από την αίσθηση καψίματος, από κνησμό ή φυσαλίδες.
• Δυσιδρωσική δερματίτιδα. Σε αυτό τον τύπο δερματίτιδας, το δέρμα δεν μπορεί να προστατευτεί. Αυτό οδηγεί σε κνησμωδες ξηρό δέρμα που συχνά συνοδεύεται από μικρές φυσαλίδες. Παρατηρείται κυρίως στα άκρα ποδός και τα χέρια.
• Σμηγματορροϊκή δερματίτιδα. Αυτός ο τύπος είναι περισσότερο κοινός στο τριχωτό της κεφαλής, παρόλο που μπορεί να εμφανιστεί στο πρόσωπο και το στήθος. Συχνά προκαλεί φολιδωτό, ερυθρό δέρμα και πιτυρίδα.

Άλλοι τύποι

Κάποιοι άλλοι τύποι δερματίτιδας περιλαμβάνουν:

• Νευροδερματίτιδα. Αυτός ο τύπος περιλαμβάνει κνησμωδες δέρμα που συχνά πυροδοτείται από στρες ή από κάποιο ερεθιστικό του δέρματος.
• Νομισματοειδής δερματίτιδα. Η νομισματοειδής δερματίτιδα περιλαμβάνει οβάλ έλκη στο δέρμα που συχνά εμφανίζονται ύστερα από κάποιο τραυματισμό του δέρματος.
• Δερματίτιδα στάσης. Αυτός ο τύπος περιλαμβάνει αλλαγές του δέρματος λόγω μειωμένης αιματικής κυκλοφορίας.
• Dermatitis neglecta. Με ελεύθερη μετάφραση ως «κρούστες βρωμιάς στο δέρμα», η δερματίτιδα neglecta αναφέρεται σε μία δερματική πάθηση που απορρέει από την μη τήρηση κανόνων καλής υγιεινής.

Ποιες είναι οι αιτίες της δερματίτιδας;

Οι αιτίες της δερματίτιδας ποικίλουν ανάλογα με τον τύπο. Κάποιοι τύποι, όπως το δυσιδρωσικό έκζεμα ή η νευροδερματίτιδα, και η νομισματοειδής δερματίτιδα, μπορεί να έχουν άγνωστες αιτίες.

Δερματίτιδα επαφής

Η δερματίτιδα επαφής συμβαίνει όταν έρχεστε σε άμεση επαφή με ένα ερεθιστικό ή αλλεργιογόνο. Κοινά προϊόντα που προκαλούν αλλεργικές αντιδράσεις περιλαμβάνουν:

• Απορρυπαντικά
• Καλλυντικά
• Νίκελ
• Δηλητηριώδης κισσός

Έκζεμα

Το έκζεμα προκαλείται από ένα συνδυασμό παραγόντων, όπως η ξηροδερμία, περιβαλλοντικοί παράγοντες και τα βακτήρια στο δέρμα. Είναι συχνά γενετικό, καθώς τα άτομα με έκζεμα την έχουν οικογενειακό ιστορικό εκζέματος, αλλεργιών ή άσθματος.

Σμηγματορροϊκή δερματίτιδα

Η σμηγματορροϊκή δερματίτιδα συνήθως προκαλείται από μύκητα στους σμηγματογόνους αδένες και τείνει να επιδεινώνεται την άνοιξη και το χειμώνα.

Αυτός ο τύπος δερματίτιδας επίσης έχει γενετική σύνδεση για κάποια άτομα.

Δερματίτιδα στάσης

Η δερματίτιδα στάσης συμβαίνει λόγω μειωμένης κυκλοφορίας του αίματος κυρίως στο κατώτερο μέρος των ποδιών.

Πυροδοτικοί παράγοντες

Οι πυροδοτικοί παράγοντες προκαλούν την αντίδραση του δέρματος. Μπορεί να είναι μία ουσία, ένας περιβαλλοντικός παράγοντας ή κάτι που συμβαίνει εντός του σώματός σας.

Κοινοί πυροδοτικοί παράγοντες για τη δερματίτιδα περιλαμβάνουν:

• Στρες
• Ορμονικές αλλαγές
• Το περιβάλλον
• Ερεθιστικές ουσίες

Ποιοι είναι οι προδιαθεσικοί παράγοντες για τη δερματίτιδα;

Οι παράγοντες που αυξάνουν τις πιθανότητες δερματίτιδας περιλαμβάνουν:

• Την ηλικία
• Το περιβάλλον
• Το οικογενειακό ιστορικό
• Τις ασθένειες
• Τις αλλεργίες
• Το άσθμα

Ορισμένοι παράγοντες αυξάνουν τον κίνδυνο συγκεκριμένων τύπων δερματίτιδας περισσότερο από ό, τι άλλων. Για παράδειγμα, το συχνό πλύσιμο και στέγνωμα των χεριών απομακρύνει τα προστατευτικά έλαια του δέρματος και αλλάζει την ισορροπία του pH. Για αυτό οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας συνήθως έχουν δερματίτιδα των χεριών.

Πώς διαγιγνώσκεται η δερματίτιδα;

Ο γιατρός θα πραγματοποιήσει μία κλινική εξέταση και θα συζητήσει το ιατρικό ιστορικό σας προτού πραγματοποιήσει τη διάγνωση. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ένας δερματολόγος μπορεί να διαγνώσει τον τύπο δερματίτιδας με μία απλή παρατήρηση του δέρματος.

Εάν υπάρχει λόγος υποψίας ότι μπορεί να έχετε αλλεργική αντίδραση σε κάτι, ο γιατρός μπορεί να κάνει έναν δερματικό έλεγχο αλλεργιών.

Σε αυτή την εξέταση, ο γιατρός θα τοποθετήσει μικρές ποσότητες από διαφορετικές ουσίες στο δέρμα σας. Ύστερα από λίγες μέρες θα ελέγξει για τυχόν αντιδράσεις και θα καθορίσει σε τι μπορεί να είστε ή να μην είστε αλλεργικός/ή.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο δερματολόγος μπορεί να πραγματοποιήσει μία βιοψία δέρματος ώστε να εντοπίσει την αιτία. Η βιοψία δέρματος περιλαμβάνει την απομάκρυνση ενός μικρού δείγματος του πάσχοντος δέρματος, το οποίο στη συνέχεια εξετάζεται κάτω από ένα μικροσκόπιο.

Άλλες εξετάσεις μπορεί επίσης να πραγματοποιηθούν στο δέρμα για να καθοριστεί η αιτία της δερματίτιδας.

Κατ’ οίκον και ιατρικές θεραπευτικές επιλογές

Οι θεραπείες για τη δερματίτιδα εξαρτώνται από τον τύπο, τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων και την αιτία. Το δέρμα σας μπορεί να καθαρίσει από μόνο του ύστερα από μία με τρεις εβδομάδες.

Εάν αυτό δεν συμβεί, ο γιατρός ή ο δερματολόγος μπορεί να σας προτείνει:

• Φάρμακα για τη μείωση των αλλεργιών και του κνησμού, όπως αντιισταμινικά (διφαινυδραμίνη)
• Φωτοθεραπεία (έκθεση των πασχόντων περιοχών σε ελεγχόμενες ποσότητες φωτός)
• Τοπικές κρέμες με κάποιο στεροειδές, όπως η υδροκορτιζόνη, για την ανακούφιση του κνησμού και της φλεγμονής
• Κρέμες ή λοσιόν για ξηρό δέρμα
• Μπάνιο με βρώμη για την ανακούφιση του κνησμού

Τα αντιβιοτικά ή αντιμυκητιασικά φάρμακα συνήθως δίδονται μόνο εάν έχει αναπτυχθεί λοίμωξη. Οι λοιμώξεις μπορούν να συμβούν όταν προκύπτει ασυνέχεια του δέρματος λόγω έντονου κνησμού.

Η κατ’ οίκον φροντίδα για τη δερματίτιδα μπορεί να περιλαμβάνει εφαρμογή δροσερών, υγρών υφασμάτων στο δέρμα για τη μείωση του κνησμού και την ανακούφιση της δυσφορίας. Μπορείτε να δοκιμάσετε να προσθέσετε μαγειρική σόδα σε ένα δροσερό μπάνιο για να μειώσετε τα συμπτώματα. Εάν έχει προκύψει κάποια ασυνέχεια του δέρματος, μπορείτε να καλύψετε την πληγή με γάζα ή επίδεσμο για την πρόληψη ερεθισμού ή μόλυνσης.

Η δερματίτιδα μπορεί μερικές φορές να επιδεινωθεί αν βρίσκεστε υπό κατάσταση έντονου στρες. Εναλλακτικές θεραπείες είναι ιδιαίτερα βοηθητικές στη μείωση του στρες, όπως:

• Βελονισμός
• Μασάζ
• Γιόγκα

Διατροφικές αλλαγές, όπως η αποφυγή τροφών που πυροδοτούν μία αντίδραση, θα σας βοηθήσουν να διαχειριστείτε τα συμπτώματα του εκζέματος. Σε ορισμένες περιπτώσεις, διατροφικά συμπληρώματα, όπως η βιταμίνη D και τα προβιοτικά, μπορεί επίσης να βοηθήσουν.

Πώς μπορεί να προληφθεί η δερματίτιδα;

Ο μόνος τρόπος πρόληψης μιας αλλεργικής αντίδρασης είναι η αποφυγή επαφής με αλλεργιογόνα ή ουσίες που προκαλούν εξανθήματα, όπως ο δηλητηριώδης κισσός. Ωστόσο, αν έχετε έκζεμα, το οποίο δεν μπορεί πάντα να αποφευχθεί, η καλύτερη επιλογή είναι να αποτρέψετε μία αναζωπύρωση.

Για να αποτρέψετε αναζωπυρώσεις δερματίτιδας:

• Προσπαθήστε να αποφεύγετε να ξύνετε την πάσχουσα περιοχή. Αυτό μπορεί να δημιουργήσει πληγές ή να ανοίξει παλαιότερες πληγές και να εξαπλώσει βακτήρια σε άλλο μέρος του σώματος.
• Αποτρέψτε την ξηροδερμία, κάνοντας μπάνιο μικρότερης διάρκειας, χρησιμοποιώντας ήπια σαπούνια και κάνοντας μπάνιο με ζεστό και όχι καυτό νερό. Τα περισσότερα άτομα επίσης βρίσκουν ανακούφιση εφαρμόζοντας ενυδατική κρέμα, ιδιαίτερα μετά το μπάνιο.
• Χρησιμοποιήστε ενυδατικές κρέμες με βάση το νερό μετά το πλύσιμο των χεριών και ενυδατικές κρέμες με βάση κάποιο έλαιο για εξαιρετικά ξηρό δέρμα.

Ποια είναι η έκβαση της δερματίτιδας;

Παρόλο που η δερματίτιδα συχνά δεν είναι σοβαρή, το σκληρό ή πολύ συχνό ξύσιμο μπορεί να οδηγήσει σε ανοικτές πληγές και λοιμώξεις. Αυτές μπορεί να εξαπλωθούν, αλλά σπάνια γίνονται απειλητικές για τη ζωή.

Μπορείτε να αποτρέψετε ή να διαχειριστείτε πιθανές αναζωπυρώσεις με κατάλληλη θεραπεία. Να θυμάστε όμως ότι μπορεί να χρειαστεί λίγος χρόνος για να βρείτε ποια είναι η σωστή θεραπεία ή συνδυασμός θεραπειών για εσάς.

Βιβλιογραφία

Atopic dermatitis. (2016).
niams.nih.gov/health-topics/atopic-dermatitis/advanced

Dyshidrotic eczema. (n.d.).
nationaleczema.org/eczema/types-of-eczema/dyshidrotic-eczema/

Neurodermatitis. (n.d.).
aad.org/public/diseases/eczema/neurodermatitis

Nummular dermatitis. (n.d.).
aad.org/public/diseases/eczema/nummular-dermatitis

Mayo Clinic Staff. (2019). Dermatitis.
mayoclinic.org/diseases-conditions/dermatitis-eczema/home/ovc-20204403

Mayo Clinic Staff. (2018). Seborrheic dermatitis.
mayoclinic.org/diseases-conditions/seborrheic-dermatitis/symptoms-causes/syc-20352710

Stasis dermatitis. (n.d.).
aad.org/public/diseases/eczema/stasis-dermatitis