Τι είναι οι διαταραχές της επικοινωνίας;

Οι διαταραχές της επικοινωνίας επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο ένα άτομο αντιλαμβάνεται, αποστέλλει, επεξεργάζεται και κατανοεί νοήματα. Μπορούν επίσης να εξασθενίσουν τις δεξιότητες του λόγου και της γλώσσας ή να παρεμποδίσουν την ικανότητα του ατόμου να ακούει και να κατανοεί μηνύματα. Υπάρχουν πολλοί τύποι διαταραχών της επικοινωνίας.

Ποιοι είναι οι τύποι διαταραχών της επικοινωνίας;

Οι διαταραχές της επικοινωνίας ταξινομούνται με αρκετούς τρόπους. Οι διαταραχές έκφρασης-γλώσσας καθιστούν δύσκολη την ομιλία. Οι μεικτές δεκτικές-εκφραστικές γλωσσικές διαταραχές καθιστούν δύσκολη τόσο την κατανόηση της γλώσσας όσο και την ομιλία.

Οι διαταραχές του λόγου επηρεάζουν τη φωνή και περιλαμβάνουν:

• Διαταραχή άρθρωσης: αλλαγή ή υποκατάσταση λέξεων ώστε το μήνυμα να είναι πιο δύσκολο να κατανοηθεί
• Διαταραχή ευφράδειας: ομιλία με έναν ακανόνιστο ρυθμό λόγου
• Διαταραχή φωνής: ανώμαλος τόνος, ήχος ή μήκος στη φωνή

Οι διαταραχές της γλώσσας επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο ομιλείτε ή γράφετε και περιλαμβάνουν:

• Διαταραχές σχηματισμού της γλώσσας οι οποίες επηρεάζουν τα εξής:
  • Φωνολογία (οι ήχοι που αποτελούν το σύστημα της γλώσσας)
  • Μορφολογία (δομή και κατασκευή των λέξεων)
  • Σύνταξη (πώς σχηματίζονται οι προτάσεις)
  • Διαταραχές περιεχομένου γλώσσας, οι οποίες επηρεάζουν τη σημασία λέξεων και προτάσεων
  • Διαταραχές γλωσσικής λειτουργίας, οι οποίες επηρεάζουν τη χρήση κοινωνικά κατάλληλων μηνυμάτων

Οι ακουστικές διαταραχές προκαλούν βλάβη στην ικανότητα χρήσης του λόγου ή/και της γλώσσας. Ένα άτομο μία ακουστική διαταραχή μπορεί να περιγράφεται ως κωφό ή βαρήκοο. Τα κωφά άτομα δεν μπορούν να βασιστούν στην ακοή ως κύρια πηγή επικοινωνίας. Τα βαρήκοα άτομα μπορούν να κάνουν περιορισμένη χρήση της ακοής όταν επικοινωνούν.

Οι διαταραχές κεντρικής ακουστικής επεξεργασίας επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο ένα άτομο αναλύει και χρησιμοποιεί τα δεδομένα στα ακουστικά σήματα.

Ποιες είναι οι αιτίες των διαταραχών της επικοινωνίας;

Σε πολλές περιπτώσεις, οι αιτίες των διαταραχών της επικοινωνίας παραμένουν άγνωστες.

Οι διαταραχές της επικοινωνίας μπορεί να είναι αναπτυξιακές ή επίκτητες. Ορισμένες αιτίες περιλαμβάνουν:

• Ανώμαλη ανάπτυξη του εγκεφάλου
• Έκθεση σε χρήση ουσιών ή τοξίνες πριν τη γέννηση
• Χειλεοσχιστία ή υπερωιοσχιστία
• Γενετικοί παράγοντες
• Τραυματισμοί του εγκεφάλου
• Νευρολογικές διαταραχές
• Εγκεφαλικά
• Όγκοι στην περιοχή που χρησιμοποιείται για την επικοινωνία

Ποιος βρίσκεται σε κίνδυνο εμφάνισης διαταραχών της επικοινωνίας;

Οι διαταραχές της επικοινωνίας είναι κοινές στα παιδιά. Σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Κώφωσης και Άλλων Διαταραχών της Επικοινωνίας (NIDCD) των ΗΠΑ, 8-9% των μικρών παιδιών έχουν μία διαταραχή λόγου ήχου. Αυτό το ποσοστό πέφτει στο 5% για παιδιά πρώτης δημοτικού.

Οι διαταραχές της επικοινωνίας είναι επίσης κοινές στους ενήλικες. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, περίπου 7,5 εκατομμύρια άτομα έχουν πρόβλημα στη χρήση της φωνής τους. Επιπλέον, 6 με 8 εκατομμύρια άτομα υποφέρουν από κάποιο τύπο διαταραχής της γλώσσας (NIDCD).

Οι ασθενείς με τραυματισμούς του εγκεφάλου βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης αυτών των διαταραχών. Ωστόσο, πολλές περιπτώσεις εκδηλώνονται αυτόματα. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει την έναρξη αφασίας, η οποία είναι η ανικανότητα να χρησιμοποιήσετε ή να κατανοήσετε τη γλώσσα. Έως 1 εκατομμύριο άτομα στις Ηνωμένες Πολιτείες πάσχουν από την εν λόγω πάθηση (NIDCD).

Ποια είναι τα συμπτώματα των διαταραχών της επικοινωνίας;

Τα συμπτώματα εξαρτώνται από τον τύπο και την αιτία της διαταραχής. Μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Επαναλαμβανόμενους ήχους
• Λανθασμένη χρήση των λέξεων
• Ανικανότητα επικοινωνίας με έναν κατανοητό τρόπο
• Ανικανότητα κατανόησης μηνυμάτων

Πώς διαγιγνώσκονται οι διαταραχές στην επικοινωνία;

Μία ακριβής διάγνωση πιθανώς απαιτεί πολλές ιατρικές ειδικότητες. Οι παθολόγοι, οι νευρολόγοι και οι λογοθεραπευτές μπορούν να διενεργήσουν τεστ, τα οποία συχνά περιλαμβάνουν:

• Κλινική εξέταση
• Ψυχομετρικά τεστ για δεξιότητες εξαγωγής συμπερασμάτων και σκέψης
• Τεστ λόγου και γλώσσας
• Μαγνητική τομογραφία
• Αξονική τομογραφία
• Ψυχιατρική αξιολόγηση

Πώς αντιμετωπίζονται οι διαταραχές στην επικοινωνία;

Τα περισσότερα άτομα με διαταραχές της επικοινωνίας επωφελούνται από τη λογοθεραπεία. Η θεραπεία εξαρτάται από τον τύπο και τη σοβαρότητα της διαταραχής. Υποκείμενες παθήσεις, όπως λοιμώξεις, θα πρέπει να αντιμετωπιστούν στην αρχή.

Για τα παιδιά, είναι βέλτιστο να ξεκινήσετε τη θεραπεία όσο το δυνατόν πιο σύντομα. Ένας λογοθεραπευτής μπορεί να βοηθήσει τους ασθενείς να ενισχύσουν υπάρχουσες δεξιότητες. Η θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει και τεχνικές βελτίωσης εξασθενημένων δεξιοτήτων. Ο ασθενής μπορεί να χρειαστεί να μάθει και εναλλακτικές μορφές επικοινωνίας, όπως νοηματική γλώσσα.

Η ομαδική ψυχοθεραπεία επιτρέπει στους ασθενείς να δοκιμάσουν τις δεξιότητές τους σε ένα ασφαλές περιβάλλον. Συνήθως ενισχύεται και η συμμετοχή της οικογένειας.

Ποια είναι η πρόγνωση για τις διαταραχές της επικοινωνίας;

Αρκετοί παράγοντες μπορούν να επηρεάσουν το βαθμό της βελτίωσης, όπως η αιτία και ο βαθμός διαταραχής. Για τα παιδιά, η υποστήριξη από τους γονείς, τους δασκάλους και τους λογοθεραπευτές είναι ιδιαίτερα χρήσιμη. Για τους ενήλικες, η κινητοποίηση του ίδιου τους του εαυτού είναι πολύ σημαντική.

Πώς μπορούν να προληφθούν οι διαταραχές της επικοινωνίας;

Δεν υπάρχει συγκεκριμένος τρόπος πρόληψης των διαταραχών της επικοινωνίας. Η αποφυγή γνωστών προδιαθεσικών παραγόντων, όπως οτιδήποτε μπορεί να προκαλέσει τραυματισμό στον εγκέφαλο μπορεί να βοηθήσει, καθώς και η μείωση του κινδύνου εγκεφαλικού ζώντας έναν υγιεινό τρόπο ζωής.

Πολλές διαταραχές της επικοινωνίας εμφανίζονται χωρίς γνωστές αιτίες.

Όταν υπάρχει υποψία διαταραχών της επικοινωνίας σε παιδιά, θα πρέπει να ταυτοποιηθούν όσο το δυνατόν πιο σύντομα.

Βιβλιογραφία

Communication Disorders. (2013, April 20). Cincinnati Children’s. Retrieved August 11, 2013, from
cincinnatichildrens.org/health/c/communication/

Melfi R., Garrison S., Hills E., Salcido R., & Talavera, F. (2011, December 6). Communication Disorders. Medscape Reference: Drugs, Diseases and Procedures. Retrieved August 11, 2013, from
emedicine.medscape.com/article/317758-overview

Quick Statistics. (2010, June 7). National Institute on Deafness and Other Communication Disorders (NIDCD). Retrieved August 11, 2013, from
nidcd.nih.gov/health/statistics/vsl/Pages/stats.aspx