Τι είναι η δυσαρθρία;

Η δυσαρθρία είναι μία κινητική διαταραχή του λόγου. Η πάθηση εμφανίζεται όταν δεν μπορείτε να συντονίσετε ή να ελέγξετε τους μύες που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή της ομιλίας στο πρόσωπο, το στόμα ή το αναπνευστικό σύστημα. Συνήθως απορρέει από τραυματισμό του εγκεφάλου ή κάποια νευρολογική πάθηση, όπως το εγκεφαλικό.

Τα άτομα με δυσαρθρία έχουν δυσκολία στον έλεγχο των μυών που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή φυσιολογικών ήχων. Η διαταραχή μπορεί να επηρεάσει πολλές επιτυχίες του λόγου. Μπορεί να χάσετε την ικανότητα να προφέρετε ήχους σωστά ή να μιλάτε σε μία φυσιολογική ένταση. Μπορεί να μην είστε σε θέση να ελέγξετε την ποιότητα, τον τόνο ή το ρυθμό με τον οποίο μιλάτε. Η ομιλία σας μπορεί να γίνει συγκεχυμένη. Ως αποτέλεσμα, οι άλλοι μπορεί να δυσκολεύονται να κατανοήσουν τι προσπαθείτε να πείτε.

Οι ακριβείς βλάβες του λόγου που θα παρουσιάσετε εξαρτώνται από την υποκείμενη αιτία της δυσαρθρίας. Εάν προκαλείται από τραυματισμό του εγκεφάλου, για παράδειγμα, τα συγκεκριμένα συμπτώματα θα εξαρτηθούν από τη θέση και τη σοβαρότητα του τραυματισμού.

Ποια είναι τα συμπτώματα της δυσαρθρίας;

Τα συμπτώματα της δυσαρθρίας ποικίλουν από ήπια ως σοβαρά. Τυπικά συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Συγκεχυμένος λόγος
• Αργή ομιλία
• Γρηγόρη ομιλία
• Μη φυσιολογικός ρυθμός ομιλίας
• Πολύ ήπια ομιλία ή ψιθύρισμα
• Δυσκολία στην αλλαγή της έντασης του λόγου
• Ρινική ή βραχνή ποιότητα φωνής
• Δυσκολία στον έλεγχο των μυών του προσώπου
• Δυσκολία στη μάσηση, την κατάποση ή τον έλεγχο της γλώσσας
• Σιελόρροια

Ποιες είναι οι αιτίες της δυσαρθρίας;

Πολλές παθήσεις μπορούν να προκαλέσουν δυσαρθρία, όπως:

• Εγκεφαλικό
• Όγκος στον εγκέφαλο
• Τραυματισμός της κεφαλής
• Εγκεφαλική παράλυση
• Παράλυση Bell
• Πολλαπλή σκλήρυνση
• Μυϊκή δυστροφία
• Αμυοτροφική πλευρική σκλήρυνση
• Σύνδρομο Guillain-Barre
• Νόσος του Huntington
• Μυασθένεια Gravis
• Νόσος του Parkinson
• Νόσος Wilson
• Τραυματισμός στη γλώσσα
• Λοιμώξεις, όπως η στρεπτοκοκκική φαρυγγίτιδα ή η αμυγδαλίτιδα
• Φάρμακα, όπως τα ναρκωτικά ή τα ηρεμιστικά, που επηρεάζουν το κεντρικό νευρικό σύστημα

Ποιος βρίσκεται σε κίνδυνο δυσαρθρίας;

Η δυσαρθρία μπορεί να επηρεάσει τόσο τα παιδιά όσο και τους ενήλικες. Βρίσκεστε σε αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης δυσαρθρίας εάν:

• Έχετε αυξημένες πιθανότητες εγκεφαλικού
• Έχετε μία εκφυλιστική νόσο του εγκεφάλου
• Έχετε μία νευρομυϊκή ασθένεια
• Κάνετε κατάχρηση αλκοόλ ή ουσιών
• Η γενικότερη εικόνα της υγείας σας δεν είναι καλή

Πώς διαγιγνώσκεται η δυσαρθρία;

Εάν υποπτεύεται δυσαρθρία, ο γιατρός θα σας παραπέμψει σε έναν λογοθεραπευτή. Ο λογοθεραπευτής θα χρησιμοποιήσει αρκετές εξετάσεις και τεστ για να αξιολογήσει τη σοβαρότητα και να διαγνώσει την αιτία της πάθησης. Για παράδειγμα, θα αξιολογήσει τον τρόπο με τον οποίο μιλάτε και κινείτε τα χείλη, τη γλώσσα και τους μύες του προσώπου. Επίσης θα αξιολογήσει την ποιότητα της φωνής και την αναπνοή σας.

Μετά την αρχική αξιολόγηση, θα ζητήσει μία ή περισσότερες από τις ακόλουθες εξετάσεις:

• Μελέτη κατάποσης
• Μαγνητική ή αξονική τομογραφία, για την παραγωγή λεπτομερών εικόνων του εγκεφάλου, της κεφαλής και του αυχένα
• Ηλεκτροεγκεφαλογράφημα για τη μέτρηση των ηλεκτρικών ώσεων των μυών
• Μελέτη νευρικής αγωγιμότητας για τη μέτρηση της δύναμης και της ταχύτητας με την οποία τα νεύρα στέλνουν ηλεκτρικές ώσεις
• Εξετάσεις αίματος και ούρων για τον έλεγχο λοίμωξης ή άλλων ασθενειών που μπορεί να προκαλούν δυσαρθρία
• Οσφυονωτιαία παρακέντηση για τον έλεγχο λοιμώξεων, διαταραχών του κεντρικού νευρικού συστήματος ή καρκίνου του εγκεφάλου
• Νευροψυχολογικά τεστ για τη μέτρηση των γνωσιακών δεξιοτήτων και της ικανότητας κατανόησης του λόγου, της ανάγνωσης και της γραφής

Πώς αντιμετωπίζεται η δυσαρθρία;

Το συνιστώμενο θεραπευτικό πλάνο του γιατρού για τη δυσαρθρία θα εξαρτηθεί από την συγκεκριμένη διάγνωση. Εάν τα συμπτώματα σχετίζονται με μία υποκείμενη πάθηση, ο γιατρός θα σας προτείνει φαρμακευτική αγωγή, χειρουργική επέμβαση, λογοθεραπεία ή άλλες θεραπείες.

Για παράδειγμα, εάν τα συμπτώματά σας σχετίζονται με παρενέργειες κάποιου συγκεκριμένου φαρμάκου, ο γιατρός θα σας προτείνει αλλαγές στη φαρμακευτική αγωγή.

Εάν η δυσαρθρία προκαλείται από όγκο ή κάκωση στον εγκέφαλο ή το νωτιαίο μυελό, η χειρουργική επέμβαση μπορεί να αποτελεί τη βέλτιστη επιλογή.

Ο λογοθεραπευτής θα σας βοηθήσει να βελτιώσετε τις δεξιότητες επικοινωνίας. Θα αναπτύξει ένα εξατομικευμένο για εσάς θεραπευτικό πλάνο ώστε:

• Να αυξήσετε την κίνηση της γλώσσας και των χειλιών.
• Να ενδυναμώσετε τους μύες της ομιλίας.
• Να επιβραδύνετε το ρυθμό με τον οποίο μιλάτε.
• Να βελτιώσετε την αναπνοή σας για πιο δυνατή ομιλία.
• Να βελτιώσετε την άρθρωσή σας για καθαρότερο λόγο.
• Να εξασκήσετε δεξιότητες επικοινωνίας σε ομάδα.
• Να εξετάσετε τις επικοινωνιακές σας δεξιότητες σε πραγματικές καταστάσεις.

Πώς μπορεί να προληφθεί η δυσαρθρία;

Η δυσαρθρία μπορεί να προκληθεί από μία πληθώρα παθήσεων, επομένως η πρόληψή της είναι δύσκολη. Αλλά μπορείτε να μειώσετε τον κίνδυνο δυσαρθρίας ακολουθώντας έναν υγιή τρόπο ζωής που μειώνει τις πιθανότητες εγκεφαλικού. Για παράδειγμα:

• Ασκηθείτε τακτικά.
• Διατηρήστε το βάρος σας σε ένα υγιές επίπεδο.
• Αυξήστε την ποσότητα φρούτων και λαχανικών που καταναλώνετε.
• Περιορίστε τη χοληστερόλη, τα κορεσμένα λιπαρά και το αλάτι στη διατροφή σας.
• Περιορίστε την πρόσληψη αλκοόλ.
• Αποφύγετε το κάπνισμα, τόσο το ενεργητικό όσο και το παθητικό.
• Μη λαμβάνετε φάρμακα ή ουσίες που δεν έχουν συνταγογραφηθεί από το γιατρό σας.
• Εάν διαγνωστείτε με υπέρταση, ακολουθήστε την κατάλληλη θεραπεία για να την ελέγξετε.
• Εάν έχετε διαβήτη, ακολουθήστε το συνιστώμενο θεραπευτικό πλάνο του γιατρού σας.
• Αν έχετε αποφρακτική υπνική άπνοια, αναζητήστε θεραπεία.

Ποια είναι η έκβαση της δυσαρθρίας;

Η έκβαση θα εξαρτηθεί από τη συγκεκριμένη διάγνωση. Ρωτήστε το γιατρό σας για περισσότερες πληροφορίες αναφορικά με την αιτία της δυσαρθρίας, καθώς και για τις θεραπευτικές επιλογές και τη μακροπρόθεσμη έκβαση.

Σε πολλές περιπτώσεις, ο λογοθεραπευτής θα σας βοηθήσει να βελτιώσετε την ικανότητα επικοινωνίας. Για παράδειγμα, η Αμερικανική Ένωση Λόγου-Γλώσσας-Ακοής αναφέρει ότι περίπου δύο τρίτα των ενηλίκων με ασθένειες του κεντρικού νευρικού συστήματος βελτιώνουν τις δεξιότητες ομιλίας με τη βοήθεια ενός λογοθεραπευτή.

Βιβλιογραφία

Mayo Clinic Staff. (2015, April 24). Dysarthria: Definition
mayoclinic.org/diseases-conditions/dysarthria/basics/definition/con-20035008

Mayo Clinic Staff. (2016, November 9). Stroke: Self-management
mayoclinic.org/diseases-conditions/stroke/manage/ptc-20117267

Steps to improve communication for survivors with dysarthria. (2016, November 14)
strokeassociation.org/STROKEORG/LifeAfterStroke/RegainingIndependence/CommunicationChallenges/Steps-to-Improve-Communication-for-Survivors-with-Dysarthria_UCM_310083_Article.jsp