Τι είναι η δυσκινησία;

Η δυσκινησία είναι ακούσιες κινήσεις που δεν μπορείτε να ελέγξετε. Μπορεί να επηρεάσει μόνο ένα μέρος του σώματος, όπως το κεφάλι ή το χέρι, ή μπορεί να επηρεάσει ολόκληρο το σώμα. Η δυσκινησία μπορεί να κυμαίνεται από ήπια έως σοβαρή και επώδυνη και να εμποδίζει καθημερινές δραστηριότητες. Μπορεί επίσης να διαφέρει ως προς τη συχνότητα και την ώρα της ημέρας που εμφανίζεται. Εμφανίζεται συνήθως σε άτομα με νευρολογικές ασθένειες.

Ποια είναι τα συμπτώματα της δυσκινησίας;

Τα συμπτώματα διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Μπορούν να είναι πολύ ήπια με μια μικρή κίνηση του κεφαλιού, του βραχίονα ή του ποδιού. Μπορούν επίσης να είναι σοβαρά και να περιλαμβάνουν πολλά μέρη του σώματος. Μερικά από τα συμπτώματα της δυσκινησίας μπορεί να μοιάζουν με:

1. Νευρικότητα
2. Στροφικές κινήσεις
3. Ταλάντωση του σώματος
4. Χτύπημα του κεφαλιού
5. Τρέμουλο
6. Ανησυχία

Τα συμπτώματα επιδεινώνονται σταδιακά με την πάροδο του χρόνου, αν και μπορούν να αναπτυχθούν ξαφνικά ή να ενταθούν μετά από εγκεφαλική βλάβη ή τραυματισμό. Κάθε τύπος δυσκινησίας προκαλεί συγκεκριμένα συμπτώματα που είναι συνήθως μοναδικά, έτσι ώστε να διακρίνονται τα διαφορετικά είδη.

Ποιοι είναι τα είδη της δυσκινησίας;

Η αιτία της δυσκινησίας είναι σχεδόν πάντα αλλαγμένη χημεία στον εγκέφαλο ή εγκεφαλική βλάβη, συγκεκριμένα, τραυματισμός στην περιοχή του εγκεφάλου που ονομάζεται βασικά γάγγλια όπου ελέγχεται η εκούσια κίνηση. Η προτιμώμενη πορεία θεραπείας για κάθε τύπο δυσκινησίας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον λόγο της αλλαγής που έχει συμβεί στον εγκέφαλο.

Οι συνήθεις τύποι δυσκινησίας περιλαμβάνουν:

1. Δυσκινησία Πάρκινσον ή λόγω λεβοντόπα
2. Τρόμος (ηρεμίας, προσπάθειας, στατικός)
3. Δυστονία
4. Χορεία
5. Καθυστερημένη δυσκινησία
6. Μυόκλονος
7. Βαλλισμός
8. Αθέτωση
9. Σπασμωδικές τορτίκλες
10. Στερεότυπα και Τικ

Ποια είναι τα αίτια της δυσκινησίας;

Η δυσκινησία προκαλείται συνήθως από την εκτεταμένη χρήση του φαρμάκου λεβοντόπα (levodopa), το οποίο  χρησιμοποιείται στη θεραπεία του Parkinson λόγω της αποτελεσματικότητάς του. Η λεβοντόπα αυξάνει το επίπεδο της ντοπαμίνης στον εγκέφαλο. Ωστόσο, τα επίπεδα της ντοπαμίνης σας θα αυξηθούν όταν παίρνετε το φάρμακο και θα μειώνονται καθώς θα φεύγει από τον οργανισμό. Πιστεύεται ότι αυτές οι διακυμάνσεις στα επίπεδα της ντοπαμίνης είναι η αιτία των ακούσιων κινήσεων της δυσκινησίας. Κάποιοι τύποι είναι μια παρενέργεια ορισμένων αντιψυχωσικών φαρμάκων. Ωστόσο, μερικές φορές μπορεί να οφείλεται σε δομικές αλλαγές στον εγκέφαλο. Βέβαια, μπορεί να εμφανιστούν χωρίς ιδιαίτερη αιτία ή γνωστό παράγοντα κινδύνου.

Ποια είναι η θεραπεία της δυσκινησίας;

Η θεραπεία της δυσκινησίας διαφέρει για κάθε άτομο. Η θεραπεία καθορίζεται από μερικούς από τους ακόλουθους παράγοντες:

1. Σοβαρότητα των συμπτωμάτων
2. Τι επηρεάζει τα συμπτώματα
3. Ηλικία
4. Διάρκεια φαρμακευτικής αγωγής
5. Χρονικό διάστημα διάγνωσης υποκείμενης ασθένειας

Ορισμένες επιλογές θεραπείας μπορεί να περιλαμβάνουν:

1. Προσαρμογή της δόσης και του τύπου της φαρμακευτικής αγωγής για την αποφυγή μεγάλων διακυμάνσεων στην ποσότητα της ντοπαμίνης στο σώμα.
2. Τακτική άσκηση, όπως το περπάτημα και το κολύμπι, σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού.
3. Τεχνικές διαχείρισης στρες, καθώς το άγχος είναι γνωστό ότι επιδεινώνει τη δυσκινησία
4. Χρήση ντοπαμίνης μέσω μονοθεραπείας – μόνο στα πολύ πρώιμα στάδια του Πάρκινσον πριν από την ανάπτυξη δυσκινησίας.
5. Βαθιά διέγερση του εγκεφάλου, η οποία είναι χειρουργική θεραπεία για σοβαρά συμπτώματα – Πρέπει να πληρούνται ορισμένα κριτήρια για να είναι αποτελεσματική θεραπεία. Ρωτήστε το γιατρό σας εάν αυτή είναι μια επιλογή για εσάς. Η βαθιά διέγερση του εγκεφάλου γίνεται μόνο αφού δεν έχουν λειτουργήσει άλλες θεραπείες.

Όπως συμβαίνει με οποιαδήποτε θεραπεία, φροντίστε να συζητήσετε όλες τις ανεπιθύμητες ενέργειες με το γιατρό σας πριν αποφασίσετε.

Πηγές:

Dyskinesia. (n.d.).
michaeljfox.org/understanding-parkinsons/living-with-pd/topic.php?dyskinesia

Dyskinesia. (2016).
epda.eu.com/about-parkinson-s/symptoms/motor-symptoms/dyskinesia/

Dyskinesia and dystonia. (n.d.).
parkinsonsvic.org.au/parkinsons-and-you/dyskinesia-and-dystonia/

FDA approves first drug to treat tardive dyskinesia. (2017).
fda.gov/newsevents/newsroom/pressannouncements/ucm552418.htm

FDA approves extended-release amantadine (Gocovri™) for treatment of dyskinesia. (2017).
parkinson.org/about-us/Press-Room/Press-Releases/GOCOVRI

Pilleri M, et al. (2015). Therapeutic strategies to prevent and manage dyskinesias in Parkinson’s disease. [Abstract]. DOI:
10.1517/14740338.2015.988137

Tardive dyskinesia. (2014).
my.clevelandclinic.org/health/articles/tardive-dyskinesia

Tardive dyskinesia. (n.d.).
nami.org/Learn-More/Mental-Health-Conditions/Related-Conditions/Tardive-Dyskinesia

Thanvi B, et al. (2007). Levodopa-induced dyskinesia in Parkinson’s disease: Clinical features, pathogenesis, prevention and treatment. DOI:
10.1136/pgmj.2006.054759

What you need to know about dyskinesia 

https://www.medicalnewstoday.com/articles/319744#what-are-the-main-symptoms

An Overview of Dyskinesia

https://www.verywellhealth.com/dyskinesia-4707738#causes