Έχετε νιώσει ποτέ πόνο στα δόντια όταν πίνετε καυτό τσάι ή ένα παγωμένο smoothie; Εάν ναι, πρόκειται για ευαισθησία των δοντιών.

Γιατί τα δόντια μου είναι ευαίσθητα στο ζεστό και το κρύο;

Η ευαισθησία των δοντιών μπορεί να εμφανίζεται ως ήπια δυσφορία στα δόντια ή ως επώδυνη ένδειξη ενός σοβαρού προβλήματος.

Συνήθως μοιάζει με έναν οξύ, διαπεραστικό πόνο στα δόντια και τα ούλα που μπορεί να εκτείνεται σε όλο το κεφάλι. Για αυτό κάποια άτομα όταν τρώνε ή πίνουν κάτι παγωμένο βιώνουν το λεγόμενο “brain freeze” («πάγωμα εγκεφάλου»).

Η ευαισθησία των δοντιών που πυροδοτείται από ζεστό ή κρύο ερέθισμα τείνει να εμφανίζεται όταν το εξωτερικό προστατευτικό στρώμα του δοντιού, το σμάλτο (ή αδαμαντίνη), έχει φθαρεί.

Το σμάλτο καλύπτει τη μύλη (το μέρος του δοντιού που δεν καλύπτεται από τα ούλα). Η απώλεια σμάλτου εκθέτει την ευαίσθητη οδοντίνη, το στρώμα που βρίσκεται από κάτω και επιτρέπει στο ζεστό και το κρύο να διεγείρουν τα νεύρα.

Επιπλέον, το στρώμα που καλύπτει τη ρίζα (η οστεΐνη) μπορεί να εκτεθεί προκαλώντας ευαισθησία λόγω υποχώρησης των ούλων.

Κοινές αιτίες της απώλειας σμάλτου που δημιουργούν δυσφορία στο ζεστό και το κρύο είναι οι εξής:

• Τερηδόνα
• Τραυματισμός δοντιού, όπως σπασμένο δόντι
• Βρουξισμός (τρίξιμο των δοντιών)
• Ασθένεια των ούλων
• Ούλα που υποχωρούν
• Σκληρά προϊόντα οδοντικής υγιεινής, όπως λευκαντικές οδοντόκρεμες και στοματικά διαλύματα με αιθανόλη
• Ορισμένα είδη οδοντιατρικών εργασιών, όπως θήκες και σφραγίσματα
• Όξινες τροφές
• Λοίμωξη των δοντιών
• Έντονο βούρτσισμα των δοντιών
• Κάπνισμα και χρήση προϊόντων καπνού
• Κακή στοματική φροντίδα

Για την ευαισθησία των δοντιών στο ζεστό και το κρύο που προκαλείται από ένα χρόνιο υποκείμενο πρόβλημα, ο πόνος θα επανεμφανίζεται όταν τρώτε ή πίνετε κάτι ζεστό ή κρύο – εκτός και αν η υποκείμενη αιτία διευθετηθεί.

Σε άλλες περιπτώσεις, όπως σε έναν τραυματισμό δοντιού, ο πόνος θα εμφανιστεί ξαφνικά κατά την έκθεση σε ζεστό ή κρύο ερέθισμα.

Γιατί μία μόνιμη θήκη μπορεί να είναι ευαίσθητη στο ζεστό και το κρύο;

Οι θήκες (ή κορώνες ή στεφάνες) χρησιμοποιούνται για την αποκατάσταση ραγισμένων και φθαρμένων δοντιών, αποτρέποντας περαιτέρω βλάβη που μπορεί να οδηγήσει σε ευαισθησία των δοντιών.

Ωστόσο, η ευαισθησία μπορεί να επανεμφανιστεί εάν οι οδοντιατρικές εργασίες:

• Δεν έχουν πραγματοποιηθεί σωστά
• Δεν ταιριάζουν κατάλληλα στο στόμα
• Έχουν μετατοπιστεί λόγω χαλάρωσης ή σπασίματος

Γιατί τα δόντια μου είναι ευαίσθητα στο ζεστό και το κρύο μετά από ένα σφράγισμα;

Παρομοίως, τα σφραγίσματα είναι ένας τύπος οδοντιατρικής εργασίας που συνδέεται με την ευαισθησία των δοντιών.

Ευαισθησία των δοντιών μπορεί να εμφανιστεί μετά από μία οδοντιατρική εργασία εάν:

• Το σφράγισμα ή η θήκη είναι πολύ βαθιά
• Η τερηδόνα του δοντιού δεν έχει αφαιρεθεί πλήρως και ο κενός χώρος δεν έχει γεμίσει κατάλληλα
• Το σφράγισμα χαλαρώνει λόγω βρουξισμού, φθοράς ή υποχώρησης των ούλων

Εάν η ευαισθησία δεν υποχωρήσει ή επιδεινώνεται, μπορεί να χρειαστεί κανάλι ρίζας.

Γιατί ένα σπασμένο δόντι είναι ευαίσθητο στο ζεστό και το κρύο;

Παρόλο που τα δόντια είναι ισχυρά, είναι συχνή η φθορά και το σπάσιμο με την πάροδο των ετών.

Τα περισσότερα σπασίματα είναι ήπια και δεν προκαλούν δυσφορία, όμως ένα μεγάλο σπάσιμο μπορεί να οδηγήσει σε πόνο. Όταν ένα δόντι σπάζει, το σμάλτο διαρρηγνύεται αποκαλύπτοντας την υποκείμενη οδοντίνη, καθιστώντας τα δόντια ευαίσθητα στο ζεστό και το κρύο.

Κατ’ οίκον και ιατρικές θεραπείες για την ευαισθησία των δοντιών

Κατ’ οίκον θεραπείες μπορούν να ανακουφίσουν εν μέρει τη δυσφορία που προκαλείται από την ευαισθησία των δοντιών.

Ωστόσο, για τη μόνιμη διευθέτηση του προβλήματος, θα πρέπει να επισκεφτείτε έναν οδοντίατρο, ο οποίος θα σας προτείνει την κατάλληλη θεραπεία αντιμετωπίζοντας το υποκείμενο πρόβλημα που προκαλεί την ευαισθησία.

Κατ’ οίκον θεραπείες

Αρκετές σπιτικές θεραπείες είναι γνωστό ότι ανακουφίζουν τα ευαίσθητα δόντια, όπως:

• Στοματικές πλύσεις με αλατόνερο
• Πλύσεις με υπεροξείδιο του υδρογόνου (διαλυμένο σε ζεστό νερό)
• Πλύσεις με ζεστό νερό με μέλι
• Εφαρμογή κουρκουμά στα δόντια
• Πλύσεις με πράσινο τσάι
• Τζελ ή στοματικό διάλυμα καψαϊκίνης
• Εκχύλισμα βανίλιας

Μη συνταγογραφούμενα προϊόντα

Μία μελέτη του 2013 αναφέρει ότι μη συνταγογραφούμενα στοματικά διαλύματα με παράγοντες απευαισθητοποίησης και οδοντιατρικές συσκευές που περιέχουν αργινίνη μπορούν να ανακουφίσουν την ευαισθησία των δοντιών.

Μη συνταγογραφούμενα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, όπως η παρακεταμόλη, η ιβουπροφαίνη και η ναπροξένη, ανακουφίζουν τον πόνο.

Συνταγογραφούμενα φάρμακα

Για σοβαρές περιπτώσεις ευαισθησίας των δοντιών, ο οδοντίατρος μπορεί να σας προτείνει ένα συνταγογραφούμενο μη στεροειδές αντιφλεγμονώδες φάρμακο. Πολλοί οδοντίατροι δεν συνταγογραφούν οπιοειδή λόγω του κινδύνου εθισμού.

Διατροφή και άλλες αλλαγές

Η αλλαγή των καθημερινών σας συνηθειών, όπως η διατροφή, μπορεί να βοηθήσει στην ευαισθησία των δοντιών. Αυτές οι αλλαγές είναι περισσότερο αποτελεσματικές όταν υιοθετούνται σε συνδυασμό με άλλες θεραπείες.

Αλλαγή της οδοντόκρεμας

Οι οδοντόκρεμες με παράγοντες απευαισθητοποίησης έχουν ειδική φόρμουλα για να μειώνουν τη δυσφορία των ευαίσθητων δοντιών.

Χρήση νέας οδοντόβουρτσας

Εάν η ευαισθησία των δοντιών φαίνεται να απορρέει από κακή στοματική υγιεινή, τερηδόνα, ασθένεια των ούλων ή έντονο βούρτσισμα, είναι καιρός να αλλάξετε την οδοντόβουρτσά σας.

Αν έχετε ευαίσθητα δόντια, καλό θα ήταν να επιλέγετε μαλάκες οδοντόβουρτσες. Με κυκλικές κινήσεις, βουρτσίστε τα δόντια σας για περίπου δύο λεπτά σε όλη τους την επιφάνεια, εξωτερικά και εσωτερικά.

Αποφυγή όξινων τροφών και ροφημάτων

Οι όξινες τροφές και τα ροφήματα τείνουν να φθείρουν το σμάλτο και μπορεί να πυροδοτήσουν ευαισθησία, ιδιαίτερα όταν συνδυάζονται με ζεστό ή κρύο.

Αν έχετε ευαισθησία των δοντιών, καλό θα ήταν να αποφεύγετε τις ακόλουθες τροφές και ροφήματα έως ότου η υποκείμενη αιτία τεθεί υπό έλεγχο:

• Αναψυκτικά
• Κιτρώδη φρούτα
• Πίκλες
• Cranberries
• Τομάτες και προϊόντα με βάση την τομάτα, όπως κέτσαπ και καυτερές σως
• Καφές
• Κρασί

Πότε πρέπει να επισκεφτείτε τον οδοντίατρό σας

Αν βιώνετε συχνά ευαισθησία των δοντιών ή η υπερβολική ευαισθησία παρεμποδίζει την ικανότητά σας να τρώτε και να πίνετε φυσιολογικά, θα πρέπει να πραγματοποιήσετε ένα ραντεβού με τον οδοντίατρό σας.

Ο γιατρός θα εντοπίσει την αιτία της ευαισθησίας των δοντιών και θα δημιουργήσει ένα θεραπευτικό πλάνο για την ανακούφιση της δυσφορίας.

Σύνοψη

Η ευαισθησία των δοντιών είναι ένα κοινό πρόβλημα με πολλές πιθανές αιτίες. Γενικά, εμφανίζεται όταν φθείρεται το σμάλτο των δοντιών.

Η ευαισθησία των δοντιών μπορεί να απορρέει από τραυματισμό των δοντιών, ασθένεια και οδοντιατρική εργασία, μεταξύ άλλων.

Η διευθέτηση της υποκείμενης αιτίας της ευαισθησίας θα μειώσει τον πόνο μακροπρόθεσμα, ενώ μία πληθώρα κατ’ οίκον, μη συνταγογραφούμενων και συνταγογραφούμενων θεραπειών παρέχουν βραχυπρόθεσμη ανακούφιση.

Βιβλιογραφία

Blaizot A, et al. (2020). Prevalence of sensitive teeth and associated factors: A multicentre, cross-sectional questionnaire survey in France.
link.springer.com/article/10.1186/s12903-020-01216-1

Markowitz K. (2013). A new treatment alternative for sensitive teeth: A desensitizing oral rinse.
sciencedirect.com/science/article/pii/S0300571212002667

Markowitz K, et al. (2007). Discovering new treatments for sensitive teeth: the long path from biology to therapy.
onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1365-2842.2007.01798.x

Sensitive teeth. (n.d.).
mouthhealthy.org/en/az-topics/s/sensitive-teeth