Γιατί κάνω εύκολα μώλωπες;

Οι μώλωπες (εκχυμώσεις) εμφανίζονται όταν μικρά αιμοφόρα αγγεία (τριχοειδή) κάτω από το δέρμα σπάζουν. Αυτό προκαλεί αιμορραγία εντός των ιστών του δέρματος. Επίσης παρατηρείται αποχρωματισμός από την αιμορραγία.

Οι περισσότεροι παρατηρούμε μώλωπες περιστασιακά, όταν για παράδειγμα σκοντάφτουμε πάνω σε κάτι. Οι μώλωπες μερικές φορές αυξάνονται με την ηλικία. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τις γυναίκες, καθώς τα τοιχώματα των τριχοειδών αγγείων γίνονται πιο εύθραυστα και το δέρμα πιο λεπτό.

Οι περιστασιακοί μώλωπες δεν αποτελούν αιτία ιατρικής ανησυχίας. Αν όμως κάνετε εύκολα μώλωπες και οι μώλωπες είναι μεγάλοι ή συνοδεύονται από αιμορραγία σε άλλο μέρος, αυτό μπορεί να υποδεικνύει σοβαρή πάθηση που χρήζει ιατρικής φροντίδας.

Φάρμακα που προκαλούν εύκολη δημιουργία μωλώπων

Μερικές φορές, τα φάρμακα είναι απαραίτητα για την αντιμετώπιση συγκεκριμένων παθήσεων και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής. Όμως, η φαρμακευτική αγωγή την οποία λαμβάνετε μπορεί να προκαλεί εύκολη δημιουργία μωλώπων.

Φάρμακα που μειώνουν τη θρόμβωση

Συγκεκριμένα φάρμακα αυξάνουν την τάση αιμορραγίας μειώνοντας την ικανότητα του σώματος να δημιουργηθεί θρόμβους. Αυτό μερικές φορές μπορεί να οδηγήσει σε εύκολη δημιουργία μωλώπων.

Αυτά τα φάρμακα συχνά συνταγογραφούνται για την πρόληψη εμφράγματος και εγκεφαλικού. Ο γιατρός μπορεί επίσης να σας τα συνταγογραφήσει αν έχετε κολπική μαρμαρυγή, εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση, πνευμονική εμβολή ή πρόσφατη τοποθέτηση καρδιακού stent.

Αυτά τα φάρμακα είναι:

• Η ασπιρίνη
• Η βαρφαρίνη
• Η κλοπιδογρέλη
• Η ριβαροξαβάνη ή η απιξαβάνη

Συγκεκριμένα βότανα και συμπληρώματα θεωρείται ότι επηρεάζουν την ικανότητα του σώματος να δημιουργήσει θρόμβους και οδηγούν σε εύκολη δημιουργία μωλώπων, παρόλο που οι ενδείξεις για τέτοιες παρενέργειες στη βιβλιογραφία είναι περιορισμένες.

Παραδείγματα είναι τα εξής:

• Ιχθυέλαιο
• Σκόρδο
• Πιπερόριζα (τζίντζερ)
• Ginkgo
• Τζίνσενγκ
• Βιταμίνη Ε

Οι ανεπάρκειες βιταμινών που βοηθούν στη δημιουργία θρόμβων, όπως η βιταμίνη Κ, η βιταμίνη C και βιταμίνη B-12, μπορεί να επίσης να συνεισφέρουν στην εύκολη δημιουργία μωλώπων.

Ο γιατρός θα ζητήσει εξετάσεις αίματος για τον έλεγχο ανεπάρκειας βιταμινών και μπορεί να σας προτείνει συμπληρώματα βιταμινών, ανάλογα με τα αποτελέσματα.

Στεροειδή

Τα στεροειδή μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο δημιουργίας μωλώπων. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στην περίπτωση τοπικών κορτικοστεροειδών, καθώς λεπταίνουν το δέρμα. Τα τοπικά στεροειδή συνταγογραφούνται συχνά για το έκζεμα και άλλα δερματικά εξανθήματα. Από του στόματος χορηγούμενες μορφές χρησιμοποιούνται για το άσθμα, τις αλλεργίες και το σοβαρό κρυολόγημα.

Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα

Αυτά τα φάρμακα συχνά χρησιμοποιούνται ως παυσίπονα. Σε αντίθεση με άλλα παυσίπονα, όπως η ακεταμινοφαίνη, τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη επίσης μειώνουν το οίδημα που προκαλείται από τη  φλεγμονή.

Όταν χρησιμοποιούνται για μία μεγάλη χρονική περίοδο, αυτά τα φάρμακα μπορούν να αυξήσουν την αιμορραγία. Βρίσκεστε σε αυξημένο κίνδυνο αν λάβετε μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα σε συνδυασμό με άλλα φάρμακα που αυξάνουν τον κίνδυνο αιμορραγίας.

Κοινά μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη είναι τα εξής:

• Η ασπιρίνη
• Η ιβουπροφαίνη
• Η ναπροξένη
• Η σελεκοξίμπη
• Η φαινοπροφαίνη

Παθήσεις που προκαλούν εύκολη δημιουργία μωλώπων

Αν χτυπήσετε πάνω σε ένα αντικείμενο, το σώμα φυσιολογικά ανταποκρίνεται σχηματίζοντας θρόμβους για τον τερματισμό της αιμορραγίας, κάτι το οποίο αποτρέπει το μώλωπα. Στην περίπτωση σοβαρής πρόσκρουσης ή τραύματος, ο μώλωπας είναι αναπόφευκτος.

Αν κάνετε εύκολα μώλωπες, η ανικανότητα σχηματισμού θρόμβων μπορεί να είναι το αποτέλεσμα μιας υποκείμενης πάθησης. Ο σχηματισμός θρόμβων σχετίζεται με την καλή διατροφή, το υγιές ήπαρ και τον υγιή μυελό των οστών. Αν οποιοσδήποτε από αυτούς τους παράγοντες παρουσιάζει πρόβλημα, εμφανίζονται μώλωπες.

Ορισμένες παθήσεις που μπορούν να οδηγήσουν σε εύκολη δημιουργία μωλώπων περιλαμβάνουν:

• Σύνδρομο Cushing
• Νεφρική νόσο τελικού σταδίου
• Ανεπάρκεια παραγόντων II, V, VII ή X (πρωτεΐνες στο αίμα που είναι απαραίτητες για το σχηματισμό θρόμβων)
• Αιμορροφιλία Α (ανεπάρκεια παράγοντα VIII)
• Αιμορροφιλία Β (ανεπάρκεια παράγοντα IX)
• Λευχαιμία
• Ηπατική νόσο
• Χαμηλός αριθμός αιμοπεταλίων ή δυσλειτουργία αιμοπεταλίων
• Κακή θρέψη
• Νόσος von Willebrand

Πώς διαγιγνώσκεται η εύκολη δημιουργία μωλώπων;

Παρόλο που οι περιστασιακοί μώλωπες δεν αποτελούν αιτία ανησυχίας, η εύκολη δημιουργία μωλώπων αποτελεί. Αν παρατηρήσετε ότι κάνετε πολύ συχνά μώλωπες, συμβουλευτείτε το γιατρό σας ώστε να εντοπίσετε την αιτία.

Πέρα από την κλινική εξέταση και τον έλεγχο των μωλώπων, ο γιατρός θα σας ρωτήσει αναφορικά με το οικογενειακό ιστορικό σας.

Επίσης, θα ζητήσει εξετάσεις αίματος για τη μέτρηση των επιπέδων αιμοπεταλίων και το χρόνο που χρειάζεται το αίμα σας για να δημιουργήσει θρόμβους. Αυτό θα καθορίσει πώς το σώμα ανταποκρίνεται σε μικροτραυματισμούς στους οποίους τα τριχοειδή αγγεία να σπάζουν.

Εύκολη δημιουργία μωλώπων στα παιδιά

Μερικές φορές, τα παιδιά είναι πιο επιρρεπή στη δημιουργία μωλώπων. Όπως και στους ενήλικες, μπορεί να ευθύνονται φάρμακα και υποκείμενες παθήσεις.

Θα πρέπει να επικοινωνήσετε με τον παιδίατρο αν το παιδί έχει συχνούς ανεξήγητους μώλωπες σε συνδυασμό με:

• Εξανθήματα
• Διογκωμένη κοιλιακή χώρα
• Πυρετό
• Εφίδρωση ή/και ρίγη
• Πόνο στα οστά
• Ανωμαλίες του προσώπου

Πώς αντιμετωπίζονται οι μώλωπες;

Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι μώλωπες υποχωρούν από μόνοι τους χωρίς φροντίδα. Μετά από αρκετές ημέρες, το σώμα θα επαναπορροφήσει το αίμα που προκάλεσε τη δυσχρωμία.

Εάν υπάρχει οίδημα και πόνος στο σημείο του μώλωπα, η θεραπεία πρώτης γραμμής είναι η εφαρμογή παγωμένης κομπρέσας. Να θυμάστε ότι θα πρέπει πάντα να τοποθετείτε ένα ύφασμα μεταξύ του παγωμένου αντικειμένου και του γυμνού δέρματος.

Εάν ο μώλωπας εντοπίζεται στο χέρι ή το πόδι, ανυψώστε το άκρο και εφαρμόστε παγωμένη κομπρέσα για 15 λεπτά έως ότου το οίδημα υποχωρήσει.

Μπορείτε να λάβετε ακεταμινοφαίνη ή ιβουπροφαίνη για την αντιμετώπιση του πόνου.

Εάν ο γιατρός εντοπίσει ότι η εύκολη δημιουργία μωλώπων προκαλείται από συγκεκριμένα φάρμακα ή ιατρικές παθήσεις, θα σας βοηθήσει να τροποποιήσετε το θεραπευτικό πλάνο. Ποτέ μη σταματάτε τη λήψη οποιουδήποτε φαρμάκου από μόνοι σας.

Κάποια φάρμακα απαιτούν σταδιακή μείωση ή η χρήση τους απαιτεί στενή παρακολούθηση.

Πώς μπορεί να προληφθεί η δημιουργία μαλακών;

Παρόλο που συγκεκριμένες παθήσεις και φάρμακα μπορούν να αυξήσουν τους μώλωπες, εξακολουθείτε να είστε σε θέση να μπορείτε να τους αποτρέψετε. Μία μέθοδος είναι να προσέχετε περισσότερο καθώς μεγαλώνετε. Το δέρμα στους ηλικιωμένους είναι γενικά πιο λεπτό, κάτι το οποίο μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες εύκολης δημιουργίας μωλώπων.

Μπορείτε να αποτρέψετε τους μώλωπες:

• Περπατώντας αργά και σταθερά
• Κάνοντας ασκήσεις ισορροπίας για να αποτρέψετε τις πτώσεις
• Απομακρύνοντας έπιπλα ή άλλα οικιακά αντικείμενα στα οποία μπορείτε εύκολα να σκοντάψετε
• Φορώντας προστατευτικό εξοπλισμό (όπως επιγονατίδες) όταν αθλείστε

Η λήψη των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών μπορεί να σας προστατεύσει έναντι των μωλώπων. Προσπαθήστε να καταναλώνετε τροφές που περιέχουν βιταμίνες C και Κ.

Πότε πρέπει να επισκεφτείτε το γιατρό σας

Καλέστε το γιατρό σας αν κάνετε μώλωπες περισσότερο συχνά από το φυσιολογικό και αν οι μώλωπες συνοδεύονται από αιμορραγία σε οποιοδήποτε άλλο μέρος του σώματος, όπως στα ούρα. Αυτό θα μπορούσε να υποδεικνύει μία σοβαρή πάθηση που χρήζει άμεσης ιατρικής φροντίδας.

Είναι επίσης σημαντικό να γνωρίζετε ότι οι ανεξήγητοι μώλωπες μπορεί να είναι ένδειξη ενδοοικογενειακής βίας ή επίθεσης. Ο γιατρός είναι υποχρεωμένος από το νόμο να σας κάνει ερωτήσεις, ώστε να βεβαιωθεί ότι είστε ασφαλείς στο οικογενειακό σας περιβάλλον.

Αν χρειάζεστε βοήθεια λόγω ενδοοικογενειακής βίας ή σεξουαλικής επίθεσης, μιλήστε στο γιατρό σας. Αν πρόκειται για επείγον περιστατικό, καλέστε την Άμεση Δράση.

Βιβλιογραφία

Mayo Clinic Staff. (2017). Easy bruising: Why does it happen.
mayoclinic.org/healthy-lifestyle/healthy-aging/in-depth/art-20045762

Medicines, herbs, and vitamins which affect bleeding. (2017).
uwhealth.org/healthfacts/cardiology/6404.html

Stanger M, et al. (2012). Anticoagulant activity of select dietary supplements. DOI:
10.1111/j.1753-4887.2011.00444.x

Thornburg CD, et al. (n.d.). When to worry about bruises.
newsforparents.org/expert_bruises.html

Wong C-Z, et al. (2015). Commonly Used Dietary Supplements on Coagulation Function during Surgery. DOI:
10.3390/medicines2030157