Τι είναι η φωτοευαισθησία;

Η φωτοευαισθησία είναι μία πάθηση κατά την οποία το έντονο φως προκαλεί πόνο, δυσφορία ή άλλη βλάβη στα μάτια. Η φωτοευαισθησία αλλιώς ονομάζεται φωτοφοβία. Είναι ένα κοινό σύμπτωμα που σχετίζεται με αρκετές διαφορετικές παθήσεις, οι οποίες κυμαίνονται από ήπιους ερεθισμούς έως επείγοντα ιατρικά περιστατικά.

Σε μια ήπια περίπτωση φωτοευαισθησίας, θα ανοιγοκλείνετε τα μάτια σε ένα φωτεινό δωμάτιο ή έξω στον ήλιο. Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, όμως, η πάθηση προκαλεί έντονο πόνο όταν τα μάτια σας εκτίθενται σε οποιοδήποτε τύπο φωτός.

Ποιες είναι οι αιτίες της φωτοευαισθησίας;

Ημικρανία

Η φωτοφοβία είναι ένα κοινό σύμπτωμα της ημικρανίας. Η ημικρανία προκαλεί έντονους πονοκέφαλους που πυροδοτούνται από μία πληθώρα παραγόντων, συμπεριλαμβανομένων των ορμονικών αλλαγών, των τροφών, του στρες και των περιβαλλοντικών αλλαγών. Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν παλλόμενο πόνο στη μία πλευρά της κεφαλής, ναυτία και εμετό.

Εκτιμάται ότι περισσότερο από 10% των ατόμων σε όλο τον κόσμο υποφέρουν από ημικρανίες. Επίσης, οι ημικρανίες εμφανίζονται πιο συχνά στις γυναίκες από ό, τι στους άνδρες.

Παθήσεις που επηρεάζουν τον εγκέφαλο

Η φωτοευαισθησία συχνά συνδέεται με σοβαρές παθήσεις που επηρεάζουν τον εγκέφαλο και περιλαμβάνουν:

Εγκεφαλίτιδα

Η εγκεφαλίτιδα εμφανίζεται όταν ο εγκέφαλος υφίσταται φλεγμονή από μία βακτηριακή λοίμωξη ή άλλη αιτία. Αρκετές περιπτώσεις είναι απειλητικές για τη ζωή.

Μηνιγγίτιδα

Η μηνιγγίτιδα είναι μία βακτηριακή λοίμωξη που προκαλεί φλεγμονή των μεμβρανών που περιβάλλουν τον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό. Τα βακτήρια μπορούν να οδηγήσουν σε σοβαρές επιπλοκές, όπως εγκεφαλική βλάβη, απώλεια ακοής, επιληπτικές κρίσεις, ακόμη και θάνατο.

Υπαραχνοειδής αιμορραγία

Η υπαραχνοειδής αιμορραγία εκδηλώνεται όταν υπάρχει αιμορραγία μεταξύ του εγκεφάλου και των περιβαλλόντων στρωμάτων ιστού. Μπορεί να αποβεί θανατηφόρος ή να οδηγήσει σε εγκεφαλική βλάβη ή εγκεφαλικό.

Παθήσεις που επηρεάζουν τους οφθαλμούς

Η φωτοφοβία είναι επίσης κοινή σε αρκετές παθήσεις που επηρεάζουν τους οφθαλμούς και περιλαμβάνουν:

Εκδορά του κερατοειδούς χιτώνα

Η εκδορά του κερατοειδούς χιτώνα είναι ένας τραυματισμός στον κερατοειδή, το εξωτερικό στρώμα ιστού του οφθαλμού. Είναι ένας κοινός τραυματισμός και μπορεί να συμβεί εάν σκόνη, άμμος, βρωμιά, μεταλλικά σωματίδια ή άλλες ουσίες εισέλθουν στα μάτια σας. Μπορεί, όμως, να οδηγήσει σε μία σοβαρή πάθηση, που ονομάζεται έλκος του κερατοειδούς, εάν ο κερατοειδής χιτώνας υποστεί λοίμωξη.

Σκληρίτιδα

Η σκληρίτιδα εμφανίζεται όταν το λευκό τμήμα του οφθαλμού υφίσταται φλεγμονή. Περίπου το 50% των περιπτώσεων προκαλούνται από ασθένειες που επηρεάζουν το ανοσοποιητικό σύστημα, όπως ο λύκος. Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν πόνο στους οφθαλμούς, υδαρά μάτια και θολή όραση.

Επιπεφυκίτιδα

Επίσης γνωστή ως «ροζ μάτι», η επιπεφυκίτιδα εμφανίζεται όταν το στρώμα ιστού που καλύπτει το λευκό τμήμα του ματιού υφίσταται φλεγμονή ή λοίμωξη. Προκαλείται κυρίως από ιούς, αλλά επίσης μπορεί να προκληθεί από βακτήρια και αλλεργίες. Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν κνησμό, ερυθρότητα και πόνο στα μάτια.

Σύνδρομο ξηρών οφθαλμών

Η ξηροφθαλμία εμφανίζεται όταν οι δακρυϊκοί αδένες δεν παράγουν επαρκείς ποσότητες δακρύων ή τα δάκρυα είναι χαμηλής ποιότητας. Αυτό οδηγεί στην υπερβολική ξηρότητα των ματιών. Οι αιτίες περιλαμβάνουν την ηλικία, περιβαλλοντικούς παράγοντες, συγκεκριμένες ιατρικές παθήσεις και ορισμένα φάρμακα.

Πότε πρέπει να αναζητήσετε άμεσα ιατρική φροντίδα

Ορισμένες παθήσεις που προκαλούν ευαισθησία στο φως θεωρούνται επείγοντα ιατρικά περιστατικά. Αν έχετε το συγκεκριμένο σύμπτωμα και οποιαδήποτε άλλα συμπτώματα των εν λόγω παθήσεων, θα πρέπει να αναζητήσετε επείγουσα ιατρική φροντίδα.

Εκδορά του κερατοειδούς

Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Θολή όραση
• Πόνο ή αίσθηση καψίματος στα μάτια
• Ερυθρότητα
• Αίσθηση ότι κάτι έχετε στο μάτι σας

Εγκεφαλίτιδα

Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Έντονο πονοκέφαλο
• Πυρετό
• Δυσκολία να ξυπνήσετε
• Σύγχυση

Μηνιγγίτιδα

Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Πυρετό και ρίγη
• Έντονο πονοκέφαλο
• Ακαμψία του αυχένα
• Ναυτία και εμετό

Υπαραχνοειδής αιμορραγία

Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Ξαφνικό και έντονο πονοκέφαλο που επιδεινώνεται προς το πίσω μέρος της κεφαλής
• Ευερεθιστότητα και σύγχυση
• Μειωμένη επίγνωση του περιβάλλοντος
• Μούδιασμα σε μέρη του σώματος

Πώς αντιμετωπίζεται η φωτοφοβία;

Κατ’ οίκον φροντίδα

Παραμένοντας μακριά από το ηλιακό φως και διατηρώντας τα φώτα στο εσωτερικό του σπιτιού σε χαμηλή ένταση, μπορείτε να κάνετε τη φωτοφοβία λιγότερο δυσάρεστη. Μπορείτε να έχετε κλειστά τα μάτια σας ή να τα καλύψετε με σκουρόχρωμα γυαλιά ώστε να βρείτε ανακούφιση.

Ιατρική θεραπεία

Συμβουλευτείτε άμεσα το γιατρό σας αν βιώνετε έντονη ευαισθησία στο φως. Ο γιατρός θα πραγματοποιήσει μία κλινική, καθώς και οφθαλμολογική, εξέταση. Επίσης, θα σας κάνει ερωτήσεις αναφορικά με τη συχνότητα και τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων σας για να καθορίσει την αιτία.

Ο τύπος θεραπείας που θα χρειαστείτε εξαρτάται από την υποκείμενη αιτία. Οι θεραπείες περιλαμβάνουν:

• Φάρμακα και ξεκούραση για τις ημικρανίες
• Οφθαλμικές σταγόνες που μειώνουν τη φλεγμονή για τη σκληρίτιδα
• Αντιβιοτικά για την επιπεφυκίτιδα
• Τεχνητά δάκρυα για ήπια ξηροφθαλμία
• Αντιβιοτικές οφθαλμικές σταγόνες για εκδορές του κερατοειδούς
• Αντιφλεγμονώδη φάρμακα, ξεκούραση στο κρεβάτι και υγρά για ήπιες περιπτώσεις εγκεφαλίτιδας (οι σοβαρές περιπτώσεις χρειάζονται υποστηρικτική φροντίδα, όπως υποστήριξη της αναπνοής)
• Αντιβιοτικά για βακτηριακή μηνιγγίτιδα (η ιογενής μορφή της νόσου συνήθως υποχωρεί από μόνη της μέσα σε δύο εβδομάδες)
• Χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση του πλεονάζοντος αίματος και την ανακούφιση της πίεσης στον εγκέφαλο για την υπαραχνοειδή αιμορραγία

Πώς μπορεί να προληφθεί η φωτοφοβία;

Παρόλο που μπορεί να μην είστε σε θέση να αποτρέψετε τη φωτοφοβία, συγκεκριμένες συμπεριφορές αποτρέπουν ορισμένες από τις παθήσεις που προκαλούν φωτοφοβία και περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:

• Προσπαθήστε να αποφύγετε πυροδοτικούς παράγοντες που προκαλούν επεισόδια ημικρανίας.
• Αποτρέψτε την επιπεφυκίτιδα εξασκώντας καλή υγιεινή, αποφεύγοντας να αγγίζετε τα μάτια σας και αποφεύγοντας να μοιράζεστε προϊόντα make-up.
• Μειώστε τον κίνδυνο μηνιγγίτιδας αποφεύγοντας την επαφή με μολυσμένα άτομα, πλένοντας τα χέρια σας τακτικά και κάνοντας τα απαραίτητα εμβόλια για τη βακτηριακή μηνιγγίτιδα.
• Αποτρέψτε την εγκεφαλίτιδα πλένοντας τα χέρια σας τακτικά.
• Κάντε όλα τα απαραίτητα εμβόλια για την εγκεφαλίτιδα και αποφύγετε την έκθεση σε κουνούπια και κρότωνες, ώστε να αποτρέψετε την εμφάνιση της νόσου.

Ποια είναι η έκβαση της φωτοευαισθησίας;

Η φωτοευαισθησία μπορεί να υποχωρήσει, αλλά αρχικά θα πρέπει να επισκεφθείτε το γιατρό σας για μια έγκυρη διάγνωση. Η αντιμετώπιση της υποκείμενης αιτίας θα βοηθήσει στην ανακούφιση των συμπτωμάτων.

Μιλήστε στο γιατρό σας αν βιώνετε έντονη φωτοφοβία, καθώς και πώς μπορείτε να αντιμετωπίσετε τα συμπτώματα.

Βιβλιογραφία

Boyd K. (2019). What is scleritis?
aao.org/eye-health/diseases/what-is-scleritis

Conjunctivitis. (n.d.).
aoa.org/patients-and-public/eye-and-vision-problems/glossary-of-eye-and-vision-conditions/conjunctivitis?sso=y

Dry eye. (n.d.).
aoa.org/patients-and-public/eye-and-vision-problems/glossary-of-eye-and-vision-conditions/dry-eye?sso=y

Mayo Clinic Staff. (2018). Corneal abrasion (scratch): First aid.
mayoclinic.org/first-aid/first-aid-corneal-abrasion/basics/art-20056659

Meningitis and encephalitis information page. (2019).
ninds.nih.gov/Disorders/All-Disorders/Meningitis-and-Encephalitis-Information-Page

Migraine. (2019).
womenshealth.gov/a-z-topics/migraine

Migraine information page. (2019).
ninds.nih.gov/Disorders/All-Disorders/Migraine-Information-Page