Τι είναι το φούσκωμα και το άλγος στην κοιλιακή χώρα;

Το κοιλιακό φούσκωμα εμφανίζεται όταν η κοιλιακή χώρα γεμίζει με αέρια. Η κοιλιά φαίνεται μεγαλύτερη ή πρησμένη.

Επιπλέον, μπορεί να είναι σκληρή ή σφιχτή στην αφή κάτι που μπορεί να προκαλέσει δυσφορία και κοιλιακό άλγος.

Ποιες είναι οι αιτίες του φουσκώματος και του πόνου στην κοιλιακή χώρα;

Υπάρχει μία πληθώρα αιτιών για το κοιλιακό φούσκωμα και το άλγος:

• Δυσανεξία στη λακτόζη
• Παλινδρόμηση οξέων
• Δυσκοιλιότητα
• Εντερική παρεμπόδιση
• Δυσπεψία
• Ιογενής γαστρεντερίτιδα
• Προεμμηνορροϊκό σύνδρομο
• Κοιλιοκάκη ή δυσανεξία στη γλουτένη
• Διαφραγματοκήλη
• Λοίμωξη από το H. pylori
• Κολικός και κλάμα
• Εκκολπωματίτιδα
• Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου
• Κύστη ωοθηκών
• Λοίμωξη από το E. coli
• Χολόλιθοι
• Ενδομητρίωση
• Κήλη
• Λοίμωξη του ουροποιητικού συστήματος
• Σκωληκοειδίτιδα
• Ελκώδης κολίτιδα
• Έκτοπη κύηση
• Νόσος του Crohn
• Περιτονίτιδα
• Λαμβλίαση
• Αγκυλόστομα
• Αμοιβάδωση
• Καρκίνος στομάχου
• Καρκίνος των ωοθηκών
• Κυστική ίνωση
• Μη-Hodgkin λέμφωμα
• Σύνδρομο βραχέος εντέρου

Πότε πρέπει να επισκεφτείτε το γιατρό σας

Σε κάποιες περιπτώσεις, το κοιλιακό φούσκωμα και ο πόνος μπορεί να εκδηλωθούν λόγω ενός σοβαρού προβλήματος.

Αναζητήστε ιατρική φροντίδα αν το κοιλιακό άλγος και το φούσκωμα εμφανίζονται ξαφνικά ή σε συνδυασμό με:

• Υπερβολικό ή ανεξέλεγκτο εμετό
• Αιματέμεση
• Αίμα στα κόπρανα
• Απώλεια αισθήσεων
• Καμία κένωση του εντέρου για τρεις μέρες
• Ανεξέλεγκτη διάρροια

Πραγματοποιήστε ένα ραντεβού με τον γιατρό σας αν βιώνετε κοιλιακό άλγος και φούσκωμα που εμφανίζεται:

• Σχεδόν μετά από κάθε γεύμα
• Με ναυτία
• Με επώδυνες κενώσεις του εντέρου
• Με επώδυνη σεξουαλική διείσδυση

Αυτές οι πληροφορίες αποτελούν μία σύνοψη παθήσεων και συμπτωμάτων. Αναζητήστε ιατρική φροντίδα αν πιστεύετε ότι η κατάστασή σας χρήζει άμεσης θεραπείας.

Πώς αντιμετωπίζεται το φούσκωμα και ο πόνος στην κοιλιακή χώρα;

Οι θεραπείες για το κοιλιακό φούσκωμα και τον πόνο θα διευθετήσουν την υποκείμενη πάθηση.

Για παράδειγμα, τα αντιβιοτικά θεραπεύουν τις λοιμώξεις. Εάν η εντερική παρεμπόδιση αποτελεί την αιτία, ο γιατρός θα σας προτείνει ξεκούραση του εντέρου μειώνοντας την πρόσληψη τροφών από το στόμα.

Εάν υπάρχει πρόβλημα στην κίνηση των τροφών εντός του γαστρεντερικού σωλήνα, ο γιατρός θα σας συνταγογραφήσει φάρμακα για την ενίσχυση των κινήσεων του εντέρου. Η χειρουργική επέμβαση μπορεί να κριθεί απαραίτητη σε σοβαρές περιπτώσεις.

Κατ’ οίκον φροντίδα

Υπάρχουν ορισμένα πράγματα που μπορείτε να κάνετε στο σπίτι για να βελτιώσετε την κατάστασή σας:

• Πίνετε άφθονο νερό ή άλλα καθαρά υγρά για να μειώσετε το κοιλιακό άλγος και το φούσκωμα.
• Αποφύγετε αναλγητικά, όπως ασπιρίνη, ιβουπροφαίνη ή άλλα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, έως ότου είστε βέβαιοι ότι ο πόνος δεν οφείλεται σε κάποια κοιλιακή πάθηση, όπως γαστρικό έλκος ή εντερική παρεμπόδιση.
• Αποφύγετε στερεές τροφές για λίγες ώρες και επιλέξτε μαλάκες ήπιες τροφές, όπως ρύζι.
• Λάβετε μη συνταγογραφούμενα φάρμακα για τη μείωση των αερίων ,όπως σταγόνες σιμεθικόνης ή πεπτικά ένζυμα, για να ανακουφιστείτε από το φούσκωμα.

Πού εντοπίζεται το φούσκωμα και ο πόνος στην κοιλιακή χώρα;

Ο πόνος σε διαφορετικές περιοχές της κοιλιακής χώρας μπορεί να υποδηλώνει διαφορετικές αιτίες.

Το κοιλιακό άλγος μπορεί να εντοπίζεται οπουδήποτε μεταξύ του θώρακα και της πυελικής χώρας. Συχνά καλείται και στομαχόπονος. Ο πόνος μπορεί να είναι:

• Τύπου κράμπας
• Αμβλύς
• Οξύς

Οι αιτίες του κοιλιακού φουσκώματος και πόνου ποικίλουν από ήπιες έως σοβαρές. Στις περισσότερες περιπτώσεις, το κοιλιακό φούσκωμα και ο πόνος οφείλονται σε:

• Υπερφαγία
• Αέρια
• Στρες
• Δυσπεψία

Αυτός ο τύπος φουσκώματος ή πόνου είναι συνήθως φυσιολογικός και υποχωρεί μέσα σε δύο ώρες.

Στις περιπτώσεις ιογενούς γαστρεντερίτιδας, ο πόνος μπορεί να είναι πιο έντονος και το φούσκωμα να εμφανίζεται και να υποχωρεί πριν από κάθε επεισόδιο εμετού ή διάρροιας. Ιοί του στομάχου καταπολεμούνται με ξεκούραση και κατ’ οίκον φροντίδα.

Η παρακάτω λίστα αναφέρει τα όργανα που σχετίζονται με διαφορετικές θέσεις κοιλιακού φουσκώματος ή πόνου:

Αριστερή πλευρά της κοιλιακής χώρας

Άνω αριστερά:

Αυτό το τμήμα της κοιλιακής χώρας περιέχει μέρος του σώματος του στομάχου, την ουρά του παγκρέατος και το σπλήνα.

Ο σπλήνας είναι ένα όργανο που φιλτράρει το αίμα και υποστηρίζει το ανοσοποιητικό σύστημα.

Κέντρο-αριστερά κέντρο-δεξιά:

Το εγκάρσιο κολόν και το λεπτό έντερο αποτελούν το κέντρο-αριστερό και κεντρικό τμήμα της κοιλιακής χώρας. Το λεπτό έντερο είναι το σημείο του πεπτικού σωλήνα που συμβαίνει το μεγαλύτερο μέρος της πέψης.

Το εγκάρσιο κολόν είναι το άνω τμήμα του παχέος εντέρου, εκεί όπου μεταφέρονται οι τροφές που δεν έχουν απορροφηθεί, αφού πρώτα έχουν περάσει από το ανιόν κόλον. Το λεπτό έντερο είναι το όργανο που καταλαβαίνει το περισσότερο χώρο στην κοιλιακή χώρα.

Κάτω αριστερά:

Το κατιόν κόλον το σιγμοειδές κολόν είναι μέλη του πεπτικού συστήματος που αποθηκεύουν υπολείμματα τροφών που δεν έχουν απορροφηθεί, καθώς και παραπροϊόντα, προτού αυτά απεκκριθούν από το σώμα.

Μέσο της κοιλιακής χώρας

Άνω κέντρο:

Το άνω κεντρικό τμήμα της κοιλιακής χώρας περιέχει το ήπαρ, την καρδιακή περιοχή του στομάχου, μέρος του σώματος του στομάχου, την πυλωρική περιοχή του στομάχου και το πάγκρεας.

Το ήπαρ φιλτράρει το αίμα και παράγει τη χολή, η οποία είναι μία ουσία που βοηθά στον μεταβολισμό και την απορρόφηση των λιπών από τις τροφές που καταναλώνετε.

Η καρδιακή περιοχή του στομάχου είναι εκεί όπου η τροφή εισέρχεται στον οισοφάγο.

Η πυλωρική περιοχή του στομάχου είναι το τελευταίο τμήμα του στομάχου, προτού η τροφή εισέλθει στο δωδεκαδάκτυλο του λεπτού εντέρου.

Το πάγκρεας είναι ένα μεγάλο ενδοκρινικό όργανο που απελευθερώνει πεπτικά ένζυμα και ορμόνες.

Κάτω κέντρο:

Το κάτω κεντρικό τμήμα της κοιλιακής χώρας περιέχει την ουροδόχο κύστη, το ορθό και τον πρωκτό.

Η ουροδόχος κύστη είναι το όργανο που συλλέγει τα ούρα για να απομακρυνθούν από το σώμα μέσω της ουρήθρας.

Το ορθό καταλήγει στον πρωκτό, το τελικό τμήμα του παχέος εντέρου που μεταφέρει τα κόπρανα εκτός του σώματος.

Δεξιά πλευρά της κοιλιακής χώρας

Άνω δεξιά:

Η άνω δεξιά πλευρά της κοιλιακής χώρας περιέχει τη χοληδόχο κύστη, το ήπαρ και το πρώτο τμήμα του λεπτού εντέρου.

Η χοληδόχος κύστη είναι ένας μικρός σάκος που αποθηκεύει τη χολή, η οποία παράγεται από το ήπαρ. Το δωδεκαδάκτυλο (το πρώτο τμήμα του λεπτού εντέρου) είναι το σημείο στο οποίο η τροφή εισέρχεται από το στομάχι στο λεπτό έντερο.

Κέντρο δεξιά:

Το κεντρικό δεξί τμήμα της κοιλιακής χώρας περιέχει το ανιόν κόλον και το εγκάρσιο κολόν. Η τροφή πέρνα από το ανιόν στο εγκάρσιο κολόν.

Κάτω δεξιά:

Το τυφλό του παχέος εντέρου με τη σκωληκοειδή απόφυση και το λεπτό έντερο βρίσκονται στην κάτω δεξιά πλευρά της κοιλιακής χώρας. Το τυφλό είναι το πρώτο τμήμα του παχέος εντέρου όπου συνδέεται η απόληξη του λεπτού εντέρου.

Κάποιοι ειδικοί πιστεύουν ότι η σκωληκοειδής απόφυση διαδραματίζει ρόλο στο ανοσοποιητικό σύστημα, ενώ άλλοι υποστηρίζουν ότι δεν έχει κάποιο σκοπό.

Πώς διαγιγνώσκεται ο πόνος και το φούσκωμα στην κοιλιακή χώρα;

Εάν ο γιατρός πραγματοποιήσει μία κλινική εξέταση και υποπτεύεται ότι κάποια ιατρική πάθηση προκαλεί τον πόνο ή το φούσκωμα, θα ζητήσει μία πληθώρα διαγνωστικών εξετάσεων.

Ο τύπος των εξετάσεων θα εξαρτηθεί από το ιατρικό ιστορικό και τα αποτελέσματα της κλινικής εξέτασης.

Κοινές εξετάσεις είναι οι εξής:

Πλήρες αιμοδιάγραμμα

Το πλήρες αιμοδιάγραμμα ελέγχει τα επίπεδα διαφορετικών κυττάρων στο σώμα ως τρόπο να αποκλειστεί μία λοίμωξη ή να εντοπιστεί απώλεια αίματος.

Εξέταση ούρων

Μέσω της εξέτασης ούρων εντοπίζεται η ύπαρξη λοιμώξεων του ουροποιητικού συστήματος ή άλλων διαταραχών. Επίσης ελέγχεται η πιθανότητα εγκυμοσύνης μιας γυναίκας.

Ανάλυση κοπράνων

Η ανάλυση κοπράνων ελέγχει ανωμαλίες στα κόπρανα που θα μπορούσαν να υποδεικνύουν λοίμωξη ή πρόβλημα στο πεπτικό σύστημα.

Απεικονιστικές τεχνικές

Ο γιατρός μπορεί να χρησιμοποιήσει μία ή περισσότερες απεικονιστικές τεχνικές για τον έλεγχο των δομικών ανωμαλιών στα όργανα της κοιλιακής χώρας όπως:

• Ψηφιακή φθοροσκόπηση
• Ακτινογραφία ακτίνων-Χ
• Αξονική τομογραφία

Επίσης, μπορεί να ζητήσει μαγνητική τομογραφία ή υπερηχογράφημα. Το υπερηχογράφημα περιλαμβάνει την εφαρμογή μιας συσκευής που εκπέμπει ηχητικά κύματα στο δέρμα για την απεικόνιση των εσωτερικών δομών του σώματος.

Πώς μπορεί να προληφθεί το κοιλιακό φούσκωμα και ο πόνος;

Η αποφυγή τροφών που είναι γνωστό ότι προκαλούν κοιλιακό φούσκωμα και πόνο στην κάτω κοιλιακή χώρα μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των περισσότερων συμπτωμάτων. Τέτοιες τροφές είναι οι λιπαρές ή καυτερές τροφές.

Άλλες αλλαγές του τρόπου ζωής που μπορούν να αποτρέψουν τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Αποφυγή τεχνητών γλυκαντικών που μπορούν να προκαλέσουν φούσκωμα
• Κατανάλωση άφθονων υγρών που βοηθούν στη μείωση της δυσκοιλιότητας
• Κατανάλωση μιας διατροφής που περιέχει τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες, οι οποίες προωθούν την πέψη, όπως φρούτα, λαχανικά και προϊόντα ολικής άλεσης
• Κατανάλωση αρκετών μικρών γευμάτων μέσα στην ημέρα αντί για λιγότερων και μεγαλύτερων
• Τακτική άσκηση

Βιβλιογραφία

Cartwright SL, et al. (2008). Evaluation of acute abdominal pain in adults.
aafp.org/afp/2008/0401/p971.html

Mayo Clinic Staff. (2014). Viral gastroenteritis (stomach flu).
mayoclinic.com/health/viral-gastroenteritis/DS00085

Mayo Clinic Staff. (2018). Abdominal pain.
mayoclinic.org/symptoms/abdominal-pain/basics/definition/sym-20050728

The stomach. (2018).
teachmeanatomy.info/abdomen/gi-tract/stomach/

Thiwan S. (2017). Abdominal bloating: A mysterious symptom.
med.unc.edu/ibs/files/2017/10/Abdominal-Bloating.pdf