Τι είναι η κοιλιακή ταχυκαρδία;

Η κοιλιακή ταχυκαρδία αφορά στον πολύ γρήγορο καρδιακό ρυθμό ο οποίος ξεκινά στις κοιλίες. Οι κοιλίες είναι οι δυο κατώτεροι θάλαμοι της καρδιάς. Πληρώνονται με αίμα από τους κόλπους, τους ανώτερους θαλάμους της καρδιάς, το οποίο διαβιβάζουν στο υπόλοιπο σώμα. Η κοιλιακή ταχυκαρδία είναι ο σφυγμός  ο οποίος είναι ταχύτερος από 100 χτύπους ανά λεπτό με τουλάχιστον τρεις συνεχόμενους ανώμαλους χτύπους. Προκαλείται λόγω μιας δυσλειτουργίας στο ηλεκτρικό σύστημα της καρδιάς.

Ο καρδιακός ρυθμός ελέγχεται από τις ηλεκτρικές ωθήσεις οι οποίες πυροδοτούν κάθε σύσπαση και καθορίζουν τον ρυθμό της καρδιάς. Όταν αυτή η διαδικασία διακόπτεται και τα ηλεκτρικά σήματα αποστέλλονται ταχύτερα, το άτομο εμφανίζει κοιλιακή ταχυκαρδία. Ο ταχύτατος καρδιακός ρυθμός δεν επιτρέπει επαρκή χρόνο στις κοιλίες ώστε να πληρωθούν με αίμα πριν την σύσπαση της καρδιάς. Συνεπώς, η καρδιά ίσως να μην δύναται να αντλήσει επαρκή ποσότητα αίματος για το υπόλοιπο σώμα.

Η κοιλιακή ταχυκαρδία μπορεί να είναι διάρκειας είτε μερικών δευτερολέπτων μόνο είτε πολύ μεγαλύτερης. Δεν προκαλεί πάντα συμπτώματα. Όταν όμως εμφανίζονται συμπτώματα, συνήθως περιλαμβάνουν ζάλη και λιποθυμία. Η πάθηση αυτή επηρεάζει κυρίως άτομα που πάσχουν από κάποια καρδιοπάθεια, όπως στεφανιαία νόσο και καρδιομυοπάθεια.

Η κοιλιακή ταχυκαρδία μπορεί τελικά να οδηγήσει σε κοιλιακή μαρμαρυγή, την οποία χαρακτηρίζει ταχύτατος αλλά ανεπαρκής καρδιακός ρυθμός. Στην πάθηση αυτή, ο καρδιακός παλμός είναι τόσο ταχύς και ανώμαλος ώστε προκαλεί διακοπή της λειτουργίας της καρδιάς. Είναι σημαντικό να λάβετε θεραπεία για την κοιλιακή ταχυκαρδία αν θέλετε να προλάβετε την εμφάνιση της επιπλοκής αυτής.

Ποια είναι τα συμπτώματα της κοιλιακής ταχυκαρδίας;

Τα συμπτώματα της κοιλιακής ταχυκαρδίας περιλαμβάνουν:

• ζάλη
• λιποθυμία
• κόπωση
• στηθάγχη
• λαχάνιασμα

Ποιες είναι οι αιτίες που προκαλούν την κοιλιακή ταχυκαρδία;

Η ακριβής αιτία της κοιλιακής ταχυκαρδίας παραμένει άγνωστη. Στις περισσότερες περιπτώσεις όμως πυροδοτείται από κάποια άλλη καρδιακή πάθηση.

Οι γνωστές αιτίες που προκαλούν κοιλιακή ταχυκαρδία περιλαμβάνουν:

• την καρδιομυοπάθεια, η οποία προκαλεί αδυναμία στον καρδιακό μυ
• την δομική καρδιοπάθεια, η οποία δύναται να είναι αποτέλεσμα καρδιακής βλάβης εξαιτίας μιας καρδιακής προσβολής στο παρελθόν
• την ισχαιμική καρδιοπάθεια, την οποία προκαλεί η έλλειψη ροής αίματος στην καρδιά
• την καρδιακή ανεπάρκεια, την οποία χαρακτηρίζει η αδυναμία της καρδιάς να αντλήσει επαρκή ποσότητα αίματος

Κάποιες συγκεκριμένες μορφές κοιλιακής ταχυκαρδίας είναι κληρονομικές, δηλαδή τις κληρονομεί το παιδί από τον ένα γονέα και περιλαμβάνουν:

• την κατεχολαμινεργική πολυμορφική κοιλιακή ταχυκαρδία
• την αρρυθμιογενή δυσπλασία της δεξιάς κοιλίας

Σε σπάνιες περιπτώσεις, η κοιλιακή ταχυκαρδία προκαλείται λόγω λήψης συγκεκριμένων φαρμάκων, υπερβολικής κατανάλωσης καφεΐνης ή αλκοόλ και έντονης γυμναστικής άσκησης.

Ποιες είναι οι κατηγορίες της κοιλιακής ταχυκαρδίας;

Η κατηγοριοποίηση της κοιλιακής ταχυκαρδίας βασίζεται:

• στην διάρκεια, ή στο μήκος του επεισοδίου
• στην μορφολογία, ή στο μοτίβο του καρδιακού ρυθμού
• στο αιμοδυναμικό αποτέλεσμα, ή στο πώς επηρεάζεται η ικανότητα της καρδιάς να αντλήσει αίμα

Τα είδη της κοιλιακής ταχυκαρδίας είναι τα ακόλουθα:

• η μη υποστηριζόμενη, η οποία διακόπτεται αυθόρμητα χωρίς να προκαλεί προβλήματα στην ροή του αίματος
• η υποστηριζόμενη, η οποία έχει διάρκεια μεγαλύτερη των 30 δευτερολέπτων και προκαλεί μείωση της ροής του αίματος
• η μονομορφική, κατά την οποία ο κάθε καρδιακός παλμός προσομοιάζει στον επόμενο
• την πολυμορφική, κατά την οποία οι καρδιακοί παλμοί ποικίλλουν.

Ποιοι διατρέχουν κίνδυνο κοιλιακής ταχυκαρδίας;

Ίσως να διατρέχετε αυξημένο κίνδυνο κοιλιακής ταχυκαρδίας αν:

• είστε ηλικιωμένος
• υποφέρετε από κάποια καρδιοπάθεια
• έχετε υποστεί καρδιακή προσβολή στο παρελθόν
• έχετε οικογενειακό ιστορικό κοιλιακής ταχυκαρδίας

Πώς διαγιγνώσκεται η κοιλιακή ταχυκαρδία;

Ο ιατρός σας θα κάνει την διάγνωση αφού διενεργήσει μια κλινική εξέταση και κάποιες άλλες συγκεκριμένες εξετάσεις. Κατά την διάρκεια της εξέτασης, ο ιατρός σας θα ακροασθεί την καρδιά σας και θα σας ρωτήσει για τα συμπτώματά σας. θα εξετάσει επίσης τους παλμούς σας και την πίεση του αίματος.

Αν υποπτεύεται την παρουσία κοιλιακής ταχυκαρδίας, ο ιατρός σας θα διενεργήσει κάποιες συγκεκριμένες εξετάσεις, οι οποίες ίσως να περιλαμβάνουν:

• Ένα ηλεκτροκαρδιογράφημα (ΗΚΓ): Η εξέταση αυτή παίρνει μετρήσεις της ηλεκτρικής δραστηριότητας της καρδιάς. Καταγράφει μια εικόνα της καρδιακής ηλεκτρικής δραστηριότητας, επιτρέποντας στον ιατρό να παρατηρήσεις τις όποιες ανωμαλίες.
• Μια καρδιακή μαγνητική τομογραφία καρδιάς (ΚΜΤ): Αυτή η εξέταση απεικόνισης χρησιμοποιεί ισχυρούς μαγνήτες και ραδιοκύματα ώστε να παράγει διατμηματικές εικόνες της καρδιάς, δίνοντας στον ιατρό την δυνατότητα να διενεργήσει μια λεπτομερέστερη εξέταση της καρδιάς.
• Ένα διαζεοφαγικό ηχοκαρδιογράφημα: Κατά την διαδικασία αυτή, ο ιατρός εισάγει έναν υπερηχητικό καθετήρα στον οισοφάγο. Ο καθετήρας χρησιμοποιεί ηχητικά κύματα υψηλής συχνότητας ώστε να δημιουργήσει μια λεπτομερή απεικόνιση της καρδιάς. Οι εικόνες αυτές προσφέρουν στον ιατρό καλύτερη θέαση των δομών και των βαλβίδων της καρδιάς.

Πώς θεραπεύεται η κοιλιακή ταχυκαρδία;

Ο στόχος της θεραπείας είναι να διορθώσει άμεσα τον καρδιακό ρυθμό και να προλάβει μελλοντικά επεισόδια. Στην περίπτωση ενός επείγοντος περιστατικού, η αντιμετώπιση της κοιλιακής ταχυκαρδίας ίσως να περιλαμβάνει:

• χορήγηση πρώτων βοηθειών
• ηλεκτρική απινίδωση
• ηλεκτρικό σοκ
• φαρμακευτική αγωγή κατά των αρρυθμιών

Η μακροπρόθεσμη αντιμετώπιση μπορεί να περιλαμβάνει την λήψη φαρμακευτικής αγωγής κατά των αρρυθμιών από του στόματος. Τα φάρμακα αυτά, ωστόσο, δεν συνταγογραφούνται πάντα αφού μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές παρενέργειες. Άλλες επιλογές σχετικά με την μακροπρόθεσμη αντιμετώπιση περιλαμβάνουν:

• Τον εμφυτεύσιμο απινιδωτή καρδιοανάταξης: Η συσκευή αυτή τοποθετείται στο θώρακα ή στην κοιλιακή χώρα ώστε να διορθώνει τους ανώμαλους καρδιακούς χτύπους.
• Την εκτομή ραδιοσυχνοτήτων: Κατά την διαδικασία αυτή, ένα ραδιοκύμα παράγει ηλεκτρικό ρεύμα το οποίο καταστρέφει τους ανώμαλους ιστούς που προκαλούν τους εσφαλμένους χτύπους της καρδιάς.
• Την θεραπεία καρδιακού επανασυγχρονισμού: Η διαδικασία αυτή περιλαμβάνει την εμφύτευση μιας συσκευής η οποία υποβοηθά την ρύθμιση του καρδιακού χτύπου.

Ποια είναι η έκβαση για τα άτομα που πάσχουν από κοιλιακή ταχυκαρδία;

Η έκβαση για τα άτομα που πάσχουν από κοιλιακή ταχυκαρδία είναι συνήθως θετική αν λάβουν άμεσα θεραπευτική αγωγή. Όταν η διαταραχή αυτή δεν αντιμετωπίζεται, ωστόσο, τα άτομα αυτά διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να υποστούν αιφνίδια καρδιακή προσβολή και άλλες σοβαρές παθήσεις. Οι εμφυτεύσιμες συσκευές δύνανται να βοηθήσουν στην πρόληψη της εμφάνισης των επιπλοκών. Μετά την τοποθέτησή ους, αυτές οι συσκευές μπορούν να διατηρήσουν τον κατάλληλο χτύπο και την κατάλληλη λειτουργία της καρδιάς.

• Koplan, B. A., & Stevenson, W. G. (2009, March). Ventricular tachycardia and sudden cardiac death. Mayo Clinic Proceedings, 84(3), 289-297
  ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2664600/
• Mayo Clinic Staff. (2015, February 7). Ventricular tachycardia
  mayoclinic.org/diseases-conditions/ventricular-tachycardia/basics/definition/con-20036846
• Mitchell, L. B. (n.d.). Ventricular tachycardia
  merckmanuals.com/home/heart-and-blood-vessel-disorders/abnormal-heart-rhythms/ventricular-tachycardia
• Ventricular tachycardia. (n.d.)
  my.clevelandclinic.org/services/heart/disorders/arrhythmia/Ventricular-Tachycardia