Τι είναι η κολπική ξηρότητα;

Ένα λεπτό στρώμα βλέννας και υγρασίας καλύπτει τα τοιχώματα του κόλπου. Αυτό ενυδατικό στρώμα παρέχει ένα αλκαλικό περιβάλλον όπου τα σπερματοζωάρια μπορούν να επιβιώσουν και να ταξιδέψουν με στόχο την αναπαραγωγή. Οι κολπικές εκκρίσεις λιπαίνουν το τοίχωμα του κόλπου, μειώνοντας την τριβή κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής.

Καθώς μία γυναίκα μεγαλώνει σε ηλικία, η αλλαγή στην παραγωγή ορμονών μπορεί να προκαλέσει τη λέπτυνση των τοιχωμάτων του κόλπου. Λεπτότερα τοιχώματα σημαίνει λιγότερα κύτταρα που εκκρίνουν βλέννα. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε κολπική ξηρότητα. Οι ορμονικές αλλαγές είναι η πιο κοινή αίτια κολπικής ξηρότητας, αλλά όχι η μοναδική.

Ποιες είναι οι επιπτώσεις της κολπικής ξηρότητας;

Η κολπική ξηρότητα μπορεί να προκαλέσει δυσφορία στον κόλπο και την πυελική περιοχή, καθώς επίσης:

• Αίσθηση καύσου
• Έλλειψη ενδιαφέροντος για σεξουαλική επαφή
• Πόνο κατά τη σεξουαλική επαφή
• Ελαφρά αιμορραγία μετά τη διείσδυση
• Δυσφορία
• Λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος που δεν υποχωρούν ή επανεμφανίζονται
• Κνησμό ή αίσθηση τσιμπήματος στον κόλπο

Η κολπική ξηρότητα μπορεί να θεωρείται «ντροπή» για πολλές γυναίκες οι οποίες αποφεύγουν να συζητούν τα συμπτώματά τους με το σύντροφό τους, ακόμα και με το γιατρό τους. Ωστόσο, είναι μία κοινή πάθηση που επηρεάζει πολλές γυναίκες.

Ποιες είναι οι αιτίες της κολπικής ξηρότητας;

Η πτώση των επιπέδων των οιστρογόνων είναι η κυρία αίτια κολπικής ξηρότητας. Οι γυναίκες αρχίζουν να παράγουν λιγότερα οιστρογόνα καθώς γερνούν. Αυτό οδηγεί στον τερματισμό των έμμηνων κύκλων, που ονομάζεται περιεμμηνόπαυση.

Ωστόσο, η εμμηνόπαυση δεν είναι η μόνη πάθηση που προκαλεί μείωση στην παραγωγή οιστρογόνων. Άλλες αιτίες είναι οι εξής:

• Θηλασμός
• Κάπνισμα τσιγάρων
• Κατάθλιψη
• Υπερβολικό άγχος
• Διαταραχές του ανοσοποιητικού συστήματος, όπως σύνδρομο Sjogren
• Τοκετός
• Εξαντλητική άθληση
• Ορισμένες αντικαρκινικές θεραπείες, όπως ακτινοθεραπεία στην πυελική περιοχή, ορμονοθεραπεία ή χημειοθεραπεία
• Χειρουργική αφαίρεση των ωοθηκών

Κάποια φάρμακα μπορούν επίσης να μειώσουν τις εκκρίσεις του σώματος. Ορισμένα αφρόλουτρα, κρέμες και λοσιόν που εφαρμόζονται στην κολπική περιοχή μπορούν να προκαλέσουν ξηρότητα και ερεθισμό.

Πότε πρέπει να αναζητήσετε ιατρική φροντίδα

Η κολπική ξηρότητα σπάνια υποδεικνύει μία σοβαρή ιατρική πάθηση. Όμως, θα πρέπει να αναζητήσετε βοήθεια εάν η δυσφορία διαρκεί περισσότερο από λίγες μέρες ή αν βιώνετε έντονη δυσφορία ή πόνο κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής. Εάν δεν αντιμετωπιστεί, η κολπική ξηρότητα μπορεί να προκαλέσει έλη ή ρωγμές στους ιστούς του κόλπου.

Εάν η πάθηση συνοδεύεται από έντονη κολπική αιμορραγία, αναζητήστε επείγουσα ιατρική φροντίδα.

Κατά τη διάρκεια της εξέτασης, ο γιατρός θα ελέγξει τα τοιχώματα του κόλπου για την παρουσία κακώσεων ή λέπτυνσης του δέρματος. Επίσης μπορεί να λάβει ένα δείγμα των κολπικών εκκρίσεων για να το ελέγξει για επιβλαβή βακτήρια.

Επιπρόσθετα, ορμονικές εξετάσεις θα καθορίσουν αν βρίσκεστε στην περιεμμηνόπαυση ή την εμμηνόπαυση.

Πώς αντιμετωπίζεται η κολπική ξηρότητα;

Υπάρχουν πολλά μη συνταγογραφούμενα λιπαντικά που μπορούν να εφαρμοστούν στην περιοχή του κόλπου για τη μείωση της ξηρότητας και της δυσφορίας. Αυτά τα λιπαντικά και οι ενυδατικές κρέμες μπορούν να μειώσουν το pH του κόλπου, μειώνοντας την πιθανότητα μιας λοίμωξης του ουροποιητικού συστήματος.

Οι γυναίκες θα πρέπει να επιλέγουν λιπαντικά που είναι ειδικά σχεδιασμένα για κολπική χρήση, τα οποία να έχουν ως βάση το νερό και να μην περιέχουν αρώματα, εκχυλίσματα βοτάνων ή τεχνητά χρώματα, διότι όλα δύνανται να προκαλέσουν ερεθισμό.

Λιπαντικά, όπως η βαζελίνη, μπορούν να προκαλέσουν βλάβη στα προφυλακτικά από λάτεξ και τα διαφράγματα που χρησιμοποιούνται για αντισύλληψη.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο γιατρός μπορεί να σας συνταγογραφήσει θεραπεία οιστρογόνων σε μορφή δισκίου, κρέμας ή δακτυλίου, ο οποίος απελευθερώνει οιστρογόνα.

Οι κρέμες και οι δακτύλιοι απελευθερώνουν οιστρογόνα απευθείας στους ιστούς του κόλπου. Τα δισκία είναι πιο πιθανό να χρησιμοποιηθούν αν έχετε άλλα δυσάρεστα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης, όπως εξάψεις.

Επειδή πολλά προϊόντα μπορούν να ερεθίσουν την ευαίσθητη περιοχή του κόλπου, είναι σημαντικό να αναζητήσετε αξιολόγηση και θεραπεία από το γιατρό σας εάν η πάθηση επιμένει.

Πώς μπορεί να προληφθεί η κολπική ξηρότητα;

Απέχετε από ερεθιστικά προϊόντα, όπως αφρόλουτρα. Αποφύγετε προφυλακτικά που περιέχουν Ν-9, διότι σε αυτά υπάρχει ένα χημικό που προκαλεί κολπική ξηρότητα. Είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι οι αλλαγές που επέρχονται με την πάροδο των ετών στον κόλπο δεν μπορούν να αποφευχθούν.

Σύνοψη

Η κολπική ξηρότητα μπορεί να προκαλέσει δυσφορία στον κόλπο και την πυελική περιοχή και υπάρχουν αρκετές αιτίες πίσω από την εν λόγω πάθηση.

Η ξηρότητα του κόλπου είναι σπάνια σοβαρή και υπάρχουν αρκετές θεραπευτικές επιλογές που μπορούν να την αντιμετωπίσουν ή και να την αποτρέψουν.

Αν, όμως, βιώνετε κολπική ξηρότητα που δεν υποχωρεί, συζητήστε με το γιατρό σας ώστε να βρείτε την κατάλληλη θεραπεία.

Βιβλιογραφία

Mayo Clinic Staff. (2018). Vaginal dryness.
mayoclinic.org/diseases-conditions/vaginal-dryness/basics/definition/CON-20029192

Treating vaginal dryness. (n.d.).
elcaminohealth.org/services/womens-health/specialty-programs/menopause-care/treating-vaginal-dryness

Vaginal dryness. (2017).
womens-health-concern.org/help-and-advice/factsheets/focus-series/vaginal-dryness/