Ποιες είναι οι αιτίες του μαυρισμένου ματιού;

Ένα μαυρισμένο μάτι (black eye) είναι η εκδήλωση μώλωπα στα βλέφαρα και τους ιστούς γύρω από το μάτι. Συνήθως είναι αποτέλεσμα τραύματος στο κεφάλι ή το πρόσωπο που προκαλεί αιμορραγία κάτω από το δέρμα. Όταν τα μικρά αιμοφόρα αγγεία (τριχοειδή αγγεία) κάτω από το δέρμα σπάζουν, αίμα διαρρέει στους περιβάλλοντες ιστούς και αυτό προκαλεί τη δυσχρωμία ή το μώλωπα.

Οι περισσότερες περιπτώσεις μαυρισμένου ματιού δεν είναι σοβαρές, αλλά μερικές φορές μπορεί να είναι ένδειξη μιας ιατρικής επείγουσας κατάστασης, όπως κάταγμα του κρανίου. Το μαυρισμένο μάτι επίσης αναφέρεται ως μελανή εκχύμωση γύρω από το μάτι.

Μπορεί να εκδηλωθεί μώλωπας στο μάτι ύστερα από κάποια χειρουργική επέμβαση, όπως επέμβαση στη μύτη ή λίφτινγκ. Το μαυρισμένο μάτι μπορεί να εκδηλωθεί όταν αίμα που προέρχεται από το μέτωπο ή τη μύτη εγκαθίσταται λόγω της βαρύτητας κάτω από τα μάτια. Τα λεγόμενα «μάτια ρακούν» αναφέρονται σε αίμα που εγκαθίσταται κάτω από τα μάτια και σχετίζεται με κάταγμα στη βάση του κρανίου.

Με την πάροδο λίγων ημερών, το μαύρο-μπλε χρώμα του μώλωπα γύρω από τα μάτια εξασθενεί σε κιτρινωπό ή πράσινο. Αυτό συμβαίνει, διότι το αίμα που έχει συσσωρευτεί κάτω από το δέρμα με την πάροδο του χρόνου διασπάται και επανααπορροφάται από τους περιβάλλοντες ιστούς.

Ανάλογα με την ποσότητα αίματος που έχει συλλεχθεί κάτω από το δέρμα, οι ιστοί μπορεί να χρειαστούν έως και δύο εβδομάδες για να επιστρέψουν στο φυσιολογικό τους χρώμα.

Είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζετε ότι ένας ανεξήγητος μώλωπας που παρατηρείται σε κάποιο οικείο ή γνωστό σας πρόσωπο μπορεί να είναι ένδειξη ενδοοικογενειακής βίας ή κακοποίησης. Οι γιατροί είναι υποχρεωμένοι από το νόμο να σας κάνουν τέτοιου είδους ερωτήσεις για να βεβαιωθούν ότι ο τραυματισμός σας δεν είναι αποτέλεσμα κακοποίησης.

Πώς διαγιγνώσκεται η αιτία του μαυρισμένου ματιού;

Εάν αναζητήσετε ιατρική φροντίδα για το μαυρισμένο μάτι, ο γιατρός θα πραγματοποιήσει μία βασική κλινική εξέταση. Θα σας ρωτήσει πώς προέκυψε ο τραυματισμός και θα αναζητήσει άλλα τραύματα στο σώμα σας. Επίσης, θα ελέγξει την όρασή σας με έναν φακό και θα σας ζητήσει να ακολουθήσετε το δάχτυλό του με τα μάτια σας.

Εάν υπάρχει υποψία κατάγματος του κρανίου, ο γιατρός θα ζητήσει μία αξονική τομογραφία και μία ακτινογραφία ακτίνων-Χ του προσώπου και της κεφαλής. Εάν ο γιατρός υποπτεύεται τραυματισμό στο μάτι, θα σας παραπέμψει σε έναν οφθαλμίατρο. Ο οφθαλμίατρος θα τοποθετήσει μία ειδική χρωστική στο μάτι σας για τον έλεγχο εκδορών.

Για έναν πιθανό τραυματισμό της κεφαλής, θα παραπεμφθείτε σε ένα νευροχειρουργό. Εάν υπάρχει υποψία κατάγματος στο πρόσωπο, θα παραπεμφθείτε σε έναν ωτορινολαρυγγολόγο.

Παθήσεις που σχετίζονται με το μαυρισμένο μάτι

Παθήσεις που πιθανώς σχετίζονται με το μαυρισμένο μάτι περιλαμβάνουν τις εξής:

• Κάταγμα στη μύτη
• Διάσειση
• Δάγκειος πυρετός
• Αιμορροφιλία
• Επισκληρίδιο αιμάτωμα
• Οφθαλμικά επείγοντα
• Τραυματισμός στην κεφαλή
• Ανεπάρκεια παράγοντα II
• Ανεπάρκεια παράγοντα V
• Ανεπάρκεια παράγοντα VII
• Ανεπάρκεια παράγοντα X
• Συνδρομο αναταραξης του μωρού
• Υποσκληρίδιο αιμάτωμα
• Νόσος von Willebrand
• Κάταγμα κρανίου

Πώς αντιμετωπίζεται το μαυρισμένο μάτι;

Το μαυρισμένο μάτι που οφείλεται σε κάποιο μικροτραυματισμό αντιμετωπίζεται με πάγο, ξεκούραση και παυσίπονα. Μία επίσκεψη στο γιατρό χρειάζεται εάν έχετε οποιεσδήποτε αλλαγές στην όραση ή πόνο που επιμένει.

Εάν ο μώλωπας συνοδεύεται από διόγκωση και πόνο, εφαρμόστε κρύες κομπρέσες για 20 λεπτά και ύστερα αφαιρέστε τες για άλλα 20 λεπτά. Όταν η διόγκωση μειωθεί, μπορείτε να εφαρμόσετε μία ζεστή κομπρέσα για την προώθηση της επαναπορρόφησης του αίματος.

Για οποιονδήποτε πόνο μπορείτε να λάβετε παυσίπονα, όπως ιβουπροφαίνη ή ακεταμινοφαίνη. Αποφύγετε την εφαρμογή πίεσης στην πάσχουσα περιοχή.

Υπάρχουν πολλές κατ’ οίκον θεραπείες που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για την αντιμετώπιση του μαυρισμένου ματιού. Μία παγοκύστη είναι η καλύτερη μέθοδος. Πολλές φορές τα άτομα χρησιμοποιούν, αντί για παγοκύστες, ωμό κρέας. Θα πρέπει να αποφύγετε αυτή την τακτική, καθώς το ωμό κρέας μπορεί να περιέχει επιβλαβή βακτήρια.

Η άρνικα είναι μία φυτική θεραπεία για τη μείωση της διόγκωσης. Οι βιταμίνες C και K επίσης προωθούν την επούλωση και μειώνουν τη διόγκωση.

Μαυρισμένο μάτι σε βρέφη και παιδιά

Τα μικρά παιδιά θα χρειαστούν κρύες κομπρέσες στο μάτι τους για 15 λεπτά τη φορά αρκετές φορές μέσα στην ημέρα. Μπορεί επίσης να χρειαστεί να φορούν ένα οφθαλμικό επίθεμα, επειδή η διόγκωση μπορεί να κλείσει το μάτι.

Στο σπίτι, κρατήστε το κεφάλι του παιδιού σας υψηλότερα από το επίπεδο της καρδιάς για μία με δύο ημέρες. Προσπαθήστε επίσης να κρατάτε το παιδί ήρεμο και να μην είναι ιδιαίτερα δραστήριο. Και ασφαλώς θα πρέπει να το αποτρέψετε από το να τρίβει το μάτι του.

Πότε πρέπει να αναζητήσετε άμεση ιατρική φροντίδα

Το μαυρισμένο μάτι συνοδεύεται από μία πληθώρα συμπτωμάτων που πιθανώς απαιτούν άμεση φροντίδα.

Για παράδειγμα, ένα μαυρισμένο μάτι μπορεί να είναι η πρώιμη ένδειξη ενός κατάγματος του προσώπου. Θα πρέπει να αναζητήσετε άμεση ιατρική φροντίδα για οποιοδήποτε σπασμένα οστά στο πρόσωπο ή το κρανίο.

Εάν οι πονοκέφαλοι επιμένουν ή εάν βιώνετε απώλεια όρασης ή αισθήσεων, το μαυρισμένο μάτι μπορεί να είναι σύμπτωμα διάσεισης ή κατάγματος. Άλλα συμπτώματα της διάσεισης περιλαμβάνουν:

• Ναυτία
• Εμετό
• Ζάλη
• Λήθαργο
• Κενά μνήμης

Μία άλλη αιτία σοβαρής ανησυχίας είναι η εκροή αίματος ή καθαρού υγρού από τη μύτη ή τα αυτιά. Αίμα στο βολβό του ματιού είναι επίσης μία ανησυχητική ένδειξη, διότι μπορεί να αποτελεί σύμπτωμα ρήξης του ματιού ή βλάβης των αιμοφόρων αγγείων εντός του. Αυτό μπορεί να προκαλέσει επιπρόσθετη διόγκωση και λοίμωξη, η οποία θα καταστήσει το μάτι ακίνητο και θα θολώσει την όραση.

Ποιες είναι οι πιθανές επιπλοκές ενός μαυρισμένου ματιού;

Μερικές φορές μπορεί να εκδηλωθεί μαυρισμένο μάτι χωρίς τραύμα στην περιοχή. Αν έχετε μία άσχημη ρινική αλλεργία, μπορεί να εκδηλώσετε τους λεγόμενους «αλλεργικούς κύκλους». Αυτοί είναι μαύροι κύκλοι γύρω από τα μάτια εξαιτίας της ελαφρώς μειωμένης αιματικής ροής. Τα μικρά αιμοφόρα αγγεία κάτω από το μάτι θα γεμίσουν με αίμα και θα διογκωθούν, επειδή το αίμα επιστρέφει στην καρδιά πιο αργά.

Παρόλο που είναι απίθανο, ένα μαυρισμένο μάτι σε ένα παιδί δίχως καμία ένδειξη τραύματος μπορεί να είναι πρώιμο σύμπτωμα μυελογενούς λευχαιμίας.

Ποια είναι η έκβαση του μαυρισμένου ματιού;

Οι περισσότερες περιπτώσεις μαυρισμένου ματιού μπορούν να αντιμετωπιστούν στο σπίτι με πάγο, ξεκούραση και παυσίπονα. Η εμφάνιση μαυρισμένου ματιού μπορεί να διαρκέσει από μία έως δύο εβδομάδες, καθώς ο μώλωπας επουλώνεται και το αίμα απορροφάται αργά πίσω στο δέρμα.

Για να βεβαιωθείτε ότι το μαυρισμένο μάτι θα υποχωρήσει έγκαιρα, αποφύγετε τα ακόλουθα:

• Εφαρμογή πίεσης
• Εφαρμογή θερμότητας στην πάσχουσα περιοχή
• Συμμετοχή σε αθλήματα ή δραστηριότητες που σας θέτουν σε κίνδυνο για περαιτέρω τραυματισμούς

Βιβλιογραφία

Chen CH, et al. (2009). Quantitative assessment of allergic shiners in children with allergic rhinitis. DOI:
https://www.jacionline.org/article/S0091-6749(08)03476-3/abstract

Gudgel DT. (2019). Recognizing and treating eye injuries.
aao.org/eye-health/tips-prevention/injuries

Mayo Clinic Staff. (2018). Black eye.
mayoclinic.org/first-aid/first-aid-black-eye/basics/art-20056675