Τι είναι η μειωμένη σεξουαλική ορμή;

Η μειωμένη σεξουαλική ορμή, ή χαμηλή λίμπιντο (low libido) περιγράφει το μειωμένο ενδιαφέρον στη σεξουαλική δραστηριότητα.

Είναι συχνό φαινόμενο η απώλεια ενδιαφέροντος προς το σεξ περιστασιακά, και τα επίπεδα της σεξουαλικής ορμής ποικίλουν καθόλη τη διάρκεια της ζωής του ατόμου. Επίσης, είναι φυσιολογικό οι επιθυμίες σας να μην ταιριάζουν με τις επιθυμίες του/της συντρόφου σας όλες τις φορές.

Όμως, η μειωμένη σεξουαλική ορμή για μία μεγάλη χρονική περίοδο μπορεί να αποτελεί αιτία ανησυχίας για κάποια άτομα. Μερικές φορές είναι ένδειξη μιας υποκείμενης πάθησης.

Ακολουθούν ορισμένες πιθανές αιτίες μειωμένης σεξουαλικής ορμής στους άνδρες.

Χαμηλή τεστοστερόνη

Η τεστοστερόνη είναι μία σημαντική ορμόνη του άρρενος φύλου. Στους άντρες παράγεται κυρίως στους όρχεις.

Η τεστοστερόνη είναι υπεύθυνη για την αύξηση της μυϊκής και οστικής μάζας, καθώς και για τη διέγερση της παραγωγής σπέρματος. Τα επίπεδα τεστοστερόνης επίσης διαδραματίζουν ρόλο στη σεξουαλική επιθυμία.

Τα φυσιολογικά επίπεδα τεστοστερόνης ποικίλουν. Όμως, οι ενήλικες άνδρες θεωρούνται ότι έχουν χαμηλά επίπεδα τεστοστερόνης εάν η συγκέντρωσή της πέφτει κάτω από 300 ng/dL, σύμφωνα με τις οδηγίες της Αμερικανικής Ουρολογικής Εταιρίας (AUA).

Όταν τα επίπεδα τεστοστερόνης μειώνονται, μειώνεται και η σεξουαλική επιθυμία.

Η μείωση της τεστοστερόνης αποτελεί φυσιολογικό τμήμα της γήρανσης. Όμως, μία δραστική πτώση στα επίπεδα τεστοστερόνης μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένη λίμπιντο.

Μιλήστε στο γιατρός σας αν πιστεύετε ότι αυτό αποτελεί πρόβλημα. Ίσως μπορείτε να λάβετε συμπληρώματα ή τζελ για την αύξηση των επιπέδων τεστοστερόνης.

Φάρμακα

Συγκεκριμένα φάρμακα μπορούν να μειώσουν τα επίπεδα τεστοστερόνης, κάτι το οποίο με τη σειρά του οδηγεί σε μειωμένη λίμπιντο.

Για παράδειγμα, φάρμακα για την αρτηριακή πίεση, όπως οι εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης και οι β-αναστολείς, μπορούν να αποτρέψουν την εκσπερμάτιση και τη στύση.

Άλλα φάρμακα που μπορούν να ελαττώσουν τα επίπεδα τεστοστερόνης περιλαμβάνουν:

• Χημειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία για καρκίνο
• Ορμόνες για την αντιμετώπιση καρκίνου του προστάτη
• Κορτικοστεροειδή
• Οπιοειδή αναλγητικά, όπως μορφίνη και οξυκωδόνη
• Ένα αντιμυκητιασικό φάρμακο που ονομάζεται κετοκοναζόλη
• Η σιμετιδίνη, η οποία χρησιμοποιείται για την καούρα και τη νόσο γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης
• Αναβολικά στεροειδή, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν από αθλητές για την αύξηση της μυϊκής μάζας
• Συγκεκριμένα αντικαταθλιπτικά

Αν βιώνετε τις επιπτώσεις της χαμηλής τεστοστερόνης, συμβουλευτείτε το γιατρό σας. Εκείνος μπορεί να σας προτείνει μία εναλλακτική φαρμακευτική αγωγή.

Σύνδρομο ανήσυχων ποδιών (RLS)

Το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών είναι μία ακατανίκητη ανάγκη να κινείτε τα πόδια σας. Μία μελέτη βρήκε ότι οι άνδρες με σύνδρομο ανήσυχων ποδιών βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης στυτικής δυσλειτουργίας συγκριτικά με τους άντρες χωρίς το σύνδρομο. Η στυτική δυσλειτουργία εμφανίζεται όταν ένας άνδρας δεν μπορεί να επιτύχει ή να διατηρήσει μία στύση.

Στη μελέτη αυτή, οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι οι άνδρες που είχαν επεισόδια συνδρόμου ανήσυχων ποδιών τουλάχιστον πέντε φορές το μήνα είχαν περίπου 50% περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν στυτική δυσλειτουργία από ό, τι οι άντρες χωρίς σύνδρομο ανήσυχων ποδιών.

Επίσης οι άντρες που είχαν επεισόδια σύνδρομο ανήσυχων ποδιών πιο συχνά είχαν αυξημένες πιθανότητες ανικανότητας.

Κατάθλιψη

Η κατάθλιψη επηρεάζει όλες τις πτυχές της ζωής του ατόμου. Τα άτομα με κατάθλιψη βιώνουν μειωμένη ή πλήρη απώλεια ενδιαφέροντος σε δραστηριότητες που παλαιότερα απολάμβαναν, συμπεριλαμβανομένου του σεξ.

Η μειωμένη σεξουαλική ορμή επίσης αποτελεί παρενέργεια ορισμένων αντικαταθλιπτικών, όπως:

• Αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης-νορεπινεφρίνης, όπως η δουλοξετίνη
• Εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης, όπως η φλουοξετίνη και η σερτραλίνη

Ωστόσο, ο αναστολέας επαναπρόσληψης νορεπινεφρίνης και ντοπαμίνης βουπροπιόνη δεν έχει δειχθεί να μειώνει τη λίμπιντο.

Συμβουλευτείτε το γιατρό σας αν λαμβάνετε αντικαταθλιπτικά και έχετε χαμηλή λίμπιντο. Ο γιατρός μπορεί να είναι σε θέση να διευθετήσει τις παρενέργειες προσαρμόζοντας τη δοσολογία ή αλλάζοντας τη φαρμακευτική αγωγή.

Χρόνιες ασθένειες

Όταν δεν αισθάνεστε πλήρη ευεξία λόγω των επιπτώσεων μιας χρόνιας πάθησης, όπως ο χρόνιος πόνος, η σεξουαλική επαφή συνήθως δεν αποτελεί προτεραιότητα.

Ορισμένες ασθένειες, όπως ο καρκίνος, μπορούν επίσης να μειώσουν την παραγωγή του σπέρματος.

Χρόνιες ασθένειες που έχουν επιπτώσεις στη σεξουαλική ορμή είναι οι εξής:

• Διαβήτης τύπου 2
• Παχυσαρκία
• Υπέρταση
• Υψηλή χοληστερόλη
• Χρόνια πνευμονική, καρδιακή, νεφρική και ηπατική ανεπάρκεια

Αν πάσχετε από κάποια χρόνια νόσο, μιλήστε με το/τη σύντροφό σας για θέματα που αφορούν στην προσωπική και σεξουαλική σας επαφή. Επίσης μπορείτε να συμβουλευτείτε ένα σύμβουλο γάμου για τα προβλήματά σας.

Προβλήματα ύπνου

Μία μελέτη που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Journal of Clinical Sleep Medicine βρήκε ότι οι μη παχύσαρκοι άνδρες με αποφρακτική υπνική άπνοια έχουν χαμηλότερα επίπεδα τεστοστερόνης. Αυτό οδηγεί σε μειωμένη σεξουαλική ορμή.

Σε αυτή τη μελέτη, οι ερευνητές βρήκαν ότι περίπου ένα τρίτο των ανδρών που είχαν σοβαρή υπνική άπνοια είχαν επίσης χαμηλά επίπεδα τεστοστερόνης.

Σε μία άλλη πρόσφατη μελέτη σε νέους υγιείς άνδρες, τα επίπεδα τεστοστερόνης μειώθηκαν κατά 10 με 15% μετά από μία εβδομάδα περιορισμένου ύπνου (5 ώρες τη νύχτα).

Οι ερευνητές βρήκαν ότι οι επιπτώσεις του περιορισμένου ύπνου στα επίπεδα τεστοστερόνης ήταν ιδιαίτερα προφανής μεταξύ 2 μ.μ. και 10 μ.μ. της επόμενης μέρας.

Γήρανση

Τα επίπεδα τεστοστερόνης, τα οποία συνδέονται με τη λίμπιντο, είναι υψηλότερα όταν οι άντρες βρίσκονται κατά το τέλος των εφηβικών χρονών.

Όσο περνούν τα χρόνια, χρειάζεται περισσότερος χρόνος για τον οργασμό, την εκσπερμάτιση ή τη στύση. Η στύση μπορεί να μην είναι τόσο σκληρή και να χρειάζεται περισσότερος χρόνος ώστε το πέος να διεγερθεί.

Όμως υπάρχουν διαθέσιμα φάρμακα που μπορούν να βοηθήσουν σε αυτά τα προβλήματα.

Άγχος

Αν περνάτε περιόδους υψηλής πίεσης, η σεξουαλική επιθυμία μπορεί να είναι μειωμένη. Αυτό συμβαίνει διότι το άγχος διαταράσσει τα επίπεδα των ορμονών. Οι αρτηρίες υφίστανται στένωση σε περιόδους άγχους. Αυτή η στένωση περιορίζει την αιματική ροή και δυνητικά μπορεί να προκαλέσει στυτική δυσλειτουργία.

Μία μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Scientific Research and Essays υποστήριξε ότι το άγχος έχει άμεση επίπτωση στη σεξουαλική υγεία τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες.

Μία άλλη μελέτη βετεράνων με διαταραχή μετατραυματικού στρες βρήκε οι αγχώδεις διαταραχές υπερτριπλασίασαν τον κίνδυνο στυτικής δυσλειτουργίας.

Είναι δύσκολο να αποφευχθεί το άγχος. Προβλήματα στις σχέσεις, ένα διαζύγιο, ο θάνατος ενός αγαπημένου ατόμου, οικονομικά προβλήματα, ένα νέο μέλος στην οικογένεια ή ένα στρεσογόνο περιβάλλον εργασίας είναι ορισμένα από τα γεγονότα που έχουν σημαντική επίπτωση στη σεξουαλική επιθυμία.

Οι τεχνικές διαχείρισης του άγχους, όπως οι ασκήσεις αναπνοής και ο διαλογισμός, καθώς και οι συνεδρίες με έναν ψυχολόγο μπορούν να βοηθήσουν.

Σε μία μελέτη, για παράδειγμα, οι άντρες που πρόσφατα διαγνώστηκαν με στυτική δυσλειτουργία έδειξαν σημαντική βελτίωση στη στυτική λειτουργία μετά τη συμμετοχή σε ένα πρόγραμμα διαχείρισης του άγχους 8 εβδομάδων.

Χαμηλή αυτοεκτίμηση

Η αυτοεκτίμηση ορίζεται ως η γενική άποψη που έχει ένα άτομο αναφορικά με τον εαυτό του. Η χαμηλή αυτοεκτίμηση και η κακή εικόνα σώματος έχουν επίπτωση στη συναισθηματική υγεία.

Αν αισθάνεστε ότι είστε μη ελκυστικός ή ανεπιθυμητός, αυτό έχει σαφή επίπτωση στη σεξουαλική σας ζωή. Αν δεν σας αρέσει αυτό που βλέπετε στον καθρέφτη σας, μπορεί να οδηγηθείτε σε πλήρη αποφυγή των σεξουαλικών επαφών.

Η χαμηλή αυτοεκτίμηση μπορεί επίσης να προκαλέσει άγχος αναφορικά με τη σεξουαλική απόδοση, κάτι το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα στυτικής δυσλειτουργίας και μειωμένης σεξουαλικής ορμής.

Με την πάροδο του χρόνου, τα προβλήματα αυτοεκτίμησης μπορούν να οδηγήσουν σε μεγαλύτερα προβλήματα ψυχικής υγείας, όπως κατάθλιψη, αγωνία και κατάχρηση αλκοόλ ή ουσιών, τα οποία όλα έχουν συνδεθεί με μειωμένη λίμπιντο.

Ελάχιστη (ή υπερβολική) άθληση

Η ελάχιστη ή υπερβολική άθληση μπορεί να είναι υπεύθυνη για τη μειωμένη σεξουαλική ορμή στους άνδρες.

Η ελάχιστη έως καθόλου άθληση μπορεί να οδηγήσει σε μία πληθώρα προβλημάτων υγείας που επηρεάζουν τη σεξουαλική επιθυμία και τη στύση.

Η τακτική άσκηση μειώνει τον κίνδυνο χρόνιων παθήσεων, όπως η παχυσαρκία, η υπέρταση και ο διαβήτης τύπου 2, τα οποία όλα έχουν συνδεθεί με χαμηλή λίμπιντο. Η μέτριας έντασης άσκηση είναι γνωστό ότι μειώνει τα επίπεδα κορτιζόλης τη νύχτα και ελαττώνει το στρες, κάτι το οποίο βοηθά στην αύξηση της σεξουαλικής ορμής.

Από την άλλη πλευρά, η υπερβολική άσκηση είναι γνωστό ότι επηρεάζει τη σεξουαλική υγεία. Σε μία μελέτη δείχθηκε ότι η άθληση πολύ υψηλής έντασης και μεγάλης διάρκειας σε τακτική βάση σχετίζεται έντομα με μειωμένη σεξουαλική επιθυμία στους άνδρες.

Αλκοόλ

Η έντονη κατανάλωση αλκοόλ (περισσότερα από 14 αλκοολούχα ποτά την εβδομάδα) έχει συνδεθεί με μειωμένη παραγωγή τεστοστερόνης. Με την πάροδο του χρόνου, η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να μειώσει τη σεξουαλική ορμή.

Η Κλινική Cleveland προτείνει ότι οι άντρες που καταναλώνουν περισσότερα από 3 αλκοολούχα ποτά σε τακτική βάση θα πρέπει να το ελαττώσουν. Τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ προτείνουν ότι ένας μέσος ενήλικας άντρας θα πρέπει να πίνει δύο ή λιγότερα αλκοολούχα ποτά την ημέρα. Οποιαδήποτε ποσότητα ξεπερνά αυτό το όριο μπορεί να οδηγήσει σε μακροχρόνια επιδείνωση της υγείας.

Κατάχρηση ουσιών

Επιπρόσθετα με το αλκοόλ, η χρήση καπνού, μαριχουάνας και παράνομων ουσιών, όπως οπιοειδή, επίσης έχει συνδεθεί με μειωμένη παραγωγή τεστοστερόνης. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε έλλειψη σεξουαλικής επιθυμίας.

Το κάπνισμα έχει δειχθεί ότι έχει αρνητική επίπτωση στην παραγωγή και την κίνηση του σπέρματος.

Σωματικές και συναισθηματικές επιπτώσεις της μειωμένης σεξουαλικής ορμής

Η μειωμένη σεξουαλική ορμή είναι ανησυχητική για τους περισσότερους άντρες. Η χαμηλή λίμπιντο μπορεί να οδηγήσει σε ένα φαύλο κύκλο σωματικών και συναισθηματικών παρενεργειών, συμπεριλαμβανομένης της στυτικής δυσλειτουργίας – της ανικανότητας να διατηρηθεί μία στύση αρκετό χρονικό διάστημα ώστε να επιτευχθεί ικανοποιητική σεξουαλική επαφή.

Η στυτική δυσλειτουργία μπορεί να προκαλέσει άγχος γύρω από το σεξ. Αυτό οδηγεί σε εντάσεις και συγκρούσεις με το/τη σύντροφο, σε όλο και πιο σπάνιες σεξουαλικές επαφές, καθώς και σε άλλα προβλήματα στη σχέση.

Η ανικανότητα σεξουαλικής απόδοσης λόγω στυτικής δυσλειτουργίας μπορεί να πυροδοτήσει αίσθημα κατάθλιψης, προβλήματα αυτοεκτίμησης και κακή εικόνα σώματος.

Ποια είναι η έκβαση για τη μειωμένη σεξουαλική ορμή στους άντρες;

Η αντιμετώπιση της μειωμένης σεξουαλικής ορμής συχνά εξαρτάται από την αντιμετώπιση του υποκείμενου προβλήματος.

Εάν η χαμηλή λίμπιντο προκαλείται από ένα υποκείμενο πρόβλημα υγείας, μπορεί να χρειαστεί να αλλάξετε φαρμακευτική αγωγή. Εάν υπάρχουν ψυχολογικές αιτίες, θα χρειαστεί να επισκεφτείτε έναν ψυχολόγο ή σύμβουλο σχέσεων.

Μπορείτε επίσης να ακολουθήσετε κάποια βήματα για να ενισχύσετε από μόνοι σας τη σεξουαλική ορμή:

• Ακολουθήστε ένα πιο υγιεινό τρόπο ζωής
• Κοιμηθείτε αρκετά
• Διαχειριστείτε το άγχος
• Ακολουθήστε μία ισορροπημένη διατροφή

Εφόσον είναι φυσιολογικό η σεξουαλική ορμή να παρουσιάζει διακυμάνσεις περιστασιακά, πότε η χαμηλή λίμπιντο αποτελεί αιτία ανησυχίας;

Ο ορισμός της μειωμένης σεξουαλικής ορμής εξαρτάται από το άτομο που τη βιώνει και για αυτό θα πρέπει να συγκρίνεται με το τι το άτομο θεωρεί φυσιολογική λίμπιντο. Ωστόσο, εάν κάποιος παρατηρεί προβλήματα με τη λίμπιντο χωρίς σαφές ερέθισμα για αρκετές εβδομάδες, καλό θα ήταν να συζητήσει το πρόβλημα με το γιατρό του, ο οποίος θα είναι σε θέση να καθορίσει εάν υπάρχει κάποια φυσιολογική ή ψυχολογική αιτία.

Βιβλιογραφία

Anawait B, et al. (2018). Decreased libido.
hormone.org/diseases-and-conditions/mens-health/decreased-libido

Bodenmann G, et al. (2006). Associations among everyday stress, critical life events, and sexual problems. DOI:
10.1097/01.nmd.0000228504.15569.b6

Breyer BN, et al. (2014). Sexual dysfunction in male Iraq and Afghanistan war veterans: Association with posttraumatic stress disorder and other combat‐related mental health disorders: A population‐based cohort study. DOI:
10.1111/jsm.12201

Burschtin O, et al. (2016). Testosterone deficiency and sleep apnea. DOI:
10.1016/j.ucl.2016.01.012

Can prescription medications affect testosterone levels? (n.d.).
issm.info/sexual-health-qa/can-prescription-medications-affect-testosterone-levels

Drugs and male fertility. (2017).
my.clevelandclinic.org/health/articles/15229-drugs-and-male-fertility

Evaluation and management of testosterone deficiency. (2018).
auanet.org/guidelines/testosterone-deficiency-(2018)

Gettler LT, et al. (2011). Longitudinal evidence that fatherhood decreases testosterone in human males.
10.1073/pnas.1105403108

Hackney AC, et al. (2017). Endurance exercise training and male sexual libido. DOI:
10.1249/MSS.0000000000001235

Kalaitzidou I, et al. (2013). Stress management and erectile dysfunction: A pilot comparative study. DOI:
10.1111/and.12129

Leproult R, et al. (2011). Effect of 1 week of sleep restriction on testosterone levels in young healthy men. DOI:
10.1001/jama.2011.710

Li Y, et al. (2013). Prospective study of restless legs syndrome and risk of erectile dysfunction. DOI:
10.1093/aje/kws364

Loss of libido (reduced sex drive). (2017).
nhs.uk/conditions/loss-of-libido

Mayo Clinic Staff. (2015). High blood pressure and sex: Overcome the challenges.
mayoclinic.org/diseases-conditions/high-blood-pressure/in-depth/high-blood-pressure-and-sex/art-20044209

Mayo Clinic Staff. (2017). Sexual health and aging: Keep the passion alive.
mayoclinic.org/healthy-lifestyle/sexual-health/in-depth/sexual-health/art-20046698

Rajiah K, et al. (2012). Psychological impotence: Psychological erectile dysfunction and erectile dysfunction causes, diagnostic methods and management options.
pdfs.semanticscholar.org/dcae/d2b288bad2f6e8c008adc45b66e6ef2c32b7.pdf

Rivas AM, et al. (2014). Diagnosing and managing low serum testosterone.
ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4255853

Sexual dysfunction in males. (2015).
my.clevelandclinic.org/health/diseases/9122-sexual-dysfunction-in-males

Test ID: TTFB. Testosterone, total, bioavailable, and free, serum. (n.d.).
mayomedicallaboratories.com/test-catalog/Clinical+and+Interpretive/83686

Viana A, et al. (2017). Nocturnal hypoxemia is associated with low testosterone levels in overweight males and older men with normal weight. DOI:
10.5664/jcsm.6832