Τι είναι ο μετεωρισμός;

Κοινός γνωστός ως «αέρια», ο μετεωρισμός είναι ο ιατρικός όρος για την απελευθέρωση αερίων από το πεπτικό σύστημα μέσω του πρωκτού. Συμβαίνει όταν τα αέρια συσσωρεύονται εντός πεπτικού συστήματος και είναι μία απόλυτα φυσιολογική διαδικασία.

Τα αέρια συσσωρεύονται με δύο τρόπους. Η κατάποση αέρα, καθώς τρώτε ή πίνετε, μπορεί να προκαλέσει συσσώρευση οξυγόνου και αζώτου στον πεπτικό σωλήνα. Επιπλέον, καθώς πέπτονται οι τροφές, συσσωρεύονται τα πεπτικά αέρια, όπως υδρογόνο, μεθάνιο και διοξείδιο του άνθρακα. Και οι δύο μέθοδοι μπορεί να προκαλέσουν μετεωρισμό.

Τι προκαλεί το μετεωρισμό;

Ο μετεωρισμός είναι πολύ κοινός. Όλοι συσσωρεύουμε αέρια εντός του πεπτικού μας συστήματος. Οι περισσότεροι άνθρωποι αποβάλλουν τα αέρια αυτά περίπου 10 φορές την ημέρα. Εάν απομακρύνετε αέρια περισσότερες φορές σε τακτική βάση, μπορεί να έχετε υπερβολικό μετεωρισμό, ο οποίος οφείλεται σε μία πληθώρα αιτιών.

Κατάποση αέρα

Είναι φυσιολογικό να καταπίνετε αέρα καθώς τρώτε ή πίνετε. Τυπικά καταπίνετε μόνο μία μικρή ποσότητα αέρα. Αν καταπίνετε περισσότερο αέρα συχνά, μπορεί να παρατηρήσετε υπερβολικό μετεωρισμό ή/και συχνή ερυγή (ρέψιμο).

Οι λόγοι για τους οποίους μπορεί να καταπίνετε περισσότερο από το φυσιολογικό αέρα περιλαμβάνουν:

• Μάσηση τσίχλας
• Κάπνισμα
• Πολύ γρήγορη κατανάλωση φαγητού
• Κατανάλωση ανθρακούχων ροφημάτων
• Μάσηση αντικειμένων, όπως τα καπάκια των στυλό

Διατροφικές επιλογές

Οι διατροφικές επιλογές σας μπορούν να οδηγήσουν σε υπερβολικό μετεωρισμό. Ορισμένες τροφές που αυξάνουν τα αέρια περιλαμβάνουν:

• Φασόλια
• Λάχανο
• Μπρόκολο
• Σταφίδες
• Φακές
• Δαμάσκηνα
• Μήλα
• Τροφές υψηλές σε φρουκτόζη ή σορβιτόλη, όπως οι χυμοί φρούτων

Αυτές οι τροφές απαιτούν περισσότερο χρόνο για την πέψη, οδηγώντας σε δυσάρεστη οσμή που σχετίζεται με τον μετεωρισμό. Επιπλέον, μερικές τροφές δεν μπορούν να απορροφηθούν πλήρως από το σώμα. Αυτό σημαίνει ότι θα περάσουν από το λεπτό στο παχύ έντερο δίχως να έχουν υποστεί πλήρη πέψη.

Το παχύ έντερο διαθέτει μία μεγάλη ποσότητα βακτηρίων που καταβολίζουν τις τροφές απελευθερώνοντας αέρια. Η συσσώρευση αυτών των αερίων προκαλεί μετεωρισμό.

Ποιες είναι οι πιθανές αιτίες και οι επιπλοκές του υπερβολικού μετεωρισμού;

Εάν η διατροφή σας δεν περιέχει μεγάλη ποσότητα υδατανθράκων ή σακχάρων και δεν καταπίνετε μεγάλη ποσότητα αέρα, ο υπερβολικός μετεωρισμός μπορεί να οφείλεται σε κάποια ιατρική πάθηση.

Οι πιθανές υποκείμενες παθήσεις του μετεωρισμού ποικίλουν από προσωρινές καταστάσεις ως πεπτικά προβλήματα. Κάποιες από αυτές τις παθήσεις είναι οι εξής:

• Δυσκοιλιότητα
• Γαστρεντερίτιδα
• Δυσανεξία σε κάποιο τρόφιμο, όπως δυσανεξία στη λακτόζη
• Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου
• Νόσος του Crohn
• Κοιλιοκάκη
• Διαβήτης
• Διατροφικές διαταραχές
• Ελκώδης κολίτιδα
• Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση
• Αυτοάνοση παγκρεατίτιδα
• Πεπτικά έλκη
• Σύνδρομο dumping ή σύνδρομο ραγδαίας κένωσης του στομάχου

Ποιες είναι οι θεραπευτικές επιλογές και οι κατ’ οίκον θεραπείες για το μετεωρισμό;

Υπάρχει ένα μεγάλο εύρος τρόπων ανακούφισης του μετεωρισμού ανάλογα με την αιτία του προβλήματος. Για να αντιμετωπίσετε το μετεωρισμό στο σπίτι δοκιμάστε τα ακόλουθα:

• Προσέξτε τη διατροφή σας. Αν η διατροφή σας περιέχει μεγάλη ποσότητα υδατανθράκων που είναι δύσκολοι στην πέψη, προσπαθήστε να τους αντικαταστήσετε. Υδατάνθρακες που πέπτονται πιο εύκολα, όπως οι πατάτες, το ρύζι και οι μπανάνες, είναι καλά υποκατάστατα.
• Κρατήστε ένα ημερολόγιο διατροφής. Αυτό θα σας βοηθήσει να ταυτοποιήσετε οτιδήποτε πυροδοτεί το μετεωρισμό. Αφού καταλάβετε ποιες τροφές προκαλούν την υπερβολική παραγωγή αερίων, μπορείτε να μάθετε πώς να τις αποφεύγετε ή να τις μειώσετε.
• Τρώτε λιγότερο πιο συχνά. Προσπαθήστε να καταναλώνετε πέντε με έξι μικρά γεύματα την ημέρα αντί για τρία μεγάλα, για να βοηθήσετε την διαδικασία της πέψης
• Μασήστε αργά. Αποφύγετε οτιδήποτε μπορεί να αυξάνει την ποσότητα αέρα που καταπίνετε. Για αυτό, θα πρέπει να μασάτε τις τροφές αργά και να αποφεύγετε τη μάσηση τσίχλας και το κάπνισμα.
• Ασκηθείτε. Κάποιοι άνθρωποι έχουν εντοπίσει ότι η άσκηση βοηθά στην προώθηση της πέψης και μπορεί να αποτρέψει το μετεωρισμό.
• Δοκιμάστε μη συνταγογραφούμενα φάρμακα. Αυτά περιλαμβάνουν δισκία ενεργού άνθρακα, που απορροφούν τα αέρια στο πεπτικό σύστημα, αντιόξινα και συμπληρώματα διατροφής, όπως η α-γαλακτοσιδάση. Είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι αυτά τα φάρμακα παρέχουν μόνο προσωρινή ανακούφιση.

Πότε πρέπει να επισκεφτείτε το γιατρό σας για το μετεωρισμό

Αν έχετε ανεξήγητο μετεωρισμό ή αν βιώνετε τα ακόλουθα συμπτώματα σε συνδυασμό με τον μετεωρισμό, θα πρέπει να επισκεφτείτε το γιατρό σας:

• Διάταση κοιλίας
• Κοιλιακό άλγος
• Επίμονα και έντονα αέρια
• Διάρροια
• Εμετό
• Δυσκοιλιότητα
• Ακούσια απώλεια βάρους
• Καούρα
• Αίμα στα κόπρανα

Πώς διαγιγνώσκεται ο μετεωρισμός;

Ο γιατρός θα συζητήσει μαζί σας τα συμπτώματα σας, καθώς και το πότε ξεκίνησε το πρόβλημα και αν υπάρχει κάτι συγκεκριμένο που το πυροδοτεί. Επίσης, θα πραγματοποιήσει μία κλινική εξέταση.

Μία εξέταση αίματος μπορεί να είναι απαραίτητη για να βεβαιωθείτε ότι το σώμα δεν καταπολεμά μία λοίμωξη, να ταυτοποιήσετε οποιεσδήποτε δυσανεξίες σε τροφές και να αποκλείσετε άλλες ιατρικές παθήσεις που προκαλούν μετεωρισμό.

Ο γιατρός θα σας συμβουλεύσει να ακολουθήσετε να προαναφερθέντα βήματα, όπως να κρατάτε ένα ημερολόγιο διατροφής και να αλλάξετε τις διατροφικές σας συνήθειες. Ανάλογα με την αιτία, μπορεί να χρειαστεί να επισκεφτείτε και έναν διαιτολόγο-διατροφολόγο.

Επιπρόσθετα, μπορεί να λάβετε φάρμακο για μία συγκεκριμένη πάθηση. Αν ο γιατρός έχει ταυτοποίηση μία υποκείμενη πάθηση, θα σας χορηγήσει την κατάλληλη θεραπεία. Μπορεί να χρειαστεί να υποβληθείτε σε περαιτέρω εξετάσεις για μία ασφαλή διάγνωση του υπερβολικού μετεωρισμού.

Πώς μπορεί να προληφθεί ο μετεωρισμός;

Ορισμένες τροφές που είναι λιγότερο πιθανό να προκαλέσουν αέρια περιλαμβάνουν:

• Το κρέας, τα πουλερικά και τα ψάρια
• Τα αυγά
• Λαχανικά, όπως οι ντομάτες, το κολοκύθι, το μαρούλι και οι μπάμιες
• Φρούτα, όπως τα σταφύλια, τα μούρα, τα κεράσια, το αβοκάντο, οι ελιές και το κανταλούπε
• Υδατάνθρακες, όπως το ψωμί χωρίς γλουτένη, το ψωμί ρυζιού και το ρύζι

Καθώς όλοι αντιδρούμε διαφορετικά σε συγκεκριμένες τροφές, κάποιες φορές μία αλλαγή στη διατροφή είναι απαραίτητη για την πρόληψη του μετεωρισμού.

Ποια είναι η μακροπρόθεσμη έκβαση του μετεωρισμού;

Δεν υπάρχουν μακροπρόθεσμες συνέπειες για την μη αντιμετώπιση του μετεωρισμού. Εάν, όμως, ο μετεωρισμός οφείλεται σε κάποια δυσανεξία σε τρόφιμο ή σε ένα πεπτικό πρόβλημα, τότε η πάθηση θα χειροτερέψει και μπορεί να εμφανιστούν και άλλα συμπτώματα.

Σε μερικές περιπτώσεις, ο παρατεταμένος υπερβολικός μετεωρισμός μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα, όπως κοινωνική δυσφορία και αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες. Εάν επηρεάζει κατά πολύ τον τρόπο ζωής σας, μπορεί να επηρεάσει και τη διάθεσή σας. Είναι σημαντικό να διατηρείτε μία υγιεινή διατροφή και να επισκεφθείτε το γιατρό σας εάν το πρόβλημα αρχίζει να επηρεάζει αρνητικά τη ζωή σας.

Βιβλιογραφία

Flatulence. (2017).
nhs.uk/Conditions/Flatulence/Pages/Introduction.aspx

Mayo Clinic Staff. (2018). Gas and gas pains.
mayoclinic.org/diseases-conditions/gas-and-gas-pains/basics/definition/con-20019271

Mayo Clinic Staff. (2019). Intestinal gas.
mayoclinic.org/symptoms/intestinal-gas/basics/definition/sym-20050922

Modi R, et al. (2013). Belching, bloating, and flatulence.
patients.gi.org/topics/belching-bloating-and-flatulence/