Τι είναι η ολιγουρία;

Η ολιγουρία είναι ένας ιατρικός όρος που χρησιμοποιείται για τη μειωμένη παραγωγή ούρων. Αφορά σε λιγότερα από 400 mL ούρων το 24ωρο για τους ενήλικες.

Η απουσία ούρων είναι γνωστή ως ανουρία. Λιγότερα από 50 mL ούρων το 24ωρο για έναν ενήλικα θεωρείται ανουρία.

Τι προκαλεί την ολιγουρία;

Υπάρχουν πολλές πιθανές αιτίες της ολιγουρίας που κυμαίνονται από προσωρινές παθήσεις έως σοβαρές ασθένειες.

Αφυδάτωση

Η αφυδάτωση είναι η πιο κοινή αιτία μειωμένης παραγωγής ούρων.

Τυπικά, η αφυδάτωση συμβαίνει όταν έχετε διάρροια, εμετό ή άλλες παρόμοιες ασθένειες και δεν μπορείτε να αντικαταστήσετε τα υγρά που χάνετε. Όταν αυτό συμβεί, οι νεφροί σας κατακρατούν όσο περισσότερα υγρά μπορούν.

Λοίμωξη ή τραύμα

Η λοίμωξη ή το τραύμα είναι λιγότερο συχνές αιτίες της ολιγουρίας. Είναι δύο περιπτώσεις οι οποίες μπορεί να προκαλέσουν σοκ στο σώμα. Το σοκ μειώνει την αιματική ροή στα όργανα.

Το σοκ αποτελεί επείγον ιατρικό περιστατικό και χρήζει άμεσης ιατρικής φροντίδας.

Απόφραξη του ουροποιητικού συστήματος

Μία απόφραξη του ουροποιητικού συστήματος συμβαίνει όταν τα ούρα δεν μπορούν να απομακρυνθούν από τους νεφρούς. Η πάθηση μπορεί να επηρεάζει τον έναν ή και τους δύο νεφρούς και συνήθως οδηγεί σε μειωμένη παραγωγή ούρων.

Ανάλογα με το πόσο γρήγορα συμβαίνει η απόφραξη, μπορεί να εμφανιστούν επιπλέον συμπτώματα, όπως:

• Πόνος στο σώμα
• Ναυτία
• Εμετός
• Πρήξιμο
• Πυρετός

Φάρμακα

Υπάρχουν φάρμακα που προκαλούν τη μειωμένη παραγωγή ούρων, όπως:

• Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα
• Φάρμακα για την αντιμετώπιση της υψηλής αρτηριακής πίεσης, όπως οι αναστολείς της ακετυλοχολινεστεράσης
• Γενταμυκίνη, ένα αντιβιοτικό

Εάν τα φάρμακα προκαλούν τη μειωμένη παραγωγή ούρων, θα πρέπει να συζητήσετε τις ανησυχίες σας με τον γιατρό σας. Ο γιατρός μπορεί να σας αλλάξει το φάρμακο ή να προσαρμόσει τη δοσολογία.

Δεν θα πρέπει ποτέ να αλλάζετε ή να σταματάτε τη λήψη ενός φαρμάκου χωρίς να συμβουλευτείτε πρώτα το γιατρό σας.

Πότε πρέπει να αναζητήσω ιατρική φροντίδα;

Θα πρέπει να ενημερώσετε το γιατρό σας αν βιώνετε ολιγουρία.

Αναζητήστε επείγουσα ιατρική φροντίδα αν αισθάνεστε ότι το σώμα σας εισέρχεται σε σοκ. Το σοκ μπορεί να οφείλεται σε σοβαρή λοίμωξη ή τραύμα που χρήζει άμεσης ιατρικής φροντίδας.

Θα πρέπει να αναζητήσετε επείγουσα ιατρική φροντίδα εάν πιστεύετε ότι ένας διογκωμένος προστάτης ή κάποια άλλη πάθηση αποφράσσει το ουροποιητικό σύστημα. Μία απόφραξη του ουροποιητικού συστήματος μπορεί γρήγορα να οδηγήσει σε ανουρία. Η ανουρία χρήζει άμεσης ιατρικής φροντίδας για την πρόληψη σοβαρής βλάβης στους νεφρούς.

Καλέστε αμέσως το γιατρό σας αν έχετε μειωμένη παραγωγή ούρων σε συνδυασμό με:

• Ζάλη
• Ταχυπαλμία

Πώς διαγιγνώσκεται η ολιγουρία;

Δεν μπορείτε να αντιμετωπίσετε μόνοι σας την ολιγουρία. Η ιατρική βοήθεια κρίνεται πάντα απαραίτητη για την ταυτοποίηση της αιτίας και την παροχή της βέλτιστης θεραπείας.

Κατά τη διάρκεια του ραντεβού σας, ο γιατρός θα σας κάνει μία πληθώρα ερωτήσεων προτού καταλήξει στη διάγνωση. Θα σας ρωτήσει πότε ξεκίνησε η μειωμένη παραγωγή ούρων, εάν συνέβη ξαφνικά και αν έχει επιδεινωθεί από τότε που άρχισε.

Θα είναι χρήσιμο να ενημερώσετε το γιατρό σας περίπου πόσα υγρά πίνετε την ημέρα. Επίσης, θα πρέπει να γνωρίζετε εάν η κατανάλωση περισσότερων υγρών αυξάνει την παραγωγή ούρων και περίπου πόσα ούρα παράγετε καθημερινά.

Ο γιατρός χρειαστεί ένα δείγμα ούρων προκειμένου να το εξετάσει για το χρώμα, την ύπαρξη πρωτεϊνών και τα επίπεδα ουρικού οξέος. Το δείγμα ούρων επίσης θα ελεγχθεί για ενδείξεις λοίμωξης.

Θα πρέπει να ενημερώσετε το γιατρό σας αναφορικά με οποιαδήποτε άλλα συμπτώματα παρουσιάζετε, τα φάρμακα ή τα συμπληρώματα που λαμβάνετε και αν έχετε ιστορικό προβλημάτων με τους νεφρούς ή την ουροδόχο κύστη.

Υπάρχει πιθανότητα περαιτέρω εξετάσεις να κριθούν απαραίτητες, όπως:

• Εξετάσεις αίματος
• Αξονική τομογραφία
• Κοιλιακός υπέρηχος
• Σάρωση των νεφρών

Ποιες είναι οι θεραπευτικές επιλογές της ολιγουρίας;

Η θεραπεία εξαρτάται από την αιτία της ολιγουρίας. Ο γιατρός μπορεί να σας χορηγήσει ενδοφλέβια υγρά που ενυδατώνουν άμεσα το σώμα ή να σας προτείνει αιμοκάθαρση για την απομάκρυνση των τοξινών, έως ότου οι νεφροί μπορούν να λειτουργήσουν ξανά φυσιολογικά.

Μπορεί να χρειαστεί να πίνετε συγκεκριμένα ροφήματα για να αποκαταστήσετε τους ηλεκτρολύτες που χάνετε κατά τη διάρκεια της περιόδου θεραπείας και να αποτρέψετε την ολιγουρία.

Ποια είναι η μακροπρόθεσμη έκβαση της ολιγουρίας;

Η έκβαση για ένα άτομο με ολιγουρία εξαρτάται από την αιτία της πάθησης. Εάν δεν αντιμετωπιστεί, είναι πιθανό ότι η μειωμένη παραγωγή ούρων μπορεί να προκαλέσει ιατρικές επιπλοκές, όπως:

• Υπέρταση
• Καρδιακή ανεπάρκεια
• Αναιμία
• Δυσλειτουργία των αιμοπεταλίων
• Γαστρεντερικά προβλήματα

Η πλειονότητα των περιπτώσεων χρήζει ιατρικής φροντίδας. Συμβουλευτείτε το γιατρό σας αμέσως μόλις παρατηρήσετε την ολιγουρία, ώστε να σχεδιάσετε ένα θεραπευτικό πλάνο βέλτιστο για εσάς.

Πώς μπορεί να προληφθεί η ολιγουρία;

Γενικά δεν μπορείτε να αποτρέψετε τη μειωμένη παραγωγή ούρων όταν αυτή οφείλεται σε ιατρική πάθηση. Όμως, η πιο κοινή αιτία του συμπτώματος είναι η αφυδάτωση. Μπορείτε να αποτρέψετε την αφυδάτωση εάν παραμένετε διαρκώς ενυδατωμένοι.

Οφείλετε να αυξήσετε την πρόσληψη υγρών όταν έχετε πυρετό, διάρροια ή τέτοιου είδους ασθένεια. Μπορεί επίσης να επιθυμείτε να καταναλώνετε ειδικά ροφήματα για την αποκατάσταση των ηλεκτρολυτών που έχετε χάσει και την πρόληψη της ολιγουρίας.

Βιβλιογραφία

Bladder cancer: Men at risk. (2011).
health.harvard.edu/mens-health/bladder-cancer-men-at-risk

Dujovny N. (2008). Oliguria.
link.springer.com/chapter/10.1007/978-0-387-75246-4_91

Urinary obstruction. (2016).
uihc.org/health-topics/urinary-obstruction