Πληγές στο στόμα

Η εμφάνιση πληγών στο στόμα είναι μια κοινή κατάσταση που μπορεί να ταλαιπωρήσει τον καθένα κάποια στιγμή στη ζωή του. Οι βλάβες αυτές μπορούν να εμφανιστούν σε οποιοδήποτε μαλακό ιστό του στόματος συμπεριλαμβανομένων των χειλιών, της γλώσσας, των ούλων, του ουρανίσκου ακόμα και στον οισοφάγο.

Συχνά προκαλούν μόνο ένα μικρό ερεθισμό και  διαρκούν μια ή δύο εβδομάδες, αλλά μπορεί και να υποδηλώνουν μια σοβαρότερη ασθένεια.

Ποια είναι τα συμπτώματα των πληγών στο στόμα;

Στις περισσότερες περιπτώσεις οι πληγές είναι ερυθρές και προκαλούν πόνο ή αίσθημα καύσου, ειδικά κατά το φαγητό.

Θα πρέπει να επικοινωνήσετε με τον ιατρό σας αν βιώνετε κάποιo από τα ακόλουθα συμπτώματα:

• Εμφανίζετε πληγές στο στόμα που είναι μεγαλύτερες από 1 εκατοστό σε διάμετρο.
• Εμφανίζετε συχνά πληγές στο στόμα
• Συνοδεύονται από εξάνθημα
• Πόνο στις αρθρώσεις
• Πυρετό
• Διάρροια

Ποιες παθολογικές καταστάσεις μπορούν να προκαλέσουν πληγές στο στόμα;

Υπάρχουν διάφορες αιτίες, από απλές καθημερινές  ως σοβαρές ασθένειες που σχετίζονται με την εμφάνιση πληγών στο στόμα. Ακολουθούν κάποιες αρκετά συνηθισμένες:

• Δάγκωμα της γλώσσας ή του χείλους
• Έγκαυμα στο στόμα
• Ερεθισμός από οδοντικές συσκευές π.χ σιδεράκια, μασελάκια κτλ
• Πολύ δυνατό βούρτσισμα των δοντιών ή με σκληρή οδοντόβουρτσα
• Ερπητοιός( Τύπου 1, HSV-1)
• Αφθώδη έλκη (άφθες)

Τα αφθώδη έλκη δεν έχουν επακριβώς γνωστά αίτια και δεν είναι μεταδοτικά. Φαίνεται ότι είναι πιθανότερο να τα εμφανίσουν άτομα με:

• Εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα εξαιτίας π.χ ασθένειας ή στρες
• Ορμονικές αλλαγές
• Ανεπάρκεια βιταμινών, ειδικά φυλικού οξέος και βιταμίνης B12
• Νόσους του εντέρου, όπως η νόσος Crohn και η κοιλιοκάκη

Ορισμένες φορές οι πληγές στο στόμα μπορεί να είναι αποτέλεσμα των ακόλουθων:

• Φαρμάκα
• Ουλίτιδα
• Λοιμώδης μονοπυρήνωση
• Μυκητιασική στοματίτιδα
• Νόσος χεριών, ποδιών και στόματος (σε παιδιά)
• Χημειοθεραπείες ή ακτινοβολίες
• Αυτοάνοσες ασθένειες
• Αιμορραγικές διαταραχές π.χ αιμορροφιλία
• Καρκίνος
• Κοιλιοκάκη
• Βακτηριακές, μυκητιασικές ή ιικές λοιμώξεις
• Ανοσοκαταστολή εξαιτίας AIDS ή πρόσφατης μεταμόσχευσης οργάνου

Πώς διαγιγνώσκονται οι πληγές στο στόμα;

Συνήθως δε χρειάζεται ιατρική διάγνωση, ωστόσο θα πρέπει να συμβουλευτείτε ιατρό αν:

• Εμφανίζετε λευκές αλλοιώσεις στην περιοχή του λαιμό σας. Αυτό μπορεί να είναι ένδειξη λευκοπλακίας ή ομαλού λειχήνα στόματος
• Υποψιάζεστε ή γνωρίζετε ότι έχετε ιό του απλού έρπη ή άλλη λοίμωξη
• Οι πληγές παραμένουν για εβδομάδες ή ακόμα και χειροτερεύουν
• Ξεκινήσατε να λαμβάνετε κάποια νέα φαρμακευτική αγωγή
• Ξεκινήσατε θεραπεία για τον καρκίνο
• Έχετε υποβληθεί πρόσφατα σε μεταμόσχευση

Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης ο ιατρός θα εξετάσει τη γλώσσα, το στόμα και τα χείλη σας. Αν υποψιάζεται καρκίνο μάλλον θα ζητήσει τη λήψη βιοψίας και κάποιες άλλες εξετάσεις.

Πώς θεραπεύονται οι πληγές στο στόμα;

Τα μικρά στοματικά έλκη συνήθως δε χρειάζονται θεραπεία και επουλώνονται μέσα σε 10 με 14 μέρες, μπορεί όμως και να διαρκέσουν  και 6 εβδομάδες. Ωστόσο, υπάρχουν κάποιες απλές θεραπείες που μπορούν να καταπραϋνουν τον πόνο και να επιταχύνουν τη διαδικασία επούλωσης, όπως οι παρακάτω:

• Αποφυγή ζεστών, καυτερών, αλμυρών, όξινων τροφών
• Αποφυγή καπνού και αλκοόλ
• Γαργάρες με αλατόνερο
• Κατανάλωση παγωμένων τροφίμων ή ροφημάτων
• Λήψη παυσίπονου, αν είναι απαραίτητο
• Αποφεύγετε να σπάτε τις φουσκάλες
• Απλώστε μια λεπτή στρώση μαγειρικής σόδας αναμεμειγμένη με νερό στις πληγές
• Τοποθετήστε διάλυμα που αποτελείται από 1 μέρος οξυζενέ και 1 μέρος νερό
• Ζητήστε από το φαρμακοποιό σας θεραπευτικές λύσεις π.χ πάστες, στοματικά διαλύματα που θα σας ανακουφίσουν από τα συμπτώματα

Αν συμβουλευτείτε τον ιατρό σας και αυτός διαπιστώσει την ύπαρξη κάποιας ιικής, βακτηριακής ή μυκητιασικής λοίμωξης, τότε θα σας δώσει θεραπεία για την υποκείμενη λοίμωξη.

Μπορεί να προληφθεί η εμφάνιση πληγών στο στόμα;

Δεν υπάρχει ενδεδειγμένος τρόπος πρόληψης των πληγών στο στόμα, ωστόσο κάποιες απλές κινήσεις μπορεί να βοηθήσουν:

• Αποφύγετε πολύ ζεστά τρόφιμα και ποτά
• Μασάτε σιγά
• Χρησιμοποιείτε μαλακή οδοντόβουρτσα και φροντίστε για την υγιεινή των δοντιών σας
• Επικοινωνήστε με τον οδοντίατρο σας αν κάποια οδοντική συσκευή σας ενοχλεί
• Πάρτε συμπληρώματα διατροφής βιταμινών, ιδιαίτερα του συμπλέγματος Β
• Πίνετε άφθονο νερό
• Αποφύγετε το κάπνισμα
• Αποφύγετε ή περιορίστε την κατανάλωση αλκοόλ

Υπάρχουν μακροπρόθεσμες συνέπειες της εμφάνισης πληγών στο στόμα;

Στις περισσότερες περιπτώσεις δεν υπάρχουν μακροπρόθεσμες συνέπειες. Ωστόσο στην περίπτωση που πρόκειται για επιχείλιο έρπη οι πληγές μπορεί να επανεμφανιστούν. Επίσης στην περίπτωση μεγάλων αφθώδων ελκών μπορεί να παραμείνει ουλή.

Υποτροπή της εμφάνισης πληγών στο στόμα μπορεί να συμβεί αν:

• Έχετε στρες
• Είστε άρρωστοι ή έχετε αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα
• Έχετε εκτεθεί πολύ στον ήλιο

Στην περίπτωση καρκίνου, η έκβαση εξαρτάται από τον τύπο, τη σοβαρότητα και τη θεραπεία.

• Canker sores (aphthous stomatitis or recurrent mouth ulcers). (2013).
  colgate.com/en/us/oc/oral-health/conditions/mouth-sores-and-infections/article/canker-sores-cold-sores-and-more
• Mayo Clinic Staff. (2017). Mouth sores caused by cancer treatment: How to cope.
  mayoclinic.com/health/mouth-sores/CA00054
• Mouth sores. (2010).
  entnet.org/HealthInformation/mouthSores.cfm
• Mouth sores. (n.d.).
  mouthhealthy.org/en/az-topics/m/mouth-sores