Περί ώμου ο λόγος

Ο ώμος έχει ένα ευρύ και πολύπλευρο φάσμα κινήσεων. Όταν κάτι δεν πάει καλά με τον ώμο σας, αυτό εμποδίζει την ικανότητά σας να κινείστε ελεύθερα και μπορεί να προκαλέσει έντονο πόνο και δυσφορία.

Ο ώμος είναι μια σφαιρική άρθρωση που αποτελείται από τρία κύρια οστά: το βραχιόνιο οστό (το μακρύ οστό του χεριού), την κλείδα και την ωμοπλάτη, τα οποία προστατεύονται από χόνδρο. Στον ώμο, υπάρχουν δύο βασικές αρθρώσεις. Η ακρωμιοκλειδική άρθρωση υφίσταται μεταξύ του ανώτατου τμήματος της ωμοπλάτης και της κλείδας. Η γληνοβραχιόνια άρθρωση συνίσταται από το άνω σφαιρικό τμήμα του βραχιονίου και το εξωτερικό μέρος της ωμοπλάτης. Η συγκεκριμένη είναι κοινώς γνωστή ως «άρθρωση ώμου» και εκτελεί τις περισσότερες κινήσεις από όλες τις αρθρώσεις. Επιτρέπει στον ώμο να κινείται μπρος και πίσω και στο χέρι να εκτελεί κυκλικές κινήσεις, καθώς και κινήσεις προς κάθε κατεύθυνση.

Οι ώμοι έχουν αυτό το εύρος κινήσεων εξαιτίας της περιστροφικής μανσέτας, η οποία περιλαμβάνει τέσσερεις τένοντες. Τένοντες είναι οι ιστοί που συνδέουν τους μύες με τα οστά. Μπορεί να είναι δύσκολο έως επίπονο να σηκώσετε το χέρι πάνω από το κεφάλι σας εάν οι τένοντες ή τα κόκαλα γύρω από την περιστροφική μανσέτα φέρουν την οποιαδήποτε βλάβη.

Μπορεί να τραυματίσετε τον ώμο σας κάνοντας χειρωνακτικές εργασίες, κάποιο άθλημα ή κάποια επαναλαμβανόμενη κίνηση. Ορισμένες ασθένειες μπορούν επίσης να προκαλέσουν πόνο στον ώμο, μεταξύ των οποίων παθήσεις του αυχένα, καρδιακές και ηπατικές ασθένειες και προβλήματα της χοληδόχου κύστης.

Ασφαλώς, με την πάροδο των ετών αυξάνονται οι πιθανότητες να αποκτήσετε προβλήματα στους ώμους, ιδιαίτερα μετά τα 60. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι μαλακοί ιστοί γύρω από τον ώμο τείνουν να εκφυλίζονται με τα χρόνια.

Σε πολλές περιπτώσεις μπορείτε να θεραπεύσετε τον πόνο στον ώμο μόνοι σας. Ωστόσο, ουκ ολίγες φορές, η φυσικοθεραπεία, η φαρμακευτική αγωγή, ακόμη και η επέμβαση κρίνονται απαραίτητες.

Τι προκαλεί τον πόνο στον ώμο;

Η κύρια αιτία πόνου είναι η τενοντίτιδα περιστροφικής μανσέτας, η οποία χαρακτηρίζεται από πρησμένους τένοντες. Μία άλλη συχνή αιτία είναι το σύνδρομο πρόσκρουσης ώμου όπου η περιστροφική μανσέτα «παγιδεύεται» μεταξύ του ακρωμίου και της σφαιρικής κεφαλής του βραχιονίου.

Ορισμένες φορές ο πόνος στον ώμο είναι αποτέλεσμα τραυματισμού σε άλλο σημείο του σώματος, συνήθως στον αυχένα και τους δικέφαλους. Το φαινόμενο αυτό είναι γνωστό ως «αναφερόμενος» ή «προβαλλόμενος» πόνος και συνήθως δεν επιδεινώνεται με την κίνηση του ώμου.

Άλλες αιτίες πόνου στους ώμους περιλαμβάνουν:

• Αρθρίτιδα
• Φθαρμένο χόνδρο
• Φθαρμένη περιστροφική μανσέτα
• Πρησμένους υπακρωμιακούς ορογόνους θύλακες ή τένοντες
• Άκανθα οστών (οστικές προεκβολές που αναπτύσσονται στις άκρες των οστών)
• Παγίδευση νεύρου στον αυχένα ή στον ώμο
• Σπασμένο ώμο ή χέρι
• «Παγωμένο» ώμο (ή συμφυτική θυλακίτιδα)
• Εξάρθρωση ώμου
• Τραυματισμό λόγω υπερβολικής άσκησης
• Τραυματισμό του νωτιαίου μυελού
• Έμφραγμα

Πώς γίνεται η διάγνωση του πόνου στον ώμο;

Ο γιατρός σας θα βρει την αιτία του πόνου ζητώντας αρχικά το ιατρικό ιστορικό σας και κάνοντας μία κλινική εξέταση. Θα κοιτάξει για πιθανά ευαίσθητα ή πρησμένα σημεία και θα εξετάσει το εύρος της κίνησης και την σταθερότητα της άρθρωσης. Εξετάσεις, όπως οι ακτίνες-Χ ή η μαγνητική τομογραφία, προσφέρουν λεπτομερή απεικόνιση του ώμου, κάτι που συνεισφέρει καταλυτικά στην διάγνωση.

Ο γιατρός επίσης μπορεί να σας κάνει διάφορες ερωτήσεις προκειμένου να διαπιστώσει την αιτία, όπως:

• Νιώθετε πόνο στον ένα ώμο ή και τους δύο;
• Ξεκίνησε ξαφνικά αυτός ο πόνος; Εάν ναι, τι κάνατε εκείνη την στιγμή;
• Ο πόνος μετακινείται και σε άλλα σημεία του σώματός σας;
• Μπορείτε να δείξετε με το δάχτυλό σας το σημείο του πόνου;
• Πονάτε όταν δεν κινείστε;
• Πονάτε όταν κάνετε κάποια συγκεκριμένη κίνηση;
• Είναι οξύς πόνος ή συνεχής;
• Η περιοχή που πονά είναι ή έχει υπάρξει ερυθρή, ζεστή ή πρησμένη;
• Ο πόνος σας κρατά ξύπνιους τα βράδια;
• Τι είναι αυτό που καλυτερεύει και χειροτερεύει τον πόνο;
• Έχετε αναγκαστεί να περιορίσετε τις δραστηριότητές σας εξαιτίας του πόνου;

Πότε πρέπει να αναζητήσω ιατρική βοήθεια;

Πρέπει να επικοινωνήσετε άμεσα με τον γιατρό σας εάν εμφανίσετε πυρετό, ανικανότητα κίνησης ώμου, παρατεταμένους μώλωπες, αύξηση της θερμοκρασίας και της ευαισθησίας γύρω από την άρθρωση, ή πόνο που επιμένει παρά τις λίγες εβδομάδες θεραπείας στο σπίτι.

Εάν ο πόνος στον ώμο είναι ξαφνικός και δεν σχετίζεται με τραυματισμό, καλέστε αμέσως το 166. Πιθανώς να είναι ένδειξη εμφράγματος. Άλλα συμπτώματα του εμφράγματος περιλαμβάνουν:

• Δυσκολία στην αναπνοή
• Σφίξιμο στο στήθος
• Ζάλη
• Υπερβολική εφίδρωση
• Πόνο στον αυχένα ή στο σαγόνι

Επίσης, καλέστε το 166 ή πηγαίνετε αμέσως στα Επείγοντα εάν έχετε τραυματίσει τον ώμο σας και αιμορραγείτε, έχετε πρήξιμο ή βλέπετε εκτεθειμένους ιστούς.

Ποιες είναι οι θεραπείες για τον πόνο στον ώμο;

Η θεραπεία εξαρτάται από την αιτία του πόνου και την σοβαρότητα της κατάστασης. Ορισμένες επιλογές περιλαμβάνουν φυσικοθεραπεία ή εργοθεραπεία, νάρθηκα ακινητοποίησης ώμου ή χειρουργική επέμβαση. Ο γιατρός πιθανώς να σας συνταγογραφήσει και φάρμακα, όπως μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη ή κορτικοστεροειδή. Τα κορτικοστεροειδή είναι πολύ ισχυρά αντιφλεγμονώδη φάρμακα που λαμβάνονται είτε από το στόμα είτε με ένεση στον ώμο από τον γιατρό σας.

Εάν χρειαστεί να κάνετε χειρουργική επέμβαση, ακολουθείστε τις οδηγίες ανάρρωσης πολύ αυστηρά.

Κάποιοι μικροτραυματισμοί στον ώμο μπορούν να ιαθούν και στο σπίτι. Βάζοντας πάγο στην περιοχή για 15-20 λεπτά τρεις με τέσσερεις φορές την ημέρα για κάμποσες ημέρες, μπορεί να σας βοηθήσει στην μείωση του πόνου. Χρησιμοποιήστε μία παγοκύστη ή τυλίξτε λίγο πάγο με μια πετσέτα, καθώς η τοποθέτηση πάγου κατευθείαν πάνω στο δέρμα σας μπορεί να σας προκαλέσει κρυοπάγημα και έγκαυμα.

Θα ήταν ωφέλιμο να ξεκουράσετε τον ώμο σας για αρκετές ημέρες πρωτού επιστρέψετε στις καθημερινές σας δραστηριότητες και να αποφύγετε την οποιαδήποτε κίνηση που θα μπορούσε να προκαλέσει πόνο.

Άλλες σπιτικές θεραπείες περιλαμβάνουν την χρήση μη συνταγογραφούμενων μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων και την συμπίεση της διογκωμένης περιοχής με έναν ελαστικό επίδεσμο για να μειώσετε το πρήξιμο.

Υπάρχει πρόληψη για τον πόνο στον ώμο;

Φυσικά και υπάρχει! Απλές ασκήσεις που θα βοηθήσουν στην έκταση και την ενδυνάμωση των μυών του ώμου και των τενόντων της περιστροφικής μανσέτας. Ένας φυσικοθεραπευτής μπορεί να σας δείξει πώς να τις κάνετε σωστά.

Εάν έχετε παλαιότερα προβλήματα με τον ώμο σας, τοποθετήστε πάγο στην περιοχή για 15 λεπτά μετά την γυμναστική σας προκειμένου να προλάβετε μελλοντικούς τραυματισμούς.

Εάν έχετε περάσει θυλακίτιδα ή τενοντίτιδα, η εκτέλεση απλών ασκήσεων ευρέος φάσματος κίνησης καθημερινά θα αποτρέψει την δημιουργία «παγωμένου ώμου».

Βιβλιογραφία

• Mayo Clinic Staff. (2018). Bone spurs.
  mayoclinic.org/diseases-conditions/bone-spurs/symptoms-causes/syc-20370212
• Neck and shoulder pain. (2017).
  my.clevelandclinic.org/health/diseases_conditions/hic_an_overview_of_neck_and_shoulder_pain
• Shoulder problems (2014).
  niams.nih.gov/health_info/shoulder_problems/default.asp
• Shoulder pain and common shoulder problems. (2018).
  orthoinfo.aaos.org/en/diseases–conditions/shoulder-pain-and-common-shoulder-problems/