Τι είναι ο πόνος στη μέση;

Ο πόνος στη μέση είναι μία κοινή αιτία ιατρικών επισκέψεων.

Σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Νευρολογικών Διαταραχών και Εγκεφαλικού των ΗΠΑ, ο πόνος στη μέση είναι μία από τις πιο κοινές αιτίες σχετιζόμενης με την εργασία αναπηρίας. Τουλάχιστον 80% των Αμερικανών θα βιώσουν πόνο στη μέση κάποια στιγμή στη ζωή τους.

Οι περισσότερες περιπτώσεις πόνου στη μέση είναι το αποτέλεσμα τραυματισμού, όπως μυϊκή θλάση λόγω ξαφνικής κίνησης ή κακής μηχανικής του σώματος κατά την άρση βαρέων αντικειμένων.

Ο πόνος στη μέση μπορεί επίσης να είναι το αποτέλεσμα ορισμένων ασθενειών όπως:

• Καρκίνος του νωτιαίου μυελού
• Κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου
• Ισχιαλγία
• Αρθρίτιδα
• Νεφρικές λοιμώξεις
• Λοιμώξεις της σπονδυλικής στήλης

Ο οξύς πόνος στη μέση μπορεί να διαρκέσει από λίγες μέρες σε λίγες εβδομάδες, ενώ ο χρόνιος πόνος διαρκεί περισσότερο από τρεις μήνες.

Ο πόνος στη μέση είναι πιο πιθανό να εμφανιστεί σε άτομα 30 έως 50 ετών. Αυτό οφείλεται εν μέρει στις αλλαγές που συμβαίνουν στο σώμα με την πάροδο των ετών. Καθώς μεγαλώνετε, υπάρχει μείωση στο περιεχόμενο υγρό μεταξύ των σπονδύλων στη σπονδυλική στήλη.

Αυτό σημαίνει ότι οι δίσκοι στη σπονδυλική στήλη παρουσιάζουν ευκολότερα ερεθισμό. Μπορεί επίσης να χάσετε μέρος του μυϊκού τόνου, κάτι που καθιστά τη μέση περισσότερο επιρρεπή σε τραυματισμό. Για αυτό, η ενδυνάμωση των μυών της μέσης και η χρήση σωστής μηχανικής σώματος βοηθούν στην πρόληψη του πόνου.

Ποιες είναι οι αιτίες του πόνου στη μέση;

Θλάση

Οι μύες και οι σύνδεσμοι στη μέση μπορεί να υποστούν υπερέκταση ή ρήξη λόγω υπερβολικής δραστηριότητας. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πόνο και ακαμψία στη μέση, καθώς και μυϊκούς σπασμούς. Συνιστάται ξεκούραση και φυσικοθεραπεία.

Τραυματισμός μεσοσπονδύλιου δίσκου

Οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι στη μέση είναι επιρρεπείς σε τραυματισμούς. Ο κίνδυνος αυτός αυξάνεται με την ηλικία.

Η κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου (επίσης γνωστή ως δισκοκήλη) εμφανίζεται όταν ο χόνδρος που περιβάλλει το δίσκο πιέζει το νωτιαίο μυελό ή ρίζες νεύρων. Το προστατευτικό υλικό που υπάρχει μεταξύ των σπονδύλων εκτείνεται έξω από τη φυσιολογική του θέση.

Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε συμπίεση νευρικής ρίζας στο σημείο που εξέρχεται από το νωτιαίο μυελό μέσω των σπονδύλων. Οι τραυματισμοί των μεσοσπονδύλιων δίσκων συνήθως εμφανίζονται ξαφνικά μετά την άρση ενός βαρέως αντικειμένου ή τη στροφή της μέσης. Σε αντίθεση με τη θλάση, ο πόνος ενός τραυματισμού σπονδύλου διαρκεί περισσότερο από 72 ώρες.

Ισχιαλγία

Η ισχιαλγία μπορεί να εμφανιστεί όταν μία δισκοκήλη πιέζει το ισχιακό νεύρο. Το ισχιακό νεύρο συνδέει τη σπονδυλική στήλη με τα πόδια. Ως αποτέλεσμα, η ισχιαλγία μπορεί να προκαλέσει πόνο στα πόδια και τα άκρα ποδός. Αυτός ο πόνος συνήθως έχει την αίσθηση καύσου ή μυρμηγκιάσματος.

Σπονδυλική στένωση

Η σπονδυλική στένωση συμβαίνει όταν στενεύει η σπονδυλική στήλη, ασκώντας πίεση στο νωτιαίο μυελό και τα νεύρα.

Η σπονδυλική στένωση είναι περισσότερο κοινή λόγω της εκφύλισης των μεσοσπονδύλιων δίσκων. Το αποτέλεσμα είναι η συμπίεση στις νευρικές ρίζες ή το νωτιαίο μυελό από οστικά εξογκώματα ή μαλακούς ιστούς, όπως οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι.

Η πίεση στα σπονδυλικά νεύρα προκαλεί συμπτώματα, όπως:

• Μούδιασμα
• Κράμπες
• Αδυναμία

Μπορεί να αισθανθείτε αυτά τα συμπτώματα οπουδήποτε στο σώμα σας. Πολλά άτομα με σπονδυλική στένωση παρατηρούν ότι τα συμπτώματα επιδεινώνονται όταν στέκονται ή βαδίζουν.

Μη φυσιολογική καμπυλότητα της σπονδυλικής στήλης

Η σκολίωση, η κύφωση και η λόρδωση είναι όλες παθήσεις που προκαλούν μη φυσιολογική καμπυλότητα στη σπονδυλική στήλη.

Είναι συγγενείς παθήσεις που συνήθως διαγιγνώσκονται πρώτη φορά κατά την παιδική ή εφηβική ηλικία. Προκαλούν πόνο ή κακή στάση σώματος, επειδή ασκείται πίεση σε:

• Μύες
• Τένοντες
• Συνδέσμους
• Σπονδύλους

Άλλες παθήσεις

Υπάρχει μία πληθώρα άλλων παθήσεων που μπορεί να προκαλέσουν πόνο στη μέση, όπως για παράδειγμα:

• Η αρθρίτιδα είναι η φλεγμονή των αρθρώσεων.
• Η ινομυαλγία είναι μακροχρόνιος πόνος και ευαισθησία στις αρθρώσεις, τους μύες και τους τένοντες.
• Η σπονδυλίτιδα είναι η φλεγμονή των αρθρώσεων μεταξύ των οστών της σπονδυλικής στήλης.
• Η σπονδύλωση είναι μία εκφυλιστική διαταραχή που μπορεί να προκαλέσει απώλεια της φυσιολογικής δομής και λειτουργίας της σπονδυλικής στήλης. Παρόλο που η γήρανση είναι η κύρια αιτία της πάθησης, η θέση και ο βαθμός της εκφύλισης διαφέρουν από άτομο σε άτομο.

Επιπλέον προβλήματα που μπορούν να προκαλέσουν πόνο στη μέση είναι τα ακόλουθα:

• Προβλήματα των νεφρών και της ουροδόχου κύστης
• Εγκυμοσύνη
• Ενδομητρίωση
• Κύστεις ωοθηκών
• Ινομυώματα μήτρας
• Καρκίνος

Πώς διαγιγνώσκεται ο πόνος στη μέση;

Ο γιατρός θα ξεκινήσει κάνοντας ερωτήσεις για το ιατρικό ιστορικό σας και πραγματοποιώντας μία ενδελεχή κλινική εξέταση για να καθοριστεί το σημείο του πόνου. Η κλινική εξέταση επίσης θα καθορίσει αν ο πόνος επηρεάζει το εύρος κίνησης.

Ο γιατρός θα ελέγξει τα αντανακλαστικά σας και την απόκριση σε συγκεκριμένες αισθήσεις. Έτσι θα διαπιστωθεί εάν ο πόνος στη μέση επηρεάζει τα νεύρα.

Με εξαίρεση την περίπτωση όπου μπορεί να έχετε ανησυχητικά ή εξουθενωτικά συμπτώματα ή απώλεια νευρολογικής λειτουργίας, ο γιατρός θα επιλέξει να παρακολουθήσει την πάθησή σας για λίγες εβδομάδες προτού σας παραπέμψει για περαιτέρω εξετάσεις. Και αυτό, διότι οι περισσότερες περιπτώσεις πόνου στη μέση υποχωρούν με απλές θεραπείες αυτοφροντίδας.

Τα συμπτώματα που απαιτούν περισσότερες εξετάσεις περιλαμβάνουν:

• Απώλεια ελέγχου του εντέρου
• Αδυναμία
• Πυρετός
• Απώλεια βάρους

Ομοίως, εάν ο πόνος στη μέση διαρκεί μετά τις κατ΄ οίκον θεραπείες, ο γιατρός θα σας παραπέμψει για περαιτέρω εξετάσεις.

Αναζητήστε ιατρική φροντίδα αμέσως αν βιώνετε οποιοδήποτε από αυτά τα συμπτώματα επιπρόσθετα με τον πόνο στη μέση.

Απεικονιστικές τεχνικές, όπως ακτινογραφίες, αξονική τομογραφία, υπερηχογράφημα και μαγνητική τομογραφία, μπορεί να κριθούν απαραίτητες ώστε ο γιατρός να ελέγξει:

• Προβλήματα των οστών
• Προβλήματα των μεσοσπονδύλιων δίσκων
• Προβλήματα των συνδέσμων και των τενόντων στη μέση

Εάν ο γιατρός υποπτεύεται πρόβλημα στη δύναμη των οστών στη μέση, μπορεί να ζητήσει σπινθηρογράφημα ή έλεγχο οστικής πυκνότητας. Το ηλεκτρομυογράφημα ή οι μελέτες νευρικής αγωγιμότητας θα βοηθήσουν στον εντοπισμό προβλημάτων στα νεύρα.

Ποιες είναι οι θεραπευτικές επιλογές για τον πόνο στη μέση;

Κατ’ οίκον φροντίδα

Οι μέθοδοι αυτοφροντίδας είναι βοηθητικές για τις πρώτες 72 ώρες αφότου ξεκινήσει ο πόνος. Εάν ο πόνος δεν βελτιώνεται μετά τις 72 ώρες κατ’ οίκον θεραπειών, θα πρέπει να καλέσετε τον γιατρό σας.

Σταματήστε τις συνήθεις σωματικές δραστηριότητες για λίγες μέρες και εφαρμόστε πάγο στη μέση. Οι γιατροί γενικά προτείνουν να χρησιμοποιείτε πάγο για τις πρώτες 48 έως 72 ώρες και ύστερα να εφαρμόσετε θερμότητα.

Η εναλλαγή πάγου και θερμότητας χαλαρώνει τους μύες. Το πρωτόκολλο RICE (ξεκούραση, πάγος, συμπίεση και ανύψωση) συστήνεται για τις πρώτες 48 ώρες.

Λάβετε ένα μη συνταγογραφούμενο παυσίπονο, όπως ιβουπροφαίνη ή ακεταμινοφαίνη, για τη μείωση του πόνου.

Μερικές φορές, μπορεί να παρατηρήσετε περισσότερη δυσφορία αν ξαπλώνετε ανάσκελα. Εάν αυτό συμβαίνει, προσπαθήστε να ξαπλώνετε στο πλάι με τα γόνατα λυγισμένα, τοποθετώντας ένα μαξιλάρι μεταξύ των ποδιών. Αν μπορείτε να ξαπλώσετε ανάσκελα, τοποθετήστε ένα μαξιλάρι ή μία τυλιγμένη πετσέτα κάτω από τους μηρούς σας για να μειώσετε την πίεση στη μέση.

Ένα ζεστό μπάνιο ή ένα μασάζ μπορεί συχνά να χαλαρώσει τους σφιχτούς μύες στη μέση.

Ιατρικές θεραπείες

Ο πόνος στη μέση μπορεί να εμφανιστεί λόγω μιας πληθώρας παθήσεων που περιλαμβάνουν:

• Μυϊκή θλάση και αδυναμία
• Συμπίεση νεύρων
• Ανώμαλη ευθυγράμμιση της σπονδυλικής στήλης

Οι πιθανές θεραπείες περιλαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή, ιατρικές συσκευές και φυσικοθεραπεία.

Ο γιατρός θα καθορίσει τη σωστή δοσολογία και εφαρμογή των φαρμάκων με βάση τα συμπτώματά σας.

Ορισμένα φάρμακα που μπορεί να συνταγογραφήσει ο γιατρός σας περιλαμβάνουν:

• Μυοχαλαρωτικά
• Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα
• Ναρκωτικά αναλγητικά, όπως κωδεΐνη, για την ανακούφιση του πόνου
• Στεροειδή για τη μείωση της φλεγμονής
• Ενέσεις κορτικοστεροειδών

Ο γιατρός επίσης θα σας προτείνει φυσικοθεραπεία, όπως:

• Μασάζ
• Διατάσεις
• Ασκήσεις ενδυνάμωσης
• Χειρισμό της μέσης και της σπονδυλικής στήλης

Χειρουργική επέμβαση

Σε σοβαρές περιπτώσεις, η χειρουργική επέμβαση είναι απαραίτητη. Το χειρουργείο συνήθως αποτελεί τη μόνη επιλογή όταν όλες οι προαναφερθείσες θεραπείες αποτύχουν. Αν όμως υπάρχει απώλεια ελέγχου του εντέρου ή της ουροδόχου κύστης ή προοδευτική νευρολογική απώλεια, η χειρουργική επέμβαση αποτελεί επείγουσα επιλογή.

Η δισκεκτομή ανακουφίζει την πίεση από μία συμπιεσμένη νευρική ρίζα ή από έναν προβάλλοντα μεσοσπονδύλιο δίσκο ή οστική άκανθα. Ο χειρουργός θα αφαιρέσει ένα μικρό τμήμα του οστικού τμήματος του νωτιαίου καναλιού.

Η τρηματεκτομή είναι μία χειρουργική διαδικασία που ανοίγει το τρήμα, την οστική τρύπα στο νωτιαίο κανάλι όπου εξέρχονται οι νευρικές ρίζες.

Η ενδοδισκική ηλεκτροθερμική θεραπεία (IDET) περιλαμβάνει την εισαγωγή μιας βελόνας μέσω ενός καθετήρα στο μεσοσπονδύλιο δίσκο και τη θέρμανσή της για έως 20 λεπτά. Αυτό κάνει το τοίχωμα του δίσκου πιο παχύ και σταματά την εσωτερική πάχυνση του μεσοσπονδύλιου δίσκου και τον ερεθισμό του νεύρου.

Η πυρηνοπλαστική χρησιμοποιεί μία συσκευή που εισάγεται μέσω μιας βελόνας στο μεσοσπονδύλιο δίσκο. Ύστερα μπορεί να αφαιρέσει υλικό από το εσωτερικό του. Ακολούθως η συσκευή χρησιμοποιεί ραδιοκύματα για να θερμάνει και να συρρικνώσει τον ιστό.

Η εκτομή με ραδιοσυχνότητες είναι μία μέθοδος που χρησιμοποιεί ραδιοκύματα για τη διακοπή του τρόπου με τον οποίο τα νεύρα επικοινωνούν μεταξύ τους. Ο χειρουργός εισάγει μία ειδική βελόνα εντός του νεύρου και τη θερμαίνει, κάτι που καταστρέφει το κύτταρο.

Η σπονδυλική σύμφυση κάνει τη σπονδυλική στήλη ισχυρότερη και σταματά την επώδυνη κίνηση. Αυτή η διαδικασία αφαιρεί μεσοσπονδύλιους δίσκους μεταξύ δύο ή περισσότερων σπονδύλων. Στη συνέχεια, ο χειρουργός συμφύει τους σπονδύλους μεταξύ τους με μοσχεύματα ή ειδικές μεταλλικές βίδες.

Μία σπονδυλική πεταλεκτομή, επίσης γνωστή ως σπονδυλική αποσυμπίεση, αφαιρεί το πέταλο (lamina) για να αυξήσει το μέγεθος του νωτιαίου καναλιού. Αυτό μειώνει την πίεση στο νωτιαίο μυελό και τα νεύρα.

Πώς μπορεί να προληφθεί ο πόνος στη μέση;

Υπάρχουν πολλοί τρόποι πρόληψης του πόνου στη μέση. Η εξάσκηση προληπτικών τεχνικών μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για τη μείωση της σοβαρότητας των συμπτωμάτων αν έχετε υποστεί τραυματισμό στη μέση.

Η πρόληψη περιλαμβάνει:

• Ενδυνάμωση των μυών στον κορμό, στην κοιλιακή χώρα και στην πλάτη
• Απώλεια βάρους αν είστε υπέρβαρος/η ή παχύσαρκος/η
• Ανύψωση βαρέων αντικειμένων λυγίζοντας τα γόνατα και βάζοντας δύναμη στα πόδια
• Διατήρηση σωστής στάσης σώματος

Επίσης μπορείτε:

• Να κοιμάστε σε μία επίπεδη και όχι μαλακή επιφάνεια
• Να κάθεστε σε καρέκλες που έχουν το σωστό ύψος και υποστηρίζουν τη μέση
• Να αποφεύγετε τα ψηλοτάκουνα παπούτσια
• Να τερματίσετε το κάπνισμα εάν καπνίζετε

Η νικοτίνη προκαλεί εκφύλιση των μεσοσπονδύλιων δίσκων και μειώνει την αιματική ροή.

Συμβουλευτείτε το γιατρό σας αναφορικά με τον πόνο στη μέση. Εκείνος θα διαγνώσει την αιτία και θα σας βοηθήσει να δημιουργήσετε ένα θεραπευτικό πλάνο προσαρμοσμένο στις ανάγκες σας.

Βιβλιογραφία

Back conditions: Procedures. (n.d.).
nyspinemedicine.com/procedures

Back pain? (2016).
niams.nih.gov/Health_Info/Back_Pain/back_pain_ff.asp

Low back pain. (2013).
orthoinfo.aaos.org/topic.cfm?topic=a00311

Low back pain fact sheet. (2019).
ninds.nih.gov/disorders/backpain/detail_backpain.htm

Radiofrequency ablation. (n.d.).
my.clevelandclinic.org/health/treatments/17411-radiofrequency-ablation

Spondylosis. (n.d.).
utswmed.org/conditions-treatments/spondylosis/