Τι είναι ο πόνος στο διάφραγμα;

Το διάφραγμα είναι ένας μυς σε σχήμα μανιταριού που βρίσκεται κάτω από το θωρακικό κλωβό και διαχωρίζει την κοιλιακή από τη θωρακική περιοχή.

Το διάφραγμα σάς βοηθά να αναπνέετε. Χαμηλώνει κατά την εισπνοή με τέτοιο τρόπο ώστε να επιτρέπει τη διάταση των πνευμόνων. Ύστερα επανέρχεται στη φυσιολογική του θέση κατά την εκπνοή.

Στην περίπτωση του λόξυγγα, βιώνετε ήπιους ρυθμικούς σπασμούς στο διάφραγμα.

Όμως, μερικές φορές ένα άτομο μπορεί να εμφανίζει πόνο στο διάφραγμα που εκτείνεται πέρα από τους σπασμούς του λόξυγγα.

Ποια είναι τα συμπτώματα του πόνου στο διάφραγμα;

Ανάλογα με την αιτία του πόνου στο διάφραγμα, μπορεί να βιώσετε ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα συμπτώματα:

• Δυσφορία και δύσπνοια μετά το φαγητό
• «Σφάχτης» (σουβλιά) στη μία πλευρά της κοιλιακής χώρας κατά την άθληση
• Ανικανότητα βαθιάς εισπνοής
• Χαμηλά επίπεδα οξυγόνου του αίματος
• Πόνος στο θώρακα ή τα πλευρά
• Πόνος στα πλευρά όταν φτερνίζεστε ή βήχετε
• Πόνος στη μέση της πλάτης
• Οξύ πόνο όταν παίρνετε βαθιά εισπνοή ή κατά την εκπνοή
• Σπασμοί ποικίλης έντασης

Ποιες είναι οι πιθανές αιτίες του πόνου στο διάφραγμα;

Ο πόνος στο διάφραγμα μπορεί να έχει πολλαπλές αιτίες, κάποιες καλοήθεις και κάποιες σοβαρές.

Άθληση

Το διάφραγμα μπορεί να παρουσιάσει σπασμούς όταν αναπνέετε έντονα κατά τη διάρκεια σωματικής δραστηριότητας, όπως το τρέξιμο, κάτι που μπορεί να προκαλέσει πόνο σε μία πλευρά της κοιλιακής χώρας. Ο πόνος μπορεί να είναι οξύς ή να έχει αίσθηση σφιξίματος. Περιορίζει την αναπνοή και δεν επιτρέπει μία βαθιά εισπνοή χωρίς δυσφορία.

Αν βιώνετε τέτοιου είδους πόνο κατά τη διάρκεια της άθλησης, ξεκουραστείτε για μικρό χρονικό διάστημα για να ρυθμίσετε την αναπνοή σας και να μειωθούν οι σπασμοί. (Ο πόνος επιδεινώνεται αν συνεχίσετε την άσκηση).

Αυτές οι «σουβλιές» στα πλευρά τείνουν να επιδεινώνονται αν παραμελείτε την προθέρμανση και τις διατάσεις πριν την προπόνηση.

Εγκυμοσύνη

Η δυσφορία στο διάφραγμα και η δύσπνοια είναι φυσιολογικά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Δεν είναι συμπτώματα που θα πρέπει να σας ανησυχούν. Καθώς το έμβρυο αναπτύσσεται, η μήτρα πιέζει προς τα πάνω το διάφραγμα και συμπιέζει τους πνεύμονες, καθιστώντας δυσκολότερη την αναπνοή.

Εάν βιώνετε παρατεταμένο ή έντονο πόνο ή επίμονο βήχα, επικοινωνήστε με το γιατρό σας.

Τραύμα

Το τραύμα στο διάφραγμα από αυτοκινητιστικό δυστύχημα ή χειρουργική επέμβαση, για παράδειγμα, μπορεί να προκαλέσει πόνο που είτε είναι διαλείπων (εμφανίζεται και υποχωρεί) είτε παρατεταμένος. Σε σοβαρές περιπτώσεις, ένα τραύμα μπορεί να προκαλέσει ρήξη του διαφράγματος (ρήξη του μυός που απαιτεί χειρουργική επέμβαση).

Συμπτώματα της ρήξης διαφράγματος είναι τα εξής:

• Κοιλιακό άλγος
• Κατάρρευση
• Βήχας
• Δυσκολία στην αναπνοή
• Αίσθημα παλμών της καρδιάς
• Ναυτία
• Πόνος στον αριστερό ώμο ή στην αριστερή πλευρά του στήθους
• Αναπνευστική δυσχέρεια
• Δύσπνοια
• Διάταξη του στομάχου ή άλλα γαστρεντερικά συμπτώματα
• Εμετός

Παρόλο που είναι σοβαρή, η ρήξη του διαφράγματος μπορεί να μην εντοπιστεί για μεγάλο χρονικό διάστημα. Ο γιατρός μπορεί να διαγνώσει ρήξη διαφράγματος μέσω αξονικής τομογραφίας ή θωρακοσκόπησης.

Μυοσκελετικά προβλήματα

Μία μυϊκή θλάση των μυών των πλευρών, που μπορεί να εκδηλωθεί λόγω τραύματος, βήχα ή απότομης κίνησης, μπορεί να προκαλέσει πόνο που συγχέεται με τον πόνο του διαφράγματος. Τα κατάγματα των πλευρών μπορούν επίσης να οδηγήσουν σε αυτόν τον τύπο πόνου.

Προβλήματα της χοληδόχου κύστης

Ένα από τα κύρια συμπτώματα που σχετίζεται με προβλήματα της χοληδόχου κύστης είναι ο πόνος στη μέση ως άνω δεξιά κοιλία που μπορεί εύκολα να παρερμηνευτεί ως πόνος του διαφράγματος. Ορισμένα άλλα συμπτώματα των προβλημάτων της χοληδόχου κύστης περιλαμβάνουν:

• Αλλαγές στις κενώσεις του εντέρου ή της ουροδόχου κύστης
• Ρίγη
• Χρόνια διάρροια
• Πυρετό
• Ίκτερο
• Ναυτία
• Εμετό

Ορισμένες παθήσεις της χοληδόχου κύστης που θα μπορούσαν να προκαλέσουν τα προαναφερθέντα συμπτώματα περιλαμβάνουν λοίμωξη, απόστημα, ασθένειες, χολόλιθους, απόφραξη του χοληφόρου πόρου, φλεγμονή και καρκίνο.

Για τη διάγνωση ενός προβλήματος στη χοληδόχο κύστη, ο γιατρός θα πραγματοποιήσει μία κλινική εξέταση, θα λάβει το ιατρικό ιστορικό σας και μπορεί να προτείνει τις ακόλουθες διαγνωστικές εξετάσεις:

• Ακτινογραφία θώρακος ή κοιλίας
• Υπερηχογράφημα
• Ηπατοχολική σάρωση (HIDA scan)
• Αξονική τομογραφία
• Μαγνητική τομογραφία
• Ενδοσκοπική παλίνδρομη χολαγγειοπαγκρεατογραφία (ERCP), σε σπάνιες περιπτώσεις

Διαφραγματοκήλη

Η διαφραγματοκήλη σχηματίζεται όταν το άνω μέρος του στομάχου προβάλλει μέσω ενός ανοίγματος στο κάτω μέρος του οισοφάγου. Αυτός ο τύπος κήλης μπορεί να προκληθεί από:

• Τραυματισμό
• Έντονο βήχα
• Εμετό (ιδιαίτερα επαναλαμβανόμενο, όπως στην περίπτωση της ίωσης στομάχου)
• Σφίξιμο κατά την κένωση του εντέρου
• Παχυσαρκία
• Κακή στάση σώματος
• Συχνή άρση βαρών
• Κάπνισμα
• Υπερφαγία

Τα συμπτώματα της διαφραγματοκήλης περιλαμβάνουν:

• Συχνό λόξυγγα
• Βήχα
• Δυσκολία στην κατάποση
• Καούρα
• Παλινδρόμηση οξέων

Ο γιατρός μπορεί να διαγνώσει διαφραγματοκήλη μέσω ακτινογραφίας βαρίου ή ενδοσκόπησης, αν και συχνά δεν απαιτείται θεραπεία. Για τα άτομα που βιώνουν παλινδρόμηση οξέων ή καούρα, η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να ανακουφίσει τα συμπτώματα.

Η χειρουργική παρέμβαση για τη διαφραγματοκήλη είναι σπάνια, αλλά κρίνεται απαραίτητη σε άτομα με μεγάλη κήλη.

Άλλες πιθανές αιτίες

Άλλες πιθανές αιτίες του πόνου στο διάφραγμα είναι οι ακόλουθες:

• Βρογχίτιδα
• Χειρουργική επέμβαση στην καρδιά
• Λύκος ή άλλες διαταραχές του συνδετικού ιστού
• Νευρική βλάβη
• Παγκρεατίτιδα
• Πλευρίτιδα
• Πνευμονία
• Ακτινοθεραπείες

Πώς αντιμετωπίζεται ο πόνος στο διάφραγμα;

Ανάλογα με την αιτία και τη σοβαρότητα του πόνου στο διάφραγμα, υπάρχουν πολλές θεραπείες.

Αλλαγές του τρόπου ζωής

Μπορείτε να διευθετήσετε ορισμένες καλοήθεις αιτίες του πόνου με κατ’ οίκον θεραπείες, όπως:

• Αποφυγή τροφών που προκαλούν καούρα ή παλινδρόμηση οξέων
• Ασκήσεις αναπνοής (συμπεριλαμβανομένης της βαθιάς, διαφραγματικής αναπνοής)
• Κατανάλωση μικρότερων γευμάτων
• Άθληση εντός των ορίων του σώματος
• Βελτίωση της στάσης σώματος
• Μείωση του άγχους
• Τερματισμό του καπνίσματος και της κατανάλωσης αλκοόλ
• Προθέρμανση και διατάσεις πριν την άθληση
• Απώλεια βάρους, αν είναι απαραίτητο

Φαρμακευτική αγωγή

Για παθήσεις όπως η καούρα και η παλινδρόμηση οξέων που προκαλούνται από τη διαφραγματοκήλη μπορεί να χρειαστεί να λάβετε συνταγογραφούμενα ή μη συνταγογραφούμενα φάρμακα για τον έλεγχο της παραγωγής οξέων στο στόμαχο.

Εάν έχετε ρευματοειδή αρθρίτιδα, ο γιατρός μπορεί να σας συνταγογραφήσει αντιφλεγμονώδη φάρμακα ή στεροειδή για τον έλεγχο της φλεγμονής.

Τα ισχυρά παυσίπονα, όπως η μορφίνη, συνταγογραφούνται για βραχυπρόθεσμη χρήση σε περίπτωση τραυματισμού ή ρήξης διαφράγματος.

Χειρουργική επέμβαση

Ένα άτομο που έχει μία σοβαρή, μεγάλη διαφραγματοκήλη ή ασθένεια της χοληδόχου κύστης μπορεί να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση.

Εάν υπάρχει έντονο τραύμα στο διάφραγμα, η χειρουργική επέμβαση θα το αποκαταστήσει.

Πότε πρέπει να επισκεφτείτε το γιατρό σας

Επισκεφθείτε τον γιατρό σας αν έχετε υποστεί τραυματισμό στην κοιλιακή χώρα που θα μπορούσε να επηρεάσει το διάφραγμα.

Επιπλέον πραγματοποιήστε ένα ραντεβού αν έχετε επίμονο ή έντονο πόνο στο διάφραγμα σε συνδυασμό με σοβαρά συμπτώματα, όπως:

• Αναπνευστική δυσχέρεια
• Ναυτία
• Εμετό

Εάν βιώνετε ήπια δυσφορία στο διάφραγμα, για λίγα λεπτά συγκεντρωθείτε στη βαθιά αναπνοή.

Τοποθετήστε το ένα χέρι σας στην κοιλιακή χώρα και αναπνεύστε βαθιά. Εάν η κοιλιά κινείται προς τα μέσα και προς τα έξω καθώς αναπνέετε, τότε αναπνέετε σωστά.

Επιτρέψτε στο διάφραγμά σας να εκτείνεται και να συστέλλεται στο πλήρες εύρος του για να ανακουφίσετε τη δυσφορία. Η βαθιά αναπνοή επίσης θα δημιουργήσει μία αίσθηση ηρεμίας, θα μειώσει το άγχος και την αρτηριακή πίεση.

Βιβλιογραφία

Chest pain during pregnancy: When to worry. (2016).
share.upmc.com/2016/12/chest-pain-during-pregnancy/

Diseases of the diaphragm. (n.d.).
https://www.bmc.org/thoracic-surgery/diseases-diaphragm

Mayo Clinic Staff. (2015). Hiatal hernia.
mayoclinic.org/diseases-conditions/hiatal-hernia/basics/definition/con-20030640

Medical thoracoscopy. (n.d.).
health.ucsd.edu/specialties/pulmonary/procedures/pages/medical-thoracoscopy.aspx

Warburton CJ. (2009). Lung disease in people with arthritis.
arthritisresearchuk.org/health-professionals-and-students/reports/hands-on/hands-on-spring-2009.aspx