Τι είναι ο οφθαλμικός πόνος;

Ο οφθαλμικός πόνος (πόνος στο μάτι) είναι κοινός, αλλά σπάνια αποτελεί σύμπτωμα σοβαρής πάθησης. Τις περισσότερες φορές, ο πόνος υποχωρεί χωρίς φαρμακευτική αγωγή ή θεραπεία. Ο πόνος στο μάτι είναι επίσης γνωστός ως οφθαλμαλγία.

Ανάλογα με το πού εντοπίζεται η δυσφορία, ο πόνος στο μάτι μπορεί να εμπίπτει σε μία από τις δύο κατηγορίες: πόνος στην επιφάνεια του οφθαλμού ή πόνος μέσα στο μάτι.

Ο πόνος στην επιφάνεια του οφθαλμού μπορεί να προσδίδει αίσθηση κνησμού ή καψίματος. Συνήθως προκαλείται από ερεθισμό λόγω ξένου σώματος, από λοίμωξη ή τραύμα. Συχνά αυτός ο τύπος πόνου στο μάτι αντιμετωπίζεται εύκολα με οφθαλμικές σταγόνες ή ξεκούραση.

Ο πόνος που εντοπίζεται βαθύτερα μέσα στο μάτι μπορεί να είναι διαξιφιστικός, παλλόμενος ή αμβλύς. Αυτό το είδος πόνου απαιτεί πιο δραστική θεραπεία.

Ο πόνος στο μάτι που συνοδεύεται από απώλεια όρασης αποτελεί σύμπτωμα επείγοντος ιατρικού περιστατικού. Καλέστε αμέσως τον οφθαλμίατρό σας αν αρχίσετε να παρατηρείτε απώλεια όρασης σε συνδυασμό με πόνο στο μάτι.

Ποιες είναι οι αιτίες του πόνου στην επιφάνεια του οφθαλμού;

Τα ακόλουθα προκαλούν πόνο στο μάτι που εντοπίζεται στην επιφάνειά του:

Ξένο σώμα

Η πιο κοινή αιτία πόνου στον οφθαλμό είναι η ύπαρξη ξένου σώματος. Είτε αυτό είναι βλεφαρίδα, σκόνη ή make-up, ένα ξένο σώμα στο μάτι μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό, ερυθρότητα, δακρύρροια και πόνο.

Επιπεφυκίτιδα

Ο επιπεφυκότας είναι ο ιστός που καλύπτει το πρόσθιο μέρος του οφθαλμού και την εσωτερική πλευρά του βλεφάρου. Ο ιστός αυτός μπορεί να υποστεί λοίμωξη ή φλεγμονή, συχνά λόγω αλλεργίας ή προσβολής από κάποιο παθογόνο μικροοργανισμό.

Παρόλο που ο πόνος είναι συνήθως ήπιος, η φλεγμονή προκαλεί κνησμό, ερυθρότητα και έκκριση υγρού.

Ερεθισμός λόγω φακών επαφής

Τα άτομα που φορούν φακούς επαφής καθόλη τη διάρκεια της νύχτας ή δεν τους απολυμαίνουν κατάλληλα, είναι πιο επιρρεπή σε οφθαλμικό πόνο που προκαλείται από ερεθισμό ή λοίμωξη.

Εκδορά του κερατοειδούς

Ο κερατοειδής χιτώνας, η καθαρή επιφάνεια που καλύπτει τον οφθαλμό, είναι επιρρεπής σε τραυματισμούς. Όταν έχετε υποστεί εκδορά του κερατοειδούς, αισθάνεστε σαν να έχει μπει κάτι στο μάτι σας.

Όμως, οι θεραπείες που τυπικά απομακρύνουν τα ερεθιστικά από το μάτι, όπως το ξέπλυμα με τρεχούμενο νερό, δεν ανακουφίζουν τον πόνο και τη δυσφορία που προκαλείται από την εκδορά του κερατοειδούς.

Τραυματισμός

Τα χημικά εγκαύματα ή τα εγκαύματα από φως μπορούν να προκαλέσουν έντονο πόνο στο μάτι. Τέτοιου είδους εγκαύματα προκαλούνται λόγω έκθεσης σε ερεθιστικά, όπως η χλωρίνη, ή σε έντονες πήγες φωτός, όπως ο ήλιος ή οι λάμπες του σολάριουμ.

Βλεφαρίτιδα

Η βλεφαρίτιδα συμβαίνει όταν οι σμηγματογόνοι αδένες στην άκρη του βλεφάρου υφίσταται λοίμωξη ή φλεγμονή, κάτι το οποίο μπορεί να προκαλέσει πόνο.

Κριθή

Η βλεφαρίτιδα μπορεί να δημιουργήσει έναν όζο ή μία ανυψωμένη μάζα στο βλέφαρο. Αυτό ονομάζεται κριθή ή χαλάζιο. Η κριθή είναι ιδιαίτερα επώδυνη και η περιοχή γύρω από αυτή συνήθως πολύ ευαίσθητη στην αφή. Το χαλάζιο συνήθως δεν προκαλεί πόνο.

Ποιες είναι οι αιτίες του πόνου στο εσωτερικό του οφθαλμού;

Ο πόνος στο εσωτερικό του οφθαλμού μπορεί να προκαλείται από τα παρακάτω:

Γλαύκωμα

Αυτή η πάθηση εμφανίζεται καθώς η ενδοφθάλμια πίεση αυξάνεται. Επιπρόσθετα συμπτώματα που προκαλούνται από το γλαύκωμα περιλαμβάνουν ναυτία, πονοκέφαλο και απώλεια όρασης.

Μία ξαφνική αύξηση στην πίεση, που ονομάζεται οξύ λεύκωμα κλειστής γωνίας, αποτελεί επείγον ιατρικό περιστατικό και χρήζει άμεσης ιατρικής φροντίδας για την πρόληψη της απώλειας όρασης.

Οπτική νευρίτιδα

Μπορεί να βιώσετε πόνο στο μάτι που συνοδεύεται από απώλεια όρασης εάν το νεύρο που συνδέει το πίσω μέρος του βολβού του οφθαλμού με τον εγκέφαλο (οπτικό νεύρο) υποστεί φλεγμονή. Μία αυτοάνοση νόσος ή μία βακτηριακή ή ιογενής λοίμωξη μπορεί να προκαλέσουν φλεγμονή.

Ιγμορίτιδα

Μία λοίμωξη των ιγμορείων μπορεί να προκαλέσει συσσώρευση πίεσης πίσω από τα μάτια. Ως αποτέλεσμα, εμφανίζεται πόνος και στους δύο οφθαλμούς.

Ημικρανίες

Ο πόνος στο μάτι είναι μία κοινή ανεπιθύμητη επίπτωση των επεισοδίων ημικρανίας.

Τραυματισμός

Ένας διατρητικός τραυματισμός στο μάτι, ο οποίος συμβαίνει όταν ένα αντικείμενο διεισδύει στο μάτι, μπορεί να προκαλέσει έντονο πόνο.

Ραγοειδίτιδα

Παρόλο που είναι ασύνηθες, η ραγοειδίτιδα μπορεί να προκαλέσει πόνο βαθιά μέσα στο μάτι.

Πότε ο πόνος στο μάτι αποτελεί επείγον ιατρικό περιστατικό;

Εάν αρχίζετε να βιώνετε απώλεια όρασης επιπρόσθετα με τον πόνο στους οφθαλμούς, αυτό αποτελεί ένδειξη επείγοντος ιατρικού περιστατικού. Άλλα συμπτώματα που χρήζουν άμεσης ιατρικής φροντίδας είναι τα εξής:

• Πολύ έντονος πόνος στο μάτι
• Πόνος στο μάτι που προκαλείται από τραύμα ή έκθεση σε χημικά ή φως
• Κοιλιακό άλγος και εμετός που συνοδεύουν τον πόνο στο μάτι
• Πόνος τόσο έντονος που είναι αδύνατον να αγγίξετε το μάτι σας
• Ξαφνική και δραματική αλλαγή της όρασης

Πώς αντιμετωπίζεται ο πόνος στο μάτι;

Η θεραπεία για τον πόνο στο μάτι εξαρτάται από την αιτία του. Οι πιο κοινές θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνουν:

Κατ’ οίκον φροντίδα

Ο καλύτερος τρόπος για να αντιμετωπίσετε πολλές από τις παθήσεις που προκαλούν οφθαλμικό πόνο είναι να επιτρέψετε στα μάτια σας να ξεκουραστούν. Οι πολλές ώρες μπροστά από την οθόνη του υπολογιστή ή της τηλεόρασης επιβαρύνουν επιπλέον τα μάτια, επομένως ο γιατρός θα σας ζητήσει να ξεκουράσετε τα μάτια σας καλύπτοντάς τα για μία μέρα ή περισσότερο.

Γυαλιά οράσεως

Αν φοράτε τακτικά φακούς επαφής, δώστε στον κερατοειδή χιτώνα χρόνο να επουλωθεί φορώντας γυαλιά οράσεως.

Ζεστές κομπρέσες

Οι γιατροί συστήνουν στα άτομα με βλεφαρίτιδα ή κριθή να εφαρμόζουν ζεστές κομπρέσες στους οφθαλμούς. Αυτό θα βοηθήσει στον καθαρισμό των φραγμένων σμηγματογόνων αδένων.

Ξέπλυμα με νερό

Εάν ένα ξένο σώμα ή χημική ουσία εισέλθει στο μάτι σας, ξεπλύνετέ το με άφθονο τρεχούμενο νερό ή φυσιολογικό ορό.

Αντιβιοτικά

Σταγόνες αντιβιοτικών και από του στόματος χορηγούμενα αντιβιοτικά χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση λοιμώξεων των οφθαλμών που προκαλούν πόνο, συμπεριλαμβανομένης της επιπεφυκίτιδας και των εκδορών του κερατοειδούς χιτώνα.

Αντιισταμινικά

Οφθαλμικές σταγόνες και από του στόματος χορηγούμενα φάρμακα βοηθούν στην ανακούφιση του πόνου που σχετίζεται με αλλεργίες των οφθαλμών.

Οφθαλμικές σταγόνες

Τα άτομα με γλαύκωμα μπορεί να χρησιμοποιούν συνταγογραφούμενες οφθαλμικές σταγόνες για τη μείωση της ενδοφθάλμιας πίεσης.

Κορτικοστεροειδή

Για πιο σοβαρές λοιμώξεις, όπως η οπτική νευρίτιδα και η πρόσθια ραγοειδίτιδα, ο γιατρός θα σας συνταγογραφήσει κορτικοστεροειδή.

Παυσίπονα

Εάν ο πόνος είναι έντονος και διακόπτει την καθημερινότητά σας, ο γιατρός θα σας συνταγογραφήσει παυσίπονα για τη μείωσή του έως ότου η υποκείμενη αιτία αντιμετωπιστεί.

Χειρουργική επέμβαση

Η χειρουργική επέμβαση χρειάζεται ορισμένες φορές για την αποκατάσταση της βλάβης που έχει προκληθεί από ξένο σώμα ή έγκαυμα. Ωστόσο, σπάνια χρειάζεται κάποιος να υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση. Τα άτομα με γλαύκωμα μπορεί να υποβληθούν σε επέμβαση με laser για τη βελτίωση της πάθησης.

Τι συμβαίνει εάν ο πόνος στο μάτι δεν αντιμετωπιστεί;

Οι περισσότερες περιπτώσεις οφθαλμικού πόνου υποχωρούν με ελάχιστη έως καθόλου θεραπεία. Ο πόνος στο μάτι και οι υποκείμενες παθήσεις που τον προκαλούν σπάνια οδηγούν σε μόνιμη βλάβη.

Ωστόσο, κάτι τέτοιο δεν ισχύει πάντα. Ορισμένες παθήσεις που προκαλούν πόνο στο μάτι μπορεί επίσης να προκαλούν προβλήματα πολύ σοβαρά αν δεν αντιμετωπιστούν.

Για παράδειγμα, ο πόνος και τα συμπτώματα που προκαλούνται από το γλαύκωμα αποτελούν ένδειξη ενός υποκειμένου προβλήματος. Αν δεν διαγνωστεί και δεν αντιμετωπιστεί, το γλαύκωμα θα προκαλέσει προβλήματα όρασης και τελικά ολική τύφλωση.

Η όραση δεν είναι κάτι το οποίο πρέπει να παίρνουμε αψήφιστα. Εάν αρχίσετε να βιώνετε πόνο στο μάτι που δεν προκαλείται από μία προφανή αιτία (όπως μία βλεφαρίδα στο μάτι), πραγματοποιήστε όσο το δυνατόν πιο σύντομα ένα ραντεβού με τον οφθαλμίατρό σας.

Πώς μπορεί να προληφθεί ο πόνος στο μάτι;

Η πρόληψη του οφθαλμικού πόνου ξεκινά με την προστασία των οφθαλμών. Ακολουθούν ορισμένες συμβουλές για την πρόληψη του πόνου στο μάτι :

Φορέστε προστατευτικά γυαλιά

Αποτρέψτε πολλές περιπτώσεις πόνου στον οφθαλμό, όπως εκδορές και εγκαύματα, φορώντας προστατευτικά γυαλιά κατά τη διάρκεια αθλημάτων, γυμναστικής, κουρέματος του γκαζόν και χειρισμού μηχανημάτων.

Όσοι εργάζονται σε κατασκευαστικά έργα και όσοι βρίσκονται κοντά σε ιπτάμενα αντικείμενα, χημικά ή εξοπλισμό συγκόλλησης θα πρέπει πάντοτε να φορούν προστατευτικά γυαλιά.

Χειριστείτε τα χημικά με προσοχή

Χειριστείτε με πολλή προσοχή χημικά και ουσίες, όπως οικιακά καθαριστικά, απορρυπαντικά και εντομοκτόνα. Ψεκάστε πάντα μακριά από το σώμα σας όταν τα χρησιμοποιείτε.

Μάθετε στο παιδί σας να προσέχει με τα παιχνίδια

Αποφύγετε να δίνετε στο παιδί σας παιχνίδια που μπορούν να τραυματίσουν τους οφθαλμούς του. Παιχνίδια με αιχμηρές γωνίες, παιχνίδια που πυροβολούν ή εκτοξεύουν ή μπαλάκια που χοροπηδάνε, μπορούν όλα να τραυματίσουν τους οφθαλμούς του παιδιού.

Είστε αυστηροί με την υγιεινή των φακών επαφής

Θα πρέπει πάντα να καθαρίζετε πολύ σχολαστικά τους φακούς επαφής σας. Προσπαθήστε να τους φοράτε περιστασιακά και να επιτρέπετε στα μάτια σας να ξεκουράζονται. Μην φοράτε φακούς επαφής που δεν μπορούν πλέον να χρησιμοποιηθούν ή έχουν λήξει.

Βιβλιογραφία

Eye pain. (2018).
my.clevelandclinic.org/health/symptoms/17796-eye-pain

Eye pain. (n.d.).
nicklauschildrens.org/health-information-library/symptoms/eye-pain

Jacobs DS. (2017). Diagnosis and treatment of ocular pain: The ophthalmologist’s perspective.
https://link.springer.com/article/10.1007/s40135-017-0152-1

Mayo Clinic Staff. (2019). Eye pain.
mayoclinic.org/symptoms/eye-pain/basics/definition/sym-20050744

Pain in eye. (n.d.).
aao.org/eye-health/symptoms/pain-in-eye-3